توسعه «گردشگری دریایی» اقتصاد جوامع محلی ساحل‌نشین را تقویت می‌کند

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، رونق و شکوفایی گردشگری دریایی یکی از اولویت‌های اعلام شده دولت و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است، در سند تحول دولت هم در دو بخش به موضوع تحول دریامحور و تحول گردشگری دریایی اشاره شده است، اما توسعه گردشگری دریایی نیازمند نقشه راه و احصای محورهای اصلی همکاری در راستای برنامه محور شدن آن است که همکاری مستمر دو بخش خصوصی و دولتی را می‌طلبد.

تعامل و هماهنگی سطوح مختلف دولت مهمترین رهیافت توسعه گردشگری دریایی است به طوری که همزمان که اسناد بالادستی تدوین می‌شود، اقدامات عملیاتی و اجرایی با رویکرد افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی تقویت و همزمان پویایی گردشگری دریایی به جریان بیافتد.

سیدعزت الله ضرغامی وزیر ‌میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفر به استان هرمزگان و بازدید از سواحل، جزایر و زیرساخت‌های گردشگری این استان، سواحل و جزایر ایران و ساکنان این مناطق را برخوردار از بستر و ظرفیت بسیار بالا برای رونق گردشگری دریایی دانست و بر ضرورت تدوین برنامه هدفمند، نقشه راه و تببین محورهای همکاری با سایر سازمان‌ها و بخش‌های خصوصی برای توسعه گردشگری دریایی در استان‌های شمالی و  جنوبی تاکید کرد.

در همین چارچوب با سیامک مرندی رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع‌دریایی درباره زیرساخت‌های موجود و مورد نیاز توسعه گردشگری دریایی و تاثیرات اقتصادی و اجتماعی رونق این نوع گردشگری بر جوامع محلی ساکن در سواحل و جزایر شمالی و جنوبی کشور گفت‌و گو کردیم.

بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر مرز آبی داریم

مرندی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی درباره توسعه گردشگری دریایی در ایران اظهار داشت: برای توسعه گردشگری ابتدا باید ظرفیت‌های آن بررسی شود، در برنامه‌های توسعه، به دریا رسیدیم اما ایست و عقب‌گرد کردیم و هیچ کار ممتازی در دریا انجام ندادیم، همه فعالیت‌های‌ ما در خشکی متمرکز شده است.  

رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی افزود: بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب و جزایر داریم. در حالی که مرزهای خشکی ما حدود ۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر است که نشان می‌دهد باید سیاست های کشور دریایی‌تر باشد تا خشکی محور.

به‌رغم ظرفیت‌های دریایی و پهنه ساحلی در توسعه گردشگری دریایی دچار ضعف قوانین هستیم؛ در جنوب کشور قشم به عنوان بزرگترین جزیره و کیش از زیباترین جزایر خلیج فارس، متعلق به ایران است. جزایر سه‌گانه (ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) با آن ویژگی‌های خاص می‌تواند از جاذبه‌های گردشگری دریایی در منطقه شوند، اما چندان توجهی به آنها نمی‌شود.

توسعه گردشگری دریایی در جزایر سه‌گانه / احداث جزایر مصنوعی

مرندی بیان کرد: باید گردشگری را در جزایر سه گانه توسعه دهیم، حتی بسیاری از مردم ایران این جزایر را به خوبی نمی‌شناسند، وقتی جریان سرمایه‌گذاری و تاسیسات گردشگری در این جزایر احداث شود به‌ تبع آن گردشگر به آنجا تردد می‌کند، دیگر هیچ کشوری نمی‌تواند هیچ ادعای پوچی نسبت به مالکیت آنها داشته باشد.

اینکه مردم ما با اشتیاق به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سفر می‌کنند به علت وجود بازارهای تجاری و اقتصادی و البته ناشی از ضعف برنامه‌ریزی ما برای جذب و توسعه گردشگری استرئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی تاکید کرد: وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای توسعه گردشگری دریایی باید از جوامع محلی ساکن آنجا استفاده کند، جزیره هرمز نمونه بارز تاثیر فعالیت‌های جامعه محلی بر رونق صنعت گردشگری است. آب درمانی از ظرفیت‌های نهفته در گردشگری دریایی است، اما هیچ وقت به صورت پررنگ ظرفیت‌های سواحل ایران برای آب درمانی را معرفی نکردیم.

مرندی به ظرفیت سواحل شمالی و جنوبی برای ایجاد جزایر مصنوعی در دریا اشاره کرد و گفت: باید از تمرکز بر ساحل به سمت فعالیت در دریا حرکت کنیم، حتی می‌توانیم با همان خاکی که گاها گفته می‌شود «برای ساخت جزایر مصنوعی به کشورهای ساحل جنوبی خلیج فارس می‌رود» در کنار سواحل خودمان جزایر مصنوعی بسازیم؛ البته اگر گردشگری در جزایر رونق پیدا کند شاید اصلا به جزیره مصنوعی هم نیاز نباشد.  

رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی بیان کرد: باید از موقعیت چهار فصل بودن ایران به عنوان مزیت برای توسعه گردشگری استفاده شود. کشورهای حوزه خلیج‌فارس بیشتر ماه‌های سال هوای گرم و شرجی دارند؛ شاید فقط یک یا دو ماه اقلیم و آب و هوای کمی متفاوت‌تری داشته باشند. اینکه مردم ما با اشتیاق به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سفر می‌کنند به علت وجود بازارهای تجاری و اقتصادی و البته ناشی از ضعف برنامه‌ریزی ما برای جذب و توسعه گردشگری است وگرنه این کشورها آن چنان جاذبه شگفت‌انگیز گردشگری دریایی ندارند. 

