پیشنهاد مشوق‌های مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ در صورت حمایت از دانش‌بنیان‌ها

استان فارس هم‌اکنون از ۲۰۳ شرکت دانش‌بنیان‌ بهره می‌برد که به صورت رسمی در حال فعالیت در این عرصه هستند. شرکت‌هایی که از همان آغاز فعالیت‌هایشان با مشکلات بسیاری رو به رو بوده‌اند اما با نامگذاری سال 1401 به عنوان «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» رسیدگی به مشکلات این شرکت‌ها در دستورکار مسئولان استانی قرار گرفت. 
خبرگزاری جمهوری اسلامی استان فارس نیز به دنبال نامگذاری سال ۱۴۰۱ و برای تحقق اهداف استان فارس در این عرصه میزگردی با عنوان «استان فارس در مسیر توسعه دانش‌بنیان» را با حضور مشاور استاندار فارس، رئیس پارک علم و فناوری، عضو شورای شهر و فعالان شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار کرد که بخش دوم آن، هم اینک از نظر مخاطبان گرامی می‌گذرد. در بخش نخست میزگرد تخصصی ایرنا، ضرورت آشنایی با مفاهیم دانش‌بنیان و مشکلات افراد فعال در این عرصه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در این بخش راهکارها و پیشنهادات برای برون رفت از این مشکلات و تبیین سخنان رهبری مبنی بر توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شده است. از آنجا که رهبر معظم انقلاب پس از نامگذاری سال ۱۴۰۱، تحقق این شعار را اولویت اصلی دستگاه‌های اجرایی در حوزه‌های مختلف دانستند و بر لزوم افزایش دو برابری شرکت‌های دانش‌بنیان و زمینه‌سازی برای فعالیت آنها در راستای اشتغالزایی تأکید کردند.

تحقق شعار سال نیازمند کار جهادی است
رئیس پارک علم و فناوری استان فارس با اشاره به سخنان رهبر انقلاب در رابطه با ضرورت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: استنباط من از سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص لزوم افزایش دوبرابری تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال جدید این است که حوزه دانش‌بنیان نیازمند کار جهادی است.
امین‌رضا ذوالقدر در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد:ما در جامعه با واقعیت‌هایی رو به رو هستیم که مانع پیشرفتمان در مسیر توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شوند.
رئیس پارک علم و فناوری فارس ادامه داد: تا زمانی که برای سرمایه‌گذاران جذابیت‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف بدون داشتن دغدغه مالیات، بیمه و ریسک وجود دارد، کمتر شاهد حضور آنها در عرصه دانش‌بنیان خواهیم بود.
ذوالقدر اضافه کرد: در شرایط کنونی بسیاری از کارخانه‌ها فقط به دنبال این هستند که بتوانند به حیات خود ادامه بدهند و برخی از سرمایه‌گذاران هم نهایتا تا یک سال می‌توانند در حوزه تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کنند و اگر در همین مدت به نتیجه نرسند دیگر حاضر به ادامه فعالیت در این عرصه نیستند.
وی گفت: بایستی با حمایت‌های غیرمستقیم، سرمایه‌گذاران را برای ورود به عرصه دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاری در این عرصه تشویق و ترغیب کنیم. هرچند برای تحقق این امر نیاز مبرمی به قوانینی حمایت‌کننده داریم‌.
رئیس پارک علم و فناوری فارس بیان داشت: استنباط من از سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص لزوم افزایش دوبرابری تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در سال جدید این است که حوزه دانش‌بنیان نیازمند کار جهادی است.

