قوانین موجود پاسخگوی نیاز حوزه حفاظت و احیای جنگل‌های شمال نیست

هادی کیادلیری روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:  علاوه بر این ، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به تنهایی نمی تواند از عهده مسوولیت حفاظت، احیا و بهره برداری عرصه های جنگلی بر آید و همه دستگاه های متولی باید پای کار بیایند.

وی اظهارداشت: ضمن آنکه این سرمایه ملی نباید تحت تاثیر سیاست های نادرست وزارت جهاد کشاورزی قرار گیرد چرا اگر این وزارتخانه وظیفه اش تولید انواع فرآورده های کشاورزی است نباید برای منابع طبیعی فشار بیاورد. 

این استاد منابع طبیعی یادآور شد: امروز این اکوسیستم طبیعی کشور ضعیف شده است طبیعت یک موجود زنده است و عواملی مانند دست اندازی ها ، ویلاسازی ، جاده سازی ، تغییرکاربری و چرای دام بی رویه، قاچاق چوب و آفات همه این موارد دست به دست هم داد تا جنگل توانایی درمانش را از دست بدهد.

جنگل توانایی درمانش را از دست داد

کیادلیری با بیان این که این عرصه ها با چالش های فراوانی نظیر شیوع آفات ، قاچاق چوب و چرای بی رویه دام  مواجه است، خاطرنشان کرد :  در ابتدا این اکوسیستم می توانست انواع چالش ها را حل کند منتهی به حدی دست اندازی به طبیعت زیاد شده و از نظر وقوع عوامل تهدید زا و تخریب کننده به ویژه آفات و بیماری ها به مرحله اشباع رسیده و از حالت بکر بودن خارج  شده است.

به گفته این استاد رشته جنگلداری هم اکنون چالش های یادشده با تغییرات اقلیمی به ابر چالشی تبدیل شده است که نیازمند توجه ویژه است.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات تهران گفت: وقتی در نقطه نامناسب از عرصه های طبیعی جنگل کاری می کنیم و شرایط برای اجرای چنین طرحی ناسازگار باشد یا در نقطه دیگر محدودیت های زیست محیطی نادیده گرفته شود به فرض مثال استفاده از نهاده های کشاورزی در اراضی حاشیه جنگل های شمال انجام گیرد متاسفانه این اقدامات سبب می شود نتوان این عرصه های طبیعی بیمار را درمان کرد.

کیادلیری خاطرنشان کرد : به عنوان مثال از دهه ۷۰ تاکنون متاسفانه حدود ۳۰۰ هزار هکتار از سطح این عرصه آلوده به آفات به طور کامل نابود شد و طبق گزارش ها و بررسی های به عمل آمده حدود ۱۲۵ هزار هکتار آن آلوده به آفات خارجی و غیربومی است.

وی تصریح کرد : : آفاتی که طی این سال ها براثر طغیان جنگل های شمال را آلوده کرده اند از نوع آفات درجه اول محسوب می شوند یعنی از آن دسته از آفاتی که شروع کننده زوال رویشگاه های این عرصه هستند چرا که شرایط و بستر برای نابودی جنگل ها کامل مستعد بوده است و این اتفاقات نشان می دهد مسوولان دست اندرکار در آن زمان در حوزه قرنطینه جنگل ضعیف عمل کردند.

بررسی ها نشان می دهد بیش از ۴۰ عامل آفت زا در جنگل های شمال وجود دارد.

وی پیش آگاهی از وضعیت جنگل های اطراف در دیگر نقاط کشور و حتی کشورهای همسایه در پیشگیری و کنترل این آفات بسیار اثربخش دانست و افزود : اگر بدانیم وضعیت جنگل ها در دیگر نقاط چگونه است و پیش بینی های لازم از علت و میزان آسیب پذیری آن نقاط جنگلی خارج از شمال داشته باشیم این رویکرد همان نگاه کشورهای توسعه یافته است که باید در مدیریت آفات و بیماری ها مدنظر مسوولان دست اندرکار قرار گیرد که متاسفانه مورد بی توجهی قرار گرفته است.

این استاد دانشگاه افزود: در زمان حاضر در مدیریت بیماری ها و آفات در عرصه های طبیعی سیستمی کار نمی کنیم  و اهمیتی به این موضوع نمی دهیم یک زمان آفات طغیان می کند در زمستان حشره است و دیده نمی شود و این موضوع به فراموشی سپرده می شود و پیگیری ها برای رفع این چالش به سال آینده موکول می شود و این نوع اقدامات بزرگ ترین اشتباه است.

 از آموزش و تحقیقات گرفته تا اجرا و نظارت نقض دارد

کیادلیری گفت: این رفتارها نشان می دهد که مجموعه مدیریت از آموزش و تحقیقات گرفته تا اجرا و نظارت نقص دارد و تصورمان بر این آفت آن است که طغیان نمی کند درحالی که به واسطه این آفت روند وضعیت موجود جنگل های شمال رو به زوال است و درصورتی اگر برنامه ریزی و تدابیری برای از بین بردن آن ها صورت نگیرد بی تردید باید طی سال های نه چندان دور شاهد از هم پاشیدگی این اکوسیستم طبیعی باشیم.

این استاد رشته جنگلداری اظهارداشت: آلودگی این عرصه طبیعی به آفات و بیماری ها علاوه بر نابودی درختان چنین عوارضی هم برای انسان ها به همراه داشته باشد ضمن آنکه روی اکسیژن ، تلطیف هوا و جذب گرد و غبار هم اثر می گذارد.  

وی با تاکید بر ضرورت رفع چالش قاچاق چوب در عین حال گفت: یک آفت برگ خوار سالانه می تواند به حدود ۴۰ هزار متر مکعب چوب خسارت وارد کند به عبارتی درخت زنده و رویش های آن را از دست بدهد و طی سه سال گستره زیادی از عرصه طبیعی را آلوده و از لحاظ ریالی هم میلیاردها تومان خسارت وارد کند.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم و تحقیقات تهران بر ضرورت داشتن نگاه علمی در مدیریت آفات و بیماری های جنگل های شمال تاکید کرد.

کیادلیری ادامه داد : در زمان حاضر گونه های نادر و ارزشمندی نظیر ناروان ، ملج ، شمشاد ، شب خوسب ، بلوط گرگان تا حدودی زیادی بر اثر شیوع آفات و بیماری ها در جنگل های شمال منقرص شده اند و بتازگی هم شاهد آفت زدگی ممرز از سمت گیلان به غرب مازندران هستیم.

جنگل های هیرکانی با گستره حدود ۱.۹ میلیون هکتار از آستارا در شمال استان گیلان آغاز می شود و تا گُلی‌ داغی در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد بخشی کوچکی از جنگل‌های هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار دارد.  

در خطه شمال کشور، استان مازندران دارای بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال کشور است، در حالی که ۲ استان دیگر شمال گلستان و گیلان فقط ۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور دارند و  این نسبت در ثبت جنگل‌های هیرکانی حفظ شده است به طوری که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ۶ لکه مربوط به مازندران است.

کارشناسان امور بازنگری و اصلاح قوانین ، پیش آگاهی از وضعیت جنگل های کشورهای همسایه، اصول خودکنترلی با نگرش اکولوژیکی ، آموزش ، پژوهش ، برنامه ریزی هدفمند و اصولی، پای کار آمدن دیگر دستگاه های اجرایی در حفاظت این اکوسیستم طبیعی ، تقویت امکانات و تجهیزات و اعتبارات را از جمله راهکارهای مدیریت رفع چالش های فراروی جنگل های شمال برشمردند.

معاونت امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در شهرستان چالوس مستقر است.