به گزارش خبرنگار ایرنا، سوم خرداد ماه در تقویم رسمی ایران به عنوان نماد پیروزی، مقاومت و ایستادگی نام گذاری شده است، رزمندگان غیور و جان بر کف ایران اسلامی از ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این روز به یکی از اهداف عملیات بیت المقدس که آزادسازی خرمشهر از چنگال رژیم بعثی بود دست یافته و خونین شهر را پس از ۵۷۸ روز اشغال آزاد ساختند.
رژیم بعثی عراق با این شکست تاریخی، تکیه گاه سیاسی،اجتماعی و نظامی خود را از دست داد و اراضی اشغالی توسط نیروهای این رژیم در ابتدای جنگ یکی بعد از دیگری آزاد شد.
در جریان عملیات ۲۶ روزه بیت‌المقدس که به آزادی خرمشهر انجامید، رزمندگان از تمامی استانها حضور داشتند و در این میان رزمندگان قزوینی نیز با دلاوری ها و رشادت ها نقش موثری در پیروزی این عملیات ایفا کردند.
این عده معتقدند در فتح خرمشهر ناگفته های فراوانی وجود دارد که برخی از وقایع عملیات فتح خرمشهر در سینه های رزمندگان باقی مانده و هنوز بازگو نشده است.
سوم خرداد نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس است
محمد علی حضرتی ها جانباز قزوینی به نقش رزمندگان سپاه و بسیج استان قزوین در عملیات بیت المقدس اشاره کرد و گفت: این عملیات نقطه عطفی در دوران هشت ساله دفاع مقدس است چرا که تاریخ جنگ هشت ساله با استکبار جهانی به ۲ بخش قبل و بعد فتح خرمشهر تقسیم می شود و این موضوع یک ابر رویداد محسوب می شود.
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی خوزستان اظهار داشت : این منطقه از نظر طبیعی یک شبه جزیره است چرا که در قسمت شمالی به هورالعظیم، از قسمت‌های جنوبی به منطقه اروند رود، از جنوب به خلیج فارس، از شمال شرق به رودخانه بهمن شیر و تالاب شادگان و در قسمت‌های شمال شرقی نیز رود کرخه و رود کارون متصل می‌شود.
رزمنده عملیات بیت المقدس تاکید کرد: از گذشته دور تاکنون خوزستان دارای اهمیت فوق العاده‌ای از لحاظ اقتصادی، نفت و انرژی بوده و همچنین بزرگترین سدهای کشور در این مکان قرار دارد.
حضرتی ها با اشاره به اینکه بزرگترین پالایشگاه‌های نفت و گاز در خوزستان قرار دارد، تصریح کرد: منابع عظیم نفتی در کنار خاک حاصل‌خیز و توسعه کشاورزی و دامداری در این منطقه موجب شده ؛ خوزستان به معنی واقعی کلمه یک منطقه استراتژیک محسوب شود که این موضوع از دیرباز مورد اهمیت بوده است.
وی ادامه داد: خرمشهر در قرن ۱۹ و ۲۱ میلادی به مدت ۲ بار توسط عثمانی‌ها و انگلیس مورد تجاوز قرار گرفت که در نهایت در همه این اشغال ها، مذاکرات سیاسی موجب بازگشت خرمشهر به ایران شد، البته مذاکرات مبتنی بر واگذاری امتیازات بود و اولین بار واگذاری هرات به افغانستان برای نگه‌داشتن خرمشهر انجام شد.
حضرتی ها خاطر نشان کرد: از بُعد تاریخی اهمیت نقش رزمندگان در عملیات آزاد سازی خرمشهر را برای ما ترسیم می‌کند که توانستیم بر خلاف گذشته با شهادت، شجاعت، خون و حماسه رزمندگان، دشمن را بیرون کنیم تا خرمشهر آزاد شود و حماسه‌ای بزرگ رقم بخورد.
