به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری در سال‌های اخیر جزو پنج استان فعال کشور در عمل اهدای عضو شناخته می‌شد و به طور میانگین از هر سه خانواده دارای بیمار مرگ مغزی ۲ خانواده به عمل جداسازی و اهدای عضو رضایت می‌دانند اما در سالجاری آمار اهدای عضو در این استان به شدت کاهش یافته است به طوری‌که به گفته متولیان امر، از ۲۳ بیمار مرگ مغزی در استان طی سالجاری تنها سه خانواده به عمل اهدای عضو بیمار خود رضایت داده‌اند.
این در حالی است که به سبب وجود متخصصان توانمند و زیرساخت‌های مناسب در استان، علاوه بر فعال بودن بخش پیوند کلیه به تازگی بخش پیوند کبد نیز در بیمارستان کاشانی راه‌اندازی شده است به‌طوری‌که مراکز درمانی مجهز به این امکان در کشور انگشت‌شمار هستند.
برای بررسی چرایی این موضوع و تبیین آنچه باید در مورد این عمل خداپسندانه بدانیم گفت‌وگویی با دکتر رسول رحیمی رییس مرکز آموزشی درمانی آیت‌الله کاشانی شهرکرد و جراح کبد ترتیب داده شده است که در ادامه می‌خوانید:
ایرنا: اهدا و پیوند عضو چگونه انجام می‌گیرد و برای انجام آن چه شرایطی لازم است؟
رسول رحیمی: انتقال سلول بافت یا عضو زنده از یک فرد به فرد دیگر به نحوی که عملکرد آن محفوظ بماند، پیوند نام گرفته است.این نسوج و اعضا از افرادی برداشته می‌شود که مرگ مغزی آنها از سوی پزشکان تایید شده باشد.
بیمار مرگ مغزی صحبت نمی‌کند، نمی‌بیند، به هیچ از تحریکات خارجی پاسخ نمی‌دهد و بدون استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی قادر به نفس کشیدن نیست. بیمار مرگ مغزی احساس درد و اندوه ندارد و خلاصه این که امکان بهبودی و بازگشتش به زندگی به هیچ عنوان امکانپذیر نیست.اما اعضای بدن بیمار مرگ مغزی قابل پیوند به بیماران نیازمند است و مطابق قوانین موجود تنها داشتن کارت عضویت اهدای عضو به تنهایی کافی نیست و رضایت خانواده‌ها در این زمینه شرط اصلی است.
ایرنا: فرایند تایید مرگ مغزی و کسب رضایت از خانواده بیمار چگونه است؟
رحیمی: تیم فراهم‌آوری عضو، متشکل از چند متخصص مغز و اعصاب و بیهوشی است و این پزشکان فعالیت مغز بیمار را برای چندین روز بررسی می‌کنند و نوار مغزی که در این چند روز از بیمار گرفته می‌شود با دقت و حساسیت لازم ارزیابی می‌شود و چنانچه محرز شود مغز بیمار طی این چند روز هیچ فعالیتی نداشته، مرگ مغزی بیمار تایید می‌شود.
پس از آن موضوع به تیم فراهم‌آوری عضو اطلاع داده می‌شود تا برای انجام ارزیابی‌ها و مراحل ابتدایی وارد عمل شوند و پس از اینکه هماهنگ‌کننده تیم توانست رضایت خانواده مرگ مغزی را فراهم کند، تیم جراحی وارد عمل می‌شود و به جداسازی اعضای بیمار مرگ مغزی می‌پردازد، سپس این اعضا متناسب با نیاز و اولویت به استان‌های دیگر ارسال می‌شود. در بین این مراحل کسب رضایت خانواده سخت‌ترین و مهمترین مرحله است.
