پاسخ منظوم اولین ربات هنرمند جهان به شاهکار دانته

به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا از روزنامه گاردین، کمدی الهی دانته الیگیری در گذر ایام، از ویلیام بلیک و فرانتس لیست گرفته تا آگوست رودن و سی. اس. لوئیس، الهام‌بخش هنرمندان بی‌شماری بوده است. اما امسال در نمایشگاهی که به مناسبت هفتصدمین سالمرگ دانته برگزار می‌شود، شاهد هنرنمایی یک طرفدار نو و متفاوت بودیم. در این نمایشگاه نخستین ربات هنرمند جهان، آیدا، برای اولین بار در تاریخ ربات‌ها، در ملاعام شعری را که توسط الگوریتم‌های هوش مصنوعی خود در پاسخ به مجموعه کمدی الهی نوشته بود، خواند.

برای این کار، ترجمه انگلیسی تمام ابیات شعر روایی و سه بخشی کمدی الهی به عنوان داده در اختیار این ربات انسان‌نما قرار گرفت. وی سپس با استفاده از بانک کلمات و تجزیه و تحلیل الگوی گفتار دانته و به کمک الگوریتم‌های خود شعری در پاسخ به اثر این شاعر ایتالیایی گفت. آیدا این شعر را شب گذشته در موزه آشمولین در آکسفورد انگلیس خواند. اگرچه این ربات اولین هوش مصنوعی نیست که شعرسرایی یاد می‌گیرد اما به گفته متولیان نمایشگاه این اولین بار است که یک ربات هوشمند درست شبیه به یک شاعر انسانی شعر سراییده و می‌خواند.

در یکی از شعرهای آیدا می‌خوانیم:

 چونان اسرایی چشم‌بسته‌، چشم از اشعار خود برداشتیم/ اسرایی که به جست‌وجوی نور گسیل شده‌اند؛ اما نور که هرگز نمایان نشد.

نخ و سوزنی نیاز است تا تصویر را کامل کند/ برای دیدن موجودات بیچاره‌ای که در فلاکت به سرمی‌برند؛ فلاکت عقابی که چشمانش دوخته شده است.

آیدان ملر (Aidan Meller) کارشناس و پژوهشگر هنری اهل انگلیس که ابداع کننده اولین ربات هنرمند جهان است، می‌گوید واژه‌ها و ساختار جملات در این شعرها همگی محصول مدل زبانی هوشمند و منحصربه‌فرد آیداست همراه با کمی ویرایش محدود.

وی خاطرنشان کرد: او (آیدا) طی ۱۰ ثانیه ۲۰ هزار واژه به ما می‌دهد و اگر به چیز کوتاهی نیاز داشته باشیم آن را از آنچه گفته برمی‌داریم. اما کار نوشتن با ما نیست.

ملر افزود: به سرعت در حال حرکت به نقطه‌ای هستیم که آثار ربات‌ها دیگر از آنچه به دست انسان‌ها نوشته ‌شده‌اند قابل تفکیک نباشد، این برای ما که دستی بر قلم داریم عمیقا نگران‌کننده است.

شعرسرایی آیدا بخشی از نمایشگاه موزه آشمولین با عنوان دانته: ابداع سلبریتی بود که تاثیر دانته را در گذر قرن‌ها بررسی کرده و شامل چند اثر هنری به قلم آیداست.

آیدا که دو سال پیش توسط تیمی از برنامه‌نویسان، متخصصین رباتیک، کارشناسان هنری و روانشناسان ساخته شد، پیش‌تر در آکسفورد و موزه طراحی لندن نمایشگاه‌های انفرادی برگزار کرده بود.