صنعت نفت در دولت سیزدهم منتظر مذاکرات نماند

به گزارش گروه اقتصادی ایرنا؛ یک سال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می‌گذرد، دولتی که به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده است.

وضعیت بد شاخص‌های کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش‌ها که ماحصل سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات نادرست‌ سال‌های پیش از 1400 بود شرایطی را رقم زد که به گفته آیت‌الله رئیسی در اولین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود!

با این حال گرچه چالش‌ها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسئولان دولت سیزدهم اعم از رئیس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یک سال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالش‌های گذشته و تلاش برای ریل‌گذاری صحیح برای حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزه‌های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می‌رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.

در این گزارش به رشد صنعت نفت در یک ساله اخیر خواهیم پرداخت.

دولت گذشته کشور را با کمترین میزان تولید و صادرات نفت به آیت‌الله رئیسی تحویل داد. آمارهای اوپک و نمایه‌های اقتصادی ایران نشان می‌دهد که تولید و صادرات نفت در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته است. پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ صادرات نفت ایران و به دنبال آن درآمدهای این بخش با کاهش همراه شد.

اگرچه صادرات نفت ایران هیچ‌گاه به صفر نرسید اما کاهش چشمگیری را تجربه کرد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، استفاده از راهکارهای مختلف برای افزایش فروش و صادرات نفت با وجود تحریم‌ها مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که به گواهی آمارهای اقتصادی، اکنون شرایط صادرات نفت بهتر است. همچنین دسترسی به منابع مالی ایران در خارج از کشور نیز بهبود داشته است.

موفقیت ایران در فروش و صادرات نفت آن‌چنان چشمگیر بوده که رئیس‌جمهور آمریکا را وادار به واکنش کرد. رئیس‌جمهور آمریکا آبان ماه ۱۴۰۰ در سخنانی که در عمل خلاف وعده‌های کاخ سفید برای لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و بازگشت واشنگتن به برجام است، خواستار کاهش خرید نفت ایران از سوی کشورهای واردکننده شد. این اظهارنظرها نشان می‌دهد که ایران در فروش و صادرات نفت خود مسیر درستی را رفته است. آمارهای اقتصادی نیز نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور با نفت بیشتر از رشد اقتصادی بدون نفت است که حکایت از افزایش درآمدهای نفتی ایران دارد.

با خروج یکجانبه آمریکا از برجام با شعار به صفر رساندن صادرات نفت ایران، تولید نفت روند کاهشی به خود گرفت و در نهایت تولید نفت در سال ۹۹ تا ۱.۹ میلیون بشکه در روز پایین آمد که پایین‌ترین رقم تولید نفت کشور در ۲۵ سال اخیر محسوب می‌شود.

عملکرد یک ساله دولت سیزدهم نشان می‌دهد اگرچه تحریم هزینه‌های صنعت نفت را در همه بخش‌ها بالا می‌برد اما اگر اراده مدیران کشور بر تولید و صادرات نفت می‌تواند اثرگذاری تحریم را کاهش دهد.

در همین راستا بر اساس آمارهای اوپک، هرچند که تحریم‌ها هنوز به قوت خود باقی است اما تولید نفت به بیش از ۲.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است و آن‌گونه که وزیر نفت نیز پیش از این اعلام کرده بود، بخش بزرگی از ذخایر نفت خام و میعانات گازی ایران که در خشکی یا بر روی دریا ذخیره شده بود، حالا به دست مشتریان رسیده است.

افزایش صادرات نفت خام و میعانات گازی از طریق انعقاد قراردادهای جدید فروش، تمرکز بر بازارهای جدید صادراتی و بهره‌گیری از روش‌های متنوع فروش از جمله تهاتر، سیاست دولت سیزدهم در صادرات نفت بوده است.

در نتیجه این سیاست‌ها، شکستن رکورد فروش نفت و میعانات گازی در ۳ سال اخیر و رشد ۴۰ درصدی صادرات نفت خام و میعانات گازی نسبت به ماه آخر دولت قبل، محقق شده است.

همچنین شاهد افزایش ۲۵ درصدی حجم صادرات گاز کشور و رشد ۴۳ درصدی صادرات گاز به عراق در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به بازه مشابه سال ۱۴۰۰ بودیم. علاوه بر این، افزایش ۱۵ درصدی صادرات گاز مایع کشور  و کاهش ۱۰ درصدی گاز مایع سوزانده شده در ۷ ماهه پایانی سال ۱۴۰۰ نسبت به بازه مشابه سال قبل، نیز دیگر توفیق دولت سیزدهم در صنعت نفت بوده است.

۲.۵ برابر شدن وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، گاز طبیعی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل آن، نتیجه سیاست‌های دولت سیزدهم بود.

همچنین در دولت سیزدهم شاهد وصول ۱.۶ میلیارد دلار مطالبات معوق از عراق بابت صادرات گاز در دولت  قبل و تسویه تمام صورتحساب‌های جاری صادرات گاز ، ایفای کامل تعهدات مالی در بودجه سال ۱۴۰۰، به ترتیب با تامین بیش از ۱۹۹ هزار میلیارد تومان بابت سهم دولت از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای فروش داخلی و صادراتی فرآورده های نفتی، فروش داخلی گاز طبیعی و نیز تسویه مطالبات جاری و سنواتی بابت فروش خوراک میعانات گازی به پتروشیمی ها از منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه، افزایش قریب به ۸۰ درصدی وصول درآمدهای ارزی صادرات نفت، میعانات، گاز صادراتی و محصولات پتروشیمی در ۴ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به بازه مشابه سال ۱۴۰۰ بوده‌ایم.