«استفن بل» روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، مقاومت مردم ایران را عامل شکست سیاست غیرقانونی فشارحداکثری دولت دونالد ترامپ و برهم زدن محاسبات او برای حصول توافق قوی‌تر توصیف و خاطر نشان کرد که توفق وین می‌تواند یک دستاورد مهم دیپلماتیک برای دولت ضعیف «جو بایدن» بشمار رود.
وی توافق یکی از تنها راه هایی است که دموکرات‌ها می‌توانند مهم‌ترین دستاورد دیپلماتیک آخرین دولت این حزب را حفظ کنند. این درحالیست به گفته او برآیند افکارسنجی‌های صورت گرفته در غرب نیز به نفع توافق با ایران است.
در ادامه مصاحبه، این تحلیلگر مسائل سیاسی مقاومت آمریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای را به مناقشه اقتصادی و نظامی آمریکا با چین و روسیه نسبت داد و گفت: باراک اوباما می خواست روابط با ایران را برای مقابله بهتر با چین تثبیت کند. اما ترامپ احساس کرد که باید با بی ثبات کردن متحدان چین، از جمله ایران، فشار بر پکن را افزایش دهد.
«اما از آنجایی که ایالات متحده بلحاظ نظامی از چین برتری دارد، تلاش می‌کند با ابزارهای نظامی چیزی را به دست آورد که دیگر نمی تواند با رقابت اقتصادی مسالمت آمیز به دست آورد. منطق رویارویی با چین همچنین به این معناست که روسیه یا با بهبود روابط با ایالات متحده (همانطور که ترامپ ابتدا امیدوار بود) یا با به چالش کشیدن جدی‌تر نظامی این کشور، به عنوان متحد چین حذف شود.»
جنگ در اوکراین به تعبیر وی ناشی از «وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی ایالات متحده» است که منجر به یک درگیری نیابتی میان آمریکا و روسیه شده است.
«بل» بر همین اساس تعلل تصمیم‌گیری در کاخ سفید برای بازگشت به برجام را اینگونه توصیف کرد: افزایش درگیری علیه چین و روسیه برای ایالات متحده به این معناست که در بازگشت به توافق هسته‌ای، هم مزیت تولید نفت ایران برای کمک به تحریم‌ها علیه روسیه وجود دارد، هم ضرر تثبیت و تقویت پکن و مسکو.
وی در پاسخ به این سووال که «مسایل داخلی آمریکا و اختلافات با کنگره تا چه حد بر رویکرد دولت بایدن در مذاکرات تاثیر گذاشته است؟» افزود: وخامت اوضاع اقتصادی در ایالات متحده، دولت بایدن را تضعیف کرده است. نه تنها احتمال شکست دمکرات‌ها در انتخابات میان دوره‌ای وجود دارد، که به نظر می رسد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری بعدی هم پیروز شوند. از این منظر تیم بایدن باید برای مقابله با فشار کنگره، به‌گونه‌ای عمل کند که بازگشت به برجام به‌عنوان یک پیروزی دیپلماتیک تلقی شود نه امتیازی فرضی برای «تندروهای» ایران.
تحلیلگر انگلیسی عنوان کرد: البته نقش رای‌دهندگان مهم‌تر است و بایدن می‌تواند با پشتوانه افکار عمومی از ممانعت کنگره با بازگشت ایالات متحده به برجام جلوگیری کند. اما مشکل اینجاست که دولت او تا حدودی به دلیل ضعف داخلی خود، تمایلی به مذاکره فعالانه برای بازگشت به برجام ندارد.
«بل» در پاسخ به سووال دیگر مبنی بر اینکه «بسیاری معتقدند اگر توافق نشود، مسوولیت آن متوجه ضعف شدید دولت بایدن در داخل امریکا و تمایل به بهانه ندادن دست جمهوری‌خواهان است، آیا با این گزاره موافقید؟» گفت: اینها بخشی از مشکل هستند. اما مشکل بزرگتر ناتوانی ایالات متحده برای بازگرداندن سلطه اقتصادی سابق خود است.
وی توضیح داد: دولت بایدن بودجه ایالات متحده را ۲.۸ تریلیون دلار افزایش داد که بزرگترین رشد در زمان برقراری صلح در این کشور است؛ اما فقط ۲درصد از این به سرمایه گذاری خالص اختصاص یافت و مابقی هزینه شد.
در نتیجه، تورم در ایالات متحده از ۲.۵ درصد در ژانویه ۲۰۲۰ به ۷.۵ درصد در ژانویه ۲۰۲۲ رسید و این موج تورم، با توجه به نقش ایالات متحده در اقتصاد جهانی به سایر کشورها سرایت کرد. این نشانگر شکست سیاست اقتصادی بایدن است که به اعتماد و ابتکار عمل او لطمه زده است.
