دوره تحصیلی شاخه کار دانش و فنی و حرفه‌ای طراحی شود

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، حسن ملکی روز یکشنبه در سومین نشست ارایه گزارش عملکرد دفاتر سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی براساس برنامه‌های ابلاغی سال ۱۴۰۰ عملکرد ۹ ماهه دفتر فنی و حرفه‌ای و کاردانش افزود: امروز کاردانش تحقق یافته، شباهت‌های بسیاری با شاخه فنی و حرفه‌ای دارد. بنابراین لازم است در این باره اقدامات زیرساختی انجام دهیم. البته در طراحی دوره تحصیلی باید بتوانیم بخش‌هایی از نقص‌های مربوط به این شاخه را پوشش دهیم.

ملکی اظهار داشت: دفتر فنی و حرفه‌ای و کاردانش، صبغه مهارتی دارد. لذا اگر بخواهیم یک هسته مرکزی برای فعالیت‌های این دفتر معین کنیم، مهارت‌آموزی عنوان اصلی آن به شمار می‌رود. بدیهی است مهارت در هر یک از بخش‌های این دفتر یعنی فنی و حرفه‌ای و کاردانش دارای مفاهیم و شکل‌های ساختاری خاص است. بنابراین موفقیت این دفتر زمانی حاصل می‌شود که عملاً هنرجویان به مهارت یا مهارت‌هایی دست پیدا کنند. بدیهی است که اگر این اتفاق رخ ندهد، نشان دهنده موفق نبودن ما در برنامه‌هایمان است.

رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: در بخش تألیف نظری نقشه کلان وجود دارد، زیرا برنامه درسی ملی معطوف به این بخش است، اما مباحث مربوط به فنی و حرفه‌ای و کاردانش، در این سند کمرنگ‌تر است. مباحث این بخش در غربت قرار دارد؛ لذا لازم است دفتر فنی و حرفه‌ای و کاردانش، برای ادامه مسیر و اجرای شکل موفق کار، ابتدا نقشه کار را تعریف کند که همان طراحی دوره تحصیلی است.

ملکی افزود: متاسفانه تا امروز طراحی دوره تحصیلی در این دفتر به تاخیر افتاده البته در بخش‌های دیگر به صورت موردی پیشرفت‌هایی انجام شده است، اما در بخش طراحی دوره تحصیلی، نیازمند تلاش بیشتری هستیم. بدون طرح و نقشه عملاً کار به سمت جلو سوق پیدا نخواهد کرد. بدیهی است در طراحی دوره تحصیلی باید همه عناصر اصلی این دوره تعین پیدا کرده و مورد توجه قرار گیرد. بنابراین باید طرح‌های خرد در این دفتر برگرفته از طرح کلی یعنی طراحی دوره تحصیلی باشد.

وی خاطرنشان کرد: این نکته که باید دوره فنی و حرفه‌ای و نظری را با یکدیگر ببینیم، کاملاً درست است، اما قوانینی در این بخش وجود دارد که باید به آن توجه کنیم. زیر نظام اصلی سند تحول بنیادین، برنامه درسی ملی است و در این برنامه نیز بر ۱۱ حوزه یادگیری و بخش‌های دیگری تأکید شده است. لذا  فضا برای برنامه ریزی بخش تالیف نظری، فراهم شده، اما در بخش فنی و حرفه‌ای بدیهی است حق مطلب ادا نشده و عملاً دارای فقر فناورانه هستیم. بنابراین لازم است برای این بخش به طراحی دوره تحصیلی بر پایه مبانی برنامه درسی ملی بپردازیم.

رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تاکید کرد: بدیهی است امکان انتظار کشیدن برای اصلاح سند تحول بنیادین، بسیار زمان‌بر است، لذا لازم است با طراحی دوره تحصیلی برای اصلاح این بخش گام برداریم. توجه به واقعیت‌ها، ضروری است؛ زیرا همین واقعیت‌ها تبدیل به ضرورت می‌شود و بی‌توجهی به ضرورت‌ها خسران به دنبال خواهد داشت.

ملکی الگوی برنامه ریزی منطقه‌ای را مثبت خواند و گفت: این برنامه ریزی منطقه‌ای باید منطبق بر نیازسنجی‌ها باشد، اما در این عرصه دچار یک خلأ نیازسنجی هستیم. بنابراین طراحی یک الگو در این بخش، باید مورد توجه قرار گیرد.

رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از طراحی الگوی مفهومی صنایع دستی تشکر کرد و گفت: کار انجام شده، نوعی الگوی برنامه ریزی درسی است که جای تشکر و تقدیر دارد. این اقدام در راستای آماده سازی افراد برای خوشه‌ای از مشاغل است؛ زیرا امروز امکان آماده سازی افراد برای یک شغل وجود ندارد و مشاغل امروزی در حال تغییرات خاصی هستند. در این راستا لازم است روی این کار ارزشمند، تمرکز بیشتری شود؛ زیرا آنچه که انجام شده، یک رویکرد قابل توجه در بخش فنی و حرفه‌ای است.

اقدامات بخش‌های مختلف دفتر فنی و حرفه‌ای و کاردانش بررسی و ارزیابی شد

محسن کیا لاشکی، رییس گروه علوم پایه نیز به ارائه گزارشی در راستای طرح غنی‌سازی برنامه ویژه مدرسه در هنرستان‌ها پرداخت و گفت: در راستای خوشه شایستگی‌های فنی و حرفه‌ای، اقدامات متعددی انجام شده است، اما در این بخش، یکی از شاخص‌های فنی را که چندان به آن پرداخته نشده، اما در نظام‌های بین‌المللی وجود داشت، بومی سازی کردیم.

وی با تبیین جزییات این طرح اظهار داشت: در این مطالعه تطبیقی علاوه بر مطالعه کشورها، نسبت سرانه تحصیلی به GDP، مشخص شد. در ادامه نیز، کشورهایی که شبیه‌تر به ساختار ما بودند، مورد توجه قرار گرفتند. در واقع این شاخص نشان داد، کشورهایی که تاکنون کمتر به آن‌ها پرداخته شده بود، در بخش‌هایی به ما نزدیک‌تر هستند و الگوهایی کاربردی‌تر می‌توان از این بخش‌ها برداشت کرد.

کیا لاشکی تأکید کرد: در گام نخست این طرح، وضع مطلوب یا اصطلاحات آرمان‌ها مورد توجه قرار گرفت. در بخش دوم نیز به وضع موجود نگاهی داشتیم. در بخش سوم این طرح نیز، شاخص‌هایی احصا شدند که نشان دهنده تحقق برنامه ویژه مدرسه است و تمام ۹ دامنه دانش آموزان فنی و حرفه‌ای، در آن مورد بررسی قرار گرفته است.