خدمات بهورزان ضامن ارتقای شاخص نظام بهداشت و درمان/ عاشقان خدمت به روستاها و مناطق محروم

به گزارش ایرنا، بهورزان گلستان نقش غیرقابل انکاری در ارتقای سطح خدمات محور سلامت و سرانه های بهداشتی در روستاها دارند و در نتیجه این تلاش‌ها، شاخص‌های مختلف بخش درمان مانند واکسیناسیون ،سلامت زنان باردار و سالمندان همتراز با مراکز برخوردار شهری است.

در کشور ما طی سال‌های نخست دهه ۶۰ طرح نظام شبکه‎های بهداشتی و درمانی به‎عنوان تجربه موفق‌ دستیابی مردم به خدمات سلامت اجرا شد که در اجرای آن روستاها و بخش‌های محروم به عنوان یکی از بخش‌های کم برخوردار کشور به طور ویژه مورد توجه قرار گرفت تا کمبود و تنگناهای مزمن بخش سلامت و درمان در روستاها برطرف شود.

هر چند در بدو شکل‌گیری جامعه بهورزان، سواد آکادمیک و دانشگاهی متقاضیان، نقش پررنگی در پذیرش داوطلبان نداشت اما طی چهار دهه گذشته، بهورزان علاوه بر برخورداری از مهارت های تجربی ، به سطح سواد آکادمیک قابل قبولی دست یافتند.

بهورزان به عنوان پیش‌قراول اجرای طرح‌های بهداشت و درمان در دورافتاده‌ترین مناطق کشور با حداقل دسترسی‌ها و امکانات بدون هیاهو و نمایش مشغول حفاظت از جان و صیانت از سلامت مردم هستند.

 خدمات بهورزان در سال های اخیر در طرحهای مختلف همچون واکسیناسیون و غربالگری‌ سلامت نمود بیشتری داشت که اوج این جانفشانی‌ها مربوط به چند سال اخیر و پس از شیوع کرونا است که این درمانگرانی با حداقل امکانات در میدان مقابله با کرونا حضور داشتند و با وجود دسترسی اندک به ماسک، شیلد و مایع ضدعفونی‌کننده، لحظه‌ای از خدمت متعهدانه و خالصانه دست برنداشتند .

اسماعیل علاالدین یکی از بهورزان گرگانی است که حدود ۳۰ سال در روستای زیارت در شغل بهورزی فعالیت می‌کند.

وی به ایرنا گفت: بهورزان افسران خط مقدم جبهه بهداشت و درمان در مناطق برخوردار و روستایی هستند که خدمات و فعالیت‌های شبانه‌روزی آنان طی سالیان اخیر نقش بسزایی در بهبود روند خدمت به روستانشینان داشت.

علاالدین افزود: مراقبت از اطفال، واکسیسناسیون اقشار، بهداشت محیط و درمان‌های ساده علامتی از جمله فعالیت‌ها و وظایف بهورزان است که نقش موثری در سلامت جامعه به ویژه در حوزه روستایی دارد .

وی که از سال ۱۳۷۲ فعالیت خود را به عنوان بهورز آغاز کرده اظهار داشت: یکی از مهمترین ویژگی های بهورزان در مناطق روستایی امین و مورد وثوق بودن آنها نزد مردم است.

 وی ادامه داد: بهورزان به طور معمول از بومیان هر روستا انتخاب می شوند تا بتوانند با تکیه بر اطمینان خاطر مردم به آنها به عنوان بازوی اثربخش سازمان‌های بهداشت و درمان در اجرای برنامه‌های بهداشتی و ارتقا شاخص‌های سلامتی فعالیت کنند.

علاالدین گفت: کسب شاخص های مطلوب مناطق روستایی در اجرای طرح‌های ملی همچون واکسیناسیون، تنظیم خانواده و سلامت سالمندان بیانگر اثرگذاری بهورزان در نظام سلامت کشور است.

وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که درگذشته برای بهورزان مشکلاتی را ایجاد می کرد، نبود امکانات رفاهی و سختی های زندگی در محیط روستاها بود که این مشکلات آرام آرم کاهش یافت و به حداقل رسید.

نیره قدمنان یکی دیگر از بهورزان گلستانی است که سابقه ۳۲ سال خدمت در روستای حیدرآباد را دارد.

وی گفت: مهمترین وظیفه بهورز، شناخت همه جانبه محل خدمت است و او باید به همه مباحث روستا اشراف داشته باشد .

قدمنان گفت: بهورز باید با دسته بندی درست جامعه به گروه های میانسال ، کودکان ، سالمندان و زنان باردار نیازهای هر گروه را شناسایی کرده و به فراخور نظام بهداشت و درمان خدمات مناسب را برای آنها در نظر بگیرد.

