سفر نوروزی به سیستان و بلوچستان؛ سرزمین نخل، کویر و دریا

به گزارش ایرنا عید باستانی نوروز همواره فرصتی مناسب برای ایرانیان بوده تا در هوای خوش بهار و تعطیلات پا در کفش سفر کنند و از خانه بیرون شوند، بویژه پس از اینکه دیرزمانیست به دلیل شیوع ویروس کرونا مردم مدتهاست از طبیعت گردی و دیدو بازدیدهای نوروزی دور مانده‌اند و امسال فرصت مغتنمی پیش آمده تا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی دوباره شور و هیجان عیدگردی در جامعه بپا شود.

در این میان سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان کشور با جاذبه های بکر و بی بدیل خود در حوزه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی می‌تواند مقصد بسیار لذتبخش برای گردشگران نوروزی باشد، در این گزارش سعی شده تا گوشه چشمی به زیبایی های این استان زیبا بیندازیم و از ظرفیت های گردشگری آن بازگو کنیم.

این استان همان‌گونه که از نامش پیداست دارای دو بخش سیستان در شمال و بلوچستان در جنوب است.

منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان با پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون زیبایی های کویری خاص خود را در بستری از قلعه های تاریخی و شهری چند هزار ساله به نمایش گذاشته است.
این بخش سیستان و بلوچستان هم مرز با کشور افغانستان دارد که همین مساله در سالهای بسیار دور موجب شده بود تا مردم مرزنشین این ۲ کشور با یکدیگر رفت و آمد داشته که این ترددها گاه به وصلت و ازدواج بین طوایف دو سوی مرز کشیده شده است.

سفر به تمدن پنج هزار ساله
شاخص ترین اثر باستانی این منطقه شهری با بیش از پنج هزار سال قدمت به نام 'شهر سوخته' است که در آن آثار بدیعی از جمله نخستین چشم مصنوعی جهان، نخستین انیمیشن جهان، اولین جراحی جمجمه جهان و صدها اولین جرقه تفکر بشری کشف شده است.
بر اساس شواهد موجود مردم این شهر از متمدن ترین انسانهای کره خاکی در زمان خود بوده اند و زنان نیز در آن جایگاه خاصی داشته اند که نقش خزانه داری و اقتصادی آنان در این شهر را نمی توان کتمان کرد.
این شهر مجهز به سیستم لوله کشی فاضلاب و آب بوده و زندگی در آن قدمتی حدود ۲ هزار و ۵۰۰ ساله دارد.
دریاچه اساطیری هامون با وجودی که اینک خشکیده اما در ایام نوروز سبزه های بستر آن جان می گیرد و کوه خواجه که در قلب این دریاچه سر برآورده و در دامنه های خود آثار شهری باستانی و قلعه های تاریخی چهل دختران و کافران دارد نیز از سایر دیدنی های این منطقه است.
سیستان به عنوان بهشت باستانشناسان دارای ابنیه ها و قلعه های باستانی و تاریخی متعددی است که از نمونه های آن می توان به قلعه رستم و زاهدان کهنه اشاره کرد که هیبت آنها همچون ارگ قدیمی بم است اما به دلیل معرفی نشدن در حاشیه قرار گرفته اند.
آس بادها (آسیاب بادی) نیز از ابتکارات مردم این خطه محسوب می شود و نشان می دهد که مردم باستان در این سامان با استفاده از هوش خود قدرت باد را به تسخیر در آورده بودند و گندم خود را آسیاب می کردند.
دهانه غلامان نیز آتشکده ای از زمان های بسیار دور در این منطقه بوده که خود نمادی است از وجود زندگی هزاران ساله در سیستان.
«بی بی دوست» یک زیارتگاه محلی در سیستان است که روایت های زیادی از آن نقل می شود و اخیرا نیز مقبره قدیمی بازسازی شده و تنها زنان می توانند داخل زیارتگاه شوند.

