شریفی تربتی در مقدمه پایان‌نامه خود، هدف از انجام چنین تحقیقی را توسعه اشتغالزایی در بخش‌های میراث فرهنگی و دانشجویی تربت‌حیدریه و قابل گسترش در دیگر نقاط کشور عنوان کرده است.
وی اظهار می‌دارد: هدف دیگری که در این کار پژوهشی دنبال شد، پدیده کم‌آبی و خشکسالی رو به ازدیاد در منطقه و نیز امتیاز نزدیک بودن به مشهد به عنوان استراحتگاه گردشگران و زائران عبوری از این منطقه می‌باشد.
این دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان تربت‌حیدریه به خبرنگار ایرنا گفت: با افزایش خشکسالی در ایران، بسیاری از مناطق گردشگری خالی از سکنه شده لذا به دنبال یافتن راهکار برای ماندگاری اهالی بوده و هستم.
وی افزود: دانشجویان غیربومی سراسر دانشگاه‌های کشور در دوران تحصیل ضمن آنکه در قالب سفرهای علمی و آموزشی که از سوی دانشگاه‌ها تدارک دیده می‌شود با جاذبه‌های گردشگری شهر میزبان آشنا می‌شوند، هنگام بازگشت به زادگاه خود نیز نقش سفیران گردشگری را پیدا می‌کنند.
شریفی‌تربتی ادامه داد: همچنین دانشگاه‌ها می‌توانند از طریق انعقاد قرارداد با ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از توان علمی دانشجویان رشته‌های کشاورزی، مهندسی، تاریخ، معماری و دیگر رشته‌های مرتبط در بازسازی عمرانی آثار و بناهای تاریخی و نیز احیای قنوات بهره گیرند.
وی گفت: از این طریق ضمن اینکه جاذبه‌های گردشگری منطقه مرمت و احیا شده و حتی جاذبه‌های جدید گردشگری تعریف می‌شوند، زمینه افزایش درآمد حوزه گردشگری و همچنین اشتغال برای دانشجویان بومی و غیربومی فراهم می‌شود.
این پژوهشگر افزود: دلیل اینکه این موضوع تاکنون به صورت جدی مورد بررسی و اجرا قرار نگرفته، نبودن یا کم رنگ بودن ارتباط بین دانشگاه و صنعت گردشگری بوده است.
وی ادامه داد: دانشگاه‌ها در توسعه صنعت گردشگری نقش و جایگاه موثر دارند و به عنوان یک نهاد علمی پژوهشی با انجام فعالیت‌های میدانی و کتابخانه‌ای می‌توانند در توسعه گردشگری نقش‌آفرینی کنند.
شریفی‌تربتی با بیان اینکه از مجموع ۱۰ هزار دانشجوی تربت‌حیدریه پنج هزار نفر غیربومی هستند گفت: این دانشجویان در حکم ظرفیت بالقوه‌ای هستند که با فراگیری مهارت‌های سفرنامه‌نویسی و خاطره‌نگاری و بکارگیری ابزارهای رایجی چون دوربین عکاسی و گوشی همراه هنگام یا بعد از سفرها، اردوها، گردش‌های علمی، فرهنگی و آموزشی می‌توانند این توان بالقوه را به فعل درآورند.
وی افزود: ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در مقابل می‌توانند ضمن اولویت بندی نیازهای خود، از جامعه دانشگاهی برای رفع کمبودهایشان کمک بگیرند که تحقق آن در قالب عقد قرادادهای دوجانبه میسر خواهد بود.
دانشجویان بازوی توانمند میراث فرهنگی
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربت‌حیدریه نیز گفت: گردشگری علمی یکی از زیرشاخه‌های صنعت گردشگری است که ارتباط مستقیم با مراکز آموزش عالی دارد و اغلب گردشگران خارجی هم در این ارتباط وارد کشور می‌شوند.
علی محمدی افزود: مزیت گردشگری علمی آن است که با یک مطلب مکتوب پژوهشی، مزیت‌های گردشگری در محافل علمی معرفی می‌شوند و این گزارش‌ها تاثیر بهتر و اثرگذارتر دارند و از سوی دیگر مراکز پژوهشی دانشگاه‌ها نیز دارای ظرفیت‌های خوبی در این زمینه هستند و ما در قالب قراردادهای ۲ جانبه از این ظرفیت بهره می‌بریم.
وی ادامه داد: بطور مثال در حفاری‌های باستان شناسی منطقه دامسک و انجام طرح‌های مطالعاتی آن از وجود دانشجویان گروه باستان شناسی دانشگاه تربت‌حیدریه استفاده شد.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربت‌حیدریه گفت: همچنین با توجه به کمبود نیرو، بسیاری از مستندسازی‌های بناهای تاریخی این شهرستان توسط دانشجویان این خطه و به صورت رایگان انجام شده که برای دانشجویان در حکم رزومه و سابقه کار تلقی می‌شود و در اشتغال آینده آنها نقش موثر دارد.
وی افزود: در برخی روستاها به خاطر همین پژوهش‌ها شاهد بازگشت سکنه و به عبارت دیگر مهاجرت معکوس بوده‌ایم.
محمدی ادامه داد: از سال‌های قبل نیز در قالب تورهای گردشگری برای دانشجویان جدید این پیشنهاد را اجرا می‌کردیم.
