به گزارش روز سه شنبه ایرنا، انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در دو دور برگزار شد و امانوئل مکرون رئیس جمهوری این کشور توانست دروه ریاست جمهوری خود را برای پنج ساله دیگر تمدید کند و بر رقیب خود مارین لو پن پیروز شود.
انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۲ فرانسه از بسیاری جهات به سال ۲۰۱۷ شبیه بود؛ دو نامزد که پیشتر سابقه همین رقابت را داشتند (مکرون و لو پن) بار دیگر مقابل یکدیگر قرار گرفتند و نتیجه نهایی یکسانی را هم رقم زدند. اما آنچه این رویداد سیاسی را متفاوت‌تر می‌کند، افزایش قدرت جبهه راست‌افراطی است که در سال‌های اخیر موفق شده است هواداران خود را افزایش داده و به حزبی قدرتمند تبدیل شود.
در سال ۲۰۱۷ نیز راهیابی لو پن به دور دوم انتخابات زنگ هشدار در مورد قدرت گرفتن این حزب را در فرانسه به صدا در آورده بود اما این بار شکست حزب راست افراطی «مجمع ملی» در انتخابات در حالی که در یک قدمی قدرت ایستاده بود، نشان داد این حزب با همه تهدیدهای بالقوه‌اش برای اروپای یکپارچه، موفقیتی روز افزون داشته و دارد.
پیشینه خبر
حزب راست افراطی فرانسه با گرایش ملی‌گرایی و سابقه اظهارنظرهای دیگرستیزانه در نخستین انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری پنجم در سال ۱۹۶۵ میلادی حضور یافت و توانست ۵.۲ درصد آرا را از آن خود کند. این حزب با نام «جبهه ملی» تا سال ۱۹۸۸ یا در انتخابات حضور نداشت و یا رای کمتر از یک درصد را از آن خود کرد.
ژان ماری لو پن از چهره‌های سیاسی مشهور این حزب در انتخابات ۱۹۸۸ و ۱۹۹۵ شرکت کرد اما نتیجه ای بهتر از کسب ۱۵ درصد آرا را کسب نکرد. در سال ۲۰۰۲ میلادی و زمانی که کمترین میزان مشارکت در انتخابات فرانسه به ثبت رسید، وی توانست با کسب ۱۶.۹ درصد آرا به همراه ژاک شیراک به دور دوم انتخابات راه یابد.
هشدار قدرت گرفتن این حزب در همان دوره کارساز شد و وی در انتخابات بعدی ۱۰.۴ درصد آرا را از آن خود کرد.
از سال ۲۰۱۲ مارین لوپن از سوی حزب این حزب به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه انتخاب و معرفی شد.
امروز رسانه‌های فرانسوی قدرت گرفتن این حزب را ثمره تلاش های ۱۰ ساله مارین لو پن می‌دانند. او در سال های ۲۰۱۲، ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲ به ترتیب آرای حزبش را از ۱۷.۹ درصد به ۲۱.۳ درصد و ۲۳.۲ در دور نخست افزایش داد. او در دو انتخابات اخیر نیز در دوره دوم به ترتیب به ۳۳.۹ و ۴۱.۴۵ درصد آرا دست یافت.
مارین لو پن امسال که بیشترین رای تاریخ حزب راست افراطی را کسب کرد بر مساله قدرت خرید تکیه کرد و در نقش مادری نگران اقشار آسیب پذیر ظاهر شد.
اهمیت موضوع
مارین لو پن در ۱۰ سال گذشته اقدامات متعددی را در بهبود وجهه خود انجام داد؛ فاصله گرفتن از پدرش که چهره شناخته شده اظهارنظرهای نژادپرستانه بود و برکنار کردن او از مسئولیت‌های حزبی، تغییر نام حزب از جبهه ملی به نام کنونی «مجمع ملی» در سال ۲۰۱۸ و تعدیل برخی آرای جنجالی خودش در سال های اخیر از جمله مساله خروج از اتحادیه اروپا.
بسیاری از مواضع لو پن به ویژه اولویت مسائل ملی در برابر مهاجران، اولویت قوانین فرانسه در برابر اتحادیه اروپا همچنان رادیکال باقی مانده است. این مساله تا حدی است که اعلام موضع آشکار او در قبال اتحادیه اروپا با نگاه بی اعتماد کارشناسان مواجه شد.
«فرگزیت» واژه ای که بر وزن برگزیت برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا ساخته شد، نخستین بار در سال ۲۰۰۷میلادی مطرح شد و در جریان کارزار انتخابات سال ۲۰۱۲، مارین لو پن رسما اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات در سال ۲۰۱۴ همه پرسی فرگزیت را برگزار می کند.
لو پن در کارزار انتخاباتی امسال سخنی از فرگزیت به میان نیاورد و در نشستی خبری رسما اطمینان داد که هیچ برنامه محرمانه‌ای برای خروج این کشور از اتحادیه اروپا ندارد. با اینحال طرح ها او مبنی بر تقدم قانون فرانسه بر قوانین اروپایی، کنترل دائمی در مرزهای ملی و خروج فرانسه از بازار انرژی، توافقات تبادل آزاد و بازار تولیدات کشاورزی اروپا حکایت از طرحی داشت با قوانین اتحادیه اروپا مغایر است و به کشورها اجازه می دهد به هر میزان که بخواهند تعهد بپذیرند.
این طرح در صورت اجرا با تضعیف اتحادیه اروپا می تواند مقدمات فروپاشی آن را فراهم کند. اتحادیه با خروج انگلیس با تبعات گسترده ای مواجه شد که هنوز پس از سال ها هم انگلیس و هم سایر کشورهای عضو را درگیر خود کرده است. کم رنگ شدن تعهدات فرانسه در این اتحادیه آن هم در صورتی که این کشور از نظر وسعت و جمعیت و نیز از نظر عملکرد رهبرانش یکی از مهم‌ترین پایه‌های آن محسوب می‌شود، می‌تواند مقدمات فروپاشی اتحادیه قلمداد شود.
یکی دیگر از تهدیدهای به قدرت رسیدن لو پن برای اروپایی‌ها، ظهور ترامپ دیگری این بار در اروپا بود. تجربه نشان داده است که ریاست جمهوری فردی پوپولیست، ضد سیستم و ضد رسانه در یک کشور دمکراتیک غیرممکن نیست. به رغم تفاوت های ساختاری اساسی میان دو دولت آمریکا و فرانسه، قدرت گرفتن راست افراطی نشان می‌دهد که تکرار ترامپ در اروپا دور از ذهن نیست.
هرچند در ابتدای تبلیغات انتخاباتی این اریک زمور نامزد دیگر حزب راست افراطی بود که با اظهارنظرهای جنجالی لقب «ترامپ فرانسه» را از آن خود کرد اما به قدرت رسیدن لو پن نیز همانقدر می توانست با اقداماتی یک جانبه و گاه خارج از عرف، فرانسه را در دام پوپولیسم و در نتیجه انزوا در عرصه بین المللی بیاندازد.
جدای از تمایل لو پن به وابستگی حداقلی فرانسه به ساختارهایی چون اتحادیه اروپا و یا سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، آنچه شباهت وی را با ترامپ تقویت کرد، موضع او در قبال مهاجران و اقلیت‌های دینی بود. شاید لو پن به طور مشخص مانند زمور از کشیدن دیوار در مرزهای فرانسه سخن نگفت اما برنامه او برای رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی فقط در خارج از کشور، اطمینان از اولویت دسترسی به مسکن ارزان قیمت دولتی و اشتغال برای فرانسویان و نه مهاجران و نیز اخراج سیستماتیک مهاجران غیرقانونی، بزهکاران و مجرمان از خاک فرانسه سیاست های او را آشکار ساخت.
در کارزار انتخاباتی امسال موضع سازش ناپذیر نامزد حزب مجمع ملی در قبال مسلمانان نیز خبرساز شد. ممنوع اعلام کردن حجاب در اماکن عمومی در کشوری که بزرگترین اقلیت مسلمان در اروپا را در خود جای داده است، واکنش های بسیاری را در پی داشت. این موضع حتی صدای مکرون را که خود مدافع ممنوعیت حجاب در مدارس دولتی است، درآورد. وی قانونی شدن این طرح را آغاز «جنگ داخلی» در کشورش خواند.
ارزیابی
مکرون در انتخابات روز یکشنبه پیروز شد اما کاهش آرای او نسبت به پنج سال گذشته و افزایش آرای رقیب ناکامش اما از تغییر موازنه قدرت احزاب در فرانسه حکایت دارد. احزاب راست و چپ سنتی فرانسه شامل جمهوری‌خواهان و سوسیالیست‌ها تقریبا با ظهور حزب راست میانه ای که خود مکرون بنیان آن را گذاشت، رو به ضعف نهادند. همین امر می‌تواند در کنار سرخوردگی مردم فرانسه از سیاست‌های پنج سال گذشته مکرون و فشارهای اقتصادی در دوره او، خروج چهره‌های سیاسی اثرگذار از احزاب سنتی و پیوستن به احزاب جدید، نارضایتی از نظام یکپارچه تحمیلی اتحادیه اروپا بر مردم اروپا، هزینه های اتحادیه اروپا و اجرای قوانین و دستورات آن، هزینه های تحمیلی ناتو به افزایش احساسات ملی‌گرایانه و در نتیجه قدرت گرفتن راست افراطی منجر شده باشد.
مکرون که در پایان انتخابات سال ۲۰۱۷ گفته بود باید همه تلاش خود را بکار گیرد تا فرانسویان دلیلی برای رای دادن به احزاب تندرو نداشته باشند، نه تنها در پنج سال ریاست جمهوری خود نتوانست این وعده را محقق کند بلکه به طرفداران جبهه راست افراطی هم افزود. امروز مکرون با آرای کمی بیشتر از نیمی از جمعیت رای دهندگان (۵۸.۵۵ ) مجبور است برای حفظ وحدت کشورش پاسخگوی نیم دیگر جمعیت فرانسه هم باشد. این امر خود ادامه یافتن روند رشد این حزب را در سال های پیش رو قابل پیش‌بینی می کند و هشدار می‌دهد که سایه ظهوری ترامپی جدید و احتمال برهم خوردن ساختار اتحادیه اروپا هنوز بر آینده اروپا سایه انداخته است. مارین لو پن در نخستین نطق خود پس از شکست در انتخابات روز یکشنبه گفت: هرگز مردم فرانسه را رها نخواهم کرد.
نظر شما