هدایت فارغ التحصیلان به عرصه دانش بنیان، بخشی از مشکل اشتغال را حل می‌کند
ذوالقدر به طرح دستیار فناور اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر در جامعه وجود دارد مشکل فارغ التحصیلانی از دانشگاه است که با توانمندی بسیار بالا جویای کار هستند اما شغل مناسبی برای خود پیدا نمی‌کنند.
وی افزود: بدون شک افزایش بیکاری، شرایط مهاجرت نخبگان کشور را فراهم می‌کند. این در حالیست که هدایت توانمندی‌های فارغ‌التحصیلان به حوزه‌های دانش‌بنیان بخش عمده‌ای از این مشکلات را حل خواهد کرد.
ذوالقدر هدف از اجرای طرح دستیار فناور را آشنا کردن دانشجویان با فضای واقعی کار در حین تحصیل و جذب و پرورش نیروی انسانی متخصص در عرصه دانش‌بنیان قلمداد کرد و گفت: اواخر اردیبهشت ماه امسال قرار است برنامه‌ای تحت عنوان طرح دستیار فناوری اجرایی شود. هرچند این طرح هم‌ هنوز با مشکلات عدیده‌ای رو به رو است اما می‌تواند به تحقق اهدافمان در این عرصه کمک کند. 
رئیس پارک علم و فناوری فارس به بیان راهکارهایی برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در استان فارس پرداخت و گفت: تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور موجود و ایجاد ارتباط بیشتر بین دانشجویان و شرکت‌های پارک از مهمترین راهکارها برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در استان فارس به شمار می‌رود. 

لزوم افزایش اثرگذاری و استفاده صحیح از منابع باکیفیت
منصور کنعانی مشاور استاندار فارس در امور فناوری و شرکت های دانش بنیان نیز با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر مطالبه افزایش دوبرابری تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان‌ها، گفت: سخنان مقام معظم رهبری باید در بستر چندین ساله تفسیر شود؛ در واقع، افزایش اثرگذاری و استفاده صحیح از منابع باکیفیت و منحصر به فرد جهانی از دست‌اندرکاران اجرایی و فعالان این عرصه خواسته شده است؛ در حقیقت اثر صحیح شرکت دانش‌بنیان باید در اقتصاد، اجتماع و جامعه دیده شود.
کنعانی با اشاره به پیگیری‌ها در سطح ارشد استان فارس برای تحقق شعار سال ادامه داد: در سطح بالاترین مسئول اجرایی استان، باید آمار و گزارش‌ها در خصوص صنایع غیردولتی و خصوصی را به‌گونه‌ای ارائه بدهیم که این آمار و گزارش‌ها بر اساس واقعیت باشد. نهادهای تأثیرگذار دولتی هم باید نسبت به اینکه چه عکس‌العملی در مقابل شرکت‌های دانش‌بنیان داشته‌اند پاسخگو باشند.
کنعانی با بیان اینکه بدنه نهادها و سازمان‌ها جزو اجتماع هستند، گفت: ادارات و سازمان‌های دولتی بایستی شرایطی فراهم کنند تا کارشناسان‌شان قبل از انجام هر گونه ارزیابی یا صدور مجوز برای شرکت‌های دانش‌بنیان، هفته‌ای دو ساعت در این شرکت‌ها حضور یابند تا با شیوه و نوع فعالیت آنها آشنا شوند.
وی بر لزوم ارتباط صنعت و دانشگاه تأکید کرد و گفت: شکل‌گیری ارتباط سازنده صنعت و دانشگاه مستلزم به‌کارگیری صنعت از نوآوری دانشگاه است‌. در واقع مسئله ارتباط صنعت و دانشگاه، مسئله نوآوری است و صنعت بایستی با نوآفرینی دانشگاه، نیاز بخش‌های مختلف خود را تأمین کند. به عنوان مثال این ارتباط نباید به ترمیم و بازسازی خطوط تولید محدود شود.
مدیر مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز گفت: جابه‌جایی شاخص‌ها با اهداف نیز بسیار آسیب‌زا است. اگر بدون نگاه به اهداف به دنبال شاخص‌ها برویم قطعا آسیب زیادی خواهیم دید. باید تلاش کنیم تا شاخص‌ها به اهداف نزدیک شود. بدون شک رسانه‌ها می‌توانند نقش بسزایی در این زمینه داشته باشند.

