بومی سازی محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد-ذوب جنین انسانی

دکتر مرضیه ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا افزود: تمامی مراکز درمان ناباروری برای انجام فرآیندهای لقاح آزمایشگاهی نیازمند محیط‌های کشت مناسب مراحل مختلف هستند که از جمله‌ آنها محیط پر استفاده‌ شستوشوی اسپرم و تخمک است.

وی با بیان اینکه محصول محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد - ذوب تخمک و جنین انسانی در حوزه ناباروری استفاده می شود، خاطرنشان کرد: این محصول در واقع هنگام «آی‌وی‌اف» و برای نگهداری گامت(سلول تخصص یافته تولید مثل) کاربرد دارد.

مدیر اداره فناوری و راهبردی پژوهشی پژوهشگاه رویان به تولید محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد-ذوب تخمک و جنین انسانی در پژوهشگاه رویان با استفاده از فناوری اشاره کرد و یادآور شد: در حوزه محصولات ناباروری مجبور بودیم برای نگه‌داری سلول جنسی نر و ماده یا تخمک از محصولات خارجی استفاده کنیم که درحال حاضر این مواد در پژوهشگاه رویان با استفاده از فناوری ساخته می‌شود.

ابراهیمی با بیان اینکه این دستاورد کمک بسیاری به جلوگیری از خروج ارز از کشور کرده است، افزود: چرا که تمام مراکزی که در حوزه ناباروری فعال هستند، از تجهیزات وارداتی با مقادیر بسیار بالای ارزبری استفاده و از طرفی موادی که بدنبال تحریم ها وارد کشور می‌شود نیز از کیفیت آنچنانی برخوردار نیستند.

وی خاطرنشان کرد: تولید محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد-ذوب تخمک و جنین انسانی در پژوهشگاه رویان از کیفیت مناسبی برخوردار است و استفاده از این محصول نه تنها در پژوهشگاه رویان بلکه در اختیار سایر مراکز ناباوری ایران هم قرار گرفته است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان تصریح کرد: محصول محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد - ذوب تخمک و جنین انسانی امسال به ثبت مجوز تولید نهایی و معرفی به سبد محصولات مربوط به ناباروری رسیده است.

ابراهیمی تاکید کرد: چالش تحریم ما را به سمت بومی سازی این محصول سوق داد و باعث شد برخی از مواد مورد نیاز پژوهشگاه رویان را به همت محققان این پژوهشگاه طراحی و تولید کنیم و این محدود به ساخت محیط شستشوی گامت انسانی و محیط‌های انجماد-ذوب تخمک و جنین انسانی نمی شود بلکه سایر محصولات مورد نیاز را نیز بومی سازی کرده ایم.

 وی با یادآوری اینکه چالش های زیادی علاوه بر تحریم پیش‌رو مراکز تحقیقاتی است، ادامه داد: چالش‌ها در حوزه ناباروری و تولید محصول بسیار زیاد است به طوری که برای تولید محصولات نیازمند اخذ مجوزها با فرآیند طولانی هستیم.

مدیر اداره فناوری و راهبردی پژوهشی پژوهشگاه رویان اظهار داشت: در حوزه پزشکی مبالغ بالایی برای تولید و اخذ مجوز محصول صرف می‌شود و نیازمند حمایت های مالی بیشتر از سوی دولت هستیم چرا که این پژوهشگاه توانمندی خود را در این زمینه ثابت کرده است.

به گزارش ایرنا، در ایران بیش از ۸۰ مرکز درمان ناباروری در استان‌های مختلف وجود دارد. از جمله‌ این مراکز می‌توان به چندین مرکز وابسته به جهاددانشگاهی شامل پژوهشگاه رویان، پژوهشگاه ابن‌سینا، تبریز، اردبیل، اراک، اهواز، قم، کرمانشاه و مرکز درحال تاسیس بجنورد و خرم‌آباد اشاره کرد.

