به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی، سوال کمال حسین پور نماینده مردم پیرانشهر و سردشت از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دستور کار قرار گرفت.
در خلاصه سوال آمده است: آیا سازمان بهزیستی در بهتر زیستن مردم موثر بوده یا خیر؟
عبدالملکی گفت: یکی از نگرانی های جدی ما در رابطه با سازمان بهزیستی بوده چرا که مخاطبین این سازمان جزو ضعیف ترین و مظلوم ترین اقشار جامعه هستند.
وی ادامه داد: زمانی که آقای حسین پور دغدغه خودشان را بیان کردند آغاز کار بنده در وزارت کار بوده و بودجه سازمان بهزیستی نیز بسته شده بود، این سازمان به شدت هزینه محور بوده و اگر بخواهیم مستمری پرداخت کنیم و یا خدماتی برای معلولین و سالمندان داشته باشیم نیازمند به منابع مالی است که متاسفانه در آن زمان منابع به قدر کافی نبود و ما در حد توانمان کار کردیم.
عبدالملکی اضافه کرد: خوشبختانه امسال اعتبارات خوبی برای سازمان بهزیستی توسط مجلس انقلابی در نظر گرفته شده است و افزایش ۴۷ درصدی بودجه این سازمان هدیه مجلس به مخاطبین، معلولین، زنان سرپرست خانوار و اقشار آسیب پذیر و نیازمند بوده است.
وی با بیان اینکه اعتبارات پیش بینی شده برای سازمان بهزیستی در بودجه ۱۴۰۱ فراتر از لایحه دولت بوده است، اضافه کرد: در بخش تبصره ۱۴، ۴۷ درصد افزایش اعتبار برای بهزیستی داریم و در مجموع ردیف ها ۴۶ درصد و از حدود ۱۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار به ۲۳ هزار و ۱۸۰ میلیارد تومان اعتبار رسیدیم و در بخش تسهیلات قرض الحسنه نیز در بودجه سال جاری ۲۱۷ درصد افزایش اعتبار داشتیم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اضافه کرد: ما در سازمان بهزیستی به منابع مالی احتیاج داریم که امسال منابع تقویت شده و قطعا عملکرد سازمان نیز تقویت خواهد شد، هرچند که این اعتبارات کافی نیست و نیازمند توجه نمایندگان مجلس در بودجه های آتی هستیم چرا که تنها برای اجرای قانون جامع معلولین به ۴۰ هزار میلیارد تومان نیاز داریم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به سوال حسین پور در رابطه با اینکه آیا سازمان بهزیستی در بهتر زیستن مردم موثر بوده یا خیر؟ گفت: اگر قانون حمایت از معلولان به صورت کامل اجرایی شود، قطعاً وضعیت این جامعه بزرگ بسیار بهتر خواهد شد. در رابطه با حوزه آسیب های اجتماعی که مقام معظم رهبری نیز به آن ورود داشته اند، به همین صورت است.
وی با اشاره به ارزیابی سازمان های مرتبط با اجرای قانون جامع حمایت از معلولان توسط وزارت کار گفت: تمام بودجه این قانون در اختیار سازمان بهزیستی قرار ندارد و بخشی از این بودجه در دل بودجه دستگاه های مختلف و متولی است و باید طبق قانون اقدام کنند، لذا ما گزارش هایی را به صورت دوره ای از عملکرد دستگاه های مختلف تهیه می کنیم و اولین گزارش را آذرماه سال گذشته به رئیس جمهور تقدیم کردیم که بلافاصله بعد از آن معاون اول جلسه ای را با عنوان کمیته اجرای قانون حمایت از معلولان تشکیل دادند که در آن تمام دستگاه ها را فصل الخطاب قرار داده تا به وظایف خود عمل کنند.
عبدالملکی با بیان اینکه گزارش دوم را ۳۱ فروردین سال جاری به رئیس جمهور محترم تقدیم کردیم، تصریح کرد: در این گزارش ۳۴ دستگاه اجرایی را به تفکیک میزان عملکردشان در حوزه های مختلف مرتبط با قانون ارزیابی کردیم که یک نسخه از آن را به رئیس محترم مجلس تقدیم می کنم.
