هوتگ کنترل کننده روان آب‌های سطحی و فرسایش آبی در جنوب بلوچستان است

غلامرضا راهداری روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: سامانه آبگیر هوتک یا هوتگ (Hutak) در زبان محلی جدگالی در بلوچستان مشهور است و گودال یا چاله‌های مصنوعی و یا طبیعی نسبتا بزرگی است که آب باران در آن ها جمع می‌شود.

وی از اهداف احداث هوتک را توسعه جنگل‌کاری و فضای سبز، بالا بردن سرانه فضای سبز، استقرار جنگلهای منحصر به فرد چش یا Acacia_nilotica با فواید اقتصادی را عنوان کرد.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چابهار با اشاره به اهمیت هوتک‌ها در حفظ منابع آب و توسعه پوشش گیاهی خاطرنشان کرد: اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار با تلفیق دانش سنتی و محلی با دانش نوین نسبت به باز طراحی و اجرا این پروژه در سطح مراتع  شهرستان اقدام کرده است.

وی افزود: با توجه به درخواست های جوامع محلی و بهره برداران عرصه های منابع طبیعی تاکنون  ۱۷مورد هوتک با حجم ۱۵ تا ۳۰ هزار مترمکعب در عرصه های طبیعی و مرتعی شهرستان های چابهار ودشتیاری با هدف حفظ منابع آب و خاک، توسعه پوشش گیاهی و بهره برداری دامداران عرفی احداث شده که در صورت تامین اعتبار امکان توسعه آن فراهم است.

راهداری گفت: تعریف جامع تری از هوتگ این است که سامانه ایی بسیار قدیمی و ساده شامل گودالی با اشکال هندسی دایره، مستطیل و مربع به عمق سه تا چهار متر است که در زمینی با بافت ریزدانه (رسی و سیلتی) توسط بومیان منطقه چابهار در جنوب بلوچستان همجوار سواحل مکران احداث شده است.

وی افزود: اطراف آن دیواره خاکی با ارتفاع حدود یک تا یک و نیم متر ایجاد می‌شود. حجم مخزن آن معمولاً بین ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار مترمکعب و حتی بیشتر بوده و تغذیه آن از طریق دروازه یا کانال آبرسان صرفا از سیلاب ها صورت می‌گیرد.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چابهار با اشاره به اینکه این روش سازه ای سنتی برای بهره برداری از سیلاب در دشتهای مسطح جنوب بلوچستان بوده که از آب ذخیره شده در آن ها به طور معمول برای آشامیدن انسان(در گذشته) و دام و مصارف عمومی استفاده شده است، افزود: این سامانه شبیه حوضچه های ذخیره آب یا حوضچه های تغذیه است.

وی ادامه داد: با توجه به کمبود و حتی نبود منابع دیگر آب در منطقه از این سامانه استفاده می‌شود و به ترتیب اولویت در حوزه‌های باهوکلات، کاجو، کهیر در جنوب سیستان وبلوچستان در محدوده ی شهرستان های چابهار، دشتیاری و کنارک دیده می‌شود، وجود بستر ریزدانه مناسب و نفوذناپذیر، کیفیت و کمیت سیلاب‌ها تعداد دفعات سیل در طول سال و دبی آب برای جلوگیری از تخریب و پایداری سازه به محل هوتک از مهمترین ویژگیهای لازم برای انتخاب محل احداث هوتک است.

وی گفت: در موسم بارندگی که آب روی سطح زمین را پوشانده و جریان خزنده آب سرتاسر منطقه را فرا می گیرد ساکنان بومی منطقه بخاطر عدم دسترسی به منابع آبی زیرزمینی و پایدار و بمنظور تأمین آب مورد نیاز اقدام به حفر هوتکها می کنند که در گذشته بوسیله دست و کارگر ماهر و ابزار ابتدایی همچون گاو آهن و امروزه بوسیله ماشین آلات (تراکتور، بلدوزر ) آنها را احداث می‌کنند.