بر اساس آخرین گزارش آموزش عالی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ تعداد کل دانشجویان کشور در سال ۱۴۰۰، سه میلیون و ۲۰۶ هزار و ۳۸۰ نفر بوده است که از این تعداد ۷۰۱ هزار و ۶۲۰ نفر (۲۱/۹ درصد) در نظام حضوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تحصیل می کنند. همچنین تعداد یک میلیون و ۸۴۷ هزار و ۱۶۶ نفر (۵۷ درصد) در بخش دولتی و یک میلیون و ۳۵۹ هزار و ۲۱۴ نفر (۴۲ درصد) در بخش غیردولتی درس می‌خوانند.
آمارهای مربوط به تعداد دانشجویان با توجه به تفکیک گروه تحصیلی نشان می‌دهد بیشترین سهم از دانشجویان کل دانشجویان کشور را گروه تحصیلی علوم انسانی (۴۹ درصد) به خود اختصاص داده و یک میلیون و ۵۸۴ هزار و ۶۸۲ دانشجو در رشته‌های مرتبط مشغول به تحصیل هستند.
با وجود تعداد فراوان دانشجویان و در نتیجه آن دانش‌آموختگان مرتبط به رشته‌های علوم انسانی شرکت‌های دانش‌بنیان، واحدهای رشد و فناور و حتی استارتاپ‌های مرتبط به این زمینه زیاد نیست و بر اساس آخرین آمار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از مجموع بیش از شش هزار و ۶۰۰ شرکت دانش‌بنیان تنها ۱۱ مجموعه در زمینه صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی فعالیت می‌کنند.
با اینکه به طور سنتی دستاوردهای پژوهش و تدبر در رشته‌های علوم انسانی بیشتر به شکل انتشار کتاب یا مقاله و در قالب نظریه بروز می‌یابد، به نظر می‌رسد این روند برای پاسخ به نیازهای شغلی این حجم از دانش‌آموختگان کافی نیست و علوم انسانی نیز باید در سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نقش بیشتری ایفا کند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه علوم انسانی و صنایع فرهنگی و خلاق گفت: آخرین آمار نشان می دهد حدود ۵۱ درصد از دانشجویان و دانش‌آموخته های ایران در حوزه علوم انسانی و هنر هستند.
علی خیرالدین ادامه داد: البته اخیرا فعالیت هایی در زمینه توسعه فناوری نرم آغاز شده است، پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی را در جهاد دانشگاهی داریم. دستاوردهایی هم در این زمینه در دیگر پارک های علم و فناوری داشته‌ایم، البته هنوز فعالیت ها کافی نیست.
وی ادامه داد: تفاهم‌نامه‌ای با پارک ملی علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی امضا شده که به عنوان قطب توسعه این نوع صنایع فعالیت و نوعی سیستم تشویقی را ایجاد کنند.
موضوع شرکت های خلاق را هم معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیگیری می کند و خانه های نوآوری هم در این زمینه فعال هستند.
بسیاری افراد فکر می کنند وقتی صحبت از فناوری می شود فقط در زمینه مهندسی و علوم پایه مفید است و امکانم دارد؛ ولی اخیرا در این بخش های صنایع فرهنگی و علوم انسانی و علوم قرآنی نیز شرکت هایی وارد شده اند و موفق هم بوده اند.
وی در خصوص راهکاری برای توسعه بیشتر این شرکت ها اظهار داشت: باید شرکت های زایشی را ابتدا از دانشگاه ها توسعه دهیم. شرکت های دانش بنیان و واحدهای فناور برامده از دانشگاه هستند، یعنی ابتدا باید دانشگاه طرح یا ایده کلی را به نمونه ای تبدیل کند و بعد آن را در پارک های علم و فناوری و مرکز رشد تقویت داده و توسعه دهد.
خیرالدین تاکید کرد: دانشگاه‌ها را باید برای اثرگذاری بیشتر در این زمینه تقویت کرد و در وزارت علوم هم از آن حمایت کنیم. برای نمونه طرح دستیار فناور یا گرنت فناوری که اخیرا در معاونت فناوری وزارت علوم مطرح شده در حوزه های علوم انسانی، معماری، هنر و گردشگری می‌تواند به توسعه این شرکت ها کمک کند؛ البته نیاز به فرهنگ‌سازی و حمایت دارد.
نظر شما