ماهیان پرورشی جایگزین ارزان سفره شب عید مازندرانی‌ها

به گزارش ایرنا، سنت خوردن سبزی پلو و ماهی شکم پر در شب عید نزد ایرانیان همچنان رایج است و این سنت در استان های شمالی از جمله مازندران که تولید کننده برنج و ماهی است ، مورد توجه ویژه قرار می گیرد؛ سنتی که حفظ آن به خاطر افزایش قیمت ماهیان دریایی که برخی خانواده ها تاکید ویژه بر آن و حتی منحصر کردنش به ماهی سفید دارند ، هر ساله سخت تر می شود و امسال به نظر می رسد شرابط آب و هوایی هم سختی آن را با پرواز دادن قیمت ها دوچندان کرده است.

طبق بررسی میدانی امروز شنبه خبرنگار ایرنا از بازارماهی فروشان ساری، بابل و فریدونکنار  ، قیمت ماهی سفید دریایی در وزن یک کیلوگرم به بالا مرز ۲۰۰ هزار تومان را رد کرده است تا از دسترس قاطبه شهروندان خارج شود و به همین دلیل هم ماهی سفید پرورشی با قیمت کیلویی ۶۰ هزار تومان و فیتیباک با نرخ ۳۵ تا ۴۵ هزار تومان در هر کیلوگرم قرار است مرکز سفره شب عید مازندرانی ها را در اختیار بگیرد.

ماهی سفید یک کیلو گرمی روز گذشته جمعه بیست و هفتم اسفند که هوای استان آفتابی بود در بازار ماهی فروشان مازندران بین ۱۴۵تا ۱۵۵هزار در وزن یک کیلوگرم به بالا بود ، اما افزایش تقاضا در کنار کاهش صید روز شنبه به خاطر شرایط نامساعد آب و هوایی این قیمت را امروز از مرز ۲۰۰ هزار تومان عبور داد که به معنای افزایش بیش از ۳۰ درصدی است.

نوسان قیمت ماهیان دریایی به صورت روزانه چندان تعجب برانگیز نیست چون همواره قیمت آبزیان در فصل صید ماهیان دریایی از دریای خزر در شمال بر اساس مقدار صید و عرضه و تقاضا در نوسان است ، یعنی نرخ ماهی در این بازار با " چوب‌زنی " که نوعی مزایده نزدیک به حراج است ، تعیین می شود. طبق آمار رسمی شیلات مازندران صید ماهیان دریایی همچنان به دلیل شرایط نامساعد جوی نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ درصد کاهش دارد.

اگرچه ماهی سفید دریایی با وزن زیر ۵۰۰ گرمی با قیمت ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان نیز اکنون در بازار وجود دارد ، اما نکته قابل توجه به اهمیت خرید ماهی سفید درشت بیش از یک کیلویی برای شکم پر کردن آن است، یعنی وجود تیغ های ریز و زیاد ماهی سفید وزن پایین سبب می شود تا خرید این نوع ماهی در بازار طرفداری نداشته باشد، به همین دلیل ماهی سفید پرورشی درشت با وزن یک و نیم کیلوگرم که یک سوم قیمت ماهی دریایی را دارد، رونق یافته است.

اکنون انواع ماهی پرورشی در بازار ماهی فروشان مازندران فراوان تر از ماهی های دریایی است و با توجه به قیمت ماهی های ارزان قیمت پرورشی به نسبت گونه های دریائی ، تقاضای زیادی هم برای آنها وجود دارد.

در حال حاضر قیمت ماهی سفید پرورشی که با نام «هامور» به فروش می رسد با وزن بیش از یک کیلو و ۲۰۰ گرمی حدود ۷۰هزار تومان است. کپور پرورشی هم حدود ۵۰ هزار تومان خرید و فروش می شود و ارزان ترین گونه ماهی پرورشی نیز گونه آزاد و یا همان فیتیباک است که به نسبت وزن ۷۰۰ تا یک کیلو و نیم ، ۳۵تا ۴۵ هزار تومان عرضه می شود.
انواع ماهی قزل آلا به عنوان ماهیان پرورشی سردآبی رودخانه های هراز آمل و چشمه کیله تنکابن هم با قیمت ۹۵ تا ۱۰۰هزار تومان در هر کیلو گرم به فروش می رسد.

