تصوری که از یک روستای کارآفرین داشتم با آنچه در عمل دیدم تفاوت فراوانی داشت. به گمانم عطاآباد باید روستایی با چند کارگاه تولید مبل باشد که تعدادی را مشغول به کار کرده و رونقی هم به کسب و کار این منطقه داده است اما آن چه در عمل دیدم، لحظه به لحظه بر حیرتم افزود.
چند کیلومتر مانده به گرگان از مسیر علی آباد، از ورودی روستای نوده ملک به سمت شمال حرکت کردم و با گذر از گوزان فارس، به عطاآباد رسیدم .
از همان ابتدای ورود به روستا، مظاهر رونق اقتصادی هویدا شد و تابلوهای بزرگ مغازه های فروش مبل، تفاوت عطاآباد با دیگر روستاهای منطقه را به خوبی مشخص کرد.
انگار این روستا با مکانی به نام خانه در معنای عام که محدوده ای برای سکونت باشد بیگانه است و همه خانه‌ها با همراهی اهالی منزل به کارگاه‌های تولید مبل تبدیل شده و کوچک و بزرگ با پذیرفتن مسوولیت گوشه‌ای از کار، در کسب درآمد برای خانواده سهیم شده اند.
شگفتی فعالیت کارگاه‌های تولید مبل در عطاآباد با فروشگاه های پرزرق و برقی که نمونه های آن حتی در گرگان هم مشاهده نمی‌شود، تا ساعات اولیه حضور در این روستا مرا رها نکرد.
خیابان های بزرگ و عریض و طویل، فروشگاه های امروزی با نماکاری های سنگی و چند طبقه، چهره عطاآباد را متفاوت از روستاهای اطراف کرده است.
ساکنان عطاآباد می توانستند با اتکا به اراضی فراوان و حاصلخیز کشاورزی همانند دیگر همتاهای خود در منطقه به زندگی عادی بپردازند و گندم و جو تولید کنند اما چه اتفاقی در این روستا افتاد که چوب و میخ و مبل به حرف اول و آخر زندگی آن ها تبدیل شد و هر خانه را کارخانه ای کوچک اما پربرکت کرد؟
داستان یک ورشکستگی
زندگی در عطاآباد مثل بقیه روستاهای اطراف جریان داشت. عده‌ای از اهالی به کشاورزی مشغول بودند و تعدادی هم به پرورش دام و اغلب شتر می پرداختند. بیکاری روز به روز بیشتر می شد و در این شرایط جوانان روستا چاره ای جز مهاجرت به شهر و روستاهای اطراف و حتی تهران نداشتند.
در سال های اول دهه هفتاد، چند جوان عطاآبادی که در جستجوی آینده ای بهتر برای خود راهی تهران شده بودند در بازار مبل یافت آباد در یک تولیدی مشغول به کار شدند و پس از چند سال و جمع کردن اندوخته های خود، کارگاه کوچکی راه اندازی کردند و به تولید مبل پرداختند.
زندگی برای این جوانان آن گونه که انتظارش را داشتند پیش نرفت و مدتی بعد با از کف دادن سرمایه های خود ورشکسته شده و راهی جز بازگشت به عطاآباد پیدا نکردند.
جرقه راه اندازی کارگاه مبل عطاآباد در ذهن یکی از همین جوانان زده شد و او با وجود مخالفت خانواده، گوشه‌ای از حیاط خانه را به ساخت و تعمیر مبل اختصاص داد.
در ابتدا مشتری های این کارگاه خانگی محدود به عطاآباد و روستاهای اطراف بود اما آرام آرام آوازه کیفیت خوب و قیمت پایین مبل های این کارگاه کوچک فراگیر شد و با بازشدن پای مشتری های بیشتر، یکی یکی بر تعداد کارگاه های تولید مبل این روستا افزوده گردید.
شاید باورش دشوار باشد اما در روستای عطاآباد با حدود پنج هزار جمعیت، بیش از ۱۵۰ کارگاه و حدود ۴۰۰ فروشگاه مبل مشغول فعالیت است که جنب و جوش عجیبی به منطقه داده و این روستا را به یکی از مراکز اصلی تولید مبل کشور تبدیل کرده است.
فایده دیگر فعالیت انبوه کارگاه های مبل، بازگشت جوانان مهاجر است. جوانان عطاآبادی که سال ها قبل به نیت کسب درآمد بیشتر راهی دیار غربت شده بودند با رونق کسب و کار در زادگاه خود به این روستا بازگشته و در کنار اعضای خانواده به کار و زندگی مشغول شدند.
کمبود نیروی کار دغدغه عطاآبادی‌ها
ارازمحمد پقه یکی از تولیدکنندگان مبل روستای عطاآباد گفت: یکی از بزرگترین مشکلات فعلی ما برای تولید بیشتر، نبود نیروی کار است.
وی گفت: عطاآباد هیچ فرد بیکاری ندارد و تقریبا همه جوانان مشغول تولید مبل و فروش آن هستند و علاوه بر آن، تعداد زیادی نیروی کار از روستاهای اطراف و حتی گرگان و آق قلا در کارگاه های عطاآباد کار می‌کنند.