این عضو کابینه دولت سیزدهم با اشاره به بهبود وضعیت بودجه سازمان بهزیستی نسبت به سال گذشته اضافه کرد: این افزایش بودجه موجب می شود عملکرد سازمان بهزیستی در سال جاری بهتر باشد. با توجه به اضافه شدن برخی ردیف ها ، خدمات ویژه تری برای جامعه هدف در نظر خواهیم گرفت. به عنوان مثال در حوزه اورژانس اجتماعی از تبصره ۱۴ در حدود ۴۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که وظایف مختلفی از جمله مرتبط با مسائل کودک آزاری، گروه های آسیب پذیر، مسائل خانوادگی را برعهده دارد و سال گذشته به دلیل نبود این بودجه دست ما کاملا خالی بود، لذا امسال به شدت این حوزه تقویت خواهد شد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اقدامات فرهنگی سازمان بهزیستی اضافه کرد: مسائل مربوط به زیارت اولی ها و مسائل فرهنگی از جمله وظایف اصلی سازمان بهزیستی بوده که ۱۵۰ میلیارد تومان توسط مجلس برای این حوزه در نظر گرفته شده است که با بهبود وضعیت کرونایی، تعداد زیادی از جامعه هدف را می توانیم پوشش دهیم.
وی اضافه کرد: درخصوص ورود فرزندان مستقل تحت حمایت بهزیستی به زندگی برای ایجاد شغل و کسب و کار و تهیه خانه ۲۰۰ میلیارد تومان به صورت هزینه ای در نظر گرفته شده که در ماه های آتی گزارش آن به مجلس ارائه می شود. در رابطه با تسهیلات قرض الحسنه به دانشجویان نیز ۲۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که به این قشر کمک می کند. همچنین می توانیم اقلامی مانند لپ تاب را نیز برای این افراد تهیه کنیم. همچنین در رابطه با تسهیلات ودیعه مسکن نیز اعتبارات سال گذشته ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که با همت مجلس به ۲ برابر افزایش یافته است و این امر منجر به بهبود وضعیت اجاره مسکن اقشار تحت پوشش در شرایطی که شاهد افزایش قابل توجه اجاره بها هستیم، باشیم.
عبدالملکی با اشاره به عملکرد سازمان بهزیستی در حوزه اشتغال مطرح کرد: اگر ما بتوانیم اشتغالزایی را بهبود بخشیم، بخش زیادی از مشکلات ما حل خواهد شد. در این خصوص ۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات مرتبط با اشتغالزایی سال گذشته به ۶ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. در اولین جلسه شورای اشتغال کشور، زیست بوم ملی اشتغال جمهوری اسلامی ایران تصویب شد، در ذیل این شورا، کمیته ای تحت عنوان کمیته مشاغل حمایتی تشکیل شد که برای افراد نیازمند و تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی برنامه ویژه ای تدوین شده است، لذا در حوزه اشتغال امسال نیز شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود که در صورت دستور رئیس مجلس به صورت هر سه ماه یکبار به مجلس گزارش خواهم داد.
این عضو کابینه دولت سیزدهم اضافه کرد: یکی از موضوعاتی که به صورت جدی پیگیر آن هستیم، قانون حمایت از معلولان درخصوص ظرفیت ۳ درصد استخدام ها از معلولان است. بیشتر دستگاه ها این قانون را اجرایی کرده اند، اما برخی دستگاه ها این قانون را به درستی پیاده نکرده اند، لذا با مراجعه به سازمان امور استخدامی از آنها درخواست کردیم این سهمیه حفظ شود، لذا این امر مورد تصویب قرار گرفت. از این رو به همه دستگاه ها ابلاغ کردیم که این قانون را رعایت کرده و بر آن نظارت کنند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در رابطه با بیمه حوادث معلولان نیز تصریح کرد: با توجه به احتمال بروز حوادث برای معلولان، بیمه حوادث را برای این اقشار در نظر گرفتیم تا تحت پوشش قرار گیرند، اما سال گذشته اعتباراتی برای این موضوع نداشتیم چرا که ۸۱ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که خوشبختانه امسال این مبلغ تامین شد.
در ادامه حسین پور نماینده مردم پیرانشهر و سردشت در مجلس شورای اسلامی در ادامه ضمن تبریک روز معلم و یادآور شکوه و عظمت معلمان در طول تاریخ در عرصه تعلیم و تربیت افزود: یکی از شعارهای انقلاب اسلامی حمایت از مستضعفان بوده و جمهوری اسلامی ایران به سبب دفاع از همین شعار قرآنی فشارهای سیاسی بسیاری را از طول دهه‌های گذشته تحمل نموده است. از نظر امام خمینی (ره) پیروزی انقلاب اسلامی ایران در گرو تلاش طبقات پایین یعنی همان مستضعفان است.
وی یادآور شد: حضرت امام (ره) همچنین خطاب به محرومان فرمودند که «شما این انقلاب را به ثمر رساندید»، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی همچنین فرمودند «آنهایی تا آخر با ما هستند که درد فقر و محرومیت را چشیده باشند»، همچنین توصیه می‌کردند که برای محرومان کار کنید.
