برقراری آرامش در کشور از روزهای پایانی آذر ماه، رسانه‌های خارجی فارسی‌زبانی را که حدود سه ماهی می‌شد بیشترین محتوای تولیدی خود را روی پوشش و تحریک ناآرامی‌ها در شهرهای مختلف کشور متمرکز کرده بودند، با چالش مواجه کرد.
انتشار پرشمار ویدئوهای به اصطلاح مخاطبان از حرکت‌های اعتراضی در مخالفت با نظام چنان پوشش و تعمیم داده می‌شد که گویی همه ایران در خیابان‌ها و در حال ستیز با نظام هستند. برخی از این رسانه‌ها چنان به روایت‌های خود از سازش‌ناپذیری منافع مردم و حکومت باور داشتند که پایانی قریب‌الوقوع و حتمی را برای نظام پیش‌بینی می‌کردند. همه این سرمایه گذاری‌ها اما، با فروکش کردن زبانه‌های ناآرامی‌