پقه گفت: یکی از نگرانی های اصلی ما برای گسترش فضای کارگاه و برنامه ریزی برای افزایش تولید، نبود کارگر کافی است که در این شرایط مجبوریم علاوه بر استفاده بیشتر از اعضای خانواده، به تولید محدود اکتفا کنیم.
فروشگاه های عطاآباد مملو از مبل های مختلف با طرح و رنگ های گوناگون است. پیداکردن نمونه های شبیه به هم در فروشگاه ها، کار سختی است که نشان می دهد با وجود هماهنگی در تولید، هر کدام از کارگاه ها با سبک و سیاق خود به جذب مشتری مشغولند.
کریم پقه یکی دیگر از تولیدکنندگان مبل روستای عطاآباد گفت: انرژی و انگیزه در کارگاه های روستا آنقدر زیاد است که فقط کافی است خریدار یک عکس از مبلی که می‌خواهد را نشان دهد. پس از مدت کوتاهی یک نمونه از آن کار تولید می شود و فکر می‌کنم این گونه تولیدات در کنار قیمت مناسب مبل ها موجب بر سرزبان افتادن نام عطاآباد شد.
جایی برای تولید نیست
وی نبود فضای کافی برای تولید و فروش را یکی از مشکلات فعالان این صنعت در عطاآباد دانست و گفت: در خانه های روستا دیگر جایی برای تولید باقی نمانده و امکان گسترش فعالیت ها وجود ندارد و در نتیجه آن از تولید مبل های سفارش شده به زمان زیادی احتیاج دارد.
این تولیدکننده مبل ادامه داد: برای حل این مشکل از چند سال قبل ایجاد شهرک صنعتی مخصوص تولید مبل در عطاآباد آغاز شد و قرار است با استفاده از توان مالی تولیدکنندگان مبل روستا،این شهرک در مجموعه چند صد هکتاری ساخته شود تا از طریق آن ظرفیت تولید مبل و دیگر محصولات مرتبط با چوب افزایش پیدا کند.
وی به مواد اولیه ساخت مبل در عطاآباد اشاره کرد و گفت: اغلب چوب های استفاده شده در تولید مبل عطاآباد از روسیه وارد می شود و به دلیل گرانی چوب ایرانی، رغبتی برای استفاده از آن وجود ندارد.
پقه گفت: پارچه استفاده شده در مبل ها نیز تا چند سال قبل اغلب از چین وارد می شد اما به دلیل کیفیت پایین، دیگر از پارچه های چینی استفاده نمی شود و در حال حاضر اغلب تولیدکنندگان با پارچه های ایرانی مبل تولید می کنند.
وی یکی از دلایل رونق کارگاه های تولید مبل عطاآباد را قناعت آن ها به سود کم دانست و گفت: از طرف دیگر رقابتی بودن بازار مبل در این روستا، قیمت را به نفع مشتری پایین نگه می دارد و در نهایت هم تولیدکننده و هم خریدار از نرخ ها راضی هستند.
اگر تا چند سال قبل فروش مبل های عطاآباد محدود به شهر و روستاهای اطراف می شد، حالا گستره فروش آن از محدوده گلستان فراتر رفته و مشتری های فراوانی از استان های دیگر متقاضی این تولیدات هستند.
مسعود آرخی یکی دیگر از تولیدکنندگان مبل روستای عطاآباد گفت: علاوه بر چند فروشگاه مبل گرگان که مشتری ثابت ما هستند، روزانه مبل‌های زیادی از عطاآباد راهی شهرهای مازندران و تهران می شود.
وی بیان کرد: مازندرانی ها، جزو مشتریان همیشگی مبل های عطاآباد هستند که تعدادی از آن ها برای مصرف شخصی و تعدادی هم برای فروش در مغازه های خود از تولیدات ما استفاده می کنند.
بهبود کیفیت زندگی، کسب درآمد همیشگی و ایجاد فرصت های شغلی فراوان در عطاآباد، تاثیر خود را در منطقه گذاشته و به گفته آرخی در حال حاضر چند کارگاه تولید مبل در روستاهای اطراف ایجاد شده و آنها می خواهند با استفاده از الگوی عطاآباد، برای خود کار و شغل و درآمد ایجاد کنند.
توسعه صنعت ساخت مبل در روستای عطاآباد آق قلا سبب شد تا این روستا به عنوان نخستین روستای بدون بیکار گلستان مورد توجه مسوولان قرار بگیرد و با الگوبرداری از آن، زمینه توسعه روز افزون روستاهای مولد استان فراهم شود.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی در خصوص اقدامات حمایتی از فعالان حوزه صنعت مبل روستای عطاآباد به ایرنا گفت: برای چاره جویی و رفع مشکلات فعالان و کارآفرینان صنعت مبل جلسه‌ای با حضور مدیران و متولیان صنعت و کارآفرینی در روستای عطاآباد برگزار شد تا مدیران از نزدیک و به صورت چهره به چهره از تنگناها و گرفتاری های کارآفرینان حوزه مبل آشنا شده و برای رفع آن چاره‌جویی کنند.