پشت به جنگل و رو به دریا، مبنای توسعه گردشگری دریایی

مرندی به ظرفیت چند وجهی طبیعت از کوه و جنگل تا جلگه و دریا در شمال کشور اشاره کرد و افزود: در شمال کشور در بهترین نقطه حاشیه خزر برای جلوگیری از تخریب منابع سرزمینی و ویلاسازی انبوه باید راهبرد شهامت ورود به آب مد نظر برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه قرار گیرد. باید توجه داشت ویلاسازی دیگر برای اغلب افراد ثروتمند هم جذاب و اغناکننده نیست، باید پشت به جنگل و رو به دریا کنیم و با احداث محوطه‌های بندری کوچک (مارینا Marina) به سرمایه‌داران داخلی و خارجی اجازه داده شود شناورهای خود را به این بنادر بیاورند.

 سلیقه و ذائقه گردشگران تغییر کرده است، برخی دوست دارند زندگی روی دریا را تجربه کنند و از خشکی دور شوند. در همه این سال‌ها مردم عادت کردند از خانه خود در تهران به ویلا یا خانه دیگری بروند و دور هم جمع شوند، در حالی که با توسعه گردشگری دریایی علاوه بر تجربه متفاوت زندگی روی دریا، صنایعی مانند شناورسازی و لنج‌سازی و حتی صنایع‌دستی دریایی، رونق و رشد پیدا می‌کند.

رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی افزود: برای جلوگیری از دور زدن قانون و فروش غیرقانونی ملک به افراد غیر ایرانی، باید اجازه داده شود این افراد شناور کروز لوکس خود را در مارینا بگذارند، در این حالت اولا، برای نگهداری و تعمیر آن شغل و درآمد برای جامعه محلی ایجاد می‌شود، ثانیا؛ بیشتر افراد در زمان افزایش گرما و رطوبت به مناطق سرسبز شمالی می‌آیند و اقامت موقت داشته باشند و این یعنی توسعه و رونق گردشگری.

شناور گردشگری نداریم / اقتدار دریایی یعنی عمق پیش‌روی همکاری اقتصادی و تجاری

مرندی گفت: اتوبوس دریایی برای جابه‌جایی مسافر داریم، اما شناور برای گردشگران نداریم، ‌شناور گردشگری، گردشگران را با سرعت ایمن وسط دریا می‌برد و برگزارکننده تور دریایی با اجرای برنامه‌های تفریحی و فراغتی با عرضه خوراک سنتی و محلی و غذاهای دریایی ظرفیت‌های گردشگری فرهنگی و خوراک این مناطق را تبلیغ می‌کند که منجر به رونق اقتصادی در جوامع محلی می‌شود.

برای حل مسائل حوزه گردشگری به یک ساختار منسجم و متمرکز و بازنگری در ضوابط، برنامه‌ها و رویکردهای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به عنوان نهاد متولی صنعت گردشگری نیاز است تا آینده این صنعت را هدف‌گذاری کمی و کیفی کند.وی افزود: توسعه گردشگری دریایی به بازارچه‌های صنایع‌دستی محلی هم رونق می‌دهد، همچنین صنعت و مهارت لنج‌سازی که از مشاغل سنتی و هنر مردمان ساحل‌نشین است، رونق گرفته و شکوفا می شود، این در چارچوب اصل حافظت و صیانت از میراث ناملموس هم قرار دارد زیرا باید از لنج‌سازی به عنوان یک هنر-مهارت سنتی حفاظت شود که از وظایف ذاتی وزارت میراث‌فرهنگی است.

رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی گفت: تولید یک شناور با حفظ مهارت و سنت آن متفاوت است. باید با حمایت از صنعت‌گران این هنر نسل به نسل منتقل شود تنها راه آن هم توسعه گردشگری است. باید توجه داشت برخی گردشگران علاقه دارند نحوه ساخت لنج و شناور را از نزدیک تجربه کنند.

مرندی خاطرنشان کرد: ما فقط منتظریم افراد یا سرمایه‌گذاران به ایران بیایند، اما اقتدار دریایی به معنای عمق پیش‌روی در همکاری اقتصادی و تبادلات تجاری است. احداث یک کارگاه لنج‌سازی حتی در یک کشور نزدیک مانند عمان و پیدا کردن مشتری در همان می‌تواند به رشد و توسعه این هنر صنعت ایرانی کمک کند چه بسا منجر به توسعه روابط تجاری و جذب گردشگر شود.

رئیس دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی با اشاره به کم و کاستی‌های پیش‌روی توسعه گردشگری دریایی گفت: برای حل مسائل این حوزه به یک ساختار منسجم و متمرکز و بازنگری در ضوابط، برنامه‌ها و رویکردهای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به عنوان نهاد متولی صنعت گردشگری نیاز است تا آینده این صنعت را هدف‌گذاری کمی و کیفی کند که مثلا در این صنعت با جذب چند میلیون گردشگر، چند میلیارد دلار درآمد داشته باشد کاری که همه کشورهای جهان انجام می‌دهند.