به گزارش خبرنگار ایرنا، هیات های مذهبی از قدیمی‌ترین نهادهای مردمی و اجتماعی بوده که حول محور حب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و تعظیم شعائر دینی به خصوص بزرگداشت ایام شهادت سید و سالار شهیدان حضرت اباعبداله الحسین (ع) فعالیت می‌کنند و اصلی‌ترین رسالت هیات های مذهبی، اقامه عزاداری و ذکر مصیبت در شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) و احیاء فرهنگ پرشور و شعور و بالنده عاشوراست.
به گفته کارشناسان آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته، نقش اجتماعی هیات های مذهبی در جامعه و کارکرد آنها در برقراری تعاملات در سطوح مختلف مردمی است و فرهنگ عاشورا و مکتب حسین (ع(درس آموز ابعاد گوناگون زندگی بشر و متفکران، خاصه شیعیان بوده است.
محرم یکی از ماه‌هایی است که به واسطه اتفاقات عظیم و تاثیرگذار آن در تاریخ اسلام همواره مورد توجه بسیاری از مسلمانان به خصوص شیعیان در دنیا بوده است، در این ماه به خصوص در ۱۰ روز آغازین آن هر مسلمان و شیعه‌ای خود را در حزن امام حسین (ع) و یاران با وفایش شریک می‌داند و در نهایت در روز عاشورا و تاسوعا این حزن به بالاترین حد خود می‌رسد.
همزمان با ایام سوگواری دهه محرم ۲ هزار هیات مذهبی در سطح استان قزوین به عنوان بزرگترین و مردمی ترین تشکل نقش بسیار مهمی را برای بصیرت افزایی و روشنگری مردم بر عهده دارند.
سازمان تبلیغات اسلامی همواره به عنوان یکی از اصلی‌ترین نهادهای متولی در ایجاد هماهنگی برای برگزاری مراسمات مذهبی در سراسر کشور پای کار بوده است، از این رو در گفت و گویی با محمد حسین طاهری معاون فرهنگی تبلیغات اسلامی استان قزوین پیرامون برنامه‌های فرهنگی و نقش هیات های مذهبی و مداحان در جهاد تبیین را جویا شدیم.
طاهری، بر ضرورت تقویت کارکردهای اجتماعی هیات مذهبی تاکید کرد و افزود: با تقویت این کارکردها می‌توان جوانان را در مقابل هجمه‌های فرهنگی دشمنان بیمه کرد.
وی نقش آفرینی جامعه مداحی را در روشنگری جامعه اثرگذار دانست و گفت: باید خواص، مداحان و کسانی که تریبون و مخاطب دارند در جهاد تبیین پیشتازی کنند و این رسالت مهم نباید کمرنگ و مقطعی باشد.
ایرنا. راهکار شما برای اجرای برنامه‌های ماه محرم بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب و جهاد تبیین چیست؟
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم ریشه‌ای‌ترین جهاد را امیدآفرینی دانستند و در دیداری که با مداحان در سال گذشته داشتند هیات های مذهبی را کانون جهاد تبیین مورد تاکید قرار دادند.
یکی از رسالت‌های مجموعه سازمان تبلیغات این است که در راستای گفتمان سازی هیات به عنوان کانون جهاد تبیین اقداماتی را انجام دهد ،در این راستا ستاد محرم امسال با محوریت شورای هیات مذهبی، بسیج مداحان، کانون مداحان و جامعه ایمانی مشعر استان قزوین جلسات و همایش‌های متعددی را قبل از محرم امسال با منبری‌ها، مدیران هیاتها و ستایشگران برگزار کردند و ظرفیت‌های هیات در راستای جهاد تبیین و امید آفرینی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
شعار محوری امسال در راستای امید آفرینی "نجات اهل عالم با حسین (ع) است" با نظر سیاسی گسترده از هیات ها انتخاب شد و از این شعار در پوسترها، فضای مجازی دکور و اشعار به صورت گسترده استفاده شد.
ایرنا. برای اجرایی شدن این مسئله چه راهکارهایی تدوین شده است؟
سیاست‌های اصلی ستاد محرم؛ استفاده از ظرفیت هیات های مذهبی در بحث جهاد تبیین و امیدآفرینی با اولویت نسل جوان و نوجوان و به ویژه کودکان و استفاده از ظرفیت‌های ذاتی و تبعی هیات ها در این راستا است، مثلاً جایگاه منبر در ارائه مسئله‌ها و دغدغه‌های مبتلابه و پاسخگویی به شبهات روز ظرفیت ویژه‌ای می‌باشد که منبری‌ها می‌توانند در عین روشنگری و تبیین حقایق به مطالبه گری دغدغه‌های مردم بپردازند.
همچنین با استفاده از ظرفیت ویژه ستایشگری که در راستای فرهنگ سازی و انتقال گفتمان اسلام و انقلاب با بیان هنری و بهره مندی از شعر دارای اثربخشی جدی است.