حسین‌پور در ادامه اظهار کرد: سازمان بهزیستی به منظور تحقق اصول ۲۱ و ۲۲ قانون اساسی در سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل شد تا با اتخاذ تدابیر و ارائه خدمات و حمایت‌های غیر بیمه‌ای با حفظ ارزش‌ها و کرامات والای انسانی و تکیه بر مشارکت‌های مردم در جهت گسترش خدمات توانبخشی و بازپروری، پیشگیری از معلولیت‌ها و آسیب‌های اجتماعی و کمک به تأمین حداقل نیازهای اساسی گروه‌های کم درآمد اقدام نماید.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: رسیدگی به امور کودکان بی‌سرپرست، زنان بی‌سرپرست و سرپرست خانوار مسئولیت سلامت روان جامعه، حمایت از سالمندان و کودکان کار و خیابانی ، زنان آسیب دیده و در معرض آسیب، کاهش طلاق، مشاوره، اشتغال، آموزش‌های پیش از ازدواج، بخشی از وظایف مهم سازمان بهزیستی است. این سازمان از مهمترین نهادهای حمایتی کشور است که در راستای تحقق آرامش، دفاع از امنیت در جامعه باید تلاش کند و حیات و پویایی آن منوط به ارائه خدمات تحت این وظایف است.
وی یادآور شد: اما متأسفانه در چند مدت اخیر این سازمان دچار ضعفِ مفرط و سوءِ مدیریت شده و به ارگان خسته و از پا افتاده ای تبدیل شده که درگیر و دار بروکراسی اداری، دست و پا می زند. این موضوع،انتقادات جدی را متوجه دولت و این سازمان مهم و حیاتی کشور کرده است. با روی کار آمدن دولت انقلابی، مردم مستضعف کشور و به خصوص جامعه هدف سازمان بهزیستی، امیدوار بودند که خونی جدید در شریان هایِ حیاتیِ این سازمان جریان یابد و رئیس جمهور محترم هم در برنامه‌های خود بر رسیدگی به اقشار محروم و مستضعف و حمایت از سازمان بهزیستی تأکید کردند.
حسین‌پور خطاب به وزیر کار گفت: جناب آقای وزیر؛ شما در زمان گرفتن رأی اعتماد در محضر نمایندگان گفتید برنامه ام کاهش و کنترل آسیب های اجتماعی است. برای این کار چه کردید؟ گفتید به معلولان رسیدگی می کنید و پیگیری سهم سه درصدی معلولان از استخدام، کاهش هزینه‌های معلولیت، تهیه و تامینوسایل کمک توانبخشی، کاشت حلزون، تهیه وسایل بهداشتی و درمانی و تامین مسکن برای خانواده‌های پر معلول در اولویت برنامه ام است، بفرمائید اوضاع معلولان در دوره مدیریت شما با مدیریت قبل چه تفاوتی داشته است؟ چرا وضعیت معلولان بهتر نشده؟ چرا از دغدغه‌های آنان کاسته نشده؟ چرا وسایل کمک توانبخشی آنان تهیه و تأمین نشده؟
این نماینده مردم در مجلس یازدهم بیان کرد: شما در جلسه رأی اعتماد گفتید که رسیدگی به زنان بی سرپرست و بد سرپرست، کمک به ازدواج زنان سرپرست خانوار و ایجاد مشاغل خانگی برای آنان و تقویت بیمه‌های مشاغل خانگی برای کمک به قشر زنان سرپرست خانواده از مهمترین برنامه‌های شماست. جناب وزیر،سخن گفتن و وعده دادن آسان است. حمایت شما از مشاغل خانگی به جلسات نامنظم و بدون برنامه و بدون نتیجه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی منحصر و محدود شده است.
وی خاطر نشان کرد: بروکراسی سازمان بهزیستی بسیار زیاد است، قراردادن تصمیمات در پیچ و خم‌های اداری و مشمول زمان گرداندن آن باعث به تاخیر افتادن فعالیت‌های این سازمان شده است. در حال حاضر سازمان بهزیستی نه تنها قادر به انجام وظایف خود نیست بلکه به معنای واقعی کلمه به دلیل عدم توانایی در مواجهه با مشکلات و مسایل مردمی، در جلب نظر محرومان و مستضعفان کشور برای حمایت از مجموعه دولت نقشی منفی دارد.
