فرازوفرود، پیروزی و شکست، شادی و غم و تمامی این دوگانه‌ها اصلی جدایی‌ناپذیر از نظام تکوین زندگی بشر از دیر باز تا به امروز بوده است. در تمام برهه‌های تاریخی نمی‌توان فصلی از زیست انسان‌ها در این جهان اثیری را مورد رصد قرار داد که به شکل تام و تمام حرکت زندگی او بر یک خط واحد بدون هیچ فراز و فرودی استوار باشد. همین امر است که پویایی در زیست و زندگی را برای انسان‌ها رقم زده‌است.
نکته بدیهی و در عین حال حائز اهمیت بعدی آن است که زندگی انسان‌ها در جهان طبیعت هیچگاه خالی از «بحران» نبوده است. این بحران گاه در قامت بلایای طبیعی رخ نموده و گاه چون جنگ، مصنوع دست بشر بوده‌است. هرچه بشر دامنه زندگی مدرن را بر خود تنگ‌تر و تنگ‌تر کرده میزان و شدت بحران‌ها و اثرگذاری آن در زندگی بشر به همان اندازه بیشتر و بیشتر شده‌است.
این روزها شاید با شنیدن واژه «بحران»، ذهن تمام انسان‌ها به سمت ویروسی می‌رود که دو سال است تمام این جهان اثیری را درگیر خود کرده و دامنه اثرگذاری آن تا به‌جایی پیش رفته‌است که فارغ از نگاه نظریه‌پردازان، جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان، تمامی افراد عادی در سراسر کره زمین به این مسئله اذعان دارند که شیوع ویروس کرونا و آسیب‌های آن در جهان، زندگی را به دو دوره قبل و بعد از حضور این ویروس تقسیم کرده است
البته نمی‌توان از این مساله نیز به سادگی عبور کرد که درهم‌تنیده بودن زندگی بشر زیر چتر دنیای مدرن باعث شده تا بحرانی چون شیوع ویروس کرونا، تمامی ساحات زندگی انسان‌ها از زندگی فردی تا دیگر ساحت‌های زیست چون زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را دست‌خوش تغییرات قرار دهد.
فرهنگ و محصولات هنری، نیاز بشر برای تسکین آلام در شرایط بحرانی
از سوی دیگر این نکته نیز امری کاملاً بدیهی است که در کنار تلاش انسان برای زیست او، دامنه بحران‌ها نه‌تنها زندگی فردی و جسمانی او را مورد آسیب قرار می‌دهد که فصل مهمی از بحران‌ها، تاثیرگذاری خود را بر روح و روان بشر انبوه کرده و می‌کند. اینجاست که دامنه ابزار قدرتمند و گاه اعجازگونی چون هنر توانسته بشر را در این بزنگاه‌ها و در مواجهه با بحران‌ها برای امید هر چه بیشتر به زندگی و تلاش برای پشت سر گذاشتن بسامد تاثیرات آن بحران‌ها استوار و ثابت‌قدم نگه دارد.
در کنار غذای روزانه که ابزاری برای توانمند بخشی جسم به شمار می‌رود، روح و روان انسان‌ها که مهم‌ترین موتور محرکه زیست آن‌ها به‌ویژه در مواجهه با بحران‌ها به شمار می‌رود نیازمند تغذیه مناسب است.
اینجاست که اهمیت محصولات فرهنگی و هنری که آرام‌بخش تمامی دردها، مشکلات روحی و روانی انسان‌هاست اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. بزنگاهی که گویی ویروس کرونا هوشمندانه در کنار تاثیر بر تمامی جوانب زندگی بشر دست بر آن نیز گذاشته‌است
با آغاز شیوع این ویروس شاهد تعطیلی فعالیت‌های فرهنگی و هنری در تمامی شاخه‌ها در سراسر جهان بودیم. آسیبی که کشور ما نیز از آن بی‌نصیب نماند و شیوع این ویروس در کنار تلاش همه‌جانبه کادر درمان، پزشکان پرستاران در خط مقدم مبارزه با آن باعث به تعطیلی کشاندن تمامی فعالیت‌های فرهنگی و هنری برای ارائه غذای مناسب روح افراد جامعه، تزریق شادی و نشاط و کمک به امیدواری هرچه بیشتر آن‌ها به زندگی شد.
به‌سبب جدایی‌ناپذیری و غیرقابل تفکیک بودن استفاده از محصولات فرهنگی-هنری به‌عنوان غذای روح افراد جامعه، هنرمندان تلاش کردند تا پس از بسته شدن درهای تماشاخانه‌ها، سالن‌های سینمایی، گالری‌ها و سالن‌های کنسرت در شکل فیزیکی این‌بار با پناه بردن به فضای مجازی تلاش کنند تا خدشه‌ای در ارائه محصولات فرهنگی و هنری به مردم ایجاد نشود.