یک هفته گران

افزایش قیمت ماهیان دریایی به معنای بی مشتری ماندن آنها نیست بلکه با این شرایط قیمتی هم بازار با کمبود این نوع ماهیان مواجه است چون صید در سال جاری بویژه در روزهای اخیر چندان تعریفی نداشته است.

آمنه فرشادی خانم خانه دار ساروی که در حال خرید ماهی شب عید در بازار ماهی فروشی نرگسیه ساری بود به خبرنگار ایرنا گفت : ماهی با سبزی پلو شب عید سنت دیرینه ای است که نشان از طراوت و شادابی دارد.
وی با بیان اینکه ماهی شب عید باید درشت باشد تا انواع سبزی مورد نظر در آن قرار بگیرد ، افزود : امروز قیمت ماهی به نسبت هفته های گذشته بسیار گران شده است ، ماهی دریایی شب عید باید زنده خریداری شود .

یکی از فروشندگان ماهیان دریائی در بازار ماهی فریدونکنار هم به خبرنگار ایرنا گفت که قیمت امروز ماهی سفید دریایی نسبت به روز گذشته حدود ۵۰ هزار تومان در هر کیلو بیشتر شده است ، تنها دلیل این افزایش کاهش صید و افزایش تقاضا در بازار شب عید است.

محمد بخشی قیمت هر کیلو ماهی سفید دریایی با وزن بیش از یک کیلو و ۱۰۰ گرم را ۲۰۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود : ماهی سفید دریایی بیشترین طرفدار و تقاضا را برای خوردن سبزی پلو با ماهی دارد و موجودی این گونه درشت نیز امروز بسیار کم  در بازار است.

وی قیمت ماهیان پرورشی را به نسبت ماهیان دریایی را بسیار ارزان تر توصیف کرد و اظهار داشت: بزرگترین ماهی سفید پرورشی را می توان تا ۷۰ هزار تومان خریداری کرد که یک سوم قیمت ماهی دریایی است. 

بخشی قیمت ماهی کپور و آزاد پرورشی را مناسب تر عنوان کرد و گفت: این گونه ها از ماهیان پرورشی نیز  با قیمت ۳۵ تا ۵۰ هزار تومان  با اوزان مختلف عرضه می شود.

وی قیمت ماهی قزل آلا را ۹۵ تا ۱۰۰هزار تومان عنوان کرد.

فرار از توررس صیادان

معاون صید و بنادر ماهیگیری شیلات مازندران نیز بر این اعتقاد است که سرمای آب‌های ساحلی بیشترین نقش را در کاهش صید داشت زیرا باعث فرار ماهیان از تور رس ماهیگیران شد.

قاسم کریم زاده به خبرنگار ایرنا گفت : از آن جایی که ۲ ماهه اول فصل صید پیک ورود ماهی کفال و ۲ ماهه آخر فصل هم پیک صید ماهی سفید است ، اما شرایط آب و هوایی و افت دمای آب سبب شد تا صیادان نتوانند در این دو مرحله شاهد رونق صید باشند.

وی افزود : در ۲ ماهه اول فصل صید که کفال باید بیشترین گونه صید باشد ، اما به دلایل شرایط نامناسب آب و هوایی و کاهش دمای آب ، این گونه ماهی به اعماق دریا مهاجرت کرد و به همین دلیل هم صید این گونه حدود ۱۵ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

کریم زاده در باره چگونگی اثرگذاری سرما بر صید هم توضیح داد : حداکثر ارتفاع تورهای ماهیگیری در روش پره ۲۰ متر است ، در حالی که ماهی ها زمانی که دمای آب های ساحلی کاهش می یابد ، به اعماق بیش از ۳۰ متر فرار می کنند و دیگر وارد تور پره کشی نمی شوند.

وی گفت  : در شرایط طبیعی آب و هوایی ، ماهی کفال از اواخر شهریور و ۲ ماهه مهر و آبان برای تخم ریزی به آب های ساحلی مهاجرت می کند و اگر شرایط دمایی آب مساعد نباشد ، طبیعی است که ماهی نمی تواند در آب سرد تخم ریزی کند و به همین علت هم به مناطق عمیق تر می رود تا در آنجا به تخم ریزی بپردازد.