زاهدان و بازار معروف رسولی را از دست ندهید

از نام سیستان و بلوچستان پیداست که دو قوم 'سیستانی' یا زابلی و 'بلوچستانی' یا بلوچ در آن بیشترین سکنی را دارند اما سایر اقوام از جمله کرمانی، یزدی، بیرجندی، خراسانی، شمالی، ترک و کرد نیز درکنار سایر مردم خونگرم این سامان به خوبی و خوشی در کنار هم زندگی می کنند.
در زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان که به عنوان پایتخت اتحاد اقوام و مذاهب شناخته می شود اوج تنوع اقوام ایرانی و حتی سیک های هندوستانی به چشم می خورد مردم فارس و بلوچ در این شهر با اتحاد دینی بسیار زیبایی کنار یکدیگر زندگی می کنند.
اما هر آنچه به آن اشاره شد را باید فرع در نظر گرفت زیرا اصل اهمیت این تنوع در همزیستی مسالمت آمیز و زیبای این اقوام و مذاهب با یکدیگر است به طوری که در این استان بسیاری از پیروان مذاهب و افراد اقوام مختلف با یکدیگر ازدواج کرده و در آیین های دینی و جشن های مشترک حضور می یابند که در کمتر مکانی در دنیا می توان چنین سبک زیبایی از زندگی و وحدت را مشاهده کرد.
تنوع قومی و قبیله ای سیستان و بلوچستان موجب پیدایش سبک های مختلف زندگی در آن شده است به طوری که تنها در زاهدان مرکز این استان می توان نماهای خانه، سبک های پوشش، آداب و رسوم و حتی تفاوت عقیده ها را بصورت محسوس مشاهده کرد.
از لحاظ گردشگری نیز دیدن زندگی چنین تکثری در کنار هم خالی از لطف نیست و هر کس به این استان سفر می کند در نگاه اول از وجود اقوام مختلف در آن سخن می گوید.
زاهدان یک شاهراه تجاری محسوب می شود که تمام رفت و آمدها از جنوب به شمال استان از طریق آن انجام می شود.
زاهدان تنها مکانی است که می توان زندگی اقوام را از زیر ذره بین نادیدنی ها دید، شیعه و سنی در این شهرستان چنان برادرانه با یکدیگر زندگی می کنند که هیچکس نمی تواند تفاوت مذهبی آنان را مشاهده کند.
از مکان های دیدنی این شهرستان می توان به بازار رسولی اشاره کرد که در ایران معروف بوده و انواع و اقسام کالا و اجناس لوکس داخلی و خارجی و استوک و تاناکورا (دست دوم) و لوازم بسیار جالب و به قول معروف از شیر مرغ تا هر آنچه به ذهن می آید در آن یافت می شود، این بازار سالیان طولانی است که فعالیت می کند و اینک تجار قدیم جای خود را به جوانان داده اند.

هنگام گذر در کوچه پس کوچه های چارراه رسولی می توان بسیاری از پوشاک، خوراکی ها، لوازم خانگی، لوازم کوه نوردی و سایر اقلام را با بهترین جنس و کمترین قیمت تهیه کنید.
هم اینک زاهدان به واسطه بازارهای زیبا و متنوع خود یکی از مراکز پذیرنده میهمان از استانهای دور و نزدیک است.
وجود ابنیه تاریخی در این شهرستان نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری آن است اما مساجد این شهر به طور حتم جزء جاذبه های اصلی آن محسوب می شود.
تنوع پوشش زنان و مردان در این شهر بسیار دیدنی است و این امر باعث شده ترکیبی از پوشش سنتی و مدرن در آن دیده شود.
بازارچه سرپوش، خانه ابویی، موزه پست و موزه بزرگ جنوب شرق از جاذبه ها و زیبایی های زاهدان محسوب می شود که موزه منطقه ای جنوب شرق ایران مجموعه ای بی نظیر از آثار تاریخی و فرهنگی این استان را در خود جای داده است به طوری که از یافته های هزاران ساله تا فرهنگ های کهن در آن یافت می شود و سبک ساخت و طراحی آن بی نظیر است.