حسین‌پور افزود: سازمان بهزیستی کشور از سال ۱۳۹۸ اقدام به راه اندازی طرحی به نام «مثبت زندگی» نموده است، این طرح با مدیریت بخش غیردولتی و نظارت و حمایت مالی سازمان بهزیستی، در واقع ادامه دهنده فرایند «برونسپاری خدمات اجتماعی» است. بر اساس نتایج به دست آمده از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،این طرح با چالش‌ها و نقیصه‌های اساسی همچون «ایجاد تغییرات ساختاری بی ضابطه و غیرکارشناسی»، «عدم تناسب میان اصل محله محوری با استقرار استیجاری مراکز و مددجویان»، «ابهام در تحقق اهداف در نظر گرفته شده در حوزه مددکاری خانواده محور و جامعه محور»، «کیفیت پایین سامانه الکترونیکی مراکز» و «عدم پایداری مالی»، روبه رو بوده است. طرح «مثبت زندگی» نتوانسته است استانداردهای پنجگانه مصرح در قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی کشور شامل جامعیت، کفایت، فراگیری، پایداری منابع مالی و نظارت و اثربخشی را تأمین نماید.
وی ادامه داد: چرا این رویه نادرست اصلاح نمی شود؟ آیا مدیران سازمان بهزیستی غیر از گذاشتنِ حکم انتصاب بر سر خود، برای خواندن گزارشات علمی و کارشناسی این چنینی وقت دارند؟ اصلا چرا باید چنین تغییرات کلان و ساختاری در مراکز غیردولتی وابسته به سازمان بهزیستی ایجاد می شد که الان مجبور باشیم با صرف وقت و هزینه بسیار دوباره به نقطه اول بازگردیم؟
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: روند آسیب‌های اجتماعی در کشور شتاب گرفته؛ گرچه گسترش اورژانس اجتماعی و ایجاد متداوم مراکز ساماندهی ترک اعتیاد برای معتادان و جلوگیری از کارتن خوابی همیشه افزایش نسبی داشته اند اما نتوانسته اند حجم ورودی این معضلات را کاهش دهند. در حال حاضر یکی از مشکلات اساسی سازمان بهزیستی به عنوان اصلی‌ترین متولی رسمی کنترل آسیب‌های اجتماعی در کشور، فقدان شناخت جامع از آسیب‌های اجتماعی وگروه‌های آسیب دیده و آسیب‌پذیر است، این سازمان عریض و طویل در بخش تولیت در حوزه آسیب‌های اجتماعی هم موفق عمل نمی کند.
وی تصریح کرد: سوال من از وزیر این است که آیا سازمان بهزیستی توانسته است در به‌زیستن افراد جامعه و کاهش آلام اجتماعی موفق عمل کند؟ آیا این سازمان توانسته از ظرفیت جامعه مدنی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و کاهش تعداد محرومان و آسیب دیدگان به خوبی بهره‌مند شود؟ آیا مدیران و مسئولان ارشد آن سازمان از افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار، زنان و دختران آسیب‌دیده و کودکان کار اطلاع دارند؟ آیا روند کنونی مدیریت سازمان به نحوی است که رویه‌های نادرست و غلط گذشته اصلاح شود؟ آیا تـلاش سازمان بهزیستی بـرای حفـظ کیـان خانواده‌هـای آسـیب دیـده و آسـیب پذیـر، نگهـداری، مراقبـت و توانبخشـی معلـولان و بازگشت آنان به زندگـی عـادی کفایت می کند؟ در پاسخ به این سوالات، نظر قریب به اتفاق کارشناسان منفی است. نمایندگان محترم مجلس هم در شهرستان های مختلف کشور این موضوع را به عینه مشاهده می کنند که جامعه هدف سازمان بهزیستی به حال خود رها شده اند.
