گروسی در طرف درست می‌ایستد

در ادامه یادداشت سوم آذر ۱۴۰۰ روزنامه خراسان به قلم هادی محمدی می خوانیم: این که در گفت وگوهای پشت درهای بسته این دو ملاقات چه گذشته، هنوز معلوم نیست اما همین حضور هم از دوجهت زمانی و محتوایی حائز اهمیت و بررسی است.

اولین نکته این که سفر روز گذشته مدیرکل آژانس در آستانه برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی برگزار می شد، نشستی که به نظر می رسید می تواند به محلی برای اتهام زنی از سوی برخی کشورهای غربی علیه ایران بر مبنای گزارش پادمانی اخیر مدیرکل بدل شود، همچنین تا آغاز دوباره مذاکرات وین تنها پنج روز باقی مانده و حضور گروسی در تهران در این مقطع زمانی از این نظر نیز اهمیت داشت.

تهران با دعوت از گروسی این پیام را به نشست شورای حکام و کشورهای حاضر در مذاکرات وین داد که نه تنها اهل انحراف از برنامه هسته ای خود نیست بلکه حاضر است با دعوت از بالاترین مقام تنها نهاد رسمی و تخصصی حوزه هسته ای جهان، با او بر سر چالش ها به گفت و گو بنشیند و به تفاهم برسد. ابراز رضایت گروسی در نشست خبری پایان مذاکراتش با اسلامی درباره انجام این سفر و دیدار با امیرعبداللهیان که در راستای اجرای بند دوم توافق شهریور گروسی و اسلامی انجام شد از همین منظر قابل ارزیابی است که تهران به توافقات خود حتی در این حد هم پایبند است.

نکته دوم به محتوای دیدار اخیر برمی گردد. رافائل گروسی ساعاتی قبل از حضورش در تهران در توییتی نوشته بود: «امروز به تهران سفر می‌کنم تا با مقام های ایرانی دیدار کنم و به مسائل باقی مانده (درباره برنامه اتمی) ایران بپردازم. امیدوارم بتوانم یک کانال موثر و بر مبنای مشارکت از گفت‌وگوی مستقیم ایجاد کنم تا آژانس انرژی اتمی بتواند فعالیت‌های راستی آزمایی ضروری خود را در این کشور از سربگیرد.»

این سخنان پرطعنه در کنار آمریکا گردی وی که با مصاحبه های غیرسازنده و برخی ادعاهای بی پایه یا تکراری علیه کشورمان همراه بود، فضای نامناسبی را در آستانه سفر ایجاد کرده بود که نشان از ضعف شخصیتی گروسی و نداشتن شناخت کافی از جایگاه مدیرکل داشت. اظهارات سیاسی گروسی و یک جانبه نگری های وی در حوزه برجام و این که فقط اقدامات ایران را ببیند و توجهی به واکنشی بودن این اقدامات در قبال بازگشت تحریم های غیرقانونی آمریکا نکند حتی با اعتراض و انتقاد اروپایی ها و چین و روسیه نیز همراه شده بود تا جایی که آن ها ضمن گلایه بابت این اظهارات، به مدیرکل فشار آوردند تا راهی تهران شود و مشکلاتش با جمهوری اسلامی را نه در رسانه ها که پای  گفت و گوهای رودررو و مستقیم حل و فصل کند.

ادعاهای گروسی در حالی مطرح می شود که ایران همچنان نظارت‌های پادمانی خود را طبق روال سابق ادامه می‌دهد و هیچ تغییری در نظارت‌های پادمانی ایجاد نشده و همواره بر اجرای تعهدات پادمانی خود بر اساس ان پی تی تاکید داشته است البته ایران اعلام کرده بود بر اساس قانون مجلس و مستند به بندهای ۲۶و ۳۶ برجام اقدامات کاهشی خود را نیز انجام می‌دهد که آخرین آن ها لغو اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی نداشتن بازرسان آژانس به دوربین های فراپادمانی و به اصطلاح برجامی بود. او و حامیانش به خوبی می دانند که این بخش از نظارت ها بدون مذاکرات وین و رفع یک جا و موثر تحریم ها از سر گرفته نخواهد شد.

روز گذشته رافائل گروسی در مذاکرات دو ساعته با اسلامی و یک ساعته با امیرعبداللهیان، حرف صریح و اصولی تهران را شنید؛ این که مدیرکل آژانس نباید از خط اصلی و تعریف شده اساسنامه آژانس مبنی بر بی طرفانه، مستقل و فنی بودن عدول کند، این که ایران همچنان منتظر موضع گیری مدیرکل بابت خرابکاری های رژیم صهیونیستی در تاسیسات هسته ای خود است، این که ایران نباید بابت پرونده های دور که یک بار پاسخ داده و به عنوان PMD بسته شده، دوباره پاسخ دهد و این که هیچ قانون و توافق و تعهدی نباید ایران را از توسعه برنامه هسته ای صلح آمیز خود بازدارد، به نظر می رسد  از جمله حرف هایی است که با جزئیات بیشتر باید به صورت مستقیم و رودررو و نه در رسانه ها و در پاسخ به حرف های سیاسی و خارج از حوزه ماموریت گروسی به او گفته شود.

روزهای آتی تا دوشنبه آینده نشان خواهد داد آقای مدیرکل همچنان می خواهد به دنبال سیاسی کاری باشد یا ترجیح می دهد همچون آمانو، نامی نیک از خود به جا بگذارد و عاملی برای رسیدن به یک توافق پایدار و مورد قبول همه به شمار برود. تهران چندان اعتمادی به گروسی که با حمایت قاطع آمریکا و اروپا مدیرکل شد، ندارد و این را همه می دانند، اظهارات اخیر و گذشته او نیز موید این بی اعتمادی است اما سیاست، عرصه تغییر تاکتیک ها و استراتژی هاست و سیاستمداری موفق خواهد بود که به موقع زمان سنجی کند و در طرف درست بایستد.