در این میزگرد که با حضور معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، فعال بخش خصوصی در گردشگری سلامت و مسئول گردشگری سلامت بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی پیوند اعضای ابوعلی سینا برگزار شد، هر یک از حاضرین به بیان مشکلات و چالش‌های افراد فعال در این عرصه پرداختند و نقطه نظرات و دیدگاه‌های خود برای حل این مشکلات را ارائه دادند.
آنها ضمن تاکید بر ظرفیت و پتانسیل استان فارس در گردشگری سلامت عنوان کردند که نبود مدیریت واحد، کمبود زیرساخت‌ها، عدم فرهنگسازی صحیح و ذهنیت نادرست گردشگران نسبت به شرایط اجتماعی کشور، نبود تبلیغات از مهمترین مشکلات افراد فعال در این عرصه به شمار می‌روند که این مشکلات برنامه‌ها و اهداف در نظر گرفته شده در این حوزه را تحت تاثیر قرار داده است.
لزوم ایجاد هتل بیمارستان و راه‌اندازی خط پروازی در استان فارس
استان فارس در حالی پذیرای گردشگران و بیماران از کشورهای مختلف است که هنوز از داشتن یک هتل‌بیمارستان محروم است. این در حالیست که هتل‌بیمارستان‌ها اصلی‌ترین رُکن گردشگری سلامت هستند که این صنعت را در کشورهای پیشرفته دنیا رونق می‌دهند. لذا ایجاد هتل بیمارستان و راه‌اندازی پروازهای هوایی یکی از پیش‌نیازها برای تسهیل در فرآیند توریسم درمانی به شمار می‌رود.
مهرداد شریفی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز بر ضرورت توسعه و ایجاد زیرساخت‌های لازم در صنعت گردشگری سلامت فارس تأکید کرد و گفت: حل مشکلات گردشگری فارس در گرو توسعه زیرساخت‌ها در این حوزه است؛ لذا باید هتل‌های بیشتر و بهتری را برای تحقق این امر آماده و پروازهای جدید ایجاد کنیم؛ در حال حاضر بسیاری کشورها از هتل بیمارستان بهره می‌برند اما در شیراز هتل بیمارستان نداریم و در هنگام پذیرش بیماران از همه هتل‌ها استفاده می‌کنیم.
معاون دانشگاه علوم پزشکی شیراز: "در ۶ ماه اخیر بازارهای جدیدی شکل گرفته و از کشورهای آفریقایی و حتی اروپایی مانند کشور آلمان، بیمارانی داریم که به دلیل پایین بودن هزینه درمان در ایران به مراکز درمانی استان فارس مراجعه می‌کنند
ضرورت فراهم کردن زمینه انتقال بیمار از عراق
وی ادامه داد: کشوری مانند عراق، ظرفیت خوبی برای گردشگری سلامت محسوب می‌شود؛ اگر بتوانیم زیرساخت‌های هوایی را برای انتقال بیمار از این کشور فراهم کنیم قطعا ظرفیت بسیار خوبی ایجاد کرده‌ایم. افزایش تعداد پروازها در برخی کشورهای عربی هم کمک شایانی به رونق گردشگری سلامت استان فارس می‌کند.
شریفی اضافه کرد: در حال حاضر بازار اصلی گردشگری سلامت ایران و استان فارس، کشورهای حوزه خلیج فارس هستند؛ در طول سال‌های اخیر بسیاری از افراد نیازمند درمان از کشورهای عمان، امارت، کویت و قطر راهی استان فارس شده‌اند.
ایجاد بازارهای جدید در ۶ ماه اخیر
وی عنوان کرد: در ۶ ماه اخیر بازارهای جدیدی شکل گرفته است و از کشورهای آفریقایی و حتی اروپایی مانند کشور آلمان بیمارانی داریم که به دلیل پایین بودن هزینه درمان در ایران به مراکز درمانی استان فارس مراجعه می‌کنند. بازار جدیدی نیز در آسیای میانه ایجاد شده است. امیدواریم بتوانیم تا پایان سال بازارهای جدید بیشتری ایجاد کنیم.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز یادآور شد: جامعه پزشکی استان فارس و شهر شیراز همیشه شهره عام و خاص بوده است و به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس اعتقاد بسیاری به پزشکان شیرازی و درمان آنها داشته و دارند و به همین دلیل از دیرباز شاهد حضور گردشگران بسیاری در استان فارس و شهر شیراز بودیم.