حسین‌پور خطاب به وزیر کار متذکر شد: جنابعالی در بخشی از برنامه‌های خود در حوزه بهزیستی از افزایـش فشـار فقـر و مشـکلات اجتماعی و اقتصـادی ناشـی از آن، افزایش تعداد معتادین، افزایش آسیب‌های اجتماعیِ زمینه ساز طلاق و اعتیاد، افزایش تعداد کودکان کار و از دست رفتن فرصت‌های شغلی و افزایش بیکاری معلولان و مددجویان سخن گفتید و به توانمندسـازی خدمـت‌گیرنـدگان و عبـور از رویکردهـای صدقـه‌ای بـه ایشـان اشاره کردید و برای عبور از این چالش‌ها برنامه و راهکار ارائه دادید. چه شد؟ چرا برنامه هایتان را اجرا نمی‌کنید؟ چرا این سازمان به حال خود رها شده است؟ چرا برای اشتغال معلولان و دستیابی آنان به جایگاه‌های شغلی اقدام نمی کنید؟ آیا از صف بلند در نوبت ماندگان انواع خدمات سازمان اطلاع دارید؟ آیا از فرایند توانمندسازی و خودکفایـی افـراد جامعـه هـدف در سازمان بهزیستی راضی هستید؟
وی یادآور شد: طرح مباحث نظری برای زمانی بود که هنوز وزیر نشده بودید. اکنون زمان اجرا و عمل به وعده است، شما اکنون وزیر کار هستید و نمی توانید بگویید اگر چنین و چنان بشود، می توان اشتغال ایجاد کرد. طرح مباحثی چون ایجاد اشتغال با یک میلیون تومان نشان می دهد که جنابعالی با واقعیت‌های بازار کار در ایران آشنا نیستید.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم تصریح کرد: هنگامی که در چهارراه‌ها، انبوه کودکان کار را می بینید، آیا برنامه‌هایتان را در ذهن مرور می‌کنید؟ اگر قبلا این پدیده دردناک را در کلان شهرها می دیدیم، اکنون در شهرهای کوچک نیز شاهد حضور این کودکان هستیم. چرا برای آنها کاری نمی کنید؟ چرا به وعده‌هایتان در ساماندهی کودکان کار عمل نمی کنید؟ چطور با آرامش می توانید سر بر بالین بگذارید؟ آیا از وضعیت جامعه هدف سازمان بهزیستی در شهرستان های محروم و کم برخوردار خبر دارید؟
حسین‌پور اظهار کرد: واقعیت این است که توان‌خواهان از حداقل‌های اولیه مانند سیستم حمل و نقل، محیط فیزیکی، اطلاعات، آموزش و پرورش، تکنولوژی، اشتغال، منابع مناسب ارتباطی و رسانه‌ای به دلیل عدم مناسب سازی معابر برخوردار نیستند. جناب آقای وزیر، موضوع مناسب سازی با توانمندسازی معلولان ارتباط مستقیم دارد، جایی که مناسب‌سازی انجام می‌شود امکان و شرایط برای استقلال نسبی مالی و شغلی و حرکتی معلولان فراهم می شود، جنابعالی بفرمائید سازمان بهزیستی برای ایجاد محیط بدون مانع و قابل دسترس، جهت مشارکت افراد معلول در همه حوزه‌های زندگی و فراهم آوردن فرصت برابر به آنها در برخورداری از امکانات زندگی اجتماعی، در طول مدت مسئولیت شما چه کرده است؟ شما یا یکی از معاونانتان یک ساعت بر ویلچر بنشینید و در خیابان‌های شهر بچرخید تا به عمق فاجعه پی ببرید. ما حتی در شهرهای بزرگ برای مناسب سازی معابر، کاری نکرده ایم.
وی همچنین گفت: در حوزه توانبخشی تا آنجایی که کار مربوط به نوشته و دستورالعمل‌ها و ارائه آمار است، سازمان بهزیستی، موفق عمل کرده است. اما در حوزه عملیاتی این چنین نیست. بیشتر انرژی و وقت در سازمان صرف ظواهری چون جمع آوری و ارائه آمارهای تکراری و بدون نتیجه و کارهای صرفا اداری می‌شود. سازمان بهزیستی در اجرای برنامه‌های خود بیشتر به دنبال کمیت است و کیفیت خدمات را چندان مدنظر قرار نمی‌دهد. البته در حوزه کمیت هم موفق نبوده است. سازمان بهزیستی، در بخش‌های اجرایی خود هنوز پوست‌اندازی نکرده و در بر همان پاشنه سابق می چرخد. این سازمان نیازمند نیروی‌های متخصص و مجهز به یافته‌های علمی جدید در حوزه مددکاری اجتماعی و توانبخشی است.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس یادآور شد: سازمان بهزیستی با ساختار و عملکرد کنونی، پاسخگوی نیازها و مشکلات اجتماعی کشور نیست؛ این سازمان در تمام حوزه‌ها نیازمند بازنگری اساسی است.
حسین‌پور با اشاره به فرمایشی از معمار کبیر انقلاب گفت: ایشان فرمودند که «خدا نیاورد آن روزی را که سیاست ما و سیاست مسئولین کشور ما پشت کردن به دفاع از محرومین و رو آوردن به حمایت از سرمایه‌دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشتری برخوردار شوند».
در پایان نماینده پیرانشهر اعلام کرد به صورت مشروط از پاسخ های وزیر قانع شده است.
نظر شما