تمین
دهستان تمین واقع در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی شهر میرجاوه یکی از مناطق بسیار زیباست که در قسمت شمالی دامنه کوه آتشفشان نیمه فعال تفتان قرار دارد، آب و هوای این روستا در تابستانها خنک و در زمستان سرد است.
میوه های مختلفی از جمله انجیر، عناب، سیب و انگور و توت در این روستا به ثمر می نشیند و کار اصلی مردم آن کشاورزی است.
این روستا به سه قسمت تقسیم می شود که عبارتند از تمین مرکزی، تمین پائین و تمین بالا و این محله ها در فاصله ۳۰ کیلومتری از یکدیگر قرار دارند.
چشمه آب موسی در تمین تنها منبع تامین آب روستا است که از دل صخره های عظیم می جوشد و چشم انداز زیبایی را بوجود آورده است، از خصوصیات بارز این چشمه می توان به دارا بودن املاح معدنی مفید و درجه حرارت آن اشاره کرد که در زمستان گرم و در تابستان خنک است.
غار لادیز
این غار در فاصله ۱۰ کیلومتری شهر میرجاوه قرار دارد و دارای آبشار و چشم اندازهای زیبا با پوشش گیاهی غالب گز است، هم اینک با توجه به کیفیت خوب و بالای آب غار لادیز مورد استفاده شرب و کشاورزی اهالی و ساکنان لادیز و میرجاوه قرار می گیرد.
شهرهای مختلف بلوچستان هر یک قصه های هزار و یک شب شهرزاد قصه گو است زیرا جزء به جزء آن جالب و زیباست.
در مسیر جنوب زاهدان به سمت دریای نیلگون عمان در چابهار از شهرستانهای خاش، ایرانشهر و نیکشهر باید گذشت اما سایر شهرستانهای آن را نیز نباید نادیده گرفت.

شهرستان خاش

این شهرستان با مردم بلوچِ اهل تسنن نماد استقامت خود را از کوه برافراشته تفتان می گیرد که از دهانه آن همواره گازهای داغ متصاعد می شود.
از جاذبه های گردشگری آن می توان به غار گواتامک، قلعه ایرندگان در روستای ایرندگان، زیارتگاه مرتضی علی(ع)، قلعه حیدرآباد، چشمه آب معدنی دوشینگ و مسجد جامع خاش و دهها مکان دیگر و گل فشان طبیعی پیرگِل اشاره کرد.
کوه تفتان
تفتان تنها آتش فشان نیمه فعال جنوب شرق ایران با فوران دود گوگرد در فاصله ۴۰ کیلومتری شمال شرقی خاش واقع شده است، این کوه با ۴۰۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا سبب تلطیف هوای اطراف شده و به همراه پوشش گیاهی، چشمه های آب معدنی سرد و گرم، دامنه زیبا و دریاچه بر دامنه کوه، هر سال نه تنها در ایام نوروز بلکه در سایر ایام سال نیز بسیاری از کوهنوردان و گردشگران را از دور و نزدیک به خود جلب می کند.
کوه تفتان قله های متعددی دارد که قله آتشفشان آن معروف به «چهل تن» بوده و در منتهی الیه جنوب شرق کوه قرار گرفته است، این کوه در فرهنگ عامه مردم بومی منطقه جایگاه ویژه ای دارد.
گِل فشان پیرگل
این گِل فشان منطقه ای با خاک زرد و عاری از هر گونه پوشش گیاهی است، در قسمت بالای تپه ماهورها تعداد زیادی مخروط قدیمی و خاموش وجود دارد که بعد از چند سال فعالیت، دهانه آن مسدود شده و دهانه های جدید بوجود آمده است و گل تازه به رنگ خاکستری تیره از آن متصاعد می شود.
جنس رسوبات گل فشان رس و مارن است که پس از خشک شدن به رنگ زرد روشن تبدیل می شود.
-دریاچه سردریا، درخت کهنسال روستای دهپابید با هزار و ۲۰۰ سال قدمت، چشمه های آب معدنی، تپه و زیارتگاه مرتضی علی(ع) ، قلعه ایرندگان، قلعه حیدر آباد، مسجد جامع و مناره آن از جاذبه ها و مناظر زیبا و دیدنی خاش است.