ایرنا: استان در حوزه پیوند عضو دارای چه امکانات و تجهیزاتی است؟
رحیمی: از سال ۱۳۸۲ تیم پیوند عضو در استان تشکیل شد و پس از آن بخش پیوند کلیه در استان کار خود را شروع کرد. به تازگی نیز پس از پیگیری‌های بسیار بخش پیوند کبد نیز در بیمارستان کاشانی از یک ماه اخیر فعال شده است و دیگر نیازی نیست افراد نیازمند به پیوند کبد به شیراز سفر کنند بلکه این امکان در استان فراهم شده است.
ایرنا: چرا عمل اهدای عضو در استان کاهش یافته است؟
رحیمی: بطور کلی عمل اهدای عضو در همه جای دنیا با مقاومت‌های بسیاری از سوی خانواده‌های دارای بیمار مرگ مغزی روبرو است و این موضوع مختص به ایران و یا استان ما نیست اما اینکه چرا این اقدام نیکوکارانه در استان رو به کاهش گذاشته شاید بتوان گفت یکی از اصلی‌ترین دلایل آن مداخله افراد غیرکارشناس است.
موارد زیادی وجود داشته که پس از اینکه بیمار مرگ مغزی فوت کرده است خانواده فرد متوفی از اینکه اعضای بیمار خود را اهدا نکرده ابراز پشیمانی کرده و عنوان می‌کنند که سخنان افراد غیرمتخصص و غیرکارشناس در تصمیم‌گیری او بسیار موثر بوده است.
یکی دیگر از عواملی که در این رابطه موثر است فرهنگسازی ضعیف از سوی گروه‌های مرجع و رسانه‌هاست. حتی در برخی موارد مشاهده می‌شود که برنامه‌هایی تولید می‌شود که با فرهنگ اهدای عضو منافات دارد.
اگر خانواده بیمار مرگ مغزی بداند که با رضایت به اهدای عضو می‌تواند جان چندین بیمار نیازمند را نجات دهد بی‌شک در انجام این امر خداپسندانه تردیدی نمی‌کند از همین رو نیازمند فرهنگسازی در جامعه هستیم و اینکه مردم به تشخیص پزشکان اعتماد کنند و تحت تاثیر مداخلات افراد غیرکارشناس قرار نگیرند.
ایرنا: چه تعداد بیمار نیازمند به پیوند کبد و کلیه در استان در صف انتظار قرار دارند؟
رحیمی: در حال حاضر ۶۰ بیمار در صف انتظار پیوند کلیه و ۲۰ بیمار درصف انتظار پیوند کبد قرار دارند. بسیاری از این افراد توان مالی ندارند و برخی در وضعیت اورژانسی هستند.
این در حالی است که در سالجاری ۲۰ بیمار مرگ مغزی در استان بدون جداسازی و عمل اهدای عضو فوت کردند که چنانچه خانواده‌ها رضایت به اهدای عضو می‌دادند می‌توانستیم نیاز برخی از این بیماران را پاسخ دهیم.
هر بیمار مرگ مغزی می‌تواند به طور میانگین هشت تا ۹ عضو خود را به بیماران نیازمند اهدا کند از همین رو اگر فرایند رضایت‌گیری از خانواده‌ها با سرعت انجام گیرد و ارگان‌های فرد بیمار زنده و تازه باشند می‌توان نیاز تعداد بیشتری از بیماران نیازمند به عضو را تامین کرد.
ایرنا: برای افزایش عمل اهدای عضو و کسب رضایت خانواده‌ها چه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهید؟
رحیمی: هر چند ترویج فرهنگ اهدای عضو موضوعی است که بیش از هر چیز نیازمند فرهنگسازی و تقویت اعتماد خانواده‌ها به نظرات تخصصی پزشکان است اما می‌طلبد با تدوین و اجرای سیاست‌های تشویقی خانواده‌های بیشتری را به امر خداپسندانه اهدای عضو ترغیب کرد و در همین رابطه سیاستگذاران حوزه سلامت و نمایندگان مجلس شوری اسلامی می‌توانند با وضع قوانین جدید در این رابطه موثر واقع شوند.
نظر شما