«بازداشتگاه بنفش»؛ حقوق بشر آمریکایی از ادعا تا واقعیت

 جمهوری لیتوانی کشوری در شمال شرقی اروپاست که از شمال به لتونی، از مشرق و جنوب شرقی به بلاروس، از جنوب به لهستان، از جنوب غربی به روسیه و از مغرب به دریای بالتیک محدود می‌شود. لیتوانی بزرگترین و جنوبی‌ترین کشور در میان سه جمهوری حوزه بالتیک در اروپاست.

دولت لیتوانی به زودی یک اصطبلی را که زمانی اجازه داده بود تا عوامل «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) » از آن برای شکنجه مظنونان ربوده شده به اتهام تروریسم استفاده کنند، می‌فروشد. سازمان سیا نام این محل را «پروژه ۲» و یا «بازداشتگاه بنفش» نامیده بود و حالا دولت لیتوانی قصد فروش این ملک را دارد. در دوره فوریه ۲۰۰۵ و مارس ۲۰۰۶، سازمان سیا از این مکان مخفی که شامل ۱۰ اتاق عایق صدا و بدون پنجره می­شود برای ربودن افراد و شکنجه آنها به منظور بدست آوردن اطلاعات درباره القاعده و دیگر گروه‌­های تروریستی استفاده کرد. «آرویداس آنوسوسکاس» که در سال ۲۰۱۰ تحقیقات پارلمان لیتوانی درباره این مکان را اداره کرده، گفت: اینجا ساختمانی به شدت محافظت شده بود که در آن عوامل سیا برای بازجویی هرکاری که می‌­خواستند را انجام می­‌دادند. ما به طور دقیق اتفاقاتی را که در آن‌ مراکز رخ داده‌­ است را فاش نکرده‌­ایم.

محکومیت لیتوانی به علت نقض قانون منع شکنجه

طبق گزارش دادگاه حقوق بشر اروپا در سال ۲۰۱۸، از جمله شرایطی که زندانیان در بازداشت‌گاههای مخفی آمریکا با آن مواجه بودند شامل تراشیدن موها در هنگام ورود، بستن چشم‌ها یا گذاشتن سرپوش، بسته بودن دست‌ها و پاها در تمام مدت حضور، نگهداری در حبس انفرادی و قرار گرفتن در معرض نور دائمی و سر و صدای شدید بود.                         

«ویلنیوس» پایتخت لیتوانی، حاوی بزرگ­ترین محله‌­های قرون وسطایی است و از دیگر مراکز می‌­توان به موزه KGB اشاره کرد که زندان سابق متعلق به شوروی بوده و در آن ۷۶۷ زندانی در جریان «قیام ضد شوروی» در دهه ۱۹۴۰ اعدام شدند و هزاران تن دیگر، به شیوه­‌های فجیعی شکنجه دیدند. طبق گزارش‌های  دادگاه حقوق بشر اروپا در سال ۲۰۱۸، از جمله شرایطی که زندانیان در آن‌جا با آن مواجه بودند شامل تراشیدن موها در هنگام ورود، بستن چشم‌ها، گذاشتن سرپوش، بسته بودن دست‌ها و پاها در تمام مدت حضور، نگهداری در حبس انفرادی و قرار گرفتن در معرض نور دائمی و سر و صدای شدید بود.

 «جمهوری لیتوانی» کشوری در شمال شرقی اروپاست که از شمال به لتونی، از مشرق و جنوب شرقی به بلاروس، از جنوب به لهستان، از جنوب غربی به روسیه  و از مغرب به دریای بالتیک محدود می‌شود. لیتوانی بزرگترین و جنوبی‌ترین کشور در میان سه جمهوری حوزه بالتیک در اروپاست.

دولت لیتوانی پس از حکم دادگاه مبنی بر اینکه «قوانین منع شکنجه» را نقض کرده است، مجبور به پرداخت ۱۰۰ هزار یورو به عنوان غرامت به یکی از زندانیان به نام «ابوزبیده» شد. ابوزبیده، ۶ ماه پس از «حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر» در پاکستان به اتهام عضویت در القاعده دستگیر شد و از آن زمان تاکنون بدون هیچ اتهامی در بازداشت به سر می‌­برد. در خلاصه‌­ای از گزارش سنای آمریکا در مورد برنامه شکنجه سیا که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد به « بازداشتگاه بنفش» اشاره شده بود، اگرچه هویت کشوری را که ساختمان در آن مستقر بود، فاش نکرد. از جمله زندانیانی که وارد آن‌جا شدند، «خالد شیخ‌محمد» بود که در گزارش کمیسیون تحقیقات ۱۱ سپتامبر از وی به عنوان «رهبر برنامه‌­های اصلی حملات ۱۱ سپتامبر» نام برده شده است، شخص دیگر «عبدالرحیم النشیری» است که گفته می‌شود مغز متفکر بمب‌گذاری علیه «ناو یو.اس.اس کول» در سال ۲۰۰۰ بود. دیگر افراد منتقل شده از جمله «مصطفی الهوساوی» مظنون به حمایت مالی از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ هستند.

