حجت الاسلام احسان‌الله کفشدار طوسی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در فضای سایبری علاوه بر شبکه های اجتماعی و حوزه سخت افزار و نرم افزار باید از منظر فقهی هم به حوزه هایی از این جنس پرداخته شود.
وی با بیان اینکه اکنون خود در حال تدوین رساله عملیه فضای سایبری بر اساس نظرات فقها است، اظهار داشت: وجود این رساله عملیه در جامعه لازم و ضروری است و به صورت مصداقی مثلا باید روشن شود که بحث خرید و فروش "کلش آف کلنز" در سایتها چگونه باید باشد.
وی گفت: ورود فقهی به فضای مجازی باید از یک دهه قبل اتفاق می افتاد و فقها به مقوله فضای مجازی ورود می کردند که این امر انجام نشد اما از سه سال قبل و پس از شیوع کرونا ورود فقها به موضوع یاد شده آغاز شده است و اکنون در قم، مشهد و دیگر شهرها افرادی ورود فقهی به مقوله فضای سایبری را آغاز کرده اند.
این محقق حوزه علمیه مشهد گفت: اقدام انجام شده تاکنون در حوزه فقه فضای مجازی کافی نبوده است چون این عرصه این قدر گسترده است که کار زیادی برای انجام دارد، هرچند فقهایی مانند شیخ جواد مروی، آیات عظام مبلغی، اعرافی، شب زنده دار، شهریاری، زمانی، جهانگیری، علیدوست و عابدی به این حوزه ورود داشته اند اما باز هم کافی نیست و این کار، موضوع شناسی دقیق و عمیقی را می طلبد.
وی با بیان اینکه مراجع عظام دینی ورودی به این مقوله نداشته اند، گفت: مراجع بزرگ به اقتضای سنشان ورود نکرده اند لذا تیم های آنها و جوانها ورود کرده اند، البته لازم است موجی برای ورود بدنه حوزه های علمیه به این مقوله جدید ایجاد شود اما تاکنون برای ورود به فضای مجازی در پایان نامه های سطوح سه و چهار حوزه اتفاقی نیفتاده است.
کفشدار طوسی ادامه داد: من که داور ارزیاب آثار پژوهشی مرکز حوزه علمیه خراسان هستم می بینم آثار کمی با این موضوع تولید می شود، چون منابعی با موضوع فضای مجازی وجود ندارد، اصلا باید در موضوع شناسی فقه فضای مجازی کار کرد چرا که اصولا موضوع شناسی آن بسیار گنک است، من بعد از سالها توانستم همین کتاب فقه فضای مجازی را به همراه استاد راهنمای خود حجت الاسلام دکتر محسن جهانگیری تکمیل کنم.
وی به مقولات مطرح شده در کتاب "فقه فضای مجازی" اشاره کرد و گفت: اینکه پاپ آپ زدن در صفحات مجازی و استفاده از اینترنت هرچند اندک و چند بایتی و تبلیغ چه حکمی دارد، یا ایجاد فیک نیوزها حرام است یا خیر؟ اینها باید پاسخ داده شود.
نویسنده کتاب فقه فضای مجازی گفت: اینکه گاهی در فضای مجازی خبری را منتشر می کنیم که به ضرر فردی تمام می شود، حالا همین مطلب را مثلا در گروه های خانوادگی بازنشر می کنیم، اگر انتشار این مطلب منجر به طلاق یا بروز جرمی شود مسوولیت انتشار این مطلب به چه شکل است؟ که در فقه مجازی به این سوالات پاسخ داده می شود.
کفشدار طوسی ادامه داد: موضوع پخش زنده (لایو) مجالس زنانه که همه خانم هستند در پیام رسانها چه حکمی دارد؟ آیا خانم ها بدون اذن همسر می توانند عکس خود را در پروفایل بدون حجاب بگذارند و یا در لایوهای زنانه شرکت کنند؟
وی گفت: براساس نظر فقها سرک کشیدن زن و شوهر در حسابهای کاربری فضای مجازی یکدیگر مجاز نیست و نوعی ورود به حریم خصوصی فرد است، حالا همین موضوع سرکشی در فضای مجازی فرزندان کودک و نوجوان نیز از این جهت که حریم خصوصی کودک است با هدف حضانت و حفظ کودک در برابر تهدیدها، جعل و هک کردن حساب کاربری مجاز است و مثلا والدین می توانند تصویر پروفایل کودک را تغییر دهند.
این استاد حوزه علمیه مشهد گفت: سایت و کانال و پیچ نیز خمس دارد، زیرا برخی پیج های فضای مجازی با چند صد هزار دنبال کننده از فروشگاه های بزرگ حقیقی نیز پردرآمدتر هستند لذا صاحب پیج مانند کسب و کار حقیقی باید یکبار خمس ابزار کار و کسب و کارش را بپردازد.
کارشناس ارشد فضای مجازی گفت: مطابق بررسی های فقهی در مقوله رمز ارزها، استخراج و خرید و فروش رمز ارزی مثل بیت کوئین، به عنوان مهمترین و بزرگ ترین رمز ارز دنیا، حلال است.
حجت الاسلام کفشدار طوسی، که دانش آموخته دکترای فقه جزایی است، گفت: البته اگر این رمز ارزها از باب قانون کشور ضرری به حاکمیت برسانند، این حلال بودن دادوستد مجازی قابلیت نقض دارد.
نویسنده کتاب فقه فضای مجازی با تاکید بر اینکه احکام در فضای مجازی با قواعد فضای حقیقی مطابقت دارد و عین یکدیگر است، گفت: برای نگارش کتاب فقه فضای مجازی در اقدامی ابتکاری قواعد فقهی متعددی مرتبط با فضای مجازی جمع آوری شده است.
وی گفت: ورود قواعد فقهی در باب فضای مجازی کار ابتکاری و جدیدی است و زمینه فعالیت بیشتر و راحت تر فقها در حوزه فضای مجازی را در آینده آسان می کند، این قواعد شامل حیات، ید، تدلیس، نفی سبیل اهل کفار، اقدام، اضرار، اعانه در اثم و حرمت ترویج کتب ضاله است.
نظر شما