توسعه اقتصاد گردشگری با بهره‌گیری از دانش‌بنیان‌ها
مهدی نصیری قرقانی رئیس کمیسیون هوشمندسازی،فناوری‌های نوین و اطلاعات شورای شهر شیراز نیز یکی از راهکارهای برون رفت شرکت‌های دانش‌بنیان از مشکلات کنونی را فعالیت این شرکت‌ها در صنعت گردشگری دانست و گفت: با توجه به جایگاه استان فارس و شیراز در عرصه گردشگری باید تلاش کنیم از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف گردشگری بهره ببریم.
نصیری قرقانی افزود: استان فارس از پتانسیل بالایی در حوزه گردشگری تاریخی، ادبی، مذهبی، سلامت و طبیعی برخوردار است اما استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و هوش مصنوعی در حوزه گردشگری فارس مغفول مانده است.
رئیس کمیسیون هوشمندسازی، فناوری‌های نوین و اطلاعات شورای شهر شیراز ادامه داد: رهبر معظم انقلاب نیز تأکید کرده‌اند که گردشگری یکی از ظرفیت‌های مهم در استان فارس محسوب می‌شود که باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. ایشان همچنین اعلام کردند که اگر مسئولان کشور و استان بتوانند از همین ظرفیت گردشگری به شکل درست، با تبلیغات و جهت‌گیری صحیح استفاده کنند، درآمد حاصل از آن می‌تواند استان فارس را از همه معونه‌های دیگر بی‌نیاز کند.
نصیری اضافه کرد: امسال تعداد قابل توجه مسافران در تعطیلات نوروز این پرسش را به ذهن متبادر کرد که با چه رویکردی می‌توان از ظرفیت گردشگری فارس و حضور گردشگران در استان استفاده کرد و به معرفی مناطق گردشگری و توسعه زیرساخت‌ها در این زمینه پرداخت؟
وی بیان کرد: با ظهور استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین در حوزه گردشگری می‌توانیم افزون بر اینکه به معرفی مناطق گردشگری در استان بپردازیم به توسعه زیرساخت‌های گردشگری و رشد اقتصادی استان هم کمک کنیم.

صبور باشند
مهدی اسکروچی مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان نیز معتقد است که شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه شرکت‌هایی که در آغاز راه هستند برای دستیابی به اهدافشان باید صبور باشند. چراکه اگر صبر پیشه نکنند به نتیجه مورد نظر نمی‌رسند.
اسکروچی با اعتقاد به اینکه پیوست فناوری را باید جدی بگیریم، به افول بلندمدت شرکت‌های بزرگ اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین دلایلی که موجب نابودی و انحطاط شرکت‌های صنعتی بزرگ شده، این است که آنها در کنار خود از گروه‌های متخصص و نوآور در زمینه تولید محصولات دانش‌بنیان و فناور حمایت نکرده‌اند. این در حالیست که شرکت‌ها بایستی حمایت از سطوح فناوری یک، دو و سه در دانشگاه‌ها و سطوح فناوری چهار و پنج در مجموعه‌های استارتاپی و دانش‌بنیان را آغاز کنند.
عضو هیات علمی بخش مهندسی نفت دانشگاه شیراز با بیان اینکه تغییرات فناوری بسیار سریع اتفاق می‌افتد گفت: شرکت‌های تولیدی باید خود را برای ده سال آینده آماده کنند تا بتوانند محصولات به روزی را تولید و به بازار عرضه کنند. متأسفانه با وجود اینکه شرکت‌های بزرگ در کشورهای توسعه یافته تمام تلاش خود را برای بهره‌گیری از ایده‌های جدید و نوآورانه به کار می‌گیرند در کشور ایران شاهد این نوع نگرش در بین شرکت‌های صنعتی نیستیم.
مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت طرح و اندیشه پتروآزما پیشنهاد داد: باید ساز و کاری اندیشیده شود تا افراد فعال در این عرصه بیش از پیش مورد حمایت قرار بگیرند و تا آنجا که ممکن است نیازهای افرادی که در مرحله آغازین فعالیت‌هایشان در این عرصه هستند برای یک یا دو سال برطرف شود.

لزوم افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان نه دانش‌بنیان کردن شرکت‌های معمولی
محمدمهدی رجا کارگزار توانمندسازی و ارزیابی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در استان فارس هم با اشاره به سخنان رهبری اظهار کرد: افزایش دادن تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به این معنا نیست که پارامترها و عوامل تعیین کننده را برای حضور شرکت‌ها در عرصه دانش‌بنیان سهل‌تر کنیم. هرچند ما باید بتوانیم کِشِش بازار و ساختار اداری را به نحوی تعریف کنیم که افراد بیشتری بتوانند در عرصه دانش‌بنیان فعالیت کنند یا حتی فعالیت‌های خود را در این عرصه گسترش دهند اما این نوع نگرش نباید به معنای عدم در نظر گرفتن شاخص‌های دانش بنیان شدن برای شرکت‌ها باشد.
وی ادامه داد: مقصود رهبر معظم انقلاب از بیاناتشان در رابطه با افزایش دوبرابری شرکت‌های دانش‌بنیان این نیست که تعداد بیشتری شرکت را دانش‌بنیان کنیم بلکه منظور این است که شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنیم تا تعداد بیشتری شرکت دانش بنیان راه‌اندازی شود.
او گفت: ما در حال حاضر مدیرانی داریم که از حل مشکلات شرکت‌ها سر باز می‌زنند و با این کار مانع از پیشرفت این شرکت‌ها می‌شوند.
رجا با بیان اینکه هدف از راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان رفع نیازهای داخلی است، گفت: برخی از شرکت‌ها محصولات خود را بدون دغدغه در اختیار سایر استان‌ها قرار می‌دهند اما در فروش محصولاتشان در استان فارس با مشکل مواجه هستند.
این فعال دانش‌بنیان ادامه داد: از مجموع۲۰۳ شرکت دانش‌بنیان در استان فارس که به صورت رسمی فعالیت دارند تنها ۶ شرکت در حوزه فناوری زیستی، صنایع غذایی و کشاورزی فعالیت می‌کنند و این پرسش هم مطرح است که آیا این شرکت‌ها توانسته‌اند نیازهای استان فارس در این حوزه را برطرف کنند؟!
وی با اعتقاد به اینکه حل مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش بیمه و مالیات به سادگی امکان‌پذیر نیست، گفت: بدون تردید نبود نیروی انسانی خوب موجب فلج شدن شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شود. همچنین عدم حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، دلسردی و مهاجرت افراد فعال در این عرصه را به دنبال خواهد داشت.
کارگزار توانمندسازی و ارزیابی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در استان فارس اضافه کرد: بایستی نقشه اکوسیستم شرکت‌های دانش‌بنیان استان فارس بازترسیم شود و باید این موضوع مورد ارزیابی قرار بگیرد که آیا کِشِشی برای ایجاد مرکز نوآوری و فناوری جدید وجود دارد؟

مروری بر برخی راهکارهای طرح شده در میزگرد ایرنا
- مشوق‌های مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ تعیین شود تا در صورت استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان از این معافیت‌ها برخوردار شوند.
- پیوست فناوری قراردادهای شرکت‌های صنعتی در مناقصه‌ها بیاید. به عنوان نمونه، به این شرکت اعلام شود که پول بیشتری پرداخت می‌شود در صورتی که در پارک علم و فناوری استان فارس، چند شرکت را به کار بگیرید و از این طریق، ضمن بهبود فرآیندها، از آنها حمایت کنید. 
- داده‌ها و شاخص‌ها درباره دانش‌بنیان‌ها باید واقعی شوند. 
- دانش بنیان‌ها باید بدانند باید صبورانه فعالیت خود را دنبال کنند تا به نتیجه مطلوب برسند. با این وجود زندگی خرج دارد؛ پول‌پاشی درست نیست اما باید زندگی آنها تأمین شود تا به شرایط مناسب از بازدهی کار برسند.
- آموزش برای فرهنگسازی مفاهیم دانش بنیان ضروری است. اینکه می‌گوییم: صنعت ما باید دانش‌بنیان شود، باید در جامعه تبیین شود. این یعنی نباید نیازی که در داخل کشور و استان داریم از جای دیگری بخریم و راهکار آن حمایت از استارتاپ‌ها و دانش‌بنیان‌ها است. 
- آموزش ضمن خدمت برای کارمندان ادارات و سازمان‌هایی که با شرکت‌های دانش‌بنیان سروکار دارند، در نظر گرفته شود. 
- شرکت های دانش‌بنیان باید از مشاوره برخوردار شوند. گاه با اطلاع از قوانین از برخی مشکلات، پیشگیری می‌شود. 
- همزمان با توسعه محصولات،‌ پرورش و تربیت نیروی انسانی باکیفیت نیز مورد توجه باشد تا کشور طی ده سال آینده از نظر منابع انسانی دچار آسیب نشود.