ایرانشهر
ایرانشهر تنها شهرستان برخوردار از نعمت گاز در سیستان و بلوچستان و یکی از زیبا ترین شهرهای استان محسوب می شود، این شهرستان دارای سه شهر بزمان، بمپور و ایرانشهر و سه بخش بزمان، بمپور و مرکزی و هفت دهستان است.
روستای دامن، بازار روز ایرانشهر، غار کرمانچی، قلعه ناصری، اقامتگاه رهبر معظم انقلاب و موزه قرآن و عترت از مکان های دیدنی ایرانشهر محسوب می شود.
چشمه های آب گرم
در شهرستان ایرانشهر ۹ چشمه آبگرم وجود دارد که مهمترین آنها چشمه آبگرم بزمان است که به صورت جوشان از شکاف زمین خارج می شود و در پیرامون این چشمه نیز حوضچه ای مستطیل و سرپوشیده احداث شده است.
- رودخانه زیبای دامن که از مجاورت روستایی با همین نام می گذرد از دیگر مواهب طبیعی بکر منطقه بلوچستان به شمار می رود.
-کوه بزمان(زنده کوه) در شمال چاله جازموریان با ارتفاع سه هزار و ۶۹۷ متر از سطح دریا قرار گرفته که چاله لوت را از جازموریان جدا می کند.

قلعه ناصری که ساخت آن در سال ۱۲۶۴ هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار آغاز و پس از هفت سال به اتمام می رسد و پس از آن مرکز حکمرانی بلوچستان از بمپور به ایرانشهر منتقل می شود نیز از سایر قسمت های دیدنی این شهرستان محسوب می شود.
-گورستان اسپیدژ یکی از مهمترین کانون ها و مراکز استقرار متعلق به دوران پیش از تاریخ و هزاره سوم و دوم پیش از میلاد در شهرستان ایرانشهر است که حدود ۲۵ هکتار وسعت دارد و آثار دو دوره متمایز اسلامی و دوره پیش از تاریخ را در بر دارد.
 

بمپور

شهرستان بمپور دارای مساحت ۱۱۰۰ کیلومتر مربع است که از طرف شمال به شهر محمدان و از طرف جنوب به روستای فیروز آباد منتهی می‌شود.

رودخانه بمپور از رودخانه های دائمی و پر آب بلوچستان محسوب می شود که از ارتفاعات کارواندر که در ۱۲۰ کیلومتری شمال شرقی ایرانشهر واقع شده سرچشمه گرفته است.
تپه و قلعه بمپور
در این تپه که در غرب قلعه تاریخی و اسلامی بمپور واقع شده است آثار تمدنی از نیمه هزاره سوم قبل از میلاد تا ۱۹۰۰ قبل از میلاد کشف شده و ۶ دوره استقراری نیز در آن مشخص شده است.
براساس مطالعات انجام شده، ارتباط بمپور با مراکز تمدنی شهرسوخته و محوطه های باستانی کرمان، پاکستان و افغانستان محقق شده است.
شاخص ترین بنای بمپور و شاید بلوچستان قلعه ای است که در شمال غربی این شهر بر روی ارتفاعی تپه مانند ساخته شده که از فاصله دور قابل دیدن است، در تاریخ نوشته هایی از دوره ساسانی، صفاریان، سلجوقی، افشار و قاجار برای این قلعه عنوان شده است.
بخشدار مرکزی بمپور سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان این‌که ٣٠٠ نفر در قالب تور گردشگری با ١٠٠ خودرو شامگاه جمعه همین هفته وارد این شهرستان شدند اظهار داشت: بیش‌از ٢٠ هزار نفر از ۲۵ اسفند پارسال تا کنون از مکان‌هایی دیدنی و گردشگری این منطقه دیدن کردند.

زینب علم گفت: وجود مسافران نوروزی و گردشگران در شهرستان بمپور علاوه‌بر معرفی قابلیت‌های منطقه نقش مهمی در رونق اقتصادی نیز دارد زیرا مردم صنایع دستی و غذاهای محلی خود را این روزها به مسافران عرضه می‌کنند. 

فرماندار بمپور هم با بیان این‌که تمام امکانات برای اسکان، پذیرای و دیدن اماکن تاریخی و گردشگری این شهرستان پیش‌بینی شده است افزود: در بمپور علاوه‌بر صنایع دستی متنوع مانند سوزن دوزی، سکه دوزی، حصیر و گلیم بافی نمایشگاه عرضه غذاهای متنوع محلی هم بر پا شده است. 