او شرایط دمایی مناسب آب برای تخم ریزی کفال را دمای ۱۲ تا ۱۴درجه سانتی گراد اعلام کرد و افزود : وقتی دمای آب در این حد باشد ، ماهیان تا عمق ۱۵ تا ۲۰ متری می آیند و در تور رس ماهیگران قرار می گیرند ، ولی در فصل صیدی که پشت سر گذاشتیم ، دمای آب به ۱۰ تا ۱۱ درجه کاهش یافت و سبب شد تا ماهیان در عمق بالای ۳۰ متر یعنی خارج  از تور رس ماهیگیران باقی بمانند.

این کارشناس شیلاتی وضعیت صید ماهیان سفید در ۲ماه آخر سال به خصوص در ۲ هفته اخیر را به دلیل شرایط نامساعد آب و هوایی وخیم توصبف کرد و گفت: ماهی سفید دریایی نیز در دمای کمتر از ۱۲درجه آب دریا به سمت ساحل حرکت نمی کند ، این یعنی خارج از دسترس بودن تور ماهیگیران .

 بر اساس تحقیقاتی که پژوهشگران شیلات ایران انجام داده اند ، مهاجرت های مکانی و زمانی ماهی سفید در سواحل ایران در اعماق بین ۱۰ الی ۱۰۰ متر است که بیشتر بر اساس شرایط دمائی لایه سطحی آب صورت می گیرد .میانگین درجه حرارت لایه سطحی آب دریای خزر در بهار به بالای ۲۰ درجه و در پائیز به زیر ۱۵ درجه و در زمستان به زیر ۱۰ درجه می رسد و همین تغییرات دمائی است که سبب می شود ماهیان سفید از اوایل دی ماه تا اواخر ماه بهمن به نقاط عمیق دریا مهاجرت کنند.

این وضعیت پراکنش سبب می شود تا بیشترین میزان صید ماهی سفید در مناطق صید تجاری مربوط به اواخر اسفند و اوایل فروردین باشد. با این وصف گزارش هواشناسی مازندران حاکی از نوسانات دمایی شدید در این برهه است که سبب شد تا ماهی سفید بیشتر در اعماق خارج از تور رس ماهیگیران باقی بماند.

صید ماهی در دریای خزر  طبق اعلام رسمی شیلات ایران تا ۱۵ فروردین سال آینده به پایان می رسد.

کاهش حدود ۳۰ درصدی صید ماهیان دریایی 

مدیرکل شیلات مازندران نیز با تجزیه و تحلیل آمار صید ماهی‌ان استخوانی ضمن تایید نوسانات قیمت ماهی شب عید طبق عرضه و تقاضا، میزان کل صید ماهی در سال جاری را  یکهزار و ۳۸۸ تن اعلام کرد و گفت این مقدار صید نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۸ درصد کاهش نشان می دهد.

حسن اسحاقی به کاهش ۲۶درصدی سرانه صید تعاونی پره در مازندران اشاره کرد و افزود: سرانه صید هر تعاونی پره  ۲۷ تن است که دلیل اصلی کاهش سرانه صید کاهش پره کشی ناشی از نامساعد بودن شرایط جوی در سال جاری بوده است. 

اسحاقی ترکیب فراوانی گونه‌ای ماهیان صید سده سال جاری را  ماهی سفید  ۵۲ درصد ، ماهی کفال ۳۱ درصد و  ۱۷ درصد را نیز مربوط به گونه  کپور عنوان کرد.

وی با بیان اینکه ۵۰درصد کاهش صید فقط به دلیل شرایط جوی است، گفت: مشکلات ناشی از تکثیرطبیعی ماهیان و آلودگی رودخانه ها  و صید های غیر مجاز از دیگر دلایل کاهش صید است.

مدیر کل شیلات مازندران به افزایش قیمت ماهیان دریایی اشاره کرد و بیان داشت: با توجه به کاهش زیاد صید، قیمت ماهی‌های صید شده از دریا نیز با افزایش حدود ۱۵ تا ۲۵ درصدی نسبت به سال گذشته رو به‌رو شده، حتی در برخی از بازار ماهی شاخص استان مازندران این افزایش تا ۴۵ درصد در برخی از گونه‌های خاص نیز همراه بوده است.