گذشتگان ایرانی در روزهای پایان سال و در آخرین سه‌شنبه هر سال (شب چهارشنبه) برای استقبال از فصل بهار، در زمان غروب آفتاب، آتش روشن می‌کردند و از روی آن می پریدند و با خواندن این شعر که «زردی من از تو، سرخی تو از من»، بیماری‌ها، ناراحتی‌ها و نگرانی‌های سال کهنه را به آتش می سپردند تا بتوانند سال نو را با شادی و نشاط آغاز کنند.
چهارشنبه‌سوری در گذشته در درون خود سنت‌های کهن دیگری نیز به همراه داشت که به طور مثال، اهالی خانه، فامیل و دستان در پایان آتش افروزی هر آنچه از خوراکی‌هایی که از ذخیره زمستان خود داشتند را در کنار یکدیگر می‌خوردند، یا کوزه‌های سفالی کهنه را برای دور کردن بلاها از بالای پشت بام خانه پرتاب می کردند و می‌شکستند و کوزه جدید را جایگزین آن می‌کردند و یا فال گوش می‌کردند که در این رسم دختران جوان نیت می کردند، پشت دیواری می‌ایستادند و به سخن رهگذران گوش فرا می‌دادند و سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می‌گرفتند.
قاشق زنی از دیگر سنت‌های مخصوص به چهارشنبه سوری بود که در این سنت دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود می‌کشیدند تا شناخته نشوند و به در خانه دوستان و همسایگان خود می‌رفتند و صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و در کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می ریختند.
شال‌اندازی هم از دیگر رسوم گذشتان در چهارشنبه سوری (آخرین سه‌شنبه شب سال) بوده که جوانان چندین دستمال حریر و ابریشمی را به یکدیگر گره می زدند و با آن طنابی رنگین بلندی درست می‌کردند و سپس آن را از راه پلکان خانه‌ها یا از روی دیوار و از روزنه دودکش وارد منزل می‌کردند و یک سر آن را خود در بالای بام در دست می گرفتند، آن گاه با چند سرفه بلند صاحبخانه را متوجه ورودشان می کردند. صاحبخانه که منتظر آویختن چنین شال هایی بود، به محض مشاهده طناب رنگین، آنچه که از قبل آماده کرده بود را در گوشه شال می ریخت و گره‌ای بر آن زده، با یک تکان ملایم، صاحب شال را آگاه می کرد که هدیه سوری آماده است، آن گاه شال انداز، شال را بالا می‌کشید.
گره‌گشایی از مشکلات مردم در آستانه سال جدید، دود کردن کندر و اسفند، از دیگر رسومی بوده که در چهارشنبه سوری گذشتگان مورد توجه ویژه قرار می‌گرفته اما امروز متاسفانه از این سنت‌ها خبری نیست و تنها نامی از چهارشنبه سوری با شبی پرمخاطره و خطرناک به جا مانده که نه تنها زیبایی در خود ندارد، بلکه شبی با دلهره و وحشت برای همگان است.
چهارشنبه‌سوری جشن پیشواز از بهار و نوروز است؛ آئینی برای سپردن زردی‌ها به آتش و گرفتن سرخی و شادمانی آن برای یک سال با چهار فصل غم و شادی. تا یکی دو دهه پیش، دور هم جمع شدن اعضای خانواده یا فامیل و گاهی همسایه‌ها و روشن کردن آتش و پریدن از روی آن، اصلی‌ترین آئین چهارشنبه‌سوری بود؛ اما کم‌کم تفریحات حاشیه‌ای و خطرسازی مانند انفجارهای ترقه و آتش‌بازی از حاشیه به متن آمد و خاطره تلخ انفجار مواد محترقه غیراستاندارد در دست و صورت کودکان و نوجوانان، شادی این آئین را به ترس و واهمه از تکرار حوادث تلخ تبدیل کرد.
عمده افرادی که در این شب سانحه می‌بینند، نوجوانان و گاهی جوانان هستند. به‌گفته کارشناسان، خانواده‌ها در آگاه‌سازی فرزندان در آستانه چهارشنبه آخر سال که ممکن است عواقب و خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد، نقش بسزایی دارند.
میزان مصدومان ناشی از موادمحترقه در استان مرکزی افزایش یافته است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اراک هم در خصوص چهارشنبه سوری گفت: نگرانی‌های زیادی در خصوص چهارشنبه آخر سال به لحاظ وقوع حوادث ناگوار و افزایش مبتلایان به ویروس کرونا در استان مرکزی وجود دارد.
دکتر سید «محمدجمالیان» افزود: میزان مصدومان ناشی از استفاده موادمحترقه در استان مرکزی افزایش یافته و در روزهای گذشته در این راستا، چهار مورد قطع عضو صورت گرفته است.