وی با اشاره به موقعیت خاص خوزستان تاکید کرد : این منطقه در دهه ۴۰ خورشیدی مورد توجه ایران و عراق بود و از همان سالها نقشه پدافندی برای خوزستان توسط این کشورها آماده شده و ایران تقریبا ۲۵ دژ مرزی از خرمشهر تا طلایه طراحی و چند دستگاه مهم را تقویت کرده و همچنین ذخیره سازی سلاح و مهمات به اندازه ای که توانایی مقابله ۴۸ ساعته در برابر دشمن داشته باشد را تدارک دیده بود.
رزمنده قزوینی اضافه کرد: عراقی‌ها از همان سالها برای حفاظت از بصره یک کانال ماهی طراحی کرده بودند که بعدها در عملیات رمضان و کربلای چهار و پنج با این موانع بر خورد کرده سپس امکانات پاسگاهی در شلمچه فراهم و زمینی که میدان مین و خاکریزهای هندسی متفاوت بود مسلح کرده بودند.
حضرتی ها تصریح کرد: نکته بسیار مهم این است پیش از جنگ عراق یک گردان مرزی در خرمشهر در دژ مستقر بود و لشگر ۹۲ زرهی خوزستان به ترتیب فکه، کوشک و خرمشهر براساس ماموریت های پدافندی تقسیم شده بودند اما متاسفانه عراقی‌ها با سپاه سوم که کار آمدترین و آماده ترین نیروهای رزمی را داشت به منطقه خوزستان حمله کرد.
وی ادامه داد: سپاه سوم عراق شامل چهار لشگر زرهی، ۲ لشگر مکانیزه، ۲ لشگر پیاده و چهار تیپ زرهی و نیروی مخصوص به اضافه ۲۶ گردان نیروی مخصوص که برخی از آنها اسم‌های خاصی مانند قطین، هونین و صلاح الدین داشتند .
حضرتی ها افزود : همچنین یک نیروی کاملا آماده از شرهانی سه محور به عین خوش، دشت عباس به سمت پل نادری وارد شده و به تصرف پایگاه وحدتی دزفول و اشغال شهرهای دزفول و اندیمشک و محاصره شمال اهواز پرداختند که در کل این اقدامات با قصد تصرف کامل خوزستان صورت گرفت.
این جانباز قزوینی خاطر نشان کرد : با مقاومت مردم، نیروهای سپاه پاسداران و لشگر ۹۲ زرهی اهواز برنامه‌ریزی که دشمنان برای تصرف سه روزه خوزستان داشت متوقف شد ، با حضور شهید چمران در منطقه و اتخاذ تصمیم‌های تاکتیکی بسیار موثر، استفاده از پدافند آبی منطقه و رها کردن آب‌های جاری در دشت برای اینکه پیش روی نیروی زرهی عراق متوقف شد تا توپخانه عراق که مستقیما اهواز را مورد حمله قرار می داد از خطر نجات یافت.
حضرتی ها تصریح کرد: در طول یک سال و نیم عملیات‌های محدودی را تجربه کردیم و بیش از ۳۰ عملیات در منطقه خوزستان انجام شد؛ عملیات نصر در دیماه توسط لشگر ۱۶ زرهی قزوین به اتفاق سپاه حمیدیه اهواز صورت گرفت که در ابتدا موفق بود اما در اثر پاتک‌های سنگین، دشمن مجبور به عقب نشینی و حتی بخش‌هایی از مواضع قبلی نیز از دست خارج شد.
وی با اشاره به توان نظامی عراق افزود : زمانی که حرف از سپاه دشمن می‌زنیم یعنی سخن از یک نیروی بسیار زبده، توانمند، با تجربه و به شدت جنگجو در میان است و کار رزمندگان ما عقب زدن یک دشمن ورزیده و با تجربه بود و لذا از این مقاومت به عنوان یک حماسه باید یاد کرد.
حضرتی ها اظهار کرد: به فرموده امام راحل، خرمشهر را خدا آزاد کرد زیرا خداوند زمانی که درستی، صداقت و نیت خالصانه رزمندگان را دید نصرت خود را بر ما نازل کرد که این نصرت موجب خواری دشمنان شد.
