به گزارش ایرنا، شهرداری ها و دهیاری ها به عنوان نهادهای محلی، عمومی و مردم محور از مدیریت کلان کشور جدا شد تا مشکلات کوی و برزن، محله و شهرها به دست خود مردم و برای جلوگیری از موازی کاری ها حل شود اما سوال اینجاست که این نهادها تا چه حد موفق عمل کرده اند و مردم به عنوان جدی ترین محور این نهادها چقدر با ظرفیت ها و کارکردهای شهرداری ها و دهیاری ها آشنا هستند.
در این راستا شورای عالی انقلاب فرهنگی، با هدف آشنایی آحاد جامعه با عملکرد و خدمات شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، ارتقاء منزلت خانواده بزرگ شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، هم افزایی و افزایش همدلی و تعامل مردم و خانواده مدیریت شهری و روستایی و اطلاع‌رسانی در راستای آشنایی با رویکردها، سیاست‌ها و برنامه‌های کشور در ارتباط با مدیریت شهری و روستایی، روز چهاردهم تیرماه را به عنوان "روز شهرداری ها و دهیاری ها" نامگذاری کرد.
شهرداری در ایران یک نهاد عمومی و غیردولتی است که وظیفه آن مدیریت شهر شامل نگهداشت، ایجاد و توسعه حمل و نقل عمومی از مترو تا اتوبوس، حمل و تفکیک پسماند و برقراری نظم و مدیریت ساخت و ساز است.
در تاریخ آمده که ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اروپایی خود و آشنایی با جایگاه شهرداری‌های در اداره امور شهری، برای اصلاح امور داخلی و مدیریت شهر تصمیم گرفت اداره بلدیه را در تهران تاسیس کند اما به دلیل اعتراض بازاریان و مردم نسبت به ساماندهی بازار تهران، موفق به این کار نشد و تاسیس بلدیه را منتفی اعلام کرد.
همچنین پس از پیروزی مشروطه، نمایندگان مجلس اول شورای ملی برای تدوین امور مربوط به بهداشت شهرها «قانون بلدیه» را در سال ۱۲۸۶ شمسی تدوین کردند و از آن زمان تا زمان سلطنت پهلوی اول ۱۶ بلدیه در شهرهای ایران تاسیس شد و به مرور زمان به همه شهرهای ایران گسترش پیدا کرد.
دهیاری جدیدترین نهاد در عرصه مدیریت روستایی ایران
دهیاری هم جدیدترین نهادی است که در عرصه مدیریت روستایی ایران شکل گرفته است و از لحاظ جایگاه همتراز با شهرداری در شهر است و مدیریت آن بر عهده دهیار قرار دارد. دهیاری‌های نهادها عمومی و غیردولتی هستند که طبق مصوبه سال چهاردهم تیر ۱۳۷۷ به منظور اداره امور روستا به صورت خودکفا تاسیس شد.
بهبود وضع زیست محیطی روستا. بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و امور رفاهی روستا و تهیه طرح ها و پیشنهادهای اصلاحی و عملی در این زمینه‌ها از جمله وظایف دهیاری ها است.
در واقع ساختار به نحوی چیده شده که شکل‌گیری و استقرار شوراهای اسلامی شهر و روستا با رای مستقیم مردم و انتخاب شهرداران و دهیاران از سوی شوراها به عنوان مدیران اجرایی سکونتگاه‌های شهری و روستایی صورت می گیرد بنابراین می توان از این موضوع به عنوان نقطه عطف در پیوند حاکمیت با مردم نام برد.
براساس آنچه که رسانه ها اعلام کردند ۱۳۴۵ شهرداری و ۳۷۰۸۰ دهیاری در سطح کشور فعالیت دارند و به عنوان بازوان اجرایی شوراهای اسلامی فعالیت می کنند که از این موضوع می توان برای ارتقای سرمایه اجتماعی، امیدبخشی و از همه مهم‌تر افزایش نشاط اجتماعی در میان آحاد جامعه استفاده کرد.
اما از یاد نبریم که در دوره های گذشته شهرداری ها و شوراهای شهر دچار آسیب ها و برخی مفاسد اقتصادی شدند که با نظارت مستمر بر آنها و حمایت‌های مادی و معنوی دولت برای پیشرفت همه‌جانبه شهرها و روستاهای کشور قدم برداشت.
جدا شدن مدیریت محلی از دولت
از سوی دیگر جدا شدن مدیریت محلی از دولت اتفاق خوبی بود که کار دست مردم باشد؛ مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران در این زمینه معتقد است: شهرداری ها و دهیاری ها به لحاظ وسعت عمل و تعداد، جایگاه خاصی در کشور دارند اما متاسفانه در قانون اساسی هنوز هم جایگاه شهرداری ها به درستی تبیین نشده است.
او گفته، مدیریت محلی از مدیریت کلان کشور جدا شده و مدیریت محلی به مردم سپرده شده است. این جداسازی اتفاق بسیار خوبی بوده که البته هنوز در کشور ما جا نیفتاده است.
رئیس شورای شهر تهران این را هم گفت: اگر مردم محل، شورا و شهرداری مسائل محله ای را حل کنند بسیاری از موازی کاری ها از بین خواهد رفت و هر دو مدیریت کلان و محله ای به جایگاه خود خواهند رسید به شرط اینکه حقوقی که باید به شهرداری پراخت شود، عملیاتی باشد.
مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهرها می تواند بیشتر به اصلاح امور کمک کند
از سوی دیگر باید اذعان کرد دولت سهم عوارض خود را به خوبی به شهرداری ها پرداخت کرده است اما اجرای قوانینی چون مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهرها می تواند بیشتر به اصلاح امور کمک کند.
بنابر آنچه که گفته شد می توان ابراز امیدواری کرد روزی فرا برسد که جایگاه شهرداری و دهیاری و تفکیک وظایف این نهادها با سایر دستگاه ها قابل لمس باشد و مردم شیرینی مشارکت بیشتر در امور محلی و کشور را بیش از پیش بچشند.
نظر شما