به گفته این تحلیل گر مسائل سیاسی، شکست بایدن در حوزه اقتصاد، او را به سیاست‌های ترامپ نزدیک کرد و وی «به جای تنظیم مجدد روابط فلسطین/اسرائیل، به تلاش برای تمدید پیمان موسوم به ابراهیم به عنوان ابزاری برای حفظ موقعیت اسرائیل بازگشته است. او به جای پایان دادن به حمایت از جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن، به جای ایجاد یک روند صلح و فشار برای خروج ائتلاف عربستان از یمن، به حمایت از عربستان سعودی بازگشته است.»
وی تصریح کرد: اینها نمونه‌هایی از اولویت دادن به ابتکارات نظامی بر ابتکارات دیپلماتیک در غرب آسیا است که ایالات متحده بر جنگ طلب ترین متحدان خود در منطقه، اسرائیل، عربستان سعودی، امارات به جای گسترش دیپلماسی تکیه کرده است.
«بل» در پاسخ به این سووال «واشنگتن یکبار زیر توافق با ایران زده، آیا فکر نمی‌کنید اصرار آمریکا بر تضمین ندادن به ایران برای آن باشد که میخواهد در آینده راه را برای تقلب باز نگه دارد؟» گفت: مطمئناً همینطور است. این احتمال وجود دارد که یک رئیس جمهور جمهوریخواه پس از سال ۲۰۲۴ دوباره به دنبال لغو برجام باشد. حتی اگر ترامپ نامزد نباشد، کاندیدای سیاسی مشابهی خواهد داشت.
وی با این حال عنوان کرد که اگر توافق حاصل شود، رئیس جمهوری بعدی آمریکا با موانع دشواری برای خروج دوباره از برجام مواجه است و باید به طور جدی با اتحادیه اروپا و سایر مشارکت کنندگان این توافق مقابله کند.
این تحلیلگر انگلیسی، در پاسخ به این سووال «زمستان در راه است و بازار انرژی تحت تاثیر تحریم‌های روسیه در تلاطم است، آیا واشنگتن می‌تواند به راحتی از ورود انرژی ایران به بازار چشم‌پوشی کند؟» گفت که در وهله اول این اقتصادهای جنوب جهانی هستند که هزینه تحریم های بین المللی، به ویژه در بازارهای غذا، کود و انرژی را متحمل می شوند.
«ثانیاً، اقتصادهای اتحادیه اروپا به دلیل تحریم‌های روسیه بسیار آسیب‌پذیرتر از آمریکا خواهند بود. ایالات متحده هم از تضعیف اتحادیه اروپا، هم به عنوان رقیب کالاها و خدمات ایالات متحده و هم به عنوان بازاری جدید برای گاز ایالات متحده به عنوان جایگزینی برای گاز روسیه سود خواهد برد.مصرف کنندگان ایالات متحده، شاید به طور ویژه از افزایش قیمت سوخت آسیب دیده اند اما اقتصادهای جنوب جهانی و تا حدی اتحادیه اروپا، بیشتر آسیب خواهند دید.»
وی در پاسخ به سووال دیگری مبنی بر اینکه «امریکا روزگاری سخن از توافق بهتر و قوی‌تر با ایران به میان می‌آورد اما مدتهاست که دیگر حرفی از آن نمی‌زند. این چشم‌پوشی ناشی از چه عواملی است؟» عنوان کرد: دونالد ترامپ اصرار داشت که «فشار حداکثری» به امتیازات بسیار بیشتری از ایران نسبت به آنچه در برجام تضمین شده است، می‌انجامد. اما مردم ایران مقاومت بیشتری نسبت به محاسبات او نشان دادند.
وی با بیان اینکه احتیاط بایدن در بازگشت به برجام از حل و فصل سریع اجرای کامل برجام جلوگیری کرد افزود که این رویکرد فضا را برای گفت‌وگوهای دیپلماتیک فراگیرتر که می‌توانست دوره گسترده تری از همکاری بین دو کشور را تضمین کند، از بین بُرد.
بل این مساله را به جاه طلبی های دیپلماتیک و افزایش پوشالی جسارت نظامی ایالات متحده در جهان نسبت داد.
این تحلیلگر سیاسی در پاسخ به سووالی درباره تاثیر توافق یا عدم توافق با ایران در سیاست داخلی آمریکا تصریح کرد: توافق یکی از تنها راه هایی است که دموکرات ها می توانند چشم انداز انتخاباتی خود را احیا کنند. عموماً نظرسنجی ها به نفع توافق با ایران هستند. اما فقدان انگیزه دولت بایدن ممکن است این فرصت را از بین ببرد.
وی با تاکید بر اینکه عدم توافق در وین موقعیت دمکرات‌ها را تضعیف خواهد کرد: آنها نه تنها با این گزاره که در مذاکرات با ایران اتلاف وقت کرده‌اند بلکه با ناتوانی برای بازگرداندن آنچه دستاورد دیپلماتیک مهم آخرین دولت دموکرات ها بود، روبرو خواهند شد.
نظر شما