چهاردهم آبان با نام روز فرهنگ عمومی شناخته می‌شود. این نامگذاری از سال ۱۳۸۷ رسمیت پیدا کرد.در تعریف فرهنگ عمومی آمده است: مجموعه منسجم و نظام‌یافته‌ای از اهداف، ارزش‌ها، عقاید، باورها، رسوم و هنجارهای مردم متعلق به یک جامعه بزرگ قوم یا ملت. بنابراین فرهنگ عمومی شامل تمامی فعالیت‌های مبتنی بر اندیشه و عادت است که در جهت برآوردن نیازهای بشری بسته به انواع جوامع از نظر تاریخی، سیاسی، اقتصادی، مذهبی، رفتارهای عمومی مردم را شکل می‌دهد.
اهمیت این موضوع سبب شده تا شورای فرهنگ عمومی به منظور تعیین اهداف و سیاست‌گذاری و هدایت فرهنگ عمومی کشور زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۴ تشکیل شود.
شورای فرهنگ عمومی که به عنوان یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به شمار می‌رود به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارد اما در استان‌ها ریاست این شورا بر عهده نماینده ولی‌فقیه است و پس از آن استاندار نائب‌رییس و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان دبیر شورا مسئولیت پیگیری امور را برعهده دارند. همچنین در این شورا دستگاه‌های فرهنگی هر استانی عضو هستند.
برای تشریح فعالیت‌های شورای فرهنگ عمومی استان، پاسخگویی به انتقادات پیرامون برخی تصمیمات شورا و تبیین برنامه‌ها و اهداف این مجموعه در دولت سیزدهم گفت‌وگویی با پیام احمدی سرپرست اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال و بختیاری ترتیب داده شده است که در ادامه می‌خوانید:
ایرنا: تعریف شما از فرهنگ عمومی چیست و فلسفه وجودی شورای فرهنگ عمومی در کشور و استان‌ها را بیان کنید؟
پیام احمدی: فرهنگ به معنای باورها، نگرش‌ها، رسوم، عادات و دیگر موارد به عنوان مهمترین وجه جامعه به شمار می‌رود که می‌تواند در بخش‌های خُرد اجتماعی نمود اولیه یابد ولی در سطح کلان‌تر اجتماع که یک جامعیت بزرگ و ملی را شامل می‌شود این مهم تحت عنوان فرهنگ عمومی شناخته می‌شود و زیرشاخه‌های مختلفی را شامل خواهد شد.
فرهنگ عمومی دربرگیرنده فرهنگ سیاسی، اقتصادی، ساخت و سازها و به طور کلی آداب و رسوم و مجموعه کنش‌های اجتماعی مردم است که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شده است. با توجه به اهمیت این موضوع در نظام جمهوری اسلامی برای پایش و ساماندهی وضعیت فرهنگ عمومی، شورایی به همین نام در زیر مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی شکل گرفت و در استان‌ها نیز متناسب با آن شورای استانی ایجاد شد.
شورای فرهنگ عمومی استان به ریاست نماینده ولی‌فقیه و نائب رییسی استاندار و با حضور مدیران دستگاه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و تعدادی از افراد صاحب‌نظر شکل می‌گیرد و در زیر مجموعه این شورا، جمعی از متخصصان تحت عنوان کمیته‌های علمی مشورتی به تسهیل امور مطالعاتی و اعلام نظرات کارشناسی درباره موضوعات کمک می کنند.
در شورای فرهنگ عمومی استان بعد از طی مراحل مرتبط با کمیته علمی مشورتی، دستور جلسات در صحن شورا مطرح و بر اساس رای و تصمیم اعضا، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری لازم در حوزه فرهنگ عمومی در استان‌ها انجام می‌گیرد و مصوبات با ابلاغ استاندار به دستگاه‌ها به اجرا در می‌آید. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیر شورای فرهنگ عمومی و دبیرخانه این شورا در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر است.
این شورا در سطح شهرستان‌ها با ترکیبی که بیان شد تشکیل و مسائل مربوط به شهرستان را سامان می‌دهند.
ایرنا: مهمترین موضوعاتی که در طول یکسال اخیر در شورای فرهنگ عمومی استان به تصویب رسیده چه مواردی است و آیا مصوبات شورای فرهنگی عمومی متناسب با ویژگی‌ها و فضای فرهنگی استان است؟
احمدی: تدوین برنامه‌های عملیاتی برای اجرایی‌سازی بیانیه گام دوم و استفاده از گروه‌های جهادی در همین خصوص، تدوین راهکارهای ترویج فرهنگ دانش‌بنیان در استان و تلاش برای اجرایی کردن شعار سال، همکاری برای برگزاری کنگره ملی بزرگداشت شهدای عشایر، بسترسازی برای جذب اعتبار بیشتر به استان در سفر رییس‌جمهور و اعضای هیات دولت و تدوین راهکار برای عملیاتی شدن مصوبات سفر، مصوب شدن تدوین سند توسعه گردشگری استان و تدوین و تصویب سند فرهنگی، اجتماعی جهاد تبیین از جمله اقدامات شورای فرهنگ عمومی استان در طول یکسال گذشته بوده است.
مصوبات شورا با توجه به فضای بومی استان و با نظر اعضا متناسب با فضای فرهنگی استان به تصویب می‌رسد. ضمانت اجرایی اصلی مصوبات همراهی عامه مردم است و در صورتی که به این مهم توجه نشود، مصوبات با چالش مواجه می‌شود. به همین دلیل توجه به زیست‌بوم استان اهمیت ویژه‌ای در بررسی‌های تخصصی، نظر اعضا و در نهایت تصویب مصوبات دارد.
ایرنا: وجه تمایز شورای فرهنگی عمومی در دولت سیزدهم چیست؟
احمدی: حضور میدانی مدیران ارشد کشور در استان‌ها از خصوصیات متمایز دولتمردان دولت سیزدهم است و شورای فرهنگ عمومی نیز از این روحیه مردمی و جهادی دولت متاثر شده است و سید مجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور به طور مستمر به استان‌ها سفر و موضوعات مرتبط با شورای فرهنگ عمومی استان‌ها را از نزدیک رصد و بررسی می‌کند که این موضوع در پیشبرد برنامه‌ها موثر است.
تدوین برش استانی سند مهندسی فرهنگی برای هریک از استان‌های کشور موضوع دیگری است که دولت سیزدهم به دنبال اجرایی کردن آن است تا مسائل و موضوعات فرهنگی مختص هر استان به طور شفاف و دقیق مشخص شود. بر اساس این سند مقرر شده است تا پنج مساله اصلی فرهنگی استان‌ها شناسایی و برای رفع آن راهکار و بودجه مشخصی تعیین شود.
همچنین پروژه‌های ملی نظیر جام جهانی فوتبال و یا موضوع مد و لباس و سایر موارد در دستور کار شورای فرهنگی عمومی کشور قرار دارد بدین صورت که در قالب این طرح‌ها از تمام استان‌های کشور ایده، نظر و راهکار مطالبه می‌شود. همچنین موضوع تحول در عرصه فرهنگ نیز در دستور کار دولت سیزدهم قرار دارد و شورای فرهنگ عمومی هم متاثر از آن است.
ایرنا: آیا مصوبات شورای فرهنگ عمومی جنبه تشریفاتی دارد یا لازم‌الاجراست و اثرگذاری لازم را در سطح جامعه ندارد؟
احمدی: حوزه فرهنگ مانند سایر عرصه‌ها نیست که نتیجه اقدامات آن به صورت آنی خودنمایی کند. نتیجه‌بخش بودن برنامه‌های فرهنگی نیاز به زمان دارد. زمانبر بودن اجرا و به نتیجه رسیدن سیاست‌ها و برنامه‌های فرهنگی سبب می‌شود تا انتظارات مردم در کوتاه‌مدت حاصل نشود و همین مساله این موضوع را متبادر می‌کند که دستگاه‌های فرهنگی به درستی به تکالیف و وظایف خود نمی‌پردازند.
از طرفی مسائل و موضوعات فرهنگی بسیار متنوع است و اهمیت شناسایی و اجماع نظر بر مساله موضوع مهمی ست در برخی موارد آرا و نظرات مختلف باعث می‌شود برخی صاحب‌نظران احساس کنند موضوعات اهمیت لازم را ندارد و نمی‌تواند اثرگذار باشد. از همین رو رسیدن به نقاط مشترک و اتفاق نظر بر یک مساله امر مهمی است.
موضوع دیگر این است که گاهی انتظارات از دستگاه‌های فرهنگی بیش از حد توان این دستگاه‌هاست. همانطور که می‌دانید به صورت سالانه در قبال وظایف دستگاه‌ها اعتبار مشخصی درنظر گرفته می‌شود و ساختار مشخصی نیز در دستگاه‌ها مستقر است.
در مواردی تکالیف و انتظارات جدید که توسط شوراهایی مانند شورای فرهنگ عمومی به دستگاه‌ها تکلیف می‌شود پیوست اعتباری ندارد و آن مصوبه را جز وظایف ذاتی دستگاه قلمداد می‌کنند و در مرحله اجرا موضوع با ایراداتی همراه می‌شود.
با وجود نکاتی که بیان شد، موضوع تحول در شورای فرهنگ عمومی مساله جدی و در حال پیگیری است، این موضوع مستلزم تحول در نگرش و همراهی همه اعضای این شوراست و برخی اقدامات از جمله تدوین برش استانی سند مهندسی فرهنگی کشور کمک کار تحول خواهد شد.
ایرنا: یکی از موضوعاتی که در روزهای اخیر مورد بحث قرار گرفته است، انتخاب ۳۱ اردیبهشت به عنوان روز چهارمحال و بختیاری از سوی شورای فرهنگ عمومی است. این تصمیم بر چه مبنا گرفته شده است؟
احمدی: اینکه برای هریک از استان‌های کشور یک روز مشخص در تقویم تعیین می‌شود موضوعی است که هم از نظر گردشگری و معرفی استان و هم از نظر پیوستگی اجتماعی مردم آن استان حائز اهمیت است و در این روز تمامی مردم استان از اقوام متنوع، متحد شده و قابلیت‌های خود را به نمایش می‌گذارند. به تازگی نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی روز ۳۱ اردیبهشت را به نام روز استان چهارمحال و بختیاری تصویب کرد.
این در حالی است که پیش از این بر اساس مصوبه شورای شهر شهرکرد، ۳۱ اردیبهشت با عنوان روز شهرکرد نامگذاری شده بود و این تقارن اعتراض برخی از فعالان فرهنگی و اجتماعی را به دنبال داشت. اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز این اعتراض را به مجموعه شورای فرهنگ عمومی کشور انتقال داده است.
پیش از این موضوع ، انتخاب روزی به نام استان در شورای فرهنگ عمومی استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود و بر اساس نظر نخبگان و گروه‌های مختلف استان، نمایندگان مجلس، مسوولان ارشد استانی و نماینده ولی‌فقیه ۲۰ بهمن سالروز دیدار و بیعت جمعی از مردم استان با امام راحل به عنوان روز چهارمحال و بختیاری انتخاب، تصویب و به شورای فرهنگ عمومی کشور پیشنهاد شد.
این موضوع در شورای فرهنگ عمومی کشور نیز مصوب و برای تایید به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده اما پیشنهاد استان در این شورا مطرح و در نهایت رد شد و دلایلی که عنوان شد این بود که با توجه به شرایط آب و هوایی استان در فصل زمستان امکان طبیعت‌گردی و معرفی جاذبه‌های گردشگری استان سخت است و از سوی دیگر چون ۲۰ بهمن در دهه فجر قرار دارد و با جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی تداخل پیدا می‌کند و مراد اصلی که معرفی هرچه بیشتر استان و قابلیت‌های آن در سطح کشور و بین‌الملل است، فراهم نمی‌شود از همین رو بهتر است روز چهارمحال و بختیاری در فصل رویدادهای این استان که فصل بهار است تعیین شود.
از همین رو با توجه به بررسی‌های قبلی پیرامون دلایل نامگذاری مرکز استان روز ۳۱ اردیبهشت در شورای عالی انقلاب فرهنگی، بررسی و در نهایت تصویب می‌شود. لازم به یادآوری است که روز شهرها در تقویم ثبت نمی‌شود اما روز استان‌ها در زمینه تقویم ثبت می‌شود و فرصت مناسبی را برای تمرکز رسانه‌ای در سطح ملی برای معرفی هرچه بیشتر استان و به طبع آن مرکز استان فراهم خواهد کرد. به هر روی موضوع روزی به نام استان با روزی به نام شهرکرد ۲ موضوع متفاوت است و روز شهرکرد طبق مصوبه شورای شهر شهرکرد برقرار بوده و امید است در سال ۱۴۰۱ نیز مانند سال‌های قبل برنامه‌های متنوعی توسط مدیریت شهری و ارگان‌های مربوطه برگزار شود.
ایرنا: در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که تکلیف و عملکرد دستگاه‌های فرهنگی به برگزاری همایش و جشنواره ختم می‌شود و امور فرهنگی مهم از جمله سبک زندگی و ساماندهی لایه‌های زیرین فرهنگ در جامعه مغفول می‌ماند. آیا شما به عنوان متولی فرهنگ و هنر استان و دبیر شورای فرهنگ عمومی چنین موضوعی را تایید می‌کنید و در این صورت چه تدبیری برای رفع این کاستی درنظر گرفته‌اید؟
احمدی: فرهنگ مقوله بسیار مهمی است که مواجهه با آن با نگاه‌ها و یا اقدامات سطحی جامعه را به سمت هدف مطلوب هدایت نمی‌کند از همین رو برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه موضوع مهمی است.
برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها هرچند مفید است ولی اکتفای صرف به آنها مناسب نیست و توجه به تولید محصول می‌تواند به اثرگذاری بیشتر در جامعه منجر شود.
اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سیاست‌گذار، ناظر، هادی و حامی در عرصه فرهنگ و هنر با کمک همه اهالی فرهنگ و هنر استان موضوع محصول محوری را در کنار سایر وظایف خود در دست اقدام دارد و با صدور مجوزها، برنامه‌های آموزشی، گفت‌وگو و همبستگی بیشتر هنرمندان در راستای تحول در عرصه فرهنگ ارتقا سطح کیفی اقدامات را مدنظر قرار داده است. همچنین با بررسی موضوعات در شورای فرهنگ عمومی اقدامات سایر دستگاه‌های فرهنگی جهت‌دهی و ریل‌گذاری می‌شود و نقش دستگاه‌ها در موضوعات محوری مانند سبک زندگی و یا مساله جهاد تبیین تعیین می‌شود.
ایرنا: شورای فرهنگ عمومی استان در خصوص یکی از مهمترین مطالبات و دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص جهاد تبیین چه برنامه‌هایی در دستور کار خود دارد؟
احمدی: در این خصوص سند فرهنگی، اجتماعی جهاد تبیین توسط بسیج اساتید استان تهیه، تدوین و به شورای فرهنگ عمومی استان ارائه شد. پس از بازنگری و اعمال نظر اعضا این سند مورد تصویب شورا قرار گرفت و توسط استاندار به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است. در این سند نقش و جایگاه نهادها و دستگاه‌های همکار در اجرای اقدامات مشخص شده است.
ایرنا: یکی از آسیب‌های فرهنگی موجود در سطح استان نام برخی از معابر و تابلو برخی از اصناف سطح شهرهاست است، شورای فرهنگ عمومی برای رفع این آسیب چه تصمیمی دارد؟
احمدی: مساله نامگذاری یکی از دغدغه‌های شورای فرهنگ عمومی است و پاسداشت زبان فارسی وظیفه همگانی است. طبق قانون نامگذاری معابر، اماکن عمومی و شهرها توسط شورای نامگذاری معابر و اماکن عمومی که ۲ نفر از اعضای آن با تصویب شورای فرهنگ عمومی استان معرفی می‌شوند، انجام می‌گیرد.
در خصوص نامگذاری اماکن خصوصی و اصناف نیز هریک از کسبه در زمان دریافت مجوز مکلف هستند که به صنف مربوطه مراجعه و نام انتخابی را برای تایید به اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کنند تا پس از بررسی لازم اعلام نظر شود و در نهایت مجوز مربوطه توسط صنف به متقاضی ارائه شود.
در خصوص تغییر نام برخی از تابلوهای اصناف که در سال‌های گذشته اسامی غیرفارسی انتخاب کرده‌اند که تلاش می‌شود تا به صورت اقناعی اصلاح لازم انجام شود.
ایرنا: تصمیم شورای فرهنگ عمومی استان در خصوص پخش عمومی بازی‌های جام جهانی فوتبال در سطح شهرهای استان چیست؟
احمدی: شورای فرهنگ عمومی برای این موضوع شورایی را متشکل از مدیرکل ورزش و جوانان و جمعی از کارشناسان و دستگاه‌های مرتبط تشکیل داده است و نتیجه مصوبات این شورا در صحن شورا فرهنگ عمومی مطرح و با توجه به نظر اعضا این موضوع همچنان در استان در حال بررسی است و منتظر اظهارنظر دستگاه‌های ذی‌ربط در این خصوص هستیم.با این وجود سینما بهمن از جمله مکان‌هایی است که برای پخش زنده مسابقات تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی اعلام آمادگی شده است.
نظر شما