موافقت مردم آمریکا با شکنجه زندانیان

داده‌­ها نشان می‌دهد که دو- سوم مردم آمریکا با شکنجه دادن زندانیان موافق هستند. آمریکا تعداد نامعلومی از مظنونان تروریسم را در مکان­‌های مخفی از جمله تایلند، افغانستان، گوانتانامو و چندین کشور احتمالی اروپای شرقی مانند لهستان و رومانی، زندانی و شکنجه کرده و از اعتراف درباره نحوه بازداشت و سرنوشت بازداشت‌شدگان، خودداری می­‌کند.

واشنگتن ادعا دارد  قوانین بین‌­المللی را هرگز زیر پا نمی­‌گذارد اما در همین حال شورای اروپا و تعدادی از کشورهای اروپایی تحقیقاتی را در مورد اتهامات «نقض قوانین بین‌­المللی و داخلی» آغاز کرده‌­اند. اطلاعات کامل تمامی مکان­‌هایی که در اسناد طبقه‌­بندی شده کاخ سفید، سازمان سیا، وزارت دادگستری و کنگره آمریکا به عنوان «زندان­‌های مخفی سیاه» نامیده می­‌شود فقط در اختیار تعداد انگشت شماری از مقامات آمریکایی و چند افسر ارشد اطلاعاتی در کشورهایی که زندانیان در آن‌جا نگهداری می‌­شوند، قرار دارد.

روزنامه واشنگتن پست بنا به درخواست مقامات ارشد آمریکایی، اسامی کشورهای اروپای شرقی را منتشر نمی­‌کند. آنها معتقدند که این افشاگری ممکن است تلاش‌های ضد تروریسم در آن کشورها و جاهای دیگر را مختل سازد و آنها را به اهداف انتقام‌جویی احتمالی تروریستی تبدیل کند اما با این حال، «جان کریاکو» یک تحلیلگر اطلاعات، ضد تروریسم، و نویسنده اهل آمریکا که القای حس غرق‌شدن را بر روی زندانیان القاعده را افشا کرد، اکنون به دلیل افشای نام یکی از همکارانش به تحمل دو سال و نیم زندان محکوم شده و در حال گذرندان دوران محکومیت خود است.

زندان مخوف در پایگاه نظامی استرکیجکوتی

به گفته منابع ناشناس، پایگاه نظامی «استرکیجکوتی» به خاطر نزدیکی به فرودگاه بین­‌المللی «ستیزتنو ستیزمان» لهستان که گفته می‌­شود به عنوان مقصدی برای تبادل زندانیان در نظر گرفته شده بود، در اختیار سازمان سیا  آمریکا قرار داشت. ماموران سابق سیا، شکنجه مظنونان تروریستی در زندان‌­های مخوف آمریکا در شمالی شرقی لهستان را تایید کردند.

ماموران سابق سیا، شکنجه مظنونان تروریستی در زندان‌­های مخوف آمریکا در شمالی شرقی لهستان را تایید کردند.              به گزارش آسوشیتدپرس، یکی از ماموران سابق سیا به نام «آلبرت»، چندین­‌بار «عبدالرحیم النشیری» را با مته الکتریکی و تفنگ در پایگاه نظامی لهستان که در روستای دور افتاده «استرکیجکوتی» قرار دارد، شکنجه داده و او را به مرگ تهدید کرده است.

«الکساندر کواسنیفسکی» رئیس‌جمهوری سابق این کشور همواره وجود زندان‌های مخوف در کشورش را رد کرده و به آسوشیتدپرس گفت: «من شکنجه و بازجویی زندانیان را تایید نمی­‌کنم اما به نظرم باید به این مساله رسیدگی کرد.»

«آدام بودنار» وکیل «بنیاد حقوق بشر هلسینکی» خواستارمحاکمه افسران لهستانی که به طور مستقیم در عملیات سیا دست داشتند، شده است. به گفته منابع ناشناس، پایگاه نظامی «استرکیجکوتی» به دلیل نزدیکی به فرودگاه بین‌­المللی «ستیزتنو ستیزمان» که گفته‌  می­‌شود به عنوان مقصدی برای تبادل زندانیان در نظر گرفته شده بود، در اختیار سیا قرار داشت.

منابع

https://theguardian.com/world/۲۰۲۲/jan/۲۴/for-sale-cia-black-site-terror-suspects-tortured-lithuania

https://www.reuters.com/article/us-usa-election-torture-exclusive-idUSKCN۰WW۰Y۳

https://www.hrw.org/sites/default/files/related_material/Questions.Answers.US%۲۰Detainees%۲۰Disappeared%۲۰into%۲۰Secret%۲۰Prisons.pdf

https://iilj.org/wp-content/uploads/۲۰۱۶/۰۸/CIA-Holds-Terror-Suspects-in-Secret-Prisons-Washington-Post.pdf

https://www.aljazeera.com/features/۲۰۱۶/۹/۱۴/the-dark-prisoners-inside-the-cias-torture-programme

https://www.spiegel.de/international/europe/drill-held-to-detainee-s-head-ex-cia-agents-confirm-torture-at-polish-black-site-a-۷۱۷۱۶۶.html