ضربِ هنر بر تنِ ایران/ قدرت مانور کپی‌کاران خارجی را بگیریم

نشستن در کنار هنرمند-صنعتگرانی که با دستانشان جادو می‌کنند و از صفحات صاف و بی‌روح فلز، آنچنان می‌آفرینند که خود فلز هم سر ذوق و به چهچهه در می‌آید، ماندگار و پراستفاده می شوند، حس و حال تکرار نشدنی برای هر انسانی خلق می کند.

اینجا در کارگاه قلمزنی شهر راین از توابع شهرستان کرمان. شهری تاریخی با بقایای باستانی از دوره ساسانی که البته خیلی‌ها آن را به طبیعت بکر و آبشار منحصربه فردش می شناسند، هنر دست زنان و مردانش نیز در بخش های مختلف صنایع دستی پرآوازه است.

شهری که صنایع حاصل دست‌آفریده های زنان و مردانش هم خود باید بیشتر به عنوان خاستگاه هنر و صنعت این سرزمین شناخته شود. راین در دامنه کوه هزار، بلندترین قله جنوب ایران و استان کرمان در فاصله یکصد کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان با آب و هوایی ییلاقی و طبیعتی زیبا واقع شده است.

زینب نقدی یکی از زنان هنرمند صنایع دستی راین است که در کارگاهی، ذوقش را در همراهی سایر زنان خوش ذوق و صنعتگر این منطقه به نمایش گذاشته و محصولات قلمزنی فلز را پس از آنکه فلز را با ذوق و خلاقیت دستشان ورز و حالت دادند، به مخاطبان عرضه می کنند.

در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به مسائل زیادی در حوزه صنایع دستی اشاره می کند و از جمله نکات مهمی که روی آن تاکید دارد ، کپی کاری برخی کشورها از صنایع دستی ایران است که تاکید دارد: البته همه می دانند صنایع مصنوعی این کشورها مانند چین هیچگاه نمی تواند جای اصل صنایع دستی ایران و اصالت آن را بگیرد اما نکته مهم این است که ما نیز باید خلاءهای موجود را پر کنیم و اجازه ندهیم اینچنین کشورهایی قدرت مانور در کپی کاری برای تولید صنایع دستی ما داشته باشند زیرا اینها بخشی از هویت ما به شمار می روند و باید از آنها صیانت کنیم.

در ادامه مصاحبه خود بر ضرورت معرفی صنایع دستی بویژه در سطح جهانی تاکید می کند و می گوید: کیست که نداند معرفی هنر و صنعت دست مردان و زنان این سرزمین چقدر می تواند در رونق تولید، ارزآوری، اشتغال و جذب گردشگر موثر باشد؛ اما برای نظام یافتن این دانسته مهم، الزاماتی باید وجود داشته باشد که به صورت زنجیره به هم پیوسته باشند و وضعیتی ماندگار را سامان دهد.

وی اظهارداشت: صنایع دستی استان کرمان با آوازه جهانی که دارد از تنوع بسیار زیادی برخوردار است که بخشی از این صنایع توسط هنرمندان شهر تاریخی راین  که قدمت آن به دوره ساسانی برمی گردد تولید می شود.

این هنرمند صنایع دستی با اشاره به اینکه برخی صنایع دستی راین از جمله چاقوسازی در سطح بین المللی معرفی شده است گفت: بعضی هنرها همچون قلمزنی در سطح جهانی به زبان بین المللی معرفی نشده است و فقط در سطح استانی و کشوری معرفی شده اند که این امر می تواند در ناشناخته ماندن یک صنعت تاثیرگذار باشد.

نقدی که می گوید سه سال است به صورت حرفه ای در رشته قلمزنی فلز مشغول به کار است افزود: صنعت چاقوسازی، ساخت و قلمزنی ظروف و زیورآلات مسی، پته دوزی، چرم دوزی و تراش سنگ های قیمتی در راین مورد استقبال گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است و همین امر باعث ایجاد اشتغال و درآمد نیز در این شهر شده است.

وی با بیان اینکه مراحل ساخت و قلمزنی محصولات صنایع دستی در معرض دید بازدید کنندگان قرار دارد از طرح و نقش هایش در قلمزنی می گوید که خود فلسفه و علت و اهدافی دارد؛ توضیح می دهد: نقوش باستانی ایران، اماکن تاریخی و  نوشته های مذهبی و فرهنگی را که جذابیت خاصی برای بازدید کنندگان دارد در طرح های قلمزنی مورد استفاده قرار می دهیم.

هنرمان را هدیه می دهیم

نقدی ادامه داد: دست خریداران صنایع دستی در کارگاه ما باز است و محصولات متنوع و با کیفیت بالا و قیمت مناسب را در فروشگاهمان عرضه می کنیم زیرا معتقدیم که تنها یک محصول نمی فروشیم تا کسب و کارمان راه افتاده باشد و درآمدی کسب کرده باشیم؛ فردی که محصول دست و هنر ما را می خرد، بخشی از فرهنگ ما را به امانت و هدیه می برد.

