دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم در گفت‌وگو با گروه پژوهش ایرنا در مورد چرایی مهاجرت ورزشکاران می‌گوید: «فضای اجتماعی امروز جواب‌گوی خواسته‌ها، نیازها و انتظارات جوانان نیست. ضمن اینکه شکاف زیادی ایجاد شده است. علاوه بر آن، کمبود امکانات برای ورزشکاران نیز یک واقعیت است. قهرمانان ورزشی به واسطه سفرهای خارجی توان مقایسه و نتیجه‌گیری جایگاه خود نسبت به قهرمانان دیگر کشورها را دارند و این موضوع پس از بازگشت به کشور در ذهن آنان پرسش ایجاد می‌کند. در کنار این مسائل، سخت‌گیری‌های بی‌مورد در کنار محدودیت‌ها و محرومیت‌ها، نقش پررنگی ایفا می‌کند. ضمن اینکه جوان امروز مانند جوان دیروز نیست، چراکه در فضایی بازتر زندگی می‌کند که خوراک لازم را از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های متعدد دریافت کرده است».
او چنین ادامه می‌دهد: «تمامی این موارد منجر به این واقعیت تلخ می‌شود که نخبگان ایران از کشور فرار کنند. این افراد به صورت طبیعی هر کدام به یک موضوع یا مسأله به عنوان دلیل خروج خود اشاره می‌کنند. برای جامعه نمی‌توان یک نسخه داد و بایدها و نبایدهای مشخصی ترسیم کرد، چرا که در نهایت جامعه راه خود را می‌رود. هیچ یک از آقازاده‌ها و خانم‌زاده‌هایی که در خارج زندگی می‌کنند، حاضر نیستند به ایران بازگردند و در کشور زندگی کنند. این مسأله نشانگر یک واقعیت تلخ است که ما از شرایط روز عقب مانده‌ایم. «ژوزف شومپیتر» اقتصاددان و سیاست‌دان اتریشی، آلمانی، آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد در این رابطه گفته در یک جامعه برای رشد و توسعه همه ابعاد، باید آب و هوای اجتماعی مساعد باشد. اگر به دنبال رشد و توسعه هستیم باید فضای اجتماعی را اصلاح کنیم.»
در نیم قرن اخیر ایرانی‌ها موج‌های مهاجرت متعددی را تجربه کرده‌اند و می‌توان گفت که کشورمان اکنون در آستانه موج تازه‌ای قرار دارد. در دهه ۶۰ ایران با موج جدیدی از مهاجرت روبه‌رو شد که در مقطع انقلاب و آغاز جنگ بود. در این دوره ایران با مهاجرت دو قشر مواجه بود، تعدادی به دلیل فرار از جنگ از ایران رفتند و تعدادی با انگیزه‌های سیاسی. موج بعدی مهاجرت هم در دهه هشتاد با فرار مغزها از دانشگاه‌های برتر کشور همراه بود که در این مقطع با خروج موجی از المپیادی‌ها و نخبگان به غرب و مراکز علمی و دانشگاهی معتبر جهان مواجه شدیم. همچنین در همین مقطع شاهد یک موج خروج سرمایه از ایران به کشورهای سرمایه‌پذیر مانند کانادا، آمریکا و سایر کشورهای اروپایی که شرایط را برای جذب سرمایه مهیا کرده بودند، شدیم.
در دهه ۹۰ با موج دیگری از مهاجرت مواجه می‌شویم که از دی‌ماه ۹۶ آغاز شده است. افزایش قیمت ارز، گرانی، تورم، بی‌ثباتی و چالش‌های اقتصادی وضعیت روانی جامعه را دچار بحران کرد تا یک موج مهاجرت به کانادا، گرجستان، ترکیه و سایر کشورها به راه بیفتد.
در دوره حاضر هم موج دیگری در جریان است؛ مهاجرت اساتید دانشگاه‌ها، پزشکان و بخش‌های مختلف جامعه ورزشی (اعم از قهرمانان، مربیان، داوران، مجریان و کارشناسان تلویزیونی) این موج را تشکیل می‌دهند.
آمار سازمان جهانی مهاجرت نشان می‌دهد ایران دارای رتبه ۶۹ از میان ۱۸۸ کشور و در مهاجرت دارای نرخ ۳.۴ درصد است.
براساس بررسی‌های ایرنا، تا پایان آذرماه ۱۴۰۰، ۶۳ ورزشکار مطرح از ایران مهاجرت کرده‌اند، البته در طول چهار دهه گذشته همواره روند مهاجرت ورزشکاران ایرانی یکسان نبوده و در مقاطعی اوج و فرود داشته است.
بسیاری از ورزشکاران کمبود امکانات، بی‌توجه‌ای مسئولان ورزش به جایگاه آنان، دعوت نشدن به تیم ملی، نامشخص بودن آینده روشن و نابسامانی وضعیت اقتصادی ایران را دلایل مهاجرت خود عنوان کرده‌اند. البته هستند ورزشکارانی که بدلیل نارضایتی یا بی‌مهری مسئولان وقت فدراسیون‌های ورزشی مهاجرت کرده‌اند. برخی دیگر نیز معتقدند که مقامات ایران نتوانستند شرایط مطلوب را برای بسیاری از استعدادها فراهم کنند تا در ایران به ادامه ورزش به صورت حرفه‌ای بپردازند.
نظر شما