از توان علمی پژوهشی دانشگاه‌ها بطور مطلوب استفاده نمی‌شود
رییس دانشگاه تربت‌حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تا قبل از شیوع کرونا، بازدیدهای علمی دانشجویان از مناطق تاریخی و صنعتی جزو برنامه کاری ما بود.
محمدحسن فتحی نسری افزود: حتی دانشجویان رشته باستان‌شناسی تمامی مراحل حفاری و اکتشاف منطقه تاریخی دامسک تربت‌حیدریه را در قالب دوره کارورزی به صورت رایگان انجام دادند.
وی ادامه داد: دستگاه‌های اجرایی هنوز آنطور که باید از ظرفیت علمی و پژوهشی جامعه دانشگاهی بهره لازم را نمی‌برند.
تاثیر گردشگری علمی بر حفظ قله‌های ادب پارسی و کسب درآمد ارزی
سرپرست موسسه تولیت آرامگاه شمس تبریزی خوی در آذربایجان غربی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بهترین و با ارزشترین نتیجه سفر علمی جامعه دانشگاهی به شهر خوی مربوط به سال ۹۵ است که طی آن ۲ هزار دانشجو و استاد دانشگاه از جمله از استان خراسان رضوی و تربت‌حیدریه برای شرکت در دومین همایش بزرگداشت شمس و مولانا وارد این خطه شدند و هر یک در حکم سفیرانی بودند که در بازگشت نسبت به معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرستان خوی اقدام کردند.
رضا جعفرپور افزود: نتیجه تکرار چنین سفرهای علمی را امسال در هفتمین همایش بین‌المللی شمس تبریزی و مولانا که هفتم مهر با حضور ۱۲ کشور به صورت مجازی برگزار شد، شاهد بودیم.
وی ادامه داد: در حاشیه این همایش تفاهمنامه‌ای میان تولیت آرامگاه شمس تبریزی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران منعقد و مقرر شد دبیرخانه علمی آن در پژوهشگاه واقع در تهران و دبیرخانه اجرایی آن در خوی و به صورت دایمی دایر شود.
سرپرست موسسه تولیت آرامگاه شمس تبریزی گفت: برپایی چنین سفرهای علمی ضمن معرفی جاذبه‌های گردشگری مناطق مختلف ایران، زمینه حضور گردشگران خارجی و کسب درآمد ارزی را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
وی افزود: در حالی که همه ساله بسیاری از ایرانیان برای شرکت در آیین بزرگداشت مولانا به قونیه سفر می‌کنند، بسیاری از وجود آرامگاه شمس در ایران بی‌خبرند و حمایت دولت از برپایی چنین همایش‌های علمی می‌تواند مانع نامگذاری قله‌های ادب پارسی به نام دیگر کشورها شود.
ایجاد رشته اکوتوریسم ضروری است
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان شهید رجایی تربت‌حیدریه نیز گفت: هر چند سفرهای علمی ارزشمند است اما برای برقراری ارتباط بهتر میان دانشگاه و میراث فرهنگی، تاسیس رشته اکوتوریسم در یک دانشگاه هر شهر با هدف معرفی جاذبه‌های گردشگری آن خطه ضروری است.
بیژن بابایی افزود: در رشته اکوتوریسم می‌توان رشته‌های مرتبط با حوزه گردشگری نظیر جغرافیا، معماری، عمران، صنایع دستی، باستان‌شناسی و حتی ادبیات را با محوریت گردشگری آموزش داد و گواه این ادعا وجود چنین رشته دانشگاهی در سبزوار می‌باشد که اکنون این طرح به اجرا درآمده است.
وی ادامه داد: تربت‌حیدریه در مسیر کریدور جنوب به شمال و به خصوص مشهد قرار دارد و این بدان معناست که اکوتوریسم تربت‌حیدریه می‌تواند برای بسیاری از مسافران و گردشگران عبوری جذاب باشد.
این استاد دانشگاه فرهنگیان تربت‌حیدریه گفت: چند سالی است که در شهرستان فردوس رشته اکوتوریسم با گرایش کویرنوردی ایجاد شده که توانسته است گردشگران بسیار از سراسر کشور به این شهرستان بکشاند.
حلقه مفقوده اقدامات زیربنایی
مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی تربت‌حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: نبود برخی مولفه‌های زیرساختی و زیربنایی مانعی در اجرای پروژه‌های پژوهشی در این شهرستان هستند.
محمدمهدی دلیر از نبود یا غیراستاندارد بودن تاسیسات اقامتی در تربت‌حیدریه به عنوان یکی از این موانع یاد کرد و افزود: بطور مثال گردشگران خارجی و داخلی در فصل برداشت زعفران به این شهر به عنوان زعفرانی ترین شهر جهان سفر می‌کنند ولی به علت نبودن هتل و مرکز اقامتی مناسب مجبور به بازگشت به مشهد هستند.
وی ادامه داد: البته این مشکل خاص تربت‌حیدریه نیست بلکه وجه اشتراک تمام شهرهای اقماری ایران است و از دیرباز شهرهای کوچک همجوار شهرهای بزرگ، رشد چندانی نداشته‌اند.
۲۰ تا ۲۶ آذرماه هفته پژوهش نامگذاری شده است.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت‌حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد واقع است.
نظر شما