دستور کار امیر قطر در سفر به تهران

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی»، امیر قطر فردا پنجشنبه در راس یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی به تهران سفر می کند تا با مقامات ارشد کشورمان دیدار و گفتگوها کند. این سفر در پاسخ به سفر سه ماه پیش آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به دوحه انجام می شود و انتظار می رود موضوعات مختلفی در دستور کار آن باشد.

همکاری دوجانبه به موازات تعامل منطقه ای

با توجه به سیاست حسن همسایگی دولت سیزدهم و اولویت بخشی همکاری با کشورهای منطقه و همسایه، انتظار می رود که تقویت و توسعه روابط دوجانبه و چندجانبه در منطقه از جمله موضوعات مهم مورد رایزنی مقامات دو طرف باشد.
علی باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان روز گذشته در دیدار با احمد بن حسن الحمادی دبیر کل وزارت امور خارجه قطر در قالب کمیته رایزنی‌های سیاسی ایران و قطر، گفت که سیاست تعامل و همکاری منطقه‌ای ایران، نه به عنوان یک ”تاکتیک مقطعی“، بلکه به عنوان یک ”سیاست راهبردی“ تلقی می شود.

وی افزود: دخالت بیگانگان و حضور نظامی آنان در خلیج فارس، ثبات‌آفرین و امنیت‌ساز نیست و کشورهای منطقه با همکاری سیاسی و همگرایی اقتصادی می‌توانند ثبات و امنیت را در منطقه تامین کنند.

همکاری در زمینه برگزاری جام جهانی 2022

یکی دیگر از موضوعات مورد بحث بین مقامات ایرانی و قطری طی ماههای گذشته همکاری مشترک به ویژه در زمینه میزبانی جام جهانی 2022 است که در این زمینه پیشتر تفاهماتی حاصل شده است. تاکید بر انجام این تفاهمات در بالاترین سطوح می تواند منجر به تسریع و تسهیل اجرای مفاد توافقات مربوطه شود.

آزادسازی مطالبات ایران

آزادسازی منابع مسدود شده ایران در برخی کشورهای خارجی از جمله موضوعات مهم در دستور کار دولت سیزدهم بوده است. در حالی که در گذشته، مواردی مانند پرداخت بدهی انگلیس منوط و در بند حصول توافق بر سر احیای برجام در وین بود، دولت فعلی توانست برخی از این پرونده ها مانند وصول طلب و سود آن از انگلیس را بدون اینکه در وین اتفاقی بیفتد، به سرانجام برساند. اما همچنان برخی از منابع ایران مسدود است.

مقامات کشورمان طی ماه های گذشته همچنان به تلاش های خود ادامه داده اند و در همین راستا چند هفته پیش مقاماتی از منطقه برای رسیدن به مکانیزم و توافقی به منظور آزادسازی بخش قابل توجهی از مطالبات ایران به تهران سفر کردند. یکی از کشورهایی که تلاش کرده است در این زمینه ایفای نقش کند، قطر بوده است.

مقامات وزارت امور خارجه کشورمان و همچنین بانک مرکزی پیشتر به حصول توافق مقدماتی یا چارچوبی برای آزادسازی بخش قابل ملاحظه ای از منابع مسدود شده ایران در چارچوبی مشابه به بحث پرداخت بدهی ایران اشاره کردند.

هر چند که مقامات آمریکایی و غربی تلاش می کنند، آزادسازی منابع ایران در گرو حصول توافق در وین و احیای برجام باقی بماند، مقامات کشورمان بر تلاش های مستقل تاکید دارند. 

سعید خطیب زاده، در نشست خبری روز دوشنبه خود در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت: آنچه که می‌توانم بگویم این است که ما برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده خود معطل هیچ طرف ثالثی نمی مانیم و اتفاقا برخی از طرف‌های ثالث از جمله آمریکا روند آزادسازی این پول‌ها را منوط به مسائلی چون نتایج مذاکرات وین می‌کنند. از طرفی تاکنون منابعی که آزاده شده مستقل بوده و این مسیر همچنان درحال پیگیری است.

به نظر می رسد دوحه که به دنبال تبدیل به یک میانجیگر مهم در منطقه است، تلاش کند در زمینه آزادسازی این منابع واسطه گری کند.

پیگیری تبادل زندانی

اما مقامات قطری برای اینکه نقش میاجیگرانه چشمگیری داشته باشند، احتمالا به دنبال این هستند که با کمک به فضای مذاکرات وین، سهم هر چند کوچک در زمینه تحقق احیای برجام ایفا کنند. چرا که امیر قطر پس از سفر به ایران، به برخی از کشورهای اروپایی و غربی خواهد رفت. دوحه احتمالا تصور می کند که زمینه سازی برای تبادل برخی زندانیان محل اختلاف را نیز تسهیل کند. از اینرو، امیر قطر احتمالا چنین موضوعی را در دستور کار داشته باشد.

همکاری ها در حوزه انرژی

ایران و قطر دو کشوری در منطقه با ذخایر قابل توجه انرژی هستند و در سازمان های بین المللی مربوطه حضور دارند. رایزنی و تلاش برای توسعه همکاری ها و هماهنگی ها در خصوص بازار انرژی طبیعتا نیازمند به طرح آن در گفتگوهای مقامات دو کشور است.
در مجموع، در جریان سفر رئیس جمهور کشورمان به دوحه در سال گذشته ۱۴ سند همکاری امضا شد. پیگیری آخرین وضعیت آن اسناد در کنار برخی از موضوعات پیش گفته، انتظار می رود مقامات ایران و قطر را در دیدارها و گفتگوهای فردا به خود مشغول کند.