جای خالی فیلم‌های مستند در اکران نوروزی

سینمای مستند متاسفانه در سیاست‌گذاری‌ها، تخصیص بودجه، توزیع و اکران همواره در حاشیه بوده است. با وجودی که در جشنواره «سینماحقیقت» به طور جدی به آثار مستند توجه شده و سینماگران فعال در این حوزه روی این رویداد تمرکز و توجه دارند. اما سینمای مستند و سینماگران، پژوهشگران و فعالان در این حوزه در دیگر ایام سال به فراموشی سپرده می شوند.

این در حالی‌ است که سینمای مستند به دلیل ماهیت خود، متنوع، فرهنگی و باارزش است. حتی اگر به هنر سینما و جادوی تصویر علاقه‌ای نداشته باشیم، سینمای مستند است که امروز را برای آیندگان حفظ می‌کند و مانع از کج فهمی و تحریف تاریخ می‌شود.

از این منظر، شاید سینمای مستند که در ایران وجه فرهنگی و اندیشمندانه آن همواره پررنگ بوده، اهمیت استراتژیک هم پیدا کند و از این جهت، بیشتر از سوی دولتمردان به آن توجه شود.

در جشنواره فیلم فجر هم بخشی برای نمایش و داوری آثار مستند وجود دارد، بخشی که همواره زیر سایه توجه به آثار بلند سینمایی کمرنگ شده یا نادیده گرفته می شود، با این همه نمایش مستندها در جشنواره فیلم فجر، فرصت دادن به این آثار برای عرضه در ویترینی بزرگتر با مخاطبانی گسترده است.

اسفندماه هر سال، با پایان جشنواره فیلم فجر گمانه زنی ها برای اکران نوروزی آغاز می شود. فیلم‌های مهم جشنواره، اثری که سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به دست آورده، فیلم‌های جنجالی و آثاری که بیشترین جایزه را در اختتامیه به دست آورده‌اند، راهی آسان‌تر برای ورود به ترکیب اکران نوروزی طی می‌کنند.

تهیه‌کنندگان بانفوذ در جدال برای حضور در چینش اکران نوروزی (بهترین فصل اکران هر سال) موفق‌تر هستند و فیلم‌هایی که بازیگر محبوب و ستاره دارند بخت بیشتری برای نمایش در نوروز هر سال خواهند داشت. سینمای مستند به دلیل ماهیتش، هیچ یک از این ویژگی‌ها را ندارد، پس کمتر کسی گمان می کند که در ترکیب اکران نوروزی می‌توان به سینمای مستند هم بها داد.

در حالی که آمار مخاطبان سینمای مستند در جشنواره «سینماحقیقت» نشان می‌دهد که این فیلم‌ها در صورت تبلیغات مناسب و قرار گرفتن در کانون توجه جامعه می‌توانند مخاطب داشته باشند.

در میان مستندهایی که امسال تولید شد، آثاری وجود دارند که می‌توان آنها را اکران کرد. قطعا فروش این فیلم‌ها، به اندازه فیلم‌های سینمایی نیست اما قرار گرفتن در ترکیب اکران نوروزی، راهی برای متوجه کردن جامعه به این نوع آثار و حمایت از تولید، توزیع و عرضه فیلم مستند است.

اکران نوروزی، بهترین بازه زمانی برای نمایش فیلم‌هاست، زمان طولانی، فراغت مخاطبان در ایام نوروز و کنار هم بودن اعضای خانواده، سینما رفتن را به یک گزینه مطمئن در تعطیلی طولانی آغاز سال تبدیل می‌کند، چه بهتر که سینمای مستند هم از این ضیافت پرشور، نصیبی داشته باشد.