تمامی مراکز درمان ناباروری برای انجام فرآیندهای لقاح آزمایشگاهی نیازمند محیط‌های کشت مناسب مراحل مختلف هستند، از جمله‌ اینها محیط پر استفاده‌ شستشوی اسپرم و تخمک است.

هدف اصلی بومی‌سازی تولید محیط کشت شستشو گامت انسانی و محیط انجماد-ذوب تخمک و جنین انسانی تامین نیاز مراکز درمان ناباروری کشور و منطقه است که علاوه بر رفع نیاز داخلی، منجر به جلوگیری از خروج سالانه حدود ۶ میلیون دلار ارز از کشور می‌شود. از سایر دستاوردهای اجرای این طرح فناورانه می‌توان به اشتغال‌زایی اشاره کرد.

در شرایط کنونی کشور (تحریم‌ها و افزایش قیمت ارز) خرید محیط‌های کشت به سختی انجام می‌شود و با نوسانات ارز گاهی قیمت این مواد بیش از ارزش واقعی آنها است. برای خرید هر نیم لیتر از این محیط کشت شستشو که برای ۲۰ سیکل درمان ناباروری قابل استفاده است، حدود ۸۰ دلار هزینه می شود. با محاسباتی که در وضعیت کنونی کشور (نوسان قیمت ارز) انجام شده به‌نظر می‌رسد پژوهشگاه رویان قادر است محیط شستشوی گامت را با ۵۰ درصد قیمت کنونی محیط وارداتی، تولید کند.

 همچنین در این مراکز به منظور جلوگیری از تکرار سیکل تخمک‌گیری در بیمارانی که روز انتقال جنین، جنین مناسب مازاد بر انتقال وجود دارد فرآیند انجاد جنین توصیه می شود. گاهی بنا به دلایلی تیم درمان مجاز به انتقال جنین در سیکل جاری نیستند و در چنین شرایطی تمامی جنین‌ها برای استفاده در ماه‌های بعد باید ذخیره شوند.

در سال‌های اخیر با پیشرفت درمان‌های انواع سرطان‌ها امید به زندگی در افراد افزایش یافته و از آنجایی که این درمان‌ها می‌تواند منجر به ناباروری شود، حفظ باروری در زنان قبل از درمان‌های رادیکال از طریق نگهداری تخمک آنها بهترین راه‌کار است. ساده‌ترین روش برای نگهداری جنین و تخمک استفاده از روش انجماد  Vitrification  یا انجماد شیشه‌ای است.

در حال حاضر برای خرید هر کیت محیط انجماد (قابل استفاده برای ۵ سیکل) به طور میانگین مبلغ ۱۰ میلیون ریال و برای خرید هر کیت ذوب نیز همین مبلغ به نمایندگان شرکت‌های تولید کننده خارجی پرداخت می‌شود. از سوی دیگر، هر مرکز موفق درمان ناباروری در کشور به گونه‌ای تعریف می‌شود که روزانه حدود ۳ تا ۵ سیکل IVF داشته باشد.

باتوجه به وجود ۸۰ مرکز دولتی و غیردولتی درمان ناباروری در کشور، همچنین با در نظر گرفتن اینکه به ازای هر پنج بیمار در روز یک جفت کیت به مبلغ ۲۰ میلیون ریال مصرف می‌شود، در نظر میگیریم روزانه حدود ۵۰ کیت به مبلغ یک میلیارد ریال معادل ۲۲ میلیارد ریال ماهانه مورد استفاده قرار می‌گیرد و درنهایت سالانه معادل مبلغ ۲۶۴ میلیارد ریال در این مراکز جهت خرید کیت‌های انجماد و ذوب، خروج ارز از کشور اتفاق می‌افتد.

با محاسباتی که در وضعیت کنونی کشور (نوسان قیمت ارز) انجام شده پژوهشگاه رویان قادر است محیط انجماد-ذوب را با ۳۰ درصد قیمت کنونی محیط وارداتی، تولید کند.