وی بیان کرد: نیاز است خانواده‌ها بسیار هوشیارانه عمل کنند و مراقبت‌های لازم را در خصوص حفظ سلامتی خود و عزیزانشان به کار گیرند.
۲۵۰ آتش‌نشان اراکی در چهارشنبه سوری آماده باش کامل هستند
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اراک هم گفت: ماندگاری ویروس کرونا برای سومین سال پی در پی، انرژی بسیاری را از دستگاه‌های خدمات رسان از جمله آتش نشانان و کارکنان مراکز درمانی گرفته و زحمت آنان بخصوص جامعه سلامت را ۲ چندان کرده است.
«مسعود آقازیارتی» افزود: انتظار است مردم در روزهای پایانی سال بویژه در چهارشنبه آخر سال، از رفتارهای پُرخطر پرهیز کنند و در راستای کاهش رنج و زحمات کادر درمان بیمارستان‌ها و آتش نشانان به پویش نه به چهارشنبه سوری خطرناک برای چهارمین سال متوالی، بپیوندند.
وی بیان کرد: امید است راه اندازی این پویش با عنوان « نه به چهارشنبه سوری خطرناک » کمک شایانی در راستای جلوگیری از رفتارهای حادثه‌ساز در شب چهارشنبه پایان سال بکند و شهروندان با اجتناب از رفتار پُرخطر در این شب، قدردان زحمات و تلاش‌های کادر درمان و افرادی که در دستگاه‌های خدمات رسان و امدادی، جان خود را برای سلامت هموطنان به خطر انداخته‌اند، باشند.
رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اراک ادامه داد: ایثارگران جامعه سلامت بیش از ۳ سال است که تمام همت و تلاش خود را برای مهار و کاهش ویروس کرونا به کار بسته‌اند و وظیفه یکایک ما به عنوان شهروند قدرشناس این است که در شب چهارشنبه پایان سال با پرهیز از اقدامات پرخطر، بار مضاعفی بر دوش این عزیزان نگذاریم و آنها را خسته‌تر نکنیم.
آقازیارتی اظهار داشت: امید است شهروندان در این شب با رعایت نکات ایمنی، قرن جدید را با شادی آغاز کنند، رفتارهای پرخطر در شب چهارشنبه پایان سال می‌تواند باعث بروز حوادث و مصدومیت افراد شود و نیاز است خانواده‌ها در این شب مراقبت‌های لازم را به کارگیرند.
وی گفت: در سال‌های گذشته کارشناسان آموزشی این سازمان با حضور در مدارس، هشدارهای لازم را در خصوص مخاطرات ناشی از حوادث شب چهارشنبه آخر سال به دانش آموزان گوشزد می‌کردند اما با توجه به شرایط موجود از طریق فضای مجازی و نصب بنرهای هشداردهنده در سطح شهر، آموزش های لازم و خاص به شهروندان ارائه شده و تلاش شده تا آگاهی بخشی مناسبی صورت گیرد.
رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اراک افزود: تمام ماموران آتش‌نشانی اراک در آخرین شب سه‌شنبه سال (چهارشنبه سوری) در آماده باش کامل قرار دارند و برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده تا علاوه بر آماده باش ۱۱ ایستگاه آتش نشانی در این شب، چند تیم ویژه با ۲۵۰ نفر از آتش نشانان و ۳۵ دستگاه خودروی سبک و سنگین آتش نشانی در سطح شهر مستقر شوند.
آقازیارتی اظهار داشت: به منظور پیشگیری از حوادث تلخ احتمالی، نیروهای آتش نشانی در سطح شهر اراک و نقاط پرتردد مستقر هستند و برای تأمین ایمنی شهروندان و همیاری با آنان در شب چهارشنبه پایان سال، ناوگان خودرویی و آتش نشانان در نقاط مختلف سطح شهر اراک از ساعت ۱۵ روز سه‌شنبه ۲۴ اسفندماه تا پایان این آیین آماده خدمت رسانی هستند.
وی تصریح کرد: مدیران عملیاتی آتش نشانی با خودروهای سازمانی به طور مستمر در خیابان‌ها و معابر به گشت زنی پرداخته و وضعیت ایمنی نقاط مختلف شهر را تحت کنترل قرار می‌دهند.
رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اراک ادامه داد: ساخت ترقه‌های دست ساز توسط نوجوانان و جوانان همیشه حادثه ساز بوده و در روزهای گذشته در ۲ حادثه، سه نوجوان که اقدام به ساخت ترقه دست ساز کرده بودند، بر اثر انفجار دچار مصدومیت و قطع عضو شدند.
آقازیارتی تاکید کرد: نیاز است خانواده‌ها در روزهای پایانی سال مراقبت‌های لازم را به کار گیرند و رفت و آمد کودکان و نوجوانان را زیر نظر داشته باشند تا سال جاری را با تلخی به پایان نرسانند.