 وی گفت : بهورز باید بر مباحث حوزه بهداشت محیط، بهداشت حرفه‌ای، نظارت بر اماکن و مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی تسلط داشته باشد و با همکاری و مشارکت شورا و دهیاری، چالش‌های بهداشتی و درمانی محل خدمت خود را جمع‌آوری و برای آن چاره‌اندیشی کند.

قدمنان گریزی به شرایط کار در دوران کرونا زد و گفت: در حالی که بسیاری از کارکنان دولت و مشاغل وابسته تعطیل و یا غیرحضوری بودن، بهورزها در خط مقدم مبارزه با کووید ۱۹ در دورافتاده‌ترین مناطق با کمترین اقلام حفاظتی به کمک بیماران کرونا شتافتند.

 وی گفت: در دوران کرونا و بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته شده هر فرد مبتلا به کرونا به مدت ۱۰ روز توسط بهورزان مورد رصد و پایش قرار می‌گرفت.

 وی گفت: بهورزها وظیفه داشتند شیوه‌نامه‌های قرنطینه و تغذیه بیماران را کنترل کنند؛ این موضوع از طریق تماس‌های تلفنی روزانه در نوبت های متعدد انجام می شد.

قدمنان گفت: بهورزان در دوران کرونا علاوه بر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در محیط‌های روستا نقش موثری در شکل‌گیری و گسترش اجرای مواسات و توزیع اقلام حیاتی و بهداشتی بین نیازمندان و افرادکم بضاعت داشتند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان به ایرنا گفت : در راستای تحقق اهداف نظام سلامت و دستیابی به هدف ارتقای سلامت جامعه، مراکز آموزش بهورزی با هدف بهره‌مندکردن خانه‌های بهداشت از نیروی انسانی کار آموزش‌دیده با مهارت‌های کافی و ارتقای توان مهارتی یا رشد نیروی انسانی تحت عنوان بهورز برای ارتقای کیفیت ارائه خدمات بهداشتی درمانی تاسیس گردید که این هدف از طریق آموزش و تربیت بهورزان قبل از استخدام و تدوین برنامه باز آموزی آنان تحقق می یابد .

موسی الرضا شبیهی افزوذ : اولین مرکز آموزش بهورزی گلستان در گرگان سال ۱۳۶۳ تاسیس شد و در حال حاضر این دانشگاه دارای ۶ مرکز آموزش بهورزی در شهرستانهای بندرترکمن , علی آباد کتول، کردکوی، گرگان، گنبد و مینودشت است که تاکنون  هزار و ۹۱۶ بهورز را آموزش داده که از این تعداد هزار و ۲۴۰ بهورز مشغول انجام وظیفه در خانه های بهداشت در مناطق روستایی استان هستند.

وی افزود: گلستان ۵۸۱ خانه بهداشت فعال دارد که هزار ۸۰۴ بهورز زن و ۴۳۶ بهورز مرد در اقصی نقاط استان مشغول ارائه خدمت هستند.

وی گفت :‌ امسال ۲۳۲ بهورز به جایگزینی بهورزان بازنشسته در طی سه سال اخیر و نیز بهورزان خروجی به واسطه بازنشستگی پیش از موعد، فوت و اخراج از طریق برگزاری آزمون جذب می‌شوند و پس از اتمام فرآیند اداری در ۶ مرکز آموزش بهورزی ( بندر ترکمن- علی آباد – کردکوی - گرگان – گنبد – مینودشت ) مشغول به کار خواهند شد.

به گزارش ایرنا بهورزان از بین جمعیت بومی روستا با اولویت دارندگان مدارک دانشگاهی مرتبط ( کارشناس بهداشت عمومی , کارشناس پرستاری ,کارشناس مامایی ( زن )، کارشناس بهداشت محیط (مرد ) ) و در صورت نبود مدرک دانشگاهی از دارندگان مدرک تحصیلی دیپلم انتخاب و پس از طی دوره ۶ ماهه آموزش تطبیقی برای پذیرفته شدگان با مدرک دانشگاهی و 2 ساله آموزشی برای پذیرفته شدگان دیپلم در مراکز آموزش بهورزی و کسب دانش و مهارتهای لازم در خانه‌ بهداشت‌ به ارائه خدمت می‌پردازند.

ارائه خدمت بهورزان در خانه های بهداشت شامل کلیه خدمات بهداشتی ودرمانی از بدو تولد تا دوران سالمندی (نوزادان، کودکان، نوجوانان، جوانان، میانسالان و سالمندان) و نیز مراقبتهای مربوط به زنان باردار و مادران شیرده، فعالیتهای مربوط به بهداشت محیط در روستا نیز را شامل می شود .

همچنین بهورزان نقش مهمی در ترویج فرزندآوری و فعالیت در حوزه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت دارند.