مجتبی سعادتیان روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: قلعه رستم شهرستان هامون با اعتباری بیش‌از هشت میلیارد و ۸۸۰ میلیون ریال در حال مرمت است.
وی بیان کرد: این فاز از مرمت قلعه رستم شهرستان هامون ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پیش‌بینی می‌شود تا نیمه آذرماه امسال به پایان برسد.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان ادامه داد: اقداماتی که در این عملیات در حال انجام است شامل پی‌یابی و خاک‌برداری، اجرای دیوار خشتی، دوخت و دوز و استحکام‌بخشی دیوارهای فرسوده بنا، اجرای طاق خشتی، اجرای اندود کاهگل در بخش شاه‌نشین قلعه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: این اثر در منطقه حوضدار واقع شده، متعلق به سده‌های میانی اسلامی تا دوره صفویه بوده و در سال ۱۳۹۳ با شماره ثبتی ۳۱۱۱۰ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه رستم با شکوه در حدود ۷۰ کیلومتری جاده اصلی زابل به زاهدان (۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهر زابل) بعد از شهر سوخته خارج از جاده اصلی با طی مسافت چند صد متری قرار دارد.
بنای تاریخی قلعه رستم در منطقه حوض دار بنا شده و طبق گفته کارشناسان باستان شناسی اوج دوران شکوه و رونق این قلعه در زمان سلسله صفویه بوده است. در این منطقه بقایای یک شهر باستانی با آجرکاری و ساختمان‌های متعدد و سردر ورودی، برج نگهبانی و ۱۵ برج دفاعی وجود دارد.
عناصر اصلی ساختمان شاه‌نشین قلعه رستم شامل حیاط مرکزی، ایوان‌های شمالی و جنوبی، مجموعهای از اتاق‌های مختلف در اطراف حیاط مرکزی، ساختمان حاکمنشین و ساختمان امنیتی در سه طبقه که متصل به مجموعه است.
در برخی از اتاق‌های این قلعه پنجرههای مشبک مانندی با قرار دادن خشت‌ها در کنار یکدیگر به وجود آمده و حصار یا باروی قلعه با استفاده از وضعیت طبیعی از شرق به غرب با نقشه چندضلعی نامنظم ساخته‌شده، قلعه بر اساس نقشه از پیش تعیین‌شده انجام شده با این توجه که ضلع شمالی قلعه بادشکن مناسبی در مقابل بادهای ۱۲۰ روزه معروف سیستان داشته باشد. بخش شرقی قلعه و روبروی شاه‌نشین یخدان قرار دارد که شامل یک فضای مدور نسبتا وسیعی به ارتفاع ۵ متر از سطح زمین است.
با فاصله کمی از ارگ شاه‌نشین اسطبل قرار دارد و در پشت آن ساختمان طویلی که بدنه اضلاع آن آخورهایی به ردیف شکل گرفته شده است دیده می‌شود. خندقی به عرض پنج در هفت متر با اندازه‌های متغیر در بعضی مکان‌ها قلعه را در برگرفته و به دلیل انباشته شدن خاک، عمق خندق چندان زیاد به نظر نمی‌آید.
طبق شرایط اقلیمی و وضعیت آب و هوایی و موقعیت استراتژیکی منطقه معماران و سازندگان می‌بایست دژی مستحکم به‌منظور بهره‌برداری‌های نظامی و مسکونی ایجاد می‌کردند که مناسبترین مصالح ساختمانی آن خشت خام بوده، البته در بعضی موارد آثار گچ نیز در اتاق‌ها دیده می‌شود.
دروازه ورودی و ۱۵ برج تدافعی اطراف قلعه برای مقابله با ناملایمات طبیعی ساخته‌شده‌است، تیرکش‌های داخل دیوار و برج‌ها و کنگرههای حصار، وضعیت دفاعی قلعه را نشان می‌دهند.
باستان شناسان تعدادی سکه نقره مربوط به پوراندخت پادشاه ساسانی را نیز در این منطقه کشف کرده‌اند.
نظر شما