اما با گذشت تجربه دوساله شیوع این مهمان ناخوانده تمام جامعه هنرمندان و دامنه مصرف‌کنندگان و مخاطبان محصولات هنری بر این نکته اذعان دارند که فضای مجازی نمی‌تواند و نتوانسته پاسخ‌گوی نیاز بشر برای حضور فیزیکی در محیط‌ها و محافل فرهنگی و هنری باشد
درست به‌همین سبب بود که به‌محض آرام شدن امواج متعدد و متکثر شیوع این ویروس، شاهد باز شدن درهای تماشاخانه‌ها، سالن‌های سینمایی و تمامی محیط‌های جمعی پذیرای مخاطبان و مصرف‌کنندگان و علاقه‌مندان محصولات هنری بودیم و باز دیگر بار به‌محض شیوع موجی دیگر، نخستین اقدام، بسته شدن در این سالن‌ها برای جلوگیری از انتشار ویروس و تلاش برای قطع زنجیره شیوع آن بود.
اقتصاد و هنر دو پا برای تضمین حرکت جامعه هنری
اقتصاد؛ دیگر مؤلفه‌ای است که در قالب زیست مدرن سایه خود را بر زندگی تمامی انسان‌های جهان انداخته و در تک‌تک گام‌ها، هم‌قدم مسیر پیمایش زیست بشر است. مؤلفه‌ای که شاید با نگاه کردن بر اعصار پیشین جایگاه و اهمیت آن را به میزانی که امروز در تاروپود زندگی تک‌تک انسان‌های جهان تنیده شده می‌بینیم، شاهد نبوده‌ایم.
بدیهی است که با بسته شدن تماشاخانه‌ها، سالن‌های سینمایی، گالری‌ها و سالن‌های کنسرت به‌عنوان بنگاه‌های اقتصادی در سایه شیوع ویروس کرونا، شاهد رکود و سکون فعالیت هنرمندان و آسیب‌هایی هستیم که این تعطیلی بر اقتصاد، معیشت و زیست آن‌ها وارد کرده‌است.
همین مهم بوده که باعث شده اگر نخستین گام دولت‌مردان، مسئولان و متولیان اداره امور هر کشور از آغاز شیوع این ویروس بر تلاش برای مقابله و نحوه مواجهه با آن استوار بوده، گام دوم آن‌ها در راستای تامین معیشت و جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر بر اقتصاد و زیست تمامی انسان‌ها، اقشار و طبقات اجتماعی جامعه متمرکز باشد
کنار هم قرار دادن دو مؤلفه اقتصاد و فرهنگ باعث شده تا هنر به معنایی که امروز آن را می‌شناسیم دو پا برای حرکت و تضمینی برای دوام و بقای خود داشته باشد. چراکه در این مساله تردیدی وجود ندارد که خانواده هنرمندان در هر کشوری جدای از انسان‌ها و افراد آن جامعه نبوده و نیازهای آن‌ها مطابق با نیازهای تمامی انسان‌های هر سامان، دیار و جامعه‌ای است.
تلاش مسئولان در تسریع روند واکسیناسیون و بازگشت آرامش به تمام جامعه از جمله هنرمندان
خوشبختانه مسئولان و متولیان کشورمان نیز با توجه به اهمیت این دو موضوع؛ نخست سلامت و زیست یکان‌یکان افراد جامعه و دو دیگر تلاش برای جلوگیری از آسیب‌های وارده به اقتصاد و معیشت تمامی افراد جامعه تلاش کرده و همت گماردند تا با تسریع روند واکسیناسیون، هرچه سریع‌تر رنگ استان‌ها و شهرهای کشورمان را از شرایط قرمز و بحرانی به سمت رنگ آبی و قرار گرفتن در آستانه ایمنی نسبی و بازگشت شریان مجدد فعالیت عادی مردم بردارند.
اتفاق و رخدادی که با روی کار آمدن دولت سیزدهم در سایه تسریع روند واکسیناسیون از ابتدای شهریور ماه ۱۴۰۰ باعث شد تا تجربه گام گذاشتن به نخستین روز از آغازِ آخرین پاییز قرن خورشیدی که در آن زیست می‌کنیم هدیه‌ای شگرف برای تمامی افراد جامعه با خود به همراه داشته باشد و آن‌هم رنگ باختن استان‌ها و شهرستان‌های کشورمان از شرایط قرمز و بحرانی به سمت رنگ‌های زرد و درنهایت آبی که نقطه‌ای برای آرامش و نفس تازه کردن برای گام گذاشتن به شرایط زیست عادی بود.
تغییر رنگ استان‌ها در سایه دلسوزی مسئولان در تسریع روند واکسیناسیون از ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ خورشیدی حکم به بازگشایی درب تماشاخانه‌ها، سالن‌های سینمایی، گالری‌ها، کتابخانه‌ها و تمامی بنگاه‌های اقتصادی داد که مهم‌ترین رسالت‌شان ارائه محصولات فرهنگی و هنری برای افزایش روحیه، نشاط جمعی و ترمیم آلام و آسیب‌هایی بود که به واسطه شیوع این ویروس طی قریب به ۱۸ ماه سایه خود را بر آسمان ایران عزیزمان گسترده بود.