ناحیه صنعتی مبل در عطاآباد راه‌اندازی می‌شود
غلامرضا منتظری افزود: راه اندازی ناحیه صنعتی مبل یکی دیگر از اقدامات پیش‌بینی شده برای حمایت از این صنعت است و مذاکراتی با مدیران شرکت شهرک‌های صنعتی انجام شده و بزودی طرح اولیه ناحیه صنعتی مبل عطاآباد تکمیل شود.
وی ادامه داد: برخی موانع اداری پیش روی ایجاد این ناحیه صنعتی وجود دارد که با پیگیری های استانی و ملی برطرف خواهد شد.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای تخصیص تسهیلات و تامین سرمایه در گردش و ایجاد کارگاه های جدید مبل در عطاآباد و افزایش تولید، اعتبارات مناسبی از سوی استانداری و از طریق منابع ملی پیش‌بینی شده است .
منتظری افزود: با توجه به گسترش چشمگیر روستای عطا آباد ناشی از فعالیت اقتصادی رو به رشد، در نظر داریم تا زمینه ارتقای این روستا را به شهر فراهم کنیم و در این خصوص مصوبات استانی گرفته شده و موضوع در سطح ملی در حال پیگیری است.
وی از مدیران دستگاه‌های اجرایی و متولیان امر خواست با حداکثر ظرفیت از این پتانسیل بزرگ حمایت کنند تا تعداد روستاهای فعال منطقه در تولید مبل افزایش یابد.
منتظری ادامه داد: رشد اقتصادی و بهبود معیشت مردم منطقه همراه با کاهش بیکاری و نزولی شدن دغدغه‌ها و چالش‌های اجتماعی از جمله ثمرات توسعه کارآفرینی صنعت مبل در روستای عطاآباد است که می‌تواند در دیگر مناطق گلستان نیز گسترش پیدا کند.
خودکفایی عطاآباد الگوی موفق توسعه روستایی گلستان
استاندار گلستان هم گفت: خودکفایی عطاآباد یکی از الگوهای موفق توسعه است که باید علاوه بر حفظ آن به عنوان یک طرح موفق، در سایر روستاها نیز پیاده‌سازی شود.
علی‌محمد زنگانه بیان کرد: رونق کسب و کار روستاییان و تولید محصولات با قیمت تمام شده پایین‌تر می تواند آنها را به برندی تبدیل کند که نه تنها این محصولات در استان بلکه در دیگر مناطق کشور نیز متقاضی داشته باشد.
به گفته زنگانه طی توافق با بنیاد علوی، ۱۰۰ میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه برای اشتغال خرد خانگی و کسب و کارهای کوچک در شهرستان آق قلا اختصاص خواهد یافت که بخشی از این اعتبارات به فعالان حوزه مبل عطاآباد پرداخت خواهد شد.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت معدن تجارت گلستان هم در خصوص تسهیل صادرات مبل از عطاآباد گفت: در مرحله اول باید فعالان و کارآفرینان صنعت مبل با شرکت در دوره‌های آموزشی کارت بازرگانی دریافت کرده و سپس با شناسایی بازارهای هدف زمینه صادرات محصولات خود را فراهم کنند.
درویشعلی حسن‌زاده اظهار داشت: برگزاری دوره های آموزشی، کمک به خرید کلی و تهیه کلی مواد اولیه و فروش کلی محصولات و کمک به بازارشناسی از جمله حمایت های صورت گرفته از فعالان مبل عطاآباد است که در قالب خوشه های صادراتی محقق می شود .
بنابراین اهالی روستای عطاآباد استان گلستان با نشاندن بذر اراده و همت و با ایجاد هر واحد تولیدی مبل در هر خانه در واقع اشتغالزایی و رونق تولید را معنا بخشیدند تا به روستاییان و جوانان ایران زمین بگویند علاوه بر تدبیر و برنامه ریزی، خواستن توانستن است و باید با هر داشته ای حرکت کرد و ایران اسلامی را بیش از گذشته ساخت و مهم این که دولت جهادی سیزدهم نیز اکنون از چنین رویکرد و اندیشه کارآفرینی حمایت می کند.
نکته دیگر این که نزدیکی گلستان به مرز و همجواری با ترکمنستان، یکی از فرصت های مناسب برای فعالان اقتصادی از جمله تولیدکنندگان مبل عطاآباد است تا از این ظرفیت برای فروش تولیدات خود در کشورهای منطقه استفاده کنند که لازمه آن زمینه سازی از طریق رایزنی مسوولان است.
آنچه بیش از همه امکان ادامه فعالیت کارگاه تولید مبل عطاآباد و آغاز فعالیت مشابه در روستاهای گلستان را با اتکا به ظرفیت های بومی و منطقه ای بیشتر می کند، حمایت بیشتر مسوولان از فعالان این بخش‌ها با کمک به بازاریابی داخلی و خارجی و رفع مشکلاتی مانند سرمایه در گردش و دریافت وام برای گسترش فعالیت ها است که انتظار می رود در دولت سیزدهم بیش از گذشته به آن توجه شود.
نظر شما