سلمان برهانی اظهارداشت: جشن بهارگاه هر شب در باغ خالصانه بمپور با حضور مسافران نوروزی برگزار می‌شود بطوریکه هنرمندان این شهرستان به اجرای زنده موسیقی می‌پردازند. 

وی گفت: شهرستان بمپور از لحاظ تاریخی یکی از قدیمی‌ترین شهرهای کشور است که بر اساس کاوش‌های انجام شده، تاریخ پیدایش آن به زمان ساسانیان و اشکانیان بر می‌گردد.

دلگان

این شهرستان به مرکزیت شهر گلمورتی از ترکیب بخش مرکزی به مرکزیت شهر گلمورتی و جلگه چاه هاشم به مرکزیت چگرد تشکیل شده است اکثریت ساکنان این شهرستان را بلوچ های شیعه مذهب تشکیل می دهند که سالیان متمادیست با برادران و خواهران اهل سنت خود زندگی مسالمت آمیز و وحدت بخشی دارند.

مهرستان 
این شهرستان به مرکزیت شهر زابلی از ترکیب بخش زابلی و بخش اشار تشکیل شده است.
-منطقه جنگلی بیرک
قسمت اعظم این منطقه در محدوده شهرستان زابلی که اخیرا به مهرستات تغییر نام یافته واقع شده و وسعت آن ۷۳ هزار و ۲۱۷ هکتار است و فلور گیاهی این منطقه زیتون وحشی، بادام کوهی، بنه، کسور و اژن است.
در این منطقه حیوانات وحشی از قبیل سمور سنگی، خرس سیاه، قوچ و میش، کل و بز زیست می کنند و از لحاظ چشم اندازهای زیبا و پوشش گیاهی عالی و منابع آب و زیستگاه پلنگ و خرس از ارزش بالایی برخوردار است.

سراوان زادگاه خورشید
سراوان یا زادگاه خورشید اولین منطقه ای در جنوب شرق کشور است که در صبحگاه نور روح بخش خورشید را به خود می بیند، سراوان و دو شهرستان همجوار آن شامل سیب سوران و مهرستان که در گذشته بخشهایی از توابع سراوان بودند، به دلیل قرار گرفتن در شرقی ترین نقطه سیستان و بلوچستان به 'زادگاه خورشید' معروف بوده و با کشور پاکستان همجوار است.
سنگ نگاره های دره نگاران، موزه زنده سفال کلپورگان، مسجد جامع روستای دزک، قلعه سب، قلعه کنت و تپه نمکی از سایر مکان های دیدنی سراوان، سیب سوران و مهرستان است.
رشته کوه سیاهان طولانی ترین رشته کوه در این شهرستان است که از نزدیکی های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد و رودخانه ماشکید نیز مهمترین رود شهرستان سراوان محسوب می شود.
تپه نمکی
این جاذبه طبیعی و کم نظیر آرمیده در نقطه میانی روستای گُشت از توابع شهرستان سراوان است که شامل تپه ای نمکین مملو از املاح معدنی است که این املاح آرام آرام از دل آن جوشیده و بر سطح زمین روان می شود و تپه نمک از این آب به جای مانده است.
-رودخانه ماشکید مهمترین رود شهرستان سراوان است که از دامنه جنوبی شهرستان از نزدیکی خاش سرچشمه می گیرد و پس از عبور از زابلی، جنوب سیب سوران، شمال بم پشت و کوهک را آبرسانی می کند.
مسجد جامع دزک
این مسجد در روستایی به همین نام در سه کیلومتری شهر سراوان واقع شده است و از جمله مساجد اولیه و کهن سیستان و بلوچستان به شمار می رود و مصالح اولیه آن از خشت خام و ملاط گل است.
ازقسمتهای اصلی مسجد می توان به شبستانهای غربی و شرقی، حیاط مرکزی و چله خانه اشاره کرد.
سنگ نگاره شیرپلنگان
این اثر در ۱۲ کیلومتری شمال سراوان و در ادامه مسیر دره کندیک در محلی به نام دره شیر و پلنگان از رشته کوه های سیاهان سراوان واقع شده است، نام این دره به دلیل نقوش خاص اینگونه نامیده شده است زیرا در این مجموعه نقش یک حیوان درنده مانند پلنگ یا شیر با دمی بلند وجود دارد.