وی ادامه داد: همچنین در خرداد ماه سال ۶۱ عملیات بیت المقدس موجب آزادسازی۶ کیلومتر از خاک خوزستان شد و همچنین عملیات شکست حصر آبادان که بسیار نقش تعیین کننده داشت ثامن الائمه نام گرفت که موجب آزادسازی ۱۵۰ کیلومتر از خاک آبادان شد و بلافاصله طرح ریزی عملیات طریق القدس در بستان و چذابه صورت گرفت و پس از شکست عراق محدوده شمالی آبادان آزاد و زمینه برای عملیات فتح المبین فراهم شد.
حضرتی ها خاطرنشان کرد: در عملیات فتح المبین پیروزی‌های بزرگی نصیب ما شد و در این عملیات تعداد زیادی از نیروهای دشمن به اسارت درآمد.
وی تاکید کرد: مدت زمان بسیار کوتاه عملیات‌های فتح المبین و بیت المقدس و در فاصله یک ماه رزمندگان ما موفق شدند در محدوده شش هزار کیلومتر مربعی برای آزادسازی خرمشهر اقدام کنند.
رزمنده دوران جنگ تاکید کرد: این یک ماه فضایی را فراهم کرد که عراقی‌ها فرصت نفس کشیدن نداشته باشند زیرا تصور می‌کردند پس از عملیات فتح المبین در غرب خوزستان متمرکز شده و تصور نمی‌کردند ایرانی ها بتوانند از هارون عبور کنند.
حضرتی ها تصریح کرد: در جبهه میانی قرارگاه فتح لشگر ۹۲ ارتش خوزستان، تیپ ۵۵ هوا برد، سه تیپ سپاه که عمدتا از اصفهان بودند و در قسمت جنوبی که هدف اصلی عملیات آزادسازی خرمشهر بود لشکر ۲۱ حمزه، تیپ ۲۳ نوهد و سه تیپ سپاه پاسداران حضور داشتند.
وی گفت: این تیپ‌ها با استعداد لشگر وارد میدان شدند و سازمان آنها یاران تیپ بود که نیروهای قزوین به صورت چهار گردان مستقل و دیگر گروه های آزاد وارد عمل شدند و این عملیات به طرز معجزه آسایی با لطف خدا به پیروزی رسید.
زعیم عابدینی جانباز قزوینی که چندین ترکش در بدن خود را از جنگ به یادگار داشته و با وجود گذشت سالها هنوز خاطرات جنگ و دفاع مقدس برای او تازگی دارد.
وی با اشاره به چگونگی حضورش در جبهه‌های جنگ افزود : سال ۱۳۵۹ همزمان با آغاز جنگ تحمیلی به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمدم و بعداز گذراندن آموزش‌های لازم برای حضور در جبهه آماده شدم.
عابدینی اظهار داشت: فروردین سال ۱۳۶۱ برای عملیات فتح‌المبین در منطقه غرب شوش و اندیمشک وارد خاک خوزستان شدیم و من به عنوان معاون دوم فرمانده گردان انتخاب شده بودم.
این رزمنده قزوینی تصریح کرد: گردان ما برای فریب دشمن به شوش دانیال در نزدیکی اندیمشک اعزام شد تا عراقی‌ها متوجه عملیات اصلی که آزاد سازی اندیمشک بود، نشوند.
وی یاد آور شد: ما برای این عملیات شهدای زیادی دادیم و هنوز صحنه‌های دلخراشی را به یاد دارم که همرزمانم مورد اصابت تیربار دشمن قرار گرفته و به شهادت می‌رسیدند.
این رزمنده قزوینی ادامه داد: در فاصله کوتاهی بعد از عملیات فتح المبین به قزوین بازگشتم و بعد از استراحت در ۱۰ ردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ بود که همراه سایر رزمندگان برای انجام عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر اعزام شدیم.