بسته بندی

وی در ادامه مصاحبه به نکته قابل تاملی اشاره می کند که شاید مشکلی در سطح کشور نیز باشد و آن هم بسته بندی محصولات است؛ تاکید می کند: آنچه با آن درگیر هستیم و  سهم زیادی در فروش و انتخاب محصولات تولیدی دارد بسته بندی تولیدات است که در این خصوص مشاوره هایی انجام داده ایم تا مناسب ترین بسته بندی محصولات قلمزنی را داشته باشیم.

حمایت، حمایت، حمایت

این هنرمند رشته قلمزنی اما همانند سایر همکارانش با مشکلات و مسائلی نیز مواجه است و راهکارها و درددل هایی نیز دارد؛ شاید وقتی پای صحبت این هنرمندان می نشینیم حرف هایشان مشابه باشدو تکراری اما باز باید شنید و باید گفت؛ آنقدر گفت تا وضعیت ساماندهی صنایع دستی و مشکلات پیش پای تولید در این عرصه یا سایر بخش ها بالاخره حل شود؛ وی اگرچه از مشکلاتی مانند بیمه و .... می گوید اما به موضوع کپی کاری کشورهای دیگر مثل چین هم اشاره می کند و تاکید دارد: معمولا چینی ها اکثر صنایع ما را بخصوص صنایع دستی را کپی برداری کرده اند که این به هیچ عنوان به نفع صنعتگران ایرانی نیست اما بر خود ما آشکار است که در مقابل صنایع دستی ایران نمی توانند رقابت کنند.

این هنرمند صنتعگر افزود: نباید هیچ جای خالی‌ای برای مانور دادن کشورهای دیگر در این عرصه بگذاریم تا نتوانند جایی را برای صنایع مصنوعی باز کنند که این استقلال، نیازمند حمایت های لازم از هنرمندان و صنعتگران بخش صنایع دستی است.

نقدی در دستور  کار قرار گرفتن ساخت برنامه های معرفی محصولات صنایع دستی و تثبیت جایگاه هنر دست هنرمندان ایرانی، ایجاد زیرساخت های مناسب برای عرضه محصولات صنایع دستی به گرشگران توسط خود هنرمندان، در نظر گرفتن بیمه نامه مناسب و پرداخت تسهیلات بموقع و با بازپرداخت مناسب را از جمله مواردی برشمرد که اگر انجام نشود حتما صنایع دستی جای خود را به صنایع تولیدی چینی خواهد داد و این صنایع به باد فراموشی سپرده خواهد شد.

استادان مجرب را قدر بدانیم

وی با بیان اینکه برای آموزش این صنعت باید استادکاران مجرب را دریابیم تا بتوانند این هنر را درست به علاقه مندان آموزش دهند و اصالت دست آفریده های هنرمندان ایران زمین نیز حفظ شود، گفت: استادکارانی که نوآوری را همراه با حفظ اصالت هنر قلمزنی به همراه دارند و زندگی و عمرشان را برای این کارها گذاشته اند باید حمایت و دلگرم شوند؛ این افراد سرمایه های کشور به شمار می روند و باید حفظ شوند.

نقدی بیشترین افراد علاقه مند در رشته صنایع دستی قلمزنی در شهر راین را خانم عنوان کرد و گفت: شاید به این علت باشد که صنعت قلمزنی یک کار هنری ظریف محسوب می شود و صبر و حوصله زیادی برای آن لازم است و به دلیل اینکه درآمد حاصل از تولیدات صنایع دستی با هزینه های زندگی امروز همخوانی ندارد در نتیجه تنها آقایانی در این زمینه فعالیت می کنند که تولیدات و درآمد بالایی داشته باشند.

وی بازار فروش و درآمدآزایی در زمینه صنایع دستی را بسیار خوب اعلام کرد و گفت: اگر حمایت های دولت و بخش خصوصی باشد و انگیزه تولید در بین صنعتگران زیاد شود به طور حتم وضعیت بیشتر رونق می گیرد و با توجه به تاریخ، فرهنگ و اصالت هنر صنایع دستی در ایران، بازار برای جذب گردشگران نیز بسیار جای پیشرفت خواهد داشت.

به گزارش ایرنا سخن از صنایع دستی منحصربه فرد و بخشی از هویت و اصالت ایران زمین در کرمان درحالی است که این استان بیشترین تعداد آثار ثبت جهانی را بین استان های کشور دارد و می تواند به خاستگاه مهم و دروازه بزرگ ورود گردشگر و بازدید تورهای جهانی تبدیل شود زیرا جاذبه های میراثی و طبیعی مختلفی از کویر تا مناطق کوهستانی را یکجا در کنار همدیگر دارد.

ارگ بم (بزرگترین سازه خشتی جهان)، روستای دست‌کَند میمند با چندهزار سال قدمت، باغ زیبای شازده یا شاهزاده ماهان با ویژگی های منحصر به فرد باغ و معماری عمارت آن، دشت کویر لوت که قدیمی ترین درفش جهان از این کویر در منطقه شهداد به دست آمده و سه قنات «گوهرریز» جوپار در شهرستان کرمان، «اکبرآباد» و «قاسم آباد» در شهرستان بم و نیز روستای دارستان سیرجان و این شهرستان به عنوان خاستگاه بافت گلیم شیرکی سیرجان از آثار ثبت جهانی استان کرمان به شمار می روند.