طرح پژوهشی بیماری سوختگی باکتریایی لوبیا در استان مرکزی انجام شد

«محمدرضا لک» روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا از جمله بیماری‌های مهم و مخرب این محصول در سراسر دنیا بوده و در ایران، برای اولین بار در سال ۱۳۷۹ توسط «محمدرضالک» عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گزارش شد.

وی ادامه داد: این بیماری اکنون به یکی از بیماری‌های مهم لوبیا در کشور تبدیل شده و از استان های مرکزی، لرستان، اصفهان، چهارمحال بختیاری و زنجان گزارش شده‌ است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: علائم اولیه‌ بیماری بر روی برگ به صورت لکه‌های آب‌سوخته‌ای است که پس از گذشت چند روز این لکه‌ها تبدیل به لکه‌های کوچک کلروزه(به از دست دادن کلروفیل و کاهش شدید سبزینگی در اندام سبز گیاهان بخصوص در برگ ها کلروز گفته می شود) می‌شوند.

لک افزود: با گذشت زمان لکه‌های کلروزه، به رنگ قهوه‌ای پدیدار می‌شود و در صورت مساعدت شرایط محیطی گسترش می‌یابد.

وی ادامه داد: در مراحل پیشرفته‌ بیماری در روی برگ، تعداد بیشتری از لکه‌های نکروزه ( نوعی مرگ زود رس بافتی) ایجاد می‌شود که در حواشی خود هاله‌ی زرد رنگی را دارند که وجود این هاله‌ی زرد رنگ نشان دهنده‌ی پیشرفت بیماری است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی خاطرنشان کرد:  با رسیدن لکه‌های نکروزه به همدیگر، سطح وسیعی از برگ دچار سوختگی شده و ممکن است ادامه زندگی گیاه در این مراحل با مشکل روبرو شود.

لک اظهار داشت: علائم روی غلاف ابتدا به صورت لکه‌های آب‌سوخته ظاهر شده که طول دوران آبسوختگی در غلاف کمی بیشتر از برگ است.

وی ادامه داد: لکه‌ها در غلاف زمانی به طور کامل مشهود هستند که غلاف به دوره‌ی بلوغ  نزدیک شده و بذرها رشد کرده‌اند و لکه ها معمولا مدور یا نامنظم و کمی فرو رفته بوده به رنگ تیره در می‌آیند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: در زیر مناطقی از غلاف که آلوده به بیماری شده است، معمولا بذری تشکیل نمی‌شود و اگر تشکیل شود، کوچک و ناقص خواهد بود.

لک افزود: علائم بیماری بر روی ساقه ممکن است به صورت لکه‌های کشیده بر روی ساقه‌های جوان و حتی ساقه های مسن تر نیز مشاهده شود.

وی بیان کرد: در شرایط مزرعه اگر میزان آلودگی ساقه‌ها زیاد باشد و لکه‌ها تمام حول ساقه را بگیرند، ممکن است در اثر ضعف ساقه، گیاه از ناحیه آلوده شده بشکند و یا ممکن است بدون اینکه بشکند ضعیف شده و از رشد باز ایستد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی افزود: مشاهده‌ علائم بیماری بر روی بذور لوبیا بستگی به نوع و رنگ بذر داشته و در بذرهایی که رنگ روشن دارند علائم به صورت لکه‌هایی دیده می شود که گاهی به صورت سطحی بوده و گاهی نیز می‌توانند تا عمق یک تا ۲ میلیمتری نیز نفوذ کنند.

لک خاطرنشان کرد: در بذرهایی که رنگی هستند مشاهده‌ علائم ممکن است خیلی آسان نباشد و برای ردیابی بیماری و مشاهده علائم آن باید دقت بیشتری کرد.

وی ادامه داد: این بیماری باعث کاهش شدید تولید شده و گیاهان آلوده تعداد غلاف و دانه‌ کمتری به ازای هر گیاه دارند و همچنین وزن ۱۰۰ دانه‌ گیاهان نیز به شدت کاهش می‌یابد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: عامل بیماری سوختگی معمولی لوبیا باکتری Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli بوده و این باکتری در بذر و بقایای گیاهی می تواند زمستان گذرانی کند.

لک افزود: بیماری در شرایط گرم و مرطوب به سرعت گسترش یافته و باران توام با باد و آبیاری بارانی از مهمترین عوامل اصلی انتشار بیماری در مزرعه است.

وی خاطر نشان کرد: برای مدیریت بیماری سوختگی باکتریایی معمولی لوبیا از روش‌هایی شامل استفاده از بذر سالم، استفاده از ارقام مقاوم و متحمل، تناوب زراعی، شخم عمیق پس از برداشت محصول، مبارزه با علف‌های هرز، مدیریت آبیاری، تردد در مزرعه و مبارزه شیمیایی استفاده کرد.

مرکز تحقیقات کشاورزی استان مرکزی در سال ۶۲ و مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان سال ۷۲ به بهره برداری رسیده است که با ادغام وارتخانه‌های کشاورزی و جهاد سازندگی در سال ۷۹ با عنوان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی سپس در سال ۹۴ با ادغام مراکز آموزش جهاد کشاورزی استان‌ها این مرکز با نام مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فعالیت می‌کند.

این مرکز دارای بخش‌های تخصصی پژوهشی مشتمل بر گیاه پزشکی، منابع طبیعی، آبخیزداری، زراعی و باغی، فنی و مهندسی است.

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی دارای هفت ایستگاه تحقیقاتی است که بستر مناسبی برای اجرای طرح‌های تحقیقاتی فراهم کرده است.
۲ ایستگاه از این ایستگاه‌ها به صورت ملی (پردیس تحقیقات و آموزش ملی لوبیای خمین و پردیس تحقیقات و آموزش انار ساوه) و پنج ایستگاه دیگر (ایستگاه منابع طبیعی مهندس یونسی خسبیجان، گیاهان دارویی علی آباد، علوم دامی فدک، آبخوان داری خشکرود و ایستگاه تحقیقات کشاورزی اراک) به صورت استانی فعالیت می‌کنند.