کاوش، لازمه پاسخ به سوال‌های تاریخی «حریره» کیش است

مرتضی رمضانی گالشی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنابا اشاره به اینکه شهر تاریخی حریره جزیره کیش یکی از آثار ثبت شده در فهرست ملی است اظهار کرد: پیش از این دوره های مختلف در کمتر از پنج درصد از این شهر تاریخ کاوش های باستان‌شناسی انجام شده است.
وی اضافه کرد: در نتیجه این کاوش ها آثاری بدست آمده تاریخ آن حدود یک هزار سال تخمین زده و در نظر داریم برای تقویت حدس و گمان ها بررسی های دقیق تری در این محوطه تاریخی انجام شود.
معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش یاد آور شد: برای رسیدن به این اهداف باید کاوش مجددی در شهر حریره برای ظاهرسازی و احصا آثار و بناهایی مدفون شده و پاسخگویی به سوالات بی جواب انجام شود.
وی افزود: کاوش های باستان‌شناسی اطلاعات دقیق تری را در خصوص سوال هایی همچون اینکه آیا مراودات تجاری مطابق کیش با جاده ابریشم بوده و یا قبل از آن به عنوان زیستگاه مورد استفاده قرار گرفته و یا اینکه تاریخ آن به صده های چهارم تا ششم هجری قمری باز می گردد و یا اینکه تاریخی ماقبل از این ها دارد را به ما می دهد.
رمضانی گالشی گفت: در این راستا به زودی تفاهم نامه ای با پژوهشگاه میراث، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای انجام کاوش ها، مطالعات تاریخی و مسایل حفاری منعقد می شود تا این اقدامات تا پایان ماه جاری آغاز شود.
وی یادآور شد: علاوه بر آن قرار است در کنار این اقدامات پژوهشی، مرکز کاوش های باستان شناسی سواحل مکران در کیش نیز ایجاد شود که بر غنای تاریخی و میراثی این جزیره افزوده خواهد شد.
معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش اضافه کرد: کاوش در جزیره هندورابی، بستر دریا در بخشی از بندرگاه تاریخی حریره و یکی از محوطه های تاریخی جزیره از دیگر اهداف تفاهم نامه بین این سازمان و پژوهشکده میراث کشور است.
شهر تاریخی هزار ساله حریره به وسعت ۱۲۰ هکتار در شمال کیش واقع شده و از چند بخش شامل عمارت اعیانی، مسجد تاریخی، حمام، قنات های قدیمی و بندرتاریخی تشکیل شده و یافته های تاریخی نشان از شکوه و عظمت آن است.
این شهر باستانی مربوط به سده پنجم تا دهم هجری قمری ( دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی ) است که در سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مطالعات، پژو هش ها و کاوش های باستان شناسی در این شهر که از سال ۱۳۵۰ با حضور باستان شناسان داخلی و خارجی و از سال ۱۳۷۰ انجام شده است زوایایی از معماری اسلامی یک کلان شهر دوره اسلامی را نشان می دهد که به مدت ۵۰۰ سال و از قرن چهارم هجری تا قرن دهم هجری مسکونی و آباد بوده است.
با توجه به گستردگی این شهر در ساحل دریا ، به عنوان یک بندر شهر مهم نیز شناخته می شودکه بخش زیادی از معماری آن اسکله های قدیمی و بندرگاه تجاری آن بوده است.
شاید کمتر کسی باور کند که این شهر در اوج شکوفایی خود یکی از مراکز اصلی مبادلات تجار میان چین ، اروپا و شمال آفریقا بوده که با توجه محصور بودن جزیره در نوع خود منحصر بفرد است.
طی کاوش های انجام شده در این جزیره خانه اعیانی در نتیجه کاوش های یکی از تپه های شهر حریره بیرون آمده که حکایت اجتماع در آن است و اشیا سفالی، تزئینات دیوارها با گچ بری و کاشی های لعابدار مربوط به قرن های ۱۳ و ۱۴ میلادی بدست آمده است.
آثار به جا مانده از حمام حریره نیز در فاصله کمی از خانه اعیانی قرار داشته و دارای قسمت هایی مانند سربینه ، گرمخانه و تون حمام است که با صحن های متعدد و حصار آن در مجموع ۵۰۰ متر مربع وسعت داشته است.
در کرانه شمالی شهر تاریخی حریره، بر روی صخره ای بلند تاسیسات کارگاهی با بقایای بندرگاه تاریخی وجود دارد که با مجموعه کانال های افقی وزیرزمینی و چاه هایی که در دل لایه های مرجانی و کانال هایی که رو به دریا حفر شده ارتباط شهر را به دریا برقرار می کرده است.
در شرق این شهر تاریخی در سال ۱۳۷۸ طی کاوش های باستان شناسی بقایای مسجدی بزرگ به وسعت ۲ هزار متر مربع در شهر تاریخی حریره پیدا شد که به خاطر موقعیت قرار گیری دقیقا در مرکز این شهر و در واقع مسجد جامع آن به حساب می آید.