بارش‌های سیل آسا به ۲ اثر تاریخی گراش فارس زیان رساند

سید عفیف زندوی چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: میزان اعتبار لازم برای ترمیم و بازسازی این اثرهای تاریخی که در اثر سیل اخیر دچار زیان شده اند، رقمی افزون بر ۱۵ میلیارد ریال است که  ۱۰ میلیارد ریال برای بهسازی و ترمیم برکه حاج اسدالله و پنج میلیارد ریال هم برای بازسازی خانه شهیدان عظیمی نیاز است.

زندوی گفت: خانه شهیدان عظیمی در حقیقت مکان اداری و موزه مردم شناسی شهرستان گراش هم محسوب می شود؛ این خانه تاریخی یکی از زیباترین خانه های سنتی گراش با ایوان های بسیار زیبا ، منظم و دارای حیاط مرکزی و در دو طبقه ساخته شده است.

این خانه قدیمی در نزدیکی مجموعه تاریخی هفت‌برکه گراش قرار دارد، خانه عظیمی محل زندگی شهیدان علی‌اکبر و غلامحسین عظیمی بود که در دهه هشتاد  از سوی دوستداران میراث فرهنگی گراش خریداری و بخشی از آن هم از سوی خانواده شهید به میراث فرهنگی اهدا شد. خانه شهیدان عظیمی نوروز ۱۳۹۶ با برگزاری «خونه کدیم ۳» احیا شد.

زندوی ادامه داد: این بنا به پیشنهاد انجمن دوستداران میراث فرهنگی گراش و با استقبال خانواده شهیدان عظیمی در اختیار اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گراش قرار گرفته و به محل موزه مردم شناسی گراش نیز تغییر یافته است.

او گفت: هم اینک در این موزه بسیاری از اشیای تاریخی و مورد استفاده گذشتگان، از جمله وسایل تزیینی، لباس‌های بومی، اقلام قدیمی کشاورزی، ابزارآلات و اشیای باارزش تاریخی و همچننی آداب و رسوم زندگی مردمان این دیار از گذشته های دور نگهداری و قابل مشاهده برای دوستداران فرهنگ و آیین گذشتگان است.

زندوی با بیان اینکه برخی اتاق ها و سقف این خانه در بارش های اخیر دچار ریزش شده است خواستار حمایت و تزریق اعتبارات دولتی و همچنین کمک بخش خصوصی و دوستداران میراث تاریخی و معنوی برای بهسازی و ترمیم این خانه و موزه مردم شناسی شد.

این خانه به عنوان نمونه‌ای از خانه‌های سنتی در گراش حفظ شده است و اداره میراث فرهنگی و گردشگری گراش در آن مستقر است.

وی بیان اینکه بخشی از سقف گنبد برکه (آب انبار)حاج اسدالله دچار ریزش شده و بارندگی چند روز وضعیت این اثر تاریخی را در وضعیت بحرانی قرار داده است، گفت: این اثر به شماره ۳۴۰۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گراش گفت: برکه حاج اسدالله به عنوان دومین برکه بزرگ ایران بعد از برکه کل که آن هم در شهرستان گراش است، معروف است.

وی با توجه به مشخصات فنی و تاریخی برکه حاج اسدالله گفت: این آب‌انبار داری ۶ دهنه و دو مجرای ورودی و یک مجرای خروجی آب است که ساخت مخزن و طاق مجراهای ورودی و خروجی از سنگ و ملات ساروج استفاده شده و در دیوار بدنه (شاوره)، طاق دهنه‌ها و سردرها سنگ و ملات گچ به کار رفته ‌است.

او ادامه داد: البته در بعضی از سردرها با گچ نیز تزیین کاری شده ‌است؛ طاق دهنه‌ها و سردرها، به شکل تیره‌دار است و طاق مجراهای ورودی و خروجی آب هم که سطح پایین تر از سایر دهنه‌ها و اندازه آنها نیز کوچک‌تر است به شکل هلالی ساخته شده‌ که دو مجرای ورودی در سمت شمالی و دو مجرای خروجی در سمت جنوبی تعبیه شده است.

زندوی بیان کرد: سقف آب‌انبار، به شکل گنبد عظیمی است که بر روی آن با مصالح سنگ، ملات گچ و اندود ساروج گرفته شده‌است و سنگ پله‌های پاکنه (pakona) آن در بدنه شرقی تا انتهای مخزن ادامه دارد.

در بالای طاق یکی از سردرها سنگ اوحی نصب شده  و ابیاتی که شخص بانی سروده هم بر روی آن حک شده‌است:این بنا از تابستان (۱۳۸۰) در شمار آثار ملی ایران ثبت شد.

این آب انبار در سال ۱۲۴۸ ه ش به همت حاج اسدالله فرزند دهباشی ساخته شد؛ حاج اسدالله از بزرگان منطقه جنوب فارس و سازنده برکه های معروف از بزرگ‌ ترین خیرین گراشی بود و نقش وی در توسعه‌ و شکوفایی شهری گراش نیز بسیار تعیین کننده بوده است.

بر اساس برخی اسناد و یافته های تاریخی این برکه برای کمک به اشتغال و معیشت مردم شهر گراش در یک دوره‌ قحطی شدید ساخته شده است ، در زمینه تقسیم آب آن ۱۲ سهم برای آب این برکه تعیین و تقسیم شد که یکی از سهم‌ها به وقف عام اختصاص یافت.

وی با بیان اینکه تاکنون ۲۲ اثر تاریخی در شهرستان گراش در فهرست آثار ملی ثبت شده است، بیان کرد: ۱۵ اثر دیگر نیز در دست بررسی و مطالعه برای ثبت در فهرست آثار ملی هستند.

شهرستان گراش در فاصله ۳۵۹ کیلومتری جنوب شیراز در استان فارس قرار دارد.