عابدینی اضافه کرد: با توجه به فراخوان حداکثری، بیشتر کسانی که در عملیات بیت‌المقدس شرکت داشتند از جوانان و نوجوانان ۱۵ تا ۲۰ ساله بودند که با شور و شوق فراوان و با روحیه شهادت طلبی برای آزادسازی خرمشهر لحظه شماری می‌کردند.
این رزمنده قزوینی افزود : شهید حسین حدادی فرمانده این گروهان بود و با دیدن نوجوانان کم سن و سال دستور داد که آنها را از صف بیرون بکشیم تا دشمن فکر نکند ما به علت کمبود نیرو به جوانان کم سن و سال روی آورده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه دفاع از میهن به عنوان یک وظیفه ملی و ارزشی بود و هیچ کسی حاضر به بازگشت نبود، افزود : می‌خواستیم نوجوانان را از گردان خارج کنیم اما آنها زنجیروار ایستاده بودند و از هم جدا نمی‌شدند و با توجه به اینکه اعلام کردیم که ما سلاح به اندازه کافی نداریم اما نوجوانان همچنان بر تصمیم خود پافشاری می‌کردند و می‌گفتند ما خودمان از دشمن سلاح به غنیمت می‌گیریم.
وی تصریح کرد: به شهید حداد گزارش دادیم امکان خروج این نوجوانان از گردان وجود ندارد زیرا ممکن است ترکیب گروه‌ها به هم بریزد و سرانجام تمام گردان‌ها را با همان ترکیب قد و سن به منطقه اهواز اعزام کردیم.
عابدینی ادامه داد : ما به آبادن اعزام شدیم و شبانه نیروها را از طریق پل شناور عبور داده و به سمت جاده اهواز و آبادن حرکت کردیم و زمانی که به آنجا رسیدیم تقریبا در نزدیکی خاکریز اصلی عراقی‌ها مستقر شدیم.
وی تصریح کرد: موقع اذان صبح تیم تخریب گردان منطقه مین گذاری شده‌ای که توسط عراقی‌ها سیم خاردار کشیده شده بود را خنثی کردند که متاسفانه در این عملیات بسیاری از نیروهای ما به شهادت رسیدند.
وی با بیان اینکه مرحله دوم عملیات برای آزادسازی هویزه در سوسنگرد بود، افزود : وقتی به منطقه عملیات رسیدیم و در حال آماده کردن نیروها و دستور حمله فرمانده بودیم که ناگهان متوجه شدیم نیروهای بعثی از حضور ما آگاه شده‌اند و عملیات لو رفته بود و نهایت تعداد زیادی از همرزمانم اسیر شدند.
وی با اشاره به زخمی شدنش در عملیات خاطرنشان کرد: فرمانده بهرامی به همراه تعدادی از نیروهای خودی برای آزادی همرزمانم که اسیر شده بودند، رفتند و توانستند منطقه را از اشغال دشمن پاکسازی و نیروها را آزاد کنند.
عابدینی افزود : سرانجام بعد از گذشت سه هفته از عملیات بیت‌المقدس در بیمارستان یزد بودم که خبر آزادی خرمشهر را شنیدم.
فتح خرمشهر به منزله بزرگترین پیروزی نظامی، سیاسی جمهوری اسلامی در جریان جنگ تحمیلی است
علیرضا کشاورز قاسمی که فرماندهی یکی از دسته های عملیات بیت المقدس را برعهده داشت، گفت : فتح خرمشهر به منزله بزرگترین پیروزی نظامی، سیاسی جمهوری اسلامی در جریان جنگ تحمیلی و مهلک‌ترین ضربه به دشمن تلقی می‌شود.
کشاورز افزود: در طول هشت سال دفاع مقدس قزوین به عنوان یک شهرستان زیر مجموعه استان زنجان بود؛ سپاه به تازگی شکل گرفته بود و اعزام‌ها به صورت پراکنده انجام می‌شد و نیروهای داوطلب بسیجی با گردان‌های دیگر ادغام می‌شدند.