سیب و سوران 

این شهرستان به مرکزیت شهر سوران از ترکیب بخش مرکزی و هیدوچ تشکیل شده که دارای آثار تاریخی متعددی است.
قلعه سب
این قلعه از زیباترین و سالمترین قلعه های دوران اسلامی بلوچستان است که در روستایی با همین نام واقع شده است، این بنا با مصالح عمده خشت و گل بر روی صخره ای طبیعی ساخته شده است.
این بنا ۲۷ متر ارتفاع دارد و از دو قسمت اصلی تشکیل شده است.
قلعه کنت
این قلعه در روستای کنت بخش هیدوچ شهرستان سوران واقع شده و روی صخره ای طبیعی در یک طبقه ساخته شده و حدود ۱۳ متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در دوره افشاریه ساخته شده است.

سرباز
این شهرستان با مرکزیت شهر راسک از شرق با کشور پاکستان هم مرز است و چهار بخش پارود، سرباز، پیشین و مرکزی دارد.
رودخانه سرباز
این رودخانه از پرآب ترین رودخانه های این منطقه و حتی سیستان و بلوچستان محسوب می شود و چنان اهمیتی دارد که حیات اقتصادی بسیاری از بخش های جنوبی استان به آن وابسته است و در صورت خشکی آن روستاهای زیادی ویرانه می شود.
 گاندو (تمساح پوزه کوتاه)
تمساح پوزه کوتاه که در گویش محلی به آن «گاندو» گفته می شود خزنده باقیمانده از نسل کروکودیل هاست که در دوران مزوزوئیک (۲۲۵ تا ۲۶۵ میلیون سال قبل) می زیستند و امروزه نیز در رودخانه های این شهرستان پادشاهی می کنند.
قلعه سرباز
این قلعه در گذشته مرکز حکمرانی بوده و بر قلعه های دیگر منطقه تسلط داشته است و بر اساس شواهد و تحقیقات محلی و سفالینه های موجود بر روی اثر قدمت آن حدود ۴۰۰ سال پیش تخمین زده می شود.
قلعه برنجی
این قلعه در روستای جکیگور بخش پیشین شهرستان سرباز واقع شده و تاریخچه آن به اواخر دوره ساسانی بازمی گردد و در گذشته کاربردی نظامی و دفاعی داشته است و به دلیل موقعیت خاص آن، امکان تسخیر این قلعه وجود نداشته است.
مسجد جامع پشامگ در دهستان پارود و روستای پشامگ شهرستان سرباز قرار دارد و تاریخچه آن به اواخر دوره پهلوی اول بازمی گردد.
قلعه هدار نیز در روستای جکیگور قرار دارد و به اوایل قاجار باز می گردد و زیربنایی معادل ۳۳۶ متر مربع دارد و نوع مصالح استفاده شده در آن خشت و گل است.
مسجد قدیمی راسک در شهر راسک قرار گرفته و تاریخچه آن به اوایل دوران پهلوی اول بازمی گردد و مصالح استفاده شده در آن خشت، گل و سنگ است.

 نیکشهر

نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان قرار دارد و از نواحی کم نفوس ایران اسلامی محسوب شده و ویژگی خاص آن ترکیب قومی و ایلی است.
آب و هوای این شهرستان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است، بادهای باران آور موسمی در فصل تابستان و بادهای باران آور غربی(مدیترانه ای) در فصل زمستان در این منطقه موجب ریزش پراکنده باران می شود.
قلعه نیکشهر
ساخت این قلعه مربوط به دوره صفویان است که تا دوره قاجار توسط حکمرانان منطقه مورد استفاده قرار می گرفته است، این قلعه محل حکمرانی طایفه شیرانی و بلیده ای بوده است، بناهای قلعه که در قسمت شمالی آن قرار دارد دارای ۳۰۵ متر مربع زیربناست و شامل مسجد، حاکم نشین، آشپزخانه، حمام و دستشویی است.
محوطه چهل دختران
این محوطه در غرب شهر نیکشهر در حاشیه رودخانه گنگ و کنار جاده ترانزیتی چابهار-نیکشهر واقع شده است، سطح محوطه دارای آثاری از نوع سفالهای قرمز رنگ است و می توان سفالهای لعابدار دوران اسلامی را در سطح محوطه که قدمت آن به دوره اشکانی باز می گردد مشاهده کرد.