رُشد ۲۰۰ درصدی آمار گردشگران
وی به رُشد ۲۰۰ درصدی آمار گردشگران استان فارس در حوزه توریسم درمانی اشاره کرد و گفت: آمار مراجعین سیر صعودی داشته است؛ هرچند در دوران کرونا این آمار کاهش یافته بود اما خوشبختانه از ابتدای سال ۱۴۰۱ سیر صعودی را طی کرده و نزدیک به ۲۰۰ تا ۲۵۰ درصد آمار ورود توریست در حوزه گردشگری سلامت افزایش داشته است.
شریفی عنوان داشت: رُشد آمار گردشگران در این حوزه به دلیل بهتر شدن شرایط بیماری کرونا و برنامه‌ریزی‌هایی بوده که در این حوزه انجام شده‌است.
وی با بیان اینکه رونق گردشگری سلامت جزو مهمترین اولویت‌های استاندار فارس محسوب می‌شود، گفت: کارگروهی در حوزه گردشگری سلامت با محوریت استانداری فارس تشکیل شده که در این کارگروه همه دستگاه‌ها مشکلات خود را مطرح می‌کنند و راهکارهایی برای حل این مشکلات نیز ارائه می‌شود.
ایجاد تعاملات بین دستگاه‌های مختلف
شریفی اضافه کرد: تعاملات خوبی نیز بین دستگاه‌های مختلف شکل گرفته و تمهیدات لازم برای خدمات‌رسانی به گردشگران از ابتدای ورود آنها به شیراز تا زمان خروج‌شان از این شهر اندیشیده شده است.
وی گفت: این اقدامات باعث شده آمار بیمارانی که به شهر شیراز مراجعه می‌کنند افزایش یابد. هرچند این اقدامات برای ما کافی نیست چراکه معتقدیم هنوز از تمام ظرفیت‌های استان فارس در این عرصه استفاده نشده است.
شریفی ابراز کرد: امیدواریم بتوانیم با برطرف کردن مشکلات و رفع کم و کاستی‌ها شاهد پیشرفت‌های بیشتری در این حوزه باشیم.
وی با اشاره به اینکه تبلیغات نقش بسزایی در رونق گردشگری سلامت دارد، گفت: باید تبلیغات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد و توانمندی‌های استان فارس به کشورهای دیگری غیر از کشورهای حوزه خلیج فارس معرفی شود؛ برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی نیز نقش مهمی در معرفی ظرفیت‌های کشور و استان فارس در عرصه گردشگری سلامت دارند.
این مقام مسئول تاکید کرد: اگر در این مسیر گام‌های محکم‌تری برداریم می‌توانیم به موفقیت‌های قابل‌توجهی در این عرصه دست یابیم.
۱۱ بیمارستان فارس دارای مجوز فعالیت در عرصه گردشگری سلامت
وی با بیان اینکه ۱۱بیمارستان در فارس مجوز فعالیت در عرصه توریسم درمانی دارند، گفت: البته بخش عمده‌ای از خدماتی که در حوزه گردشگری سلامت ارائه می‌شود به صورت سرپایی است که توسط کلینیک‌های پوست و درد و برخی مراکز درمانی انجام می‌شود.
شریفی افزود: بیشترین مراجعات گردشگران خارجی و حتی داخلی به استان فارس در سال‌های گذشته به منظور دریافت خدمات چشم پزشکی بوده اما در گزارشات اخیر متوجه شدیم که رشته های تخصصی دیگری هم وارد این بازار شده‌اند و هم‌اکنون بسیاری از توریست ها برای سایر درمان‌ها به استان فارس مراجعه می‌کنند.