وی اظهار داشت: در عملیات بیت المقدس تعداد قابل توجهی از نیروهای بسیجی قزوینی در قالب ۶ گردان سازماندهی شدند و در یگان‌های دیگر جا گرفتند.
کشاورز تاکید کرد: ما با توجه به تجربه خوبی که در عملیات فتح المبین کسب کرده بودیم پس از اینکه بازگشتیم در قالب گردان عمار به فرماندهی شهید علی اکبر حاجی پور مستقر شدیم و محل استقرار ما در دالفن انرژی اتمی که ۹۰ نفر در کادر سپاه بودیم قرار داشت.
وی ادامه داد: با توجه به اهمیتی که احمدی متوسلیان برای آموزش نظامی و دفاع قائل می‌شدند ما آموزش‌های سنگینی را از جمله مانور و آموزش‌های رزمی، راهپیمایی شبانه طولانی مدت و ورزش‌های سنگین را تجربه کردیم.
این فرمانده جنگ گفت: تجربه عملیات فتح المبین، انسجام، آموزش و کارایی را حتی قبل از عملیات به خوبی نشان داد و فرمانده گروهان این قابلیت موثر گروه را متوجه شد.
کشاورز عنوان کرد: منطقه عملیاتی گردان عمار در غرب کارون بود که در ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ تقریبا ۲ ساعت مانده به غروب با قایق‌های بادی به دلیل عدم آمادگی فقط بخشی از تیپ ۲۷ به ناچار با قایق عبور کردند، بعد از اینکه نماز مغرب اقامه شد ماموریت ما عبور مستقیم به سمت جاده اهواز خرمشهر بود که در این مسافت ۱۷ کیلومتری در درگیری با نیروها استقرار جاده اهواز خرمشهر امداد غیبی در این عملیات برای ما به وجود آمد.
وی افزود: دشمن پیش بینی کرده بود که حمله از شمال به جنوب اتفاق می‌افتد اما اسناد و مدارک وجود داشت که عراق کاملا پیش بینی کرده است در جاده خرمشهر تا کارون یکسری خاکریزهای شمال و جنوب می‌زند و حتی دکل دیده بانی نیز در این مکان ایجاد می‌کند.
فرمانده یکی از دسته‌های عملیاتی در عملیات بیت المقدس تشریح کرد: حرکت از عملیات فتح المبین به سمت عملیات بیت المقدس بسیار کار سختی بود چراکه بسیاری از واحدها آماده نبودند و تصمیم برای اجرای عملیات امداد غیبی بود.
کشاورز تصریح کرد: عملیات بیت المقدس در ۳۰ دقیقه بامداد روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ با قرائت رمز عملیات «بسم الله الرحمن الرحیم. بسم الله القاسم الجبارین، یا علی ابن ابی طالب» از سوی فرماندهی آغاز شد.
وی گفت: در جریان عملیات بزرگ بیت المقدس، رزمندگان اسلام با نزدیک شدن به مرزهای بین المللی و استقرار در ۱۷ کیلومتری نوار مرزی، شهر هویزه را که از ماه های آغازین جنگ، در اشغال نیروهای بعث بود، به محاصره خود درآوردند.
فرمانده یکی از دسته های عملیاتی در عملیات بیت المقدس اذعان کرد: علیرغم مقاومت فراوان دشمن، زمانی که حلقه محاصره هویزه تنگتر شد، نیروهای عراقی خود را در مهلک های دشوار یافتند و اقدام به فرار و عقب نشینی کردند؛ در این حال رزمندگان سرافراز اسلام قدم به شهر ویران شده هویزه گذاشتند و به تعقیب دشمن بعثی پرداختند.
کشاورز تاکید کرد: رزمندگان قزوینی همگام با سایر هموطنان پس از ۲۴ روز تلاش بی وقفه و شبانه روزی از روز دهم اردیبهشت تا سوم خرداد موفق به فتح خرمشهر و اهتزاز پرچم ایران اسلامی بر فراز مسجد جامع این شهر به عنوان مرکز اصلی شدند.
