فیلم کوتاه ارفاق به‌کارگردانی رضا نجاتی و با بازی هوتن شکیبا و سیاوش چراغی‌پور یکی از ده فیلم کوتاه حاضر در بخش فیلم کوتاه چهلمین جشنواره فجر، داستان دانش‌آموزی را روایت می‌کند که به‌همراه دوستش برای معلم ریاضی‌شان دسیسه‌چینی می‌کنند. به بهانه حضور این فیلم در فجر چهلم با نجاتی، سینماگر عرصه فیلم کوتاه، به گفت‌وگو نشستیم.
رضا نجاتی در این گفت‌وگو بر لزوم تعامل جدی میان جشنواره فجر و انجمن سینمای جوانان ایران به‌عنوان برگزارکننده جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و متخصصان حوزه فیلم کوتاه تأکید کرد و گفت: فکر می کنم در جشنواره فجر نه به‌شکل خودخواسته بلکه به‌واسطه این‌که شرایط برگزاری جشنواره ایجاب می‌کند، به‌نوعی به فیلم کوتاه کم‌توجهی می‌شود.
در واقع از همین‌جا می‌توانیم شروع کنیم که فیلم‌های کوتاه و مستند در فجر می‌توانند حداقل یکی دوتا اکران مردمی داشته باشند، که ندارند و در دوره‌های قبل هم نداشته‌اند. نکته بعدی این است که بدون شک جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران مهم‌ترین جشنواره فیلم کوتاه ایران و جشنواره فیلم فجر مهم‌ترین جشنواره سینمایی کشورمان است؛ وقتی در مورد سینما حرف می‌زنیم نباید فیلم کوتاه و بلند را تا این حد منفک از هم بدانیم و تفکیک کردن این دو از یکدیگر در حوزه سینما، اتفاق خوشایندی نیست. من فکر می‌کنم جشنواره فیلم فجر در بخش فیلم کوتاه خود باید به یک تعامل جدی با انجمن سینمای جوانان ایران برسد
کارگردان ارفاق افزود: شخصا امسال نامه‌ای را در رابطه با بخش فیلم کوتاه فجر تنظیم کرده بودم که از طریق صنف به رئیس سازمان سینمایی و مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران رسید و جلسه‌ای تشکیل شد ولی دیر، چون دیگر فراخوان منتشر شده بود و قابل اصلاح نبود؛ در آن نامه به‌طور مستقیم به محدودیت تایم ۱۵دقیقه برای فیلم‌های کوتاه فجر و آسیبی که به این فرایند می‌زند اشاره شده بود؛ درحالی‌که جشنواره فجر فیلم‌های کوتاهش را از جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران می‌گیرد که محدودیت زمانی‌اش ۳۰ دقیقه است؛ این امر نیاز به بررسی و بازنگری جدی دارد. نظر جدی من در این رابطه این است که هر بازنگری و اصلاح در این بخش باید از همین حالا بررسی شود، تعامل جدی میان انجمن سینمای جوانان و فجر صورت بگیرد و از متخصصین باتجربه این عرصه مشورت و کمک گرفته شود و به دقیقه نود سال آینده موکول نشود. باید برای بقای فیلم کوتاه در فجر هم‌زمان با احترام بیشتر و درخور به این آثار هنری و فیلم‌سازان این عرصه اقدام جدی شود.
نجاتی در ادامه با پرداختن به موضوع تفاوت‌ها میان جشنواره‌های بین‌المللی و داخلی ذکر کرد: در فرایند راه‌یابی به جشنواره فجر، فیلم‌های کوتاه ابتدا از فیلتر جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران عبور می‌کنند و سپس به فجر می‌رسند؛ این نکته توجه بیشتر فیلم‌سازان فیلم کوتاه به جشنواره‌های خارجی را ضروری می‌کند چرا که کمک می‌کند سطح کیفی آثار این فیلم‌سازان ارتقا پیدا کند. شخصا دوره حال حاضر را برای فیلم کوتاه پیشروتر از سینمای بلند می‌دانم چراکه در هفته یک یا دو خبر حضور یا موفقیت فیلم‌های کوتاه در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی را داریم و نتیجه‌گیری من این است که فیلم کوتاه می‌تواند بسیار پیشروتر باشد.
ارفاق، روایتی از تقابل نسل‌هاست
این فیلمساز در رابطه با شکل‌گیری ایده و شرایط ساخت فیلم کوتاه ارفاق گفت: تقابل نسل‌ها چیزی بود که در ساخت ارفاق برای من بسیار مهم بود؛ در این فیلم شاهد سه نسل هستیم و تقابل میان این سه نسل در وهله اول برای من اهمیت داشت که به آن بپردازم؛ در حقیقت این‌که شکل‌گیری نسل بعد قرار است به چه شکلی باشد، ایده ابتدایی ارفاق را شکل داد. نگارش این فیلم‌نامه یک سال طول کشید و همچنین جذب سرمایه؛ پس از آن یک ماه پیش‌تولید داشتیم و با این‌که فیلم‌برداری ۴ روز طول کشید و ممکن است در تماشای فیلم همه‌چیز به‌ظاهر ساده به نظر برسد ولی به‌دلیل پیچیدگی روابط و تعدد کاراکترها، تعدد پلان در یک لوکیشن و ... کار بسیار پرحجم و سختی بود.
وی افزود: ارفاق در کارنامه کاری من شیرین‌ترین و جذابترین تجربه بود. فکر می‌کنم احتمالا تا ۶-۵ سال آینده و تا زمانی‌که اولین فیلم بلند خود را بسازم که در حال آماده شدن برای آن هستم، ارفاق آخرین فیلم کوتاه من خواهد بود.
فیلم کوتاه فیلم عقیم و نصفه نیمه سینمایی نیست
کارگردان فیلم کوتاه شوفر که هم‌اکنون در بسته «وضعیت قرمز» در سینماهای هنر و تجربه درحال اکران است، با پرداختن به موضوع اکران‌های عمومی فیلم کوتاه و نیاز به پایه‌ریزی زیرساخت‌ها بیان کرد: سرمایه و بودجه فقط مسأله‌اش ساخت فیلم کوتاه نیست بلکه به زیربنای دقیق‌تری نیاز است که تبلیغات گسترده و مهندسی‌شده را رقم بزند. در وهله اول باید مخاطب عام با واژه فیلم کوتاه آشنا شود و آن را درک کند؛ خیلی از مردم هنوز تصور می‌کنند فیلم کوتاه یک فیلم عقیم یا نصفه نیمه سینمایی است؛ این باور غلط با تبلیغات صحیح و کارشناسی شده می‌تواند از بین برود و اصلاح شود؛ صدا و سیما بسیار می‌تواند در این مهم نقش داشته باشد؛ بعد از آشنایی درست و بیشتر عموم با مقوله فیلم کوتاه، می‌توان شروع به اختصاص سالن‌های سینما و تبلیغات گسترده کرد و تمام این مراحل مستلزم هزینه است؛ چه به‌لحاظ مادی و چه به‌لحاظ معنوی؛ تا وقتی این زیرساخت‌ها پایه‌ریزی و اصلاح نشوند، نمی‌توانیم بگوییم اکران فیلم کوتاه به‌معنای واقعی کلمه داریم. گرچه هنر و تجربه در سال‌های اخیر کارهایی در این مورد انجام داده و می‌دهد ولی با توجه به تعداد زیاد فیلم‌های کوتاه و سالن‌های کم و سانس‌های پراکنده نمی‌توان این را اکران عمومی و سراسری در معنای ذاتی خود دانست.
نظر شما