همچنین مدیران هیات می‌تواند با استفاده از ظرفیت خیریه هیات، گروه جهادی هیات و یا صندوق قرض الحسنه هیات ها به حل مسئله‌ها و مشکلات مستمع آنها بپردازد و از این طریق امیدآفرینی ایجاد کند.
ایرنا. برای اینکه برنامه هیات های مذهبی محدود به محرم و صفر نباشد چه اقداماتی انجام شده است؟
یکی از شاخصه‌های هیات مطلوب برگزاری به صورت هفتگی و مستمر است از این طریق مخاطب می‌تواند یک بار در هفته از نعمات معنوی هیات بهره‌مند شود و از این طریق می‌توان اثرات فرهنگی و تربیت بهتری را به صورت مستمراً بر روی مخاطب گذاشت.
همچنین برگزاری روضه‌های خانگی برای محدود نشدن هیات به ایام محرم و صفر، ظرفیت ای ویژه است و این روزها و محافل خانگی در هر موقع از سال و در منازل به همراه خانواده امکان برگزاری دارند و اثرات بسیار ویژه‌ای را برای تحکیم و تعالی خانواده، جاری شدن سبک زندگی اسلامی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به همراه دارد.
ایرنا. به منظور جذب اقشار مختلف به هیات ها چه اقدامی انجام شده تا حضور در هیات ها ویژه قشر خاصی نباشد؟
یکی از مهمترین اقدامات برنامه ریزی برای تمامی اعضای خانواده از جلسه هیات است یعنی سعی شده زیر ساخت‌ها باید به گونه‌ای فراهم شود که سالمندان، مادران و بانوان، نوجوانان و حتی کودکان بتوانند از هیات استفاده کنند و به یک میزان به آنها توجه شود.
مثلاً شعار هیات دوستدار مادر و کودک یکی از اقداماتی بود که سعی شد امسال در هیات‌های استان قزوین گفتمان‌سازی شود و در این راستا حمایت‌های ویژه مالی، محتوایی و آموزشی با همکاری سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از هیات‌هایی که اقدام به راه اندازی حسینیه‌های کودک کردند صورت گرفت.
همچنین مربیان در این حسینیه‌ها برای کودکان با بهره مندی از شعر و قصه گویی، پرده خوانی، نقاشی و گروه‌های سرود مفاهیم عاشورایی را به مخاطب انتقال می دهند و با ارکان هیات مطرح شد که مفاهیمی که در منابر و جلسات مداحی به مخاطبان عرضه می‌کنند عوام فهم و متناسب با اقشار مختلف باشد.
رویکرد توسعه مخاطب نیز از محوری‌ترین برنامه های محرم امسال است که افراد باهمان شعار حب الحسین یجمعنا و ما ملت امام حسینییم از اقشار مختلف مردم در جهت حضور در هیات دعوت کنند.
دغدغه مندی ارکان هیات در حل مسائل مختلف فرهنگی، اجتماعی، معیشتی و اقتصادی مردم سبب می‌شود اقشار مختلف مردم فارغ از انقلابی و غیر انقلابی در این جلسات حضور پیدا کنند.
ایرنا. مداحی باید چه کارکردهایی داشته باشد تا در اصلاح امور جامعه مؤثر باشد؟
یکی از مهمترین کارکردهای مداحان فرهنگ سازی است و مقام معظم رهبری یکی از وظایف مداحان را فرهنگ‌سازی و گستردن مبانی فکری و فرهنگی اسلام می‌دانند و هر ساله در جلسه با مداحان این مهم را تاکید و ابعاد آن را به این قشر اثر گذار و اثر بخش منتقل می‌کنند و تاکید دارند که فکر و پند و معرفت و بصیرت را با ابزارِ هنری برجسته منتشر کنند.
معظم له خطاب به مداحان فرمودند که گاهی یک بیت شما به قدرِ یک منبر می‌تواند در مخاطبِ اثر بگذارد؛ این را از دست ندهید. شعر باید با مضمون و محتوای قرآنی و اسلامی و به تعبیر رایج امروز شماها، فاطمی و حسینی باشد.
اهداف انقلاب را با دید روشن با فکر باز، با اندیشه‌ی عمیق، در شعر بگنجانید و آن را با صدای خوش، با لحن خوش، با شیوه‌های هنری در جلسه القا کنید؛ این در حرکت عظیم ملّت ایران بلکه در حرکت اسلامی و امّت اسلامی تأثیر بسیار عمیقی خواهد داشت.
کلام آخر:
هیأت های مذهبی نقش مهمی در روشنگری و ساماندهی نیروهای مؤمن و پیروان اهل بیت (ع) در جهت مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن برعهده دارند و مقام معظم رهبری هیات‌های مذهبی را پایگاه جهاد تبیین و مرکز پردازش جامعه در امور مختلف معرفی کردند و این امر نشان از اهمیت والای نقش و رسالت آنها در جامعه است.
امیدآفرینی ریشه‌ای‌ترین جهاد در میدان جهاد تبیین است و محور گفتمانی سازمان تبلیغات اسلامی در ماه‌های محرم و صفر نیز تأکید بر این موضوع است.
نظر شما