به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، دستگاه بافت ۱۶وَردی ابداعی هنرمندان پژوهشکده هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی روز شنبه- دوم بهمن ۱۴۰۰- با حضور سید عبدالمجید شریف‌زاده رئیس این پژوهشکده در محل کارگاه های هنری وزارت میراث فرهنگی در تهران رونمایی شد.
سید عبدالمجید شریف‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار داشت: دستگاه بافت ۱۶ وَردی حاصل پژوهش چندین ماهه روح‌اله دهقانی و علی نعیمایی پس از بررسی نمونه‌های دستگاه‌های مشابه است که منجر شده بسیاری از محدودیت‌ها و کاستی‌های دستگاه‌های بافت سنتی به نوعی برداشته شود.
رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی وگردشگری گفت: پیش‌تر در این پژوهشکده، دستگاه‌های زری‌بافی، مخلمل‌بافی و ترمه‌بافی را ساخته بودیم، اما در موضوع دستگاه‌های ساده‌باف مانند شعربافی، شال‌بافی،کاربافی، چادرشب‌بافی، موج‌بافی و دارایی‌بافی که نقشه‌های پیچیده ای ندارند، خیلی کار نکرده بودیم.
علی نعیمایی از پژوهشگران و طراحان دستگاه بافت ۱۶ وردی توضیح داد: دستگاه‌های ساده‌باف به دو گروه تقسیم می شوند، گروه اول پارچه‌های عرض ۱.۵ متری مانند دارایی‌بافی و شعربافی و گروه دوم دستگاه های تولید پارچه‌های کم عرض مانند کاربافی و چادرشب‌بافی هستند. این بافت‌ها که جز مهارت‌های خانگی هستند معمولاً با دستگاه‌های دو یا چهار وردی و بیشتر توسط زنان هنرمند بافته می‌شوند.
وی گفت: دستگاه ۱۶ وردی ساخته شده سیستم ماکو پران دارد، و بافت آن سرعت بالایی دارد مثلاً روزی چهار پنج متر پارچه شعربافی تولید می‌شود. همچنین علاوه بر افزایش عرض دستگاه، وردهای آن به ۱۶ افزایش یافته است، که این امکان را به بافنده می‌دهد که پارچه‌های نقش‌دار را با سرعت بافت‌های ساده عریض تولید کند.
روح‌اله دهقانی دیگر هنرمند پژوهشگر ساخت دستگاه ۱۶ وَردی توضیح داد: نکته مهم اینکه هر دستگاه بافتی به تعداد وردهایی که دارد باید ۱۶ پدال چوبی هم داشته باشد. اما دستگاه ابداعی ۱۶ وردی فقط با یک پدال کار می‌کند همچنین از طرح دستگاه زری‌بافی ایده گرفتیم و یک دستگاه ژاکارد (۱۶ پیکسلی) روی این دستگاه تعبیه کردیم.
این هنرمند پژوهشگر بیان کرد: با وصل شدن همه وردها به ژاکارد، همه محاسبات پیچپیده بافت حذف شد و هم سرعت بافت نقشه‌های پیچیده و دشوار، حدود ۱۰ برابر افزایش یافت، ضمن اینکه محصول جدید عریض‌تر شده است.
دهقانی گفت: دستگاه ۱۶ وردی، قابلیت جابه‌جایی و حمل و نقل (پرتابل است ) و نصب مجدد دارد. جنس بدنه این دستگاه چوب راش آلمانی است ولی اسکلت آن را می‌توان با فلز هم طراحی کرد. عرض این دستگاه ۲.۴متر، طول آن حدود ۳متر و ارتفاع حدود ۲.۷ است.
وی توضیح داد: دستگاه ژاکارد حدود سال ۱۸۰۹ میلادی اختراع شد و از زمان انقلاب صنعتی باعث تحول در صنعت نساجی شد، این دستگاه فلزی یا چوبی با کدگذاری‌های روی کارت در بافت‌های دارای نقش مانند زری‌بافی و ترمه و مخمل‌بافی، نقشه‌خوانی بافت را انجام می‌دهد و سرعت بافت را تا دو سه برابر افزایش می‌دهد.
نظر شما