اجلاس اوآنا فرصتی برای خنثی‌سازی پروژه «شرق‌هراسی»

هجدهمین مجمع عمومی «سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوس آرام» (اوآنا) از فردا(دوشنبه ۲ آبان ماه ) در تهران با حضور هیات هایی از ۴۳ خبرگزاری از ۳۵ کشور عضو این سازمان برگزار می شود؛ نشستی که در جریان آن، ریاست دوره ای سه ساله از خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) واگذار خواهد شد.

ضمن اینکه در جریان این اجلاس فرصت مغتنمی به دست خواهد آمد تا ضمن شناخت جریان سازی رسانه های غربی، راهکارهای جمعی برای تقابل و خنثی سازی آنها حاصل شود.

«اوآنا» (OANA) نام اختصاری و مخفف The Organization of Asia-Pacific News Agencies است در ۲۲ دسامبر سال ۱۹۶۱ میلادی (۱ دی ۱۳۴۰) با هدف تسهیل اطلاع رسانی میان کشورهای این منطقه با حمایت سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) تاسیس شد.

درک پروژه شرق هراسی

در عصر کنونی، تأثیر رسانه‌ها و نقش مسلط آنها در شکل‌دهی و مدیریت افکار عمومی بر ‌کسی پوشیده نیست. از این ‌رو رسانه‌های جمعی، منبع مهم قدرت در جهت منافع افراد، گروه‌ها و کشورها به حساب می‌آیند.

امروزه نیز رسانه‌های غربی نقشی اساسی در ایجاد و تغییر نگرش افراد به جهان پیرامون و واقعیت‌های زندگی دارند، زیرا رخدادها را آن‌گونه که می‌خواهند بازنمایی می‌کنند. از همین رو رسانه‌ها یکی از عوامل مؤثر بر ساخت ذهنیت یکایک افراد جامعه درباره یک موضوع مشخص و به عنوان ابزار بازنمایی جهان واقعی و پیرامونی به شمار می‌روند.

در این جهت رسانه‌های وابسته به نظام سرمایه‌داری، متناسب با اهداف و ایدئولوژی خاص خود، تصویری از شرق بازنمایی می‌کنند که میان آن تصویر بازنمایی‌شده و روایت شکل‌گرفته از آن با واقعیت، تفاوتی آشکار وجود دارد.

بررسی آثار موجود نشان می‌دهد امروزه رسانه‌های غربی، وقایع و حوادث جهان را با نگاه خود رصد و به مخاطبان منعکس می‌کنند و مخاطبان آنها به طور عمومی واقعیتی تخریب‌شده را در می‌یابند و فهم ناقصی از یک رویداد واقعی کسب می‌کنند. در بیشتر این متون هدف اصلی مقابله با بازیگران و قدرت های شرقی و مهار و جلوگیری از گسترش و نفوذ منطقه ای و بین المللی آنها است.

سناریوی تکراری و دائمی «ایران هراسی»

بزرگنمایی و دروغ پردازی رسانه های غربی علیه جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته بر کسی پوشیده نیست.

بازیگران اروپایی و آمریکا می‌کوشند با استفاده از جریان‌سازی خبری به کمک رسانه‌هایی که در اختیار دارد یا رسانه‌های وابسته‌ای که به نوعی خوراک تبلیغاتی خود را از رسانه‌های غربی دریافت می‌کنند و همچنین از سوی رسانه‌هایی که دارای اهداف مشترکی علیه جمهوری اسلامی ایران هستند، سناریوی‌های مختلفی را طراحی و به شیوه‌های مختلف، تهران را در مجامع جهانی محکوم کنند. آنها همچنین در صددند از طریق جوسازی رسانه ای با هدایت و جهت‌دهی به افکار عمومی جهان، بستر را علیه جمهوری اسلامی ایران از تحریم تا سایر اقدامات فراهم کنند.

همچنین غول های رسانه ای غرب در حالی کوچک ترین مسائل و مشکلات داخلی ایران را برجسته می کنند که چشمان خود را بر روی بزرگترین مصائب خود بسته اند. نمونه عینی آن همزمانی ۲ رخداد فروریختن ساختمان متروپل در آبادان و تیراندازی در تگزاس بود که رفتار متفاوت رسانه‌های غربی در میزان و چگونگی پوشش اخبار مرتبط با آنها از استانداردهای دوگانه این رسانه‌ها در کار ویژه خبررسانی حکایت می کرد.

دوشنبه دوم خردادماه بخش‌هایی از مجتمع ۱۱ طبقه «متروپل» در آبادان فرو ریخت؛ سانحه‌ای که بیش از ۴۰ قربانی بر جای گذاشت. روز بعد از سانحه متروپل یعنی سوم خرداد یک حادثه تیراندازی در مدرسه ابتدایی شهر اوالد ایالت تگزاس رخ داد که به کشته شدن ۱۹ دانش‌آموز و ۲ معلم منجر شد.

رسانه های آمریکایی در حالی که حتی تصویر یک جسد از دانش آموزان را نشان ندادند و به بازتاب تصاویر هوایی و حاشیه ای پرداختند که طی روزهای متوالی، آواربرداری متروپل را زیر ذره بین داشتند.

«نیویورک تایمز» در گزارشی از معمای نبود تصاویر خشونت‌بار در دبستان «راب» تگزاس پرده برداشت و نوشت که عکاسان اجازه حضور در محوطه مدرسه را نداشتند و پلیس هیچ تصویری از صحنه جرم منتشر نکرد.

عکاسان مطبوعاتی تنها توانستند آنچه را که خارج از مدرسه قابل مشاهده بود، ثبت کنند. رسانه‌ها به تصاویر پس از تیراندازی دسترسی نداشتند. بنابراین تصمیم‌گیری درباره انتشار تصاویر گرافیکی از این وضعیت غیرممکن است.

گزارش فوق از این واقعیت پرده برداشت که نه قوانین و مقررات حوزه خبر و روزنامه‌نگاری بلکه نظامیان در این زمینه تصمیم‌گیر هستند. همان گونه که پیشتر اشاره شد مقامات نظامی و امنیتی در حوزه سیاست خارجی و بین‌الملل نیز بر خبرنگاران و عکاسان حکمرانی می‌کردند.

افزون بر تاکتیک‌های رسانه‌ای که به آن اشاره شد، رسانه های آمریکا تکنیک‌های ظریف دیگری نیز به کار گرفتند که عبارتند از: «توجه اندک به اعتراض‌های مردمی در مورد قوانین مرتبط با حمل سلاح»، «کم‌رنگ نشان دادن مسئولیت دولت و حاکمیت آمریکا در برابر این حادثه»، «القای این نکته که مساله حمل سلاح، مساله‌ای قانونی و حقوقی و خارج از توافق بایدن است»، «تقلیل تیراندازی مرگبار به اختلاف‌های دو جریان اصلی سیاسی» و در پایان نیز «تقلیل مساله تیراندازی از مساله‌ای سیاسی-امنیتی به مسائل روانی، فرهنگی-آموزشی».

پیشبرد همزمان پروژه «روس هراسی» و «چین هراسی»

با نگاهی به سرخط عناوین رسانه های غربی، نگاه ضدچینی و ضدروسی آنها مشخص می شود. آنها در حالی ایران و برخی بازیگران را به کمک تسلیحاتی به روسیه متهم می کنند که خود همواره خبر ارسال میلیاردها دلار اسلحه و کمک‌های مالی به اوکراین یعنی حمایت از یک طرف جنگ را با افتخار منتشر می‌کنند.

به عنوان نمونه دیپلماسی ایران هفته گذشته با تحریم‌ها و اظهار نظرهای مقامات غربی درباره ادعای ارسال پهپاد به روسیه و استفاده از آن در جنگ اوکراین مواجه بود که مجددا تهران و پایتخت‌های غربی را در فضای تنش قرار داده است. با وجود اینکه ایران این ادعاها را رد کرده اما رسانه‌های غربی به مساله ارسال پهپاد بسنده نکرده و بحث و ادعاهای خود را حتی به حضور مستشاری ایران در کریمه کشانده‌اند.

بنابراین می بینیم که مقامات و رسانه‌های غربی در روزهای اخیر پوشش و اظهارات گسترده‌ای را درباره آنچه ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه می‌خوانند، به پا کرده‌اند.

چین هراسی نیز پروژه ای دیگری است که از سال ها پیش در دستور کار رسانه های غربی به ویژه آمریکایی قرار داشته است. همزمان با جوسازی رسانه ای، مقامات آمریکایی نیز تلاش هایی را برای به جنگ کشاندن و تضعیف پکن به کار بسته اند که سفر اخیر «نانسی پلوسی» به تایوان با هدف تحریک چین در این راستا قابل ارزیابی است.

غول های رسانه ای غرب در حالی تلاش می کنند که چین و روسیه را خطری برای امنیت و آینده جهان به تصویر بکشند که از کنار بسیاری از جنایت های آمریکا و اروپا می گذرند؛ از میراث شوم «ترور»، «فقر» و «آوارگی» در جریان اشغال ۲ دهه ای افغانستان تا اشغال عراق و رقم زدن بزرگ ترین جنایات بشری در یمن.

بنابراین در شرایط کنونی که فرصت برای برگزاری نشست و هم اندیشی خبرگزاری های آسیا و اقیانوس آرام» با عنوان اوآنا فراهم شده است، انتظار می رود که کارشناسان و صاحب نظران حوزه رسانه به مکانیسم های مشترک و سازنده و نیز راهکارهایی برای تعمیق تعاملات با هدف شناخت تاکتیک های رسانه ای- روانی غرب و برملا کردن آن ها دست یابند.

هجدهمین مجمع عمومی اوآنا از روز دوشنبه در تهران با حضور هیات هایی از ۴۳ خبرگزاری از ۳۵ کشور عضو این سازمان برگزار شود.