اما با وجود آغاز فعالیت سالن‌های تئاتری، سینمایی، گالری‌ها و کتابخانه‌ها کماکان شاهد بسته بودن در سالن‌های کنسرت و فعالیت هنرمندان موسیقی بودیم. درایت و نگاه مسئولان مبنی‌بر اقبال شایان‌توجه مردم از کنسرت‌ها اصلی‌ترین دلیل این رخداد بود تا زمانی‌که شاهد آبی شدن پایتخت و دیگر استان‌های کشور در سایه تسریع روند واکسیناسیون و همراهی مردم برای تزریق واکسن‌های نوبت اول و دوم خود بود
در امتداد این مسیر گام بعدی مسئولان و متولیان پاسخ‌گویی به مطالبه خانواده هنرمندان موسیقی بود و آن بازگشایی درب سالن‌های موسیقی و صدور مجوز کنسرت‌های موسیقی در پایتخت بود. اتفاق و رخدادی که لبخند شادی و رضایت را روی صورت هنرمندان خانواده موسیقی نشاند.
آغاز فعالیت بنگاه‌های اقتصادی هنر بار دیگر جریان قدرت گرفتن اقتصاد هنر و محصولات فرهنگی و هنری را با خود به‌همراه داشت. اتفاق و رخدادی که مهم‌ترین گام برای رفع و کاهش آسیب‌های به محاق رفتن فعالیت هنرمندان عرصه‌های مختلف ازجمله موسیقی در کشورمان بود.
مخاطب تکمیل کننده ضلع سوم مثلث تولید اثر هنری و صدور مجوز
پر واضح است که دامنه استمرار و اجرای کنسرت‌های موسیقی مانند آثار تئاتری، سینمایی و گالری‌ها برای بازه زمانی یک‌ماهه یا بیشتر و یا تغییر فصل‌های اکران شدنی نیست و عموماً شاهد یک یا دو شب از اجرای کنسرت‌ها توسط گروه‌های موسیقی در کشورمان هستیم. همین مساله اهمیت بازگشت فعالیت هنرمندان موسیقی به جریان کنسرت‌ها را دو چندان می‌کند تا بتوانند در کنار استفاده از فرصت به‌وجودآمده برای ارائه آثار موسیقایی خود و تزریق شادی، نشاط و ارتقای روحیه امیدواری در جامعه نقش خود را ایفا کنند و در ادامه گامی مهم برای بهبود شرایط اقتصادی، زیست و معیشت خود بردارند.
نکته حائز اهمیت بعدی آن است که مثلث ارائه محصولات هنری از جمله کنسرت‌های موسیقی و تضمین دوام و بقای آن در کنار تولید محصولات که برعهده هنرمندان است و صدور مجوز که توسط مسئولان صورت می‌گیرد، ضلع سومش با مخاطبان کامل می‌شود. مخاطبانی که در قامت مصرف‌کنندگان محصولات هنری ضامن بقا و دوام فعالیت هنرمندان و تأمین و تضمین اقتصاد و معیشت آن‌ها همچون دیگر افراد جامعه هستند.
اینجاست که فرهنگ صحیح مخاطبان آثار هنری در استفاده از محصولات این عرصه نقشی مهم در تشکیل سه‌گانه تولید اثر هنری تا ارائه آن به مصرف‌کننده ایفا می‌کند. فرهنگی که در صورت عدم رعایت آن باوجود تولید آثار هنری توسط هنرمندان و تلاش مسئولان برای صدور مجوز اجازه برداشتن گام نهایی در ارائه اثر هنری به مخاطب به‌عنوان مصرف‌کنندگان اصلی کالای هنری را با مخاطره مواجه می‌کند.
حال که در سایه تعهد و عزم مسئولان و دولت‌مردان برای حفظ شرایط و سلامت و ایمنی نسبی که بر جامعه حکم‌فرما شده و آغاز شریان فعالیت‌های فرهنگی و هنری که اصلی مهم بر دوام و بقای خانواده بزرگ، نجیب و ارزشمند هنرمندان کشورمان به شمار می‌رود، بیش‌از هر زمانی نیازمند همراهی و همدلی هرچه بیشتر مخاطبان در راستای حمایت از هنرمندان هستیم.
به ویژه آنکه برای آینده و فردای نیامده و شیوع موجی دیگر از ویروس کرونا تضمینی وجود ندارد، باید قدر این لحظات و شرایط ایمنی نسبی و آغاز چرخه حرکت زیست و زندگی تمامی طبقات اجتماعی از جمله هنرمندان کشور را بیش‌از پیش دانست و اینجاست که ارزشمندی رسالت فردی، اجتماعی و فرهنگی یکان یکان مخاطبان آثار هنری و هوشمندی و فرهنگ‌مداری‌شان در نحوه مصرف و مواجهه با آثار هنری بیش از هر زمانی به اصلی مهم و حکمی قاطع بدل می‌شود. چه آنکه همواره فرهنگ ایران و ایرانی در هر عرصه از جمله در حمایت از خانواده هنر و هنرمندان متعهد کشور نه تنها زبان رد خاص و عام که الگویی برای تمامی مردمان بوده است.
نظر شما