وی اظهار داشت: برای جلوگیری از بروز حوادث چهارشنبه آخر سال، از یک ماه گذشته مکاتباتی با اتاق اصناف و اتحادیه‌های ویژه مانند صنف رنگ فروشی صورت گرفته تا از فروش تجهیزات مورد نیاز ساخت ترقه دست ساز، خودداری شود.
رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اراک، از مردم خواست ضمن رعایت نکات ایمنی، در هنگام بروز هرگونه حادثه، با حفظ خونسردی خود مراتب را به سامانه ۱۲۵ و یا نیروهای آتش نشانی مستقر در سطح شهر اطلاع دهند و در صورت مشاهده خودروهای آتش نشانی حین اعزام به ماموریت، مسیر را برای تردد این خودروها باز نگه دارند.
برگزاری آداب و سنن ایرانی باید به دور از مخاطره باشد
رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی استان مرکزی هم گفت: بنای ما این هست که رسوم و آداب و سنن ایرانی که انجام می‌شود، همراه با مخاطرات نباشد و صرف اینکه تقسیم‌بندی بکنیم این مخاطره آسیب جزئی است پس چشم پوشی می‌شود برای ما قابل قبول نیست.
دکتر «محمد پروهان» افزود: متاسفانه استفاده از موادمحترقه و آتش‌زا بسنده به آسیب های سطحی سوختگی‌های درجه یک یا ۲ نمی‌کند و آسیب‌های شدیدتری ایجاد می‌کند که منجر به قطع عضو می‌شود.
وی بیان کرد: صدمات انفجاری که ناشی از استفاده از مواد محترقه می‌تواند ایجاد کند خاصیت تحریک کننده بالایی دارند.
رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی استان مرکزی ادامه داد: در انواع سوختگی بافتی که با آن مواجه هستیم به سه درجه یک، ۲ یا سه پیشرفته است.
دکتر پروهان عنوان کرد: علاوه بر سوختگی، بخش انفجار نیز خودش هم مخاطره بسیار بزرگ برای سوختگی درجه بالا محسوب می‌شود و افراد بسیار زیادی در طی انفجار، انگشتان دست خود را از دست داده‌اند.
وی اظهار داشت: ۹ مورد سوختگی از ابتدای اسفندماه امسال تاکنون به مراکز اورژانس استان مرکزی منتقل شده که این افراد همه پسر و مرد و از سنین ۱۰ تا ۴۳ سال بوده‌اند.
هنجارشکنی خط قرمز پلیس استان مرکزی در چهارشنبه سوری است
فرمانده انتظامی استان مرکزی گفت: نگاه پلیس به چهارشنبه سوری اجتماعی است اما هر نوع هنجارشکنی خط قرمز پلیس این استان است.
سردار «حسن مفخمی شهرستانی» افزود: در آیین چهارشنبه آخر سال، شادی باید مدیریت شده باشد و همه مکلفند تکلیف شهروندی خود و رعایت نظم و امنیت عمومی را داشته باشند.
وی بیان کرد: افرادی که در زمینه هنجارشکنی و ایجاد اختلال در امنیت و آرامش مردم در چهارشنبه سوری دستگیر شوند، تا پایان تعطیلات در بازداشت می‌مانند.
فرمانده انتظامی استان مرکزی ادامه داد: تمام ظرفیت‌ها و امکانات هوشمند برای شناسایی خودروها و افراد متخلف در چهارشنبه آخر سال به کار گرفته می‌شود و پلیس این استان همه نقاط را رصد و پوشش می‌دهد.
سردار مفخمی شهرستانی اظهار داشت: در ۲ سال گذشته، ۷۲ نفر بر اثر حوادث ناشی از موادمحترقه در استان مرکزی مصدوم شدند و سال گذشته یک جوان در این راستا جان خود را از دست داد.
وی تصریح کرد: در چند روز گذشته، ۸۰ هزار عدد انواع موادمحترقه در استان مرکزی کشف و ضبط شده و ۱۲ نفر از ماموران انتظامی این استان نیز در راه مبارزه با توزیع کنندگان مواد محترقه، آسیب دیده‌اند.
فرمانده انتظامی استان مرکزی تاکید کرد: انتظار است خانواده‌ها و بویژه جوانان و نوجوانان در روزهای پایانی سال و برای جلوگیری از هرگونه حادثه ناگوار و جبران ناپذیر و برای داشتن نوروز خوب، از رفتارهای مخاطره انگیز پرهیز کنند.
استان مرکزی با ۱۲ شهرستان دارای بیش از یک میلیون و ۴۸۰ هزار نفر جمعیت است.
نظر شما