قصرقند
این شهرستان با آب و هوای گرمسیری در گذشته نام های مختلفی از جمله «گمج رود» و «گنداوک» داشته است.
قلعه قصرقند
این قلعه مربوط به دوره صفویه است و در مرکز شهر قصرقند و در قسمت شرقی مسجد جامع قرار گرفته است، این قلعه در قدیم مقر حکمرانی حاکمان بوده و بر اساس شواهد موجود می توان چنین برداشت کرد که بیشتر حاکمان این قلعه از طایفه بلیده ای بوده اند.
این قلعه بر روی تپه ای دست ساز قرار گرفته و ارتفاع آن ۱۰ متر است.
قلعه بگ
قلعه در روستای بگ در ۲۲ کیلومتری قصرقند واقع شده است و به دلیل شباهت با قلعه قصرقند احتمال می رود در دوران صفویه ساخته شده باشد.
پی عظیم سنگی این قلعه مهمترین قسمت آن محسوب می شودکه سنگ چینی بسیار زیبایی دارد.

مسجد جامع قدیم فنوج
این مسجد حدود ۱۲۰سال قدمت دارد که بنابر دستور حاکم وقت در زمینی به مساحت ۲۷۲ متر مربع ساخته شده است، شبستان مسجد دو قسمتی است و دیوارهای آن ۱۸۰ سانتی متر ضخامت دارد.
تنها مناره این مسجد در ضلع جنوبی آن قرار گرفته است.
تنگه فنوج
تنگه فنوج در جنوب فنوج و در فاصله سه کیلومتری از مرکز شهر به طول ۱۶ کیلومتر یکی از جاذبه های گردشگری این شهرستان است که ۹۰۰ هکتار از اراضی آن بوسیله گونه های گیاهی کمیاب مورد حفاظت اداره منابع طبیعی است.
در پیرامون شهرهای بلوچستان روستاهای زیادی وجود دارد که زندگی خالص و طبیعی را تنها می توان در آنجا ملاحظه کرد و شاهد این بود که چگونه مردم توانسته اند با بکارگیری تکنولوژی های نوین هنوز زندگی سنتی خود را حفظ کنند.
بیشتر روستاهای بلوچستان در کوه ها واقع شده و راه دستیابی به آنها نیز چیزی از جاده چالوس کم ندارد، مردم با صفای این منطقه میهمان نوازانی تمام عیار هستند.

چابهار شهری ساحلی با هوای مطبوع
شهرستان های چابهار و کنارک در جنوبی ترین نقطه سیستان و بلوچستان واقع شده اند و به دلیل جاذبه های گردشگری، دریایی زیبا و آب و هوایی مطبوع می توانند سالانه هزاران گردشگر و بیننده را به خود جذب کنند.
چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی محسوب می شود که این امر در اولین گام آب و هوایی بی نظیر را به این شهرستان داده است و در ایام نوروز و زمستان بهترین هوا را دارد.
منطقه آزاد چابهار با گستره ۱۴ هزار هکتار در این شهرستان یکی از جاذبه های اصلی آن محسوب می شود که موجب شده فعالیت های اقتصادی زیادی پیرامون آن شکل گیرد.
از جاذبه های طبیعی آن نیز می توان به تالاب سرخگون لیپار در ۱۵ کیلومتری چابهار اشاره کرد که به دلیل خاک خاص بستر آن، آب صورتی رنگ دیده می شود و نمایی بسیار زیبا به منطقه اطراف خود بخشیده است.
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر و در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی از گونه های حرا وجود دارد که از درختچه های حرا پوشیده شده است.
رودخانه باهوکلات در ۹۰ کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می شود، این رودخانه از لحاظ مختلف بویژه وجود تمساح نادر پوزه کوتاه ایرانی در آن از نظر گردشگری اهمیت ویژه ای دارد.
کوه های بدبوم یا مریخی که به آنها مینیاتوری نیز گفته می شود یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقه کچو تا خلیج گواتر کشیده شده اند و از پدیده های ژئو مورفولوژی این ناحیه هستند.
خلیج چابهار جلوه ای زیبا از طلوع و غروب خورشید در دریا ایجاد می کند، در کناره های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره های بزرگی بر اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی بوجود آمده که چشم انداز زیبایی را خلق کرده است.
بندر چابهار با بندر میامی در شبه جزیره فلوریدا آمریکا هم عرض و شرایط آب و هوایی آن نیز با بندر میامی کاملا یکسان است.
همچنین انواع تفریحات آبی که در سایر مناطق کشور با قیمت بسیار گران عرضه می شود را می توان در سواحل چابهار به بهای ناچیزی در اختیار گرفت و از اقامت در این منطقه نهایت لذت را برد.

بیش‌از ۲ میلیون تردد در مسیرهای سیستان و بلوچستان

براساس آخرن آمار منتشر شده در روز جمعه این هفته تا کنون بیش از ۲ میلیون تردد در محور های سیستان و بلوچستان ثبت شده است.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان به خبرنگار ایرنا گفت:۲ میلیون و ۱۶۹ هزار و ۴۷۸ تردد از ۲۵ اسفند پارسال تا پنجم فروردین ماه در مسیرهای ارتباطی این استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش۱۹ درصدی را نشان می‌دهد.

ایوب کرد اظهارداشت: این میزان تردد توسط ۸۴ دستگاه تردد شمار در مسیرهای ارتباطی سیستان و بلوچستان ثبت شده است.

وی پرترددترین مسیرهای ارتباطی سیستان و بلوچستان را در این مدت به ترتیب محورهای ایرانشهر- بمپور، بمپور- ایرانشهر و نیکشهر – چابهار اعلام کرد.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان  تعداد وسایل نقلیه ورودی به استان را از تاریخ ۲۵ اسفند پارسال تا پنجم فروردین را ۹۷ هزار و ۴۰۴ وسیله نقلیه اعلام کرد و گفت: بیشترین حجم تردد در سطح محورهای مواصلاتی استان از ابتدای طرح مذکور مربوط به روز پنجم فروردین با ۱۱۸ هزار و ۵۸۳ تردد بوده است.

وی بیان کرد: در ایام اجرای طرح نوروزی راهداران سیستان و بلوچستان در قالب تیم‌های شبانه روزی بصورت گشت‌های ثابت و سیار در طول محورهای مواصلاتی و همچنین راهدارخانه‌ها حضور دارند تا در صورت نیاز در سریعترین زمان ممکن خدمات لازم را برای برقراری سفر ایمن فراهم کنند.

کُرد گفت: از مسافران نوروزی تقاضامندیم حتما نکات ایمنی و بهداشتی را در طول سفر رعایت و جهت اطلاع از آخرین وضعیت ترافیکی محورهای مواصلاتی، شرایط آب و هوایی، انسداد و رخدادهای جاده‌ای از طریق درگاه اینترنتی ۱۴۱.ir  و یا بصورت شبانه روزی با تلفن ۱۴۱ تماس حاصل کنند.

گرچه سیستان و بلوچستان در سالهای متوالی به دلایل مختلف مورد بی مهری قرار گرفته اما همت مردم و مسئولان در چند سال اخیر شرایط این استان را برای پذیرایی از گردشگران بسیار مطلوب کرده است و ایام نوروز فرصت مناسبی برای تمام هموطنان است تا نفسی در هوای پاک و بدون آلودگی سیستان و بلوچستان تازه کنند، قلعه های باستانی و شهر های باستانی و تاریخی شمال استان را ببینند و در کوچه پس کوچه های پنج هزار سال پیش قدم بزنند، با تمساح های پوزه کوتاه سفر کنند و در اقیانوس بی کران در حاشیه چابهار تنی به آب زده و مفرح از این سفر بکر و کم هزینه به شهر خود بازگشته و خاطرات این سفر را لای آلبوم های خود برای همیشه نگه دارند.