حقوق بشر بن سلمان

«لینا الشریف»، «اسماء السبیعی» و «عبدالله جیلان»، ۳ تن از بازداشت شدگانی هستند که توسط مقامات سعودی  و صرفاً به دلیل صحبت در شبکه‌های اجتماعی درباره مشکلات جامعه عربستان و زوال آزادی‌ها و حقوق مدنی در این کشور، به تروریسم و تامین مالی متهم شده‌اند.  

آنها می‌دانستند کاری که انجام می‌دهند مخاطره‌آمیز است، اما این احساس در آنها حاکم بود که بخشی از یک مأموریت عالی برای بهبود وضعیت خود با برجسته کردن شکست‌ها و مشکلات جامعه عربستان، حمایت از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها و حمایت از یکدیگر هستند و معتقد بودند که استفاده از نام مستعار در جریان بحث ها و صحبت های خود در شبکه های اجتماعی امنیت آنها را در مقابل مقامات عربستان سعودی تامین خواهد کرد اما این عقیده درست نبود.

تعداد واقعی افرادی که به این شیوه توسط مقامات ریاض بازداشت شده‌اند، صدها نفر تخمین زده شده است، اما خانواده‌ها و دوستان آنها از ترس انتقام گیری مقامات جرأت نمی‌کنند درباره بستگان ربوده شده‌ خودشان صحبت کنند.

«لینا الشریف»
لینا الشریف یک پزشک جوان در بیمارستانی در ریاض بود. او از اتفاقاتی که در اطرافش در جامعه رخ می‌داد، عصبانی بود و با نام مستعار در توییت های خود وضعیت حقوق بشر در عربستان را بازتاب می‌داد.

وی چندین بار اخطارهایی را از طریق اینترنت و گروه‌های شبکه‌های اجتماعی دریافت کرد و در این پیام‌ها به او اعلام شده بود که شناسایی شده و بازداشت خواهد شد. همین مسئله باعث شد تا وی با یک وکیل قرارداد ببندد تا به محض بازداشت شدنش توسط مقامات عربستان سعودی داستان او را بازگو کند.

لینا از وضعیت حقوق بشر وحشت زده بود، اما نمی‌توانست علناً در مورد آن صحبت کند. با این حال، در بحبوحه بحران کرونا شروع به صحبت و فعالیت با نام مستعار در شبکه‌های اجتماعی کرد تا اینکه اواخر ماه مه ۲۰۲۱، نیروهای امنیتی به خانه اش یورش برد و او  را دست و پا بسته بازداشت کرد و پس از آن به مدت چهار ماه ناپدید شد.

در نهایت، سپتامبر ۲۰۲۱ و در پاسخ به گزارش ارسالی از سوی کارگروه ناپدیدشدگان اجباری و غیر ارادی سازمان ملل، مقامات ریاض ناگزیر به افشای محل نگهداری وی شدند و اعلام کردند که او در زندان بدنام «الحائر» نگهداری می‌شود. این زندان در نزدیک ریاض و محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی و فعالان حقوق بشر و مدنی است.

عربستان اعلام کرد که لینا طبق قانون مقابله با «تروریسم» و تامین مالی «تروریسم» بازداشت شده است؛ قانونی جنجالی که پس از سرکار آمدن محمد بن سلمان ولیعهد و حاکم دوفاکتوی سعودی وضع شد.

از آن زمان به بعد دیگر اطلاعاتی از لینا در دست نیست و وی آزاد نشده است.

«أسماء السبیعی»
اسماء السبیعی در توییتر فعال بود و مانند دیگران پیرامون مسائل مربوط به خشونت خانگی و خشونت مقامات می‌نوشت، اما بیشتر بحث‌هایی که او در آن شرکت می‌کرد، درباره مبارزه با خشونت خانگی و مسائل زنان بود.

السبیعی نیز به سرنوشت لینا الشریف دچار شد و سرویس امنیتی کشور عربستان ژوئن ۲۰۲۱ به خانه السبیعی یورش برد و او را به زور ربود.

پس از مدتها بی‌خبری از اسماء، دولت عربستان اذعان کرد که او نیز در زندان الحائر بازداشت شده است.  

السبیعی در گزارشی در ژوئن ۲۰۲۲ که توسط شبکه MBC سعودی پخش شد، در میان زندانیان زن در زندان الحائر مشاهده شد. این اقدام مقامات سعودی در قالب بخشی از یک کمپین رسانه‌ای برای بهبود وجهه خود و متفاوت جلوه دادن وضعیت اسف بار داخل زندان‌های این کشور صورت می‌گرفت.

«عبد الله جیلان»
دوست عبدالله جیلان که خود را با نام «ناصر» معرفی می کند، در این باره گفت: جیلان نسبت به اتفاقات کشورهای عربی و به ویژه یمن ناراحت بود. او به مسائل حقوق بشری نیز علاقه مند بود.

ناصر افزود: عبدالله آرزو داشت که پزشک شده و در عربستان خدمت کند لذا برای تحصیل در رشته بهداشت عمومی به دانشگاه «وست چستر» در ایالت «پنسیلوانیا» آمریکا رفت. عبدالله فکر می کرد که محمد بن سلمان به وعده‌های اصلاحات خود عمل خواهد کرد اما پس از آن که به عربستان برگشت، به در بسته خورد و به خاطر فساد و بروکراسی فرصتی شغلی نیافت و به همین دلیل به عنوان راننده مشغول به کار شد. وعده های دروغین بن سلمان باعث شد که جیلان در شبکه های اجتماعی با نام مستعار شروع به انتقاد از  بروکراسی و فساد در این کشور کند.

هنوز مشخص نیست که مقامات سعودی چگونه توانسته‌اند از طریق حساب کاربری جیلان که در زمان بازداشت حدود ۴۰۰ دنبال کننده داشت، به وی دست یافته  و او را بازداشت کنند.

شکنجه های وحشیانه 
مقامات عربستان به روش های نامشخصی موفق به شناسایی هویت عبد الله جیلان شدند و غروب ۱۲ مه ۲۰۲۱، ۲۰ مامور امنیتی با لباس‌های مبدل سوار بر شش دستگاه خودرو و ایجاد رعب و وحشت در محل، او را از خانه مادرش در شهر مدینه منوره ربودند

ماموران تمام وسایل الکترونیکی خانه از جمله تلفن همراه مادر جیلان را با خود بردند، این اتفاقات در مقابل دیده یکی از برادران کوچک جیلانی رخ داد و خشونت نیروهای سعودی به حدی بود که برادر جیلان همچنان ترس بازگشت به خانه مادرشان را دارد.

طبق گزارش گروه حقوق بشری «مینا» که پرونده جیلان را مستندسازی کرده است، پس از بازداشت وی، نامزدش که مقیم انگلیس است، برای اطلاع از اتفاقی که برای جیلان افتاده است، برای مادر او پیامک فرستاد و پیامی با این محتوا دریافت کرد که «حال عبدالله خوب است». اما پس از آن، به این دختر هشدار داده شد که به دلیل فعالیت در اینترنت از ورود به عربستان سعودی منع خواهد شد.

برپایه این گزارش، خانواده عبد الله جیلان از منابعی متوجه شده‌اند که پسرشان در زندانی در شهر مدینه منوره نگهداری می‌شود و در جریان جلسات بازجویی، با شوکر برقی به شدت شکنجه شده است.

مقامات عربستان اتهامات مشابهی را به جیلان نسبت داده‌اند و ژوئیه ۲۰۲۱ و در پاسخ به شکایت کارگروه ناپدیدشدگان اجباری و غیر ارادی سازمان ملل اعلام کردند که او را طبق قانون مقابله با تروریسم و تامین مالی آن بازداشت کرده‌اند.

بنا بر اعلام سازمان دیده‌بان حقوق بشر، قانون مبارزه با تروریسم اجازه می‌دهد که انتقاد مسالمت آمیز شهروندان سعودی نیز هدف مقامات سعودی قرار گیرد. این قانون به دادستان‌ ها و ریاست امنیت کشور اختیارات گسترده ای برای بازداشت افراد، زیرنظر گرفتن تماس ها و داد و ستدهای مالی آنها، پیگیری و مصادره اموال آنها بدون نظارت قضایی را می دهد و فرایند قانونی و محاکمه عادلانه را تضعیف می کند.

سازمان حقوق بشر عربستان مستقر در اروپا نیز در گزارش خود اعلام کرده است که  بر اساس رصدی که این سازمان انجام داده، شهروندان عربستان از لحظه دستگیری تحت انواع شکنجه قرار می گیرند و این شکنجه ها با صدور احکام متوقف نمی شود بلکه بد رفتاری ها پس از اجرای احکام ادامه می یابد و شامل حال خانواده های محکومان نیز می شود.  

بر اساس اعلام این سازمان حقوق بشری، عربستان سعودی انواع مختلفی از شکنجه‌های روحی و جسمی را علیه بازداشتی ها که بعدا" با مجازات اعدام روبرو می‌شوند، انجام می‌دهد و در زمان بازداشت با ضرب و شتم و زورگویی و تبعید که مدت آن در برخی موارد بسیار طولانی‌ است، مواجه می شوند.  

این سازمان حقوق بشری عربستان در اروپا استفاده از الگوهای شکنجه فیزیکی از جمله شوک الکتریکی، محرومیت از خواب، ضرب و شتم، کشیدن ناخن، آویزان کردن از پا و موارد دیگر را که با هدف مجبور کردن فرد بازداشت شده به اعتراف یا امضای اعترافنامه در مرحله بازجویی انجام می شود، مستند کرده است.  

این سازمان علاوه بر شکنجه های جسمی، انجام شکنجه های روانی علیه تعدادی از بازداشت شدگان که به اعدام محکوم شده بودند از جمله تهدید خانواده هایشان را رصد کرده است.

بر اساس گزارش سازمان حقوق بشری عربستان در اروپا، بازداشت شدگان افزون بر این اعمال دیگری مانند محرومیت از تماس با خانواده، ضرب و شتم و توهین های روزانه مواجه می شوند و در بسیاری از موارد، شکنجه منجر به معلولیت یا مصدومیت و درد دائمی و همچنین حالت اغما و از دست دادن هوشیاری می‌شود و در بسیاری از موارد، زندانی از حق درمان محروم است.