۶ گردان از قزوین به عملیات بیت المقدس اعزام شدند
فرمانده گردان مقداد قزوین در عملیات بیت المقدس نیز گفت: ۱۱۲ گردان عمل کننده از کل کشور برای حضور در عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر حضور داشتند که ۶ گردان آن از قزوین بود.
مجید بیفتاده افزود: گردان‌های قزوین در این عملیات به نام‌های عمار، مقداد، بدر ۲۲، ۴۶ فجر، گردان مطهری و مالک اشتر بود.
این فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: گردان مقداد در تاریخ هشت دیماه سال ۶۰ برای آموزش به پادگان حمزه تهران انتقال یافت و تا ۲۱ اسفند آن سال نیروها آموزش لازم را دیدند.
وی اضافه کرد: گردان مقداد قزوین ۲ روز بعد از عید سال ۶۱ به سمت جنوب حرکت کرد و عملیات نیروهای قزوین برای آزادسازی خرمشهر از ۱۰ اردیبهشت ماه شروع شد.
بیفتاده افزود: گردان مقداد قزوین کنار رودخانه کارون نرسیده به پل مارد یک هفته مستقر بود و نیروهای قزوینی در شب عملیات همانند شب عروسی یا سفر برای زیارت خانه خدا همدیگر را بغل گرفته و با هم خداحافظی کردند.
این فرمانده جنگ تصریح کرد: شب عملیات بعد از ۳۰ کیلومتر پیاده روی و عبور از کانال‌ها به میدان مین و با گذشتن از آن در گرگ و میش صبح و زیر آتش شدید دشمن به جاده اهواز- خرمشهر رسیدیم در حالیکه دنیای گلوله و خمپاره بر سر نیروهای قزوینی ریخته می‌شد.
وی افزود: در این وضعیت بسیاری از نیروهای عراقی‌ها گیر افتاده بودند و درگیری شدیدی میان نیروهای قزوینی و عراقی جریان داشت در این میان یکی از نیروهای بسیجی گردان قزوین اولین پرچم ایران را بر روی جاده اهواز – خرمشهر نصب کرد.
بیفتاده یادآور شد: در آن شرایط چون گردان مکانیزه نداشتیم یک گروهان تشکیل دادیم تا با جمع آوری غنایم یک واحد مکانیزه راه اندازی شود.
این فرمانده اضافه کرد: نیروهای قزوینی در این عملیات شور و هیجان بسیار زیادی داشتند و با مردانگی و رشادت جدای از این عالم مادی برای مقابله با دشمن و جانفشانی در راه انقلاب و نظام تلاش می‌کردند.
این رزمنده گفت: تنها ۱۵۰ قدم با خاکریز دشمنان فاصله داشتیم که با فداکاری و مردانگی رزمندگان قزوینی ۱۱۳ نیروی عراقی به اسارت درآمدند و حتی یک خلبان نیز بعد از سرنگونی جنگنده توسط نیروهای قزوینی اسیر شد.
بیفتاده اضافه کرد: در این مأموریت رزمندگانی بودند که در نهایت اخلاص، فداکاری و مردانگی به درجه رفیع شهادت نائل آمدند و در بسیاری از امور از قبیل برپایی نماز جماعت، روحیه دادن به سایر رزمندگان و ایستادگی و مقاومت الگویی برای دیگران بودند.
رهاورد :
جنگ تحمیلی به عنوان بخشی از تاریخ درخشان کشورمان همواره و سالهای سال حرف‌های تازه‌ای برای گفتن خواهد داشت و در این میان رزمندگان حاضر در دوران دفاع مقدس هم ناگفته‌هایی دارند که بازگویی هر یک از آنها می تواند در تکمیل تاریخ شفاهی جنگ تحمیلی نقش به سزایی داشته باشد.
نظر شما