مشکلی در صدور روادید نداریم
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با اشاره به اینکه در حال حاضر مشکلی در صدور روادید نداریم، گفت: زیرساخت‌های موردنیاز در فرودگاه‌های استان ایجاد و هماهنگی‌های لازم با سفارت سایر کشورها انجام شده است. می‌توان گفت استانداری فارس در این زمینه هم به صورت جدی پای کار است و تمهیدات لازم اندیشیده شده است.
شریفی اظهار داشت: قرار بود امسال ظرفیت‌مان را در حوزه گردشگری سلامت نسبت به سال‌های گذشته سه برابر کنیم؛ خوشبختانه این امر محقق شده و به رشد ۲۰۰ تا ۲۵۰ درصدی آمار مراجعه‌کنندگان رسیده‌ایم. با این وجود نیاز است که تلاش بیشتری در این زمینه داشته باشیم.
نقش پررنگ استان فارس در جذب گردشگر سلامت
علی طاهری مسئول واحد گردشگری سلامت بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی پیوند اعضای ابوعلی سینا نیز در این میزگرد به جایگاه استان فارس در این عرصه اشاره کرد و گفت: بدون شک نقش استان فارس در جذب گردشگر سلامت در منطقه خاورمیانه بسیار مهم و حائز اهمیت است.مسئول واحد گردشگری سلامت بیمارستان پیوند اعضا: "سفر به شیراز که از ظرفیت خوبی در حوزه گردشگری و پزشکی بهره می‌برد، طرفداران زیادی پیدا کرده است
وی با بیان اینکه گردشگری سلامت راهی برای جذب گردشگران با هدف ارائه خدمات درمانی و پزشکی است، گفت: ایران و شهر شیراز به دلیل وجود پزشکان مجرب و متخصص و کادر علمی معتبر و شایسته‌ای که از گذشته تا کنون در درمان بیماری‌ها نقش‌آفرینی داشته‌اند و همچنین به دلیل سابقه درخشان تاریخی و شرایط مطلوب گردشگری از مهمترین پایگاه‌های جذب گردشگر سلامت بوده و هستند.
طاهری بر ضرورت ارتقا جایگاه گردشگری سلامت در استان فارس تأکید کرد و افزود: برای ارتقا جایگاه گردشگری سلامت نیاز مبرمی به افزایش امکانات رفاهی، افزایش هتل‌آپارتمان‌ها و اقامتگاه‌ها داریم؛ می‌توان گفت صنعت هتلداری اولین صنعتی است که در ارتباط مستقیم با گردشگری سلامت قرار می‌گیرد؛ چراکه گردشگران پس از سفر به کشور مقصد بلافاصله نیاز به استقرار و دریافت خدمات اقامتی دارند.
لزوم تسهیل فرآیند صدور روادید
وی تسهیل در فرآیند صدور روادید برای گردشگران خارجی را از دیگر ضروریات در این عرصه دانست و گفت: کشورها برای کنترل بهتر و مدیریت ورود و خروج مسافران و گردشگران و رشد بیشتر صنعت گردشگری خود، ضوابط و مقرراتی وضع کرده‌اند که به قوانین روادید سفر معروف است؛ در سال‌های اخیر با رونق گردشگری سلامت، سفر با انگیزه‌های درمانی و پزشکی به مقاصد خارجی و حضور در شیراز که از پتانسیل خوبی در حوزه گردشگری و پزشکی بهره می‌برد، طرفداران زیادی پیدا کرده است و لازم است توجه بیشتری به این مسئله شود.
طاهری اضافه کرد: برای صدور روادید، وضعیت بیمار متقاضی و اسناد مثبته پیش از صدور روادید مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت و پس از احراز اولیه بیماری و اصالت مدارک اقدام به صدور روادید خواهد شد.
او با بیان اینکه گردشگری سلامت نیاز به ارتقا فرهنگ عمومی و تبلیغات در این زمینه دارد، به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: فرهنگ پذیرش گردشگر سلامت یک عامل مهم در توسعه صنعت توریسم درمانی است که باید این فرهنگ در شهر و کشور ما نهادینه شود.
این فعال در حوزه سلامت تأکید کرد: فرهنگ تعامل و برخورد مناسب با گردشگر سلامت، بسیار حیاتی است و این موضوع، دست کمی از اهمیت تجهیزات و زیرساخت‌های درمانی برای توسعه گردشگری سلامت ندارد. لذا نیاز است که عموم مردم و حتی فعالان صنعت گردشگری سلامت با نحوه برخورد مناسب با گردشگر سلامت، آشنا شوند.
ضرورت شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی
طاهری با بیان اینکه شرکت در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است، افزود: برگزاری نمایشگاه بین المللی گردشگری سلامت بهترین فرصت برای رونق اقتصادی، ارتقا و تبلیغ صنعت گردشگری و بهره‌گیری از پتانسیل پزشکی استان است که برنامه ریزان امر باید برای تحقق این مهم نهایت بهره را ببرند.
مسئول گردشگری سلامت بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی پیوند اعضای ابوعلی سینا اظهار داشت: بدون‌شک معرفی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهتر شناخته‌شدن پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مراکز درمانی و گردشگری نقش بسزایی در رونق گردشگری سلامت دارد.
گردشگری سلامت نیازمند مدیریت واحد است
نحوه مدیریت گردشگری سلامت هم یکی از مهمترین دغدغه‌های صنعت توریسم درمانی محسوب می‌شود؛استان فارس در سال‌های اخیر نسبت به سال‌های گذشته رشد چشمگیری در صنعت گردشگری سلامت داشته است و گردشگران بسیاری از کشورهای مختلف برای گذراندن مراحل درمان بیماری خود به این استان سفر می‌کنند. هرچند این استان هنوز هم به سطح قابل‌قبولی در گردشگری سلامت نرسیده و برخی از فعالان در این عرصه بر این باور هستند که عدم مدیریت صحیح موجب نابسامانی در این صنعت شده است.
فعال بخش خصوصی: "گردشگری سلامت به همان اندازه که گسترده و بزرگ است به همان اندازه هم آسیب‌پذیر است و نیازمند حمایت دولت استسید وحید حسینی فعال بخش خصوصی حوزه گردشگری سلامت که معتقد است گردشگری سلامت نیازمند مدیریت واحد است، در این باره گفت: نبود مدیریت واحد و یکدست در حوزه گردشگری و سلامت از مهمترین مشکلات افراد فعال در این عرصه است؛ در حقیقت گردشگری سلامت از زمان سیاستگذاری تا اجرا باید یک مدیریت واحد داشته باشد.
وی ادامه داد: امروزه در دنیا به گردشگری به عنوان یک صنعت درآمدزا می‌نگرند و حتی گردشگری در قرن جدید به عنوان صنعت اول دنیا محسوب می‌شود.
این پزشک افزود: گردشگری بر مبنای هدف یا فعالیت در مقصد انواع مختلفی از جمله طبیعت‌گردی، تاریخی، تفریحی، فرهنگی، علمی و ورزشی دارد؛ گردشگری سلامت نیز یکی از انواع گردشگری به شمار می‌رود که امروزه به آن تأکید زیادی می‌شود و بسیار مورد توجه است.
موقعیت مطلوب ایران به عنوان مقصد گردشگری سلامت
فعال حوزه گردشگری سلامت در استان فارس اضافه کرد: منظور از گردشگری سلامت این است که شخص با هدف اولیه درمان یا پیشگیری از بیماری و یا پرداختن به مسائل سلامت و بهداشت اقدام به سفر می‌کند.
حسینی بیان داشت: کشور ایران به دلیل اینکه از شرایط مطلوب جغرافیایی و موقعیت خاص اقلیمی، مذهبی و تاریخی در منطقه بهره می‌برد و همچنین به دلیل اینکه در بخش سلامت نیز از گذشته پیشرو بوده به عنوان مقصد گردشگری سلامت مورد توجه گردشگران بسیاری قرار گرفته است.
مسئول فنی شرکت تسهیل‌گر گردشگری سلامت "پرشیا مدتورز" افزود: در کشور ما و به ویژه استان فارس بیش از ۳۰ سال است که بخش گردشگری سلامت فعال است اما این بخش در گذشته به صورت سنتی فعالیت داشته است؛ امروزه گردشگری سلامت در استان فارس به صورت کاملا تخصصی و با انجام نظارت‌های مستمر و قابل توجهی دنبال می‌شود.
ساماندهی گردشگری سلامت و استانداردسازی آن در کشور
حسینی بیان کرد: در سال ۱۳۹۸ تفاهم‌نامه‌ای مبنی بر ساماندهی گردشگری سلامت و استانداردسازی آن بین وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منعقد شد که بر اساس آن دانشگاه علوم پزشکی شیراز به این موضوع ورود و مجوزهایی را تحت عنوان شرکت‌های تسهیل‌گر گردشگری سلامت صادر کرد.
وی یادآور شد: تمام این شرکت‌ها از یک پزشک به عنوان مسئول فنی و یک کارشناس و متخصص امر گردشگری بهره می‌برند و مجوزهای خود را هم از وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی دریافت می‌کنند.
این فعال حوزه گردشگری سلامت بیان داشت: ما ضمن احترامی که برای سیستم سنتی و پیشکسوتان این امر قائل هستیم، تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا گردشگری سلامت را در قالب امروزی و مُدرن دنبال کنیم و از پرداختن به این بخش به صورت سنتی فاصله بگیریم.
روند پذیرش بیمار
وی یادآور شد: استفاده از فضای مجازی برای بازاریابی، تشکیل پرونده‌های پزشکی و بهره‌گیری از نیروهای متخصص از جمله اقداماتی است که توسط شرکت‌های تسهیل‌گر انجام می‌شود و روند پذیرش بیمار هم به این صورت است که بیمار اطلاعات پزشکی خود را برای ما ارسال می‌کند و این اطلاعات توسط تیم پزشکی بررسی می‌شود؛ این تیم در نهایت پیشنهاد درمانی خود را مطرح می‌کند و اگر بیمار پیشنهاد ما را پذیرفت می‌تواند اقدام به خرید بسته درمانی شرکت کند.
حسینی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه استان فارس و ایران چه جایگاهی در گردشگری سلامت دارند، گفت: در حال حاضر در ایران حدود ۲۷۰ بیمارستان، خدمات گردشگری سلامت را به بیماران بین‌المللی ارائه می‌دهند که تنها ۱۲۵ بیمارستان از این مجموع تمام مجوزهای رسمی را به صورت کامل دریافت کرده‌اند.
وی بیان کرد: بر اساس آخرین گزارش اعلام شده از دفتر گردشگری سلامت وزارت بهداشت ایران در گردشگری سلامت از رتبه ۴۱ در دنیا برخوردار است.
کمبود زیرساخت گردشگری
حسینی به بیان راهکارهایی برای ارتقای گردشگری سلامت در ایران و استان فارس پرداخت و گفت: استان فارس سابقه طولانی در صنعت گردشگری سلامت دارد اما متاسفانه با کمبود و نقص زیرساخت‌های لازم در این زمینه مواجه است و این مسئله موجب شده تا در میدان رقابت با کشورها و استان‌هایی که به تازگی پا به این عرصه گذاشته‌اند عقب بیفتد.
وی با اعتقاد به اینکه استان فارس ظرفیت‌های بسیار بالایی در بخش پزشکی و گردشگری دارد، گفت: متاسفانه در بحث زیرساخت‌های گردشگری با کمبود هتل‌های درجه بالا و تعداد محدود پروازهای فرودگاه به مقصد کشورهایی که نیاز به گردشگری سلامت دارند مواجه هستیم. همچنین در معرفی توانمندی‌های استان فارس در زمینه گردشگری و پزشکی اقدامات قابل توجهی صورت نگرفته است
اصلاح ذهنیت نادرست گردشگران متاثر از تبلیغات بیرونی
وی افزود: ما این را یکی از رسالت های خود می‌دانیم که ذهنیت نادرست ساخته شده در اثر تبلیغات سوء را در گردشگران از بین ببریم و در این امر تا حدود زیادی موفق بوده‌ایم چراکه وقتی گردشگران برای درمان به استان فارس مراجعه می‌کنند از خدمات‌رسانی و حتی محیط اجتماعی جامعه ابراز رضایت دارند.
او با اشاره به اینکه دولت و رسانه‌ها نقش مهمی در معرفی توانمندی ها و پتانسیل‌های استان فارس در زمینه گردشگری سلامت دارند، گفت: معرفی جاذبه‌های توریستی و خدمات و امکانات پزشکی جمهوری اسلامی ایران در بازارهای خارجی ضرورت دارد و رسانه می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.
گردشگری سلامت نیازمند حمایت دولت
این پزشک بیان کرد: گردشگری سلامت به همان اندازه که گسترده و بزرگ است به همان اندازه هم آسیب‌پذیر است و نیازمند حمایت دولت است.
مسئول فنی شرکت تسهیل‌گر گردشگری سلامت "پرشیا مدتورز" اظهار کرد: پس از گذراندن دوران کرونا شرایط مناسبی برای فعالیت دوباره شرکت‌ها در عرصه گردشگری سلامت مهیا شد اما برخی رخدادها و مشکلات ارتباطی به بدنه گردشگری سلامت آسیب وارد کرد و نیاز است که تدابیر لازم در این زمینه اتخاذ شود. حمایت دولت با اعطای تسهیلات و اختصاص یافتن شرایط ویژه به پهنای باند اینترنتی می‌تواند کمک شایانی به فعالان در این عرصه کند.
حسینی در ادامه به نخستین نمایشگاه تخصصی گردشگری سلامت شیراز و پانزدهمین نمایشگاه تجهیزات پزشکی، بیمارستانی، آزمایشگاهی، توانبخشی و صنایع دارویی که از دوم تا پنجم آذرماه برپا شد، اشاره کرد.
این فعال حوزه گردشگری سلامت به حضور هیأت‌هایی از کشورهای خارجی در این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: چهار هیئت خارجی از کشورهای افغانستان، پاکستان، سوریه، تاجیکستان و یک هیئت غیررسمی از کشور عمان در این نمایشگاه حضور داشتند.
این فعال بخش خصوصی بیان کرد: تیم ما به عنوان گروه فعال گردشگری سلامت در این نمایشگاه دیدارهای خوبی با این چهار هیأت خارجی داشت؛ همه آنها در بخش گردشگری سلامت تمایل همکاری با شهر شیراز داشتند و این کشورها تفاهم‌نامه‌هایی هم برای همکاری‌های دوجانبه چه در در بحث گردشگری درمانی و چه در بحث اعزام دانشجو با دانشگاه علوم پزشکی شیراز امضا کرده اند.
حسینی اظهار داشت: یکی از علاقه‌مندی‌های هیأت‌های خارجی به ویژه هیأت‌های سوریه و پاکستان بحث طب سنتی فعال و پربار کشور ایران بود.
وی اضافه کرد: در ایران طب سنتی و اسلامی با یکدیگر تلفیق شده و دانشکده طب سنتی اسلامی نیز فعالیت‌های قابل توجهی دارد. همچنین کلینک‌ها و داروخانه‌های طب سنتی هم در شیراز فعال هستند. لذا کشورهای خارجی برای فعالیت در این زمینه ابراز تمایل زیادی کردند.
این پزشک اظهار داشت: یکی از دغدغه‌های هیأت‌های خارجی در بحث تسهیل کار گردشگران سلامت این بود که هماهنگی‌های لازم برای صدور ویزاهای درمانی و همچنین صدور ویزاهای درمانی اورژانس صورت بگیرد که امیدواریم این امر هرچه سریعتر محقق شود.
با توجه به آنچه که توسط مدیران و فعالان حوزه سلامت در میزگرد تخصصی ایرنا بیان شد، به نظر می‌رسد رونق "گردشگری سلامت" در استان فارس به یک برنامه جامع راهبردی بلندمدت نیاز دارد؛ استان فارس می‌تواند با تکیه به ظرفیت‌های پزشکی و گردشگری خود بر مبنای یک راهبرد و برنامه علمی به پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه دست یابد و با ایجاد فرصت‌های تجاری، درآمدزایی و اشتغالزایی سهم بیشتری را در بازار منطقه‌ای و جهانی به خود اختصاص دهد.
نظر شما