شدت گرد و غبارهای همرفتی قابل پیش‌بینی نیست

به گزارش ایرنا، تصمیم گیری‌های کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای خوزستان در گرد و غبارهای اخیر با انتقادهایی از سوی  بسیاری از شهروندان مواجه شده است. پدیده گرد و غبار اخیر که از یکشنبه آغاز شده بود در روز دوشنبه به اوج خود رسید و در روز سه شنبه فروکش کرد، این در حالیست که کارگروه شرایط اضطرار در روز سه شنبه مدارس ابتدایی ۱۲ شهرستان را تعطیل اعلام کرد.

دبیر کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای خوزستان در این باره به ایرنا گفت: زمان وقوع و شدت و جهت گرد و غبارهای سیستمی قابل پیش بینی است اما در کشور ما برای گرد و غبار همرفتی این امکان وجود ندارد.

محمدجواد اشرفی افزود: در گرد و غبار اخیر در روز پنجم اردیبهشت نیز که شاهد وقوع گرد و غبار همرفتی بودیم، هواشناسی خوزستان پدیده همرفت را پیش بینی کرده بود اما در این پدیده مکان و زمان و شدت قابل پیش بینی نیست.

وی توضیح داد: در پدیده‌های همرفت، با وزش ناگهانی باد، توده گرد و غبار شکل می‌گیرد و به سرعت پخش می‌شود به طوری که در گرد و غبار اخیر، این توده در مدت نیم ساعت در استان العماره عراق شکل گرفت و ظرف یک بازه زمانی ۵۰ دقیقه آبادان و خرمشهر و اهواز را درگیر کرد.  

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه پدیده همرفت پنجم اردیبهشت ناگهانی و غیرقابل برنامه ریزی بود، اضافه کرد: در ساعت ۷ صبح داده‌های ایستگاه‌های سنجش در اهواز خوب و در حدود ۲۰۰ میکروگرم بر مترمکعب بود و از ساعت ۸ صبح رو به افزایش گذاشت که دیگر برای اعلام تعطیلی دیر شده بود و با توجه به اینکه ساعت شروع به کار به دلیل شب‌های قدر ساعت ۹ بود، اغلب کارمندان و دانش آموزان از خانه خارج شده بودند به همین دلیل تصمیم بر این شد که برای جلوگیری از آسیب بیشتر تعطیلی اعلام نشود و افراد در محل کار و تحصیل بمانند.

وی ادامه داد: پیش بینی ما این بود که این گرد و غبار همرفتی گذراست زیرا در آبادان از غلظت ۱۲۰ میکروگرم بر مترمکعب، ظرف ۵۰ دقیقه به یک هزار و ۷۵۱ میکروگرم بر مترمکعب و مجددا طی یک ساعت به ۸۵ میکروگرم بر مترمکعب رسید اما در اهواز شرایط اینگونه نشد و گرد و غبار ماندگاری دو سه ساعته داشت.

اشرفی بیان کرد: با توجه به اینکه مردم در شرایط کرونا از ماسک استفاده می‌کنند و قابلیت مواجهه تقریبی با گرد و غبار را دارند همچنین به دلیل پیش‌بینی توده سیستمی گرد و غبار و گذرا بودن آن، کارگروه تصمیم برعدم اعلام تعطیلی در روز دوشنبه گرفت.

وی همچنین گفت: تمهیداتی برای اطلاع رسانی و تصمیم گیری تعطیلات اتخاذ شده و اختیاراتی به کارگروه داده شد که با سرعت و اثربخشی بیشتری تصمیم گیری کند.

اشرفی با بیان اینکه کارگروه شرایط اضطراری آلودگی هوا تاکنون بر اساس شیوه نامه‌ها تصمیم‌گیری کرده، افزود: اعلام نکردن تعطیلی نیز بر همین اساس بوده، زیرا طبق شیوه‌نامه الزامی به تعطیلی نیست و ممکن است شرایطی باشد که نیاز به تعطیلی نباشد اما باید شرایط مدیریت شود.

وی با تاکید بر بومی‌سازی استانداردهای آلودگی هوا، اظهار داشت: این استانداردهای جهانی و فرامنطقه‌ای هستند، اگرچه در آنها به شرایط کشورها توجه می‌شود اما به اعتقاد برخی اساتید دانشگاهی و پزشکان ملاک‌ها برای اعلام تعطیلی باید تغییر کند.

اشرفی اضافه کرد: تدوین ضوابط ملی و بومی در کارگروه ملی گرد و غبار مطرح شده و قرار شده این استانداردها برای کشور و در صورت ضرورت برای استان تدوین شود، پیشنهادمان این بود که کار بصورت مشترک با دانشگاه علوم پزشکی، هواشناسی و مدیریت بحران و با کسب نظر از مراکز دانشگاهی و علمی انجام شود.  

بر اساس این گزارش، طبق قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶، شرایط اضطراری آلودگی هوا، مواقعی تعریف شده است که با استمرار پایداری جوی (بر اساس اعلام سازمان هواشناسی) و یا افزایش میزان غلظت آلاینده‌ها (بر اساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست) شرایط به گونه‌ای در کوتاه مدت، سلامت انسان و محیط زیست را دچار مخاطره جدی کند. بر اساس ماده ۳  این قانون در این مواقع، باید ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌های موقت زمانی، مکانی و نوعی را برای پیشگیری از اثرات زیان‌بار و مقابله با منابع آلوده کننده هوا برقرار کند و بلافاصله مراتب را از طریق رسانه‌های همگانی، به اطلاع عموم برساند. در استان‌ها این مسئولیت بر عهده کارگروه اضطراری آلودگی هوا به ریاست استاندار و دبیری اداره کل حفاظت محیط زیست استان گذاشته شده است. اما این کارگروه تنها در گرد و غبار شدید و شرایط خطرناک آلودگی هوا تشکیل جلسه می‌دهد که شائبه برخورد سلیقه‌ای با مساله آلودگی هوا را به میان آورده است.

در آخرین مورد، کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای خوزستان دوشنبه شب گذشته ابتدا ساعت آغاز بکار مدارس ۹ شهرستان را با ۲ ساعت تاخیر اعلام کرد، سپس با صدور اطلاعیه‌ای مدارس مقطع ابتدایی ۱۲ شهرستان اهواز، حمیدیه، باوی، کارون، ماهشهر، امیدیه، رامشیر، شادگان، دشت آزادگان، هویزه، بهبهان و هندیجان را در نوبت صبح سه‌شنبه ۶ اردیبهشت‌ تعطیل کرد.

پدیده گرد و غبار از یکشنبه در برخی شهرهای خوزستان آغاز شد و شاخص کیفی هوای خرمشهر را در این روز در شرایط خطرناک قرار داد. روز دوشنبه ۱۸ شهرستان درگیر پدیده گرد و غبار بودند که در ساعت ۱۳ میزان گرد و غبار در امیدیه به ۳۱ برابر حد مجاز، در ساعت ۱۰ صبح در اهواز به ۲۲ برابر حد مجاز، و در ساعت هشت صبح در خرمشهر و آبادان به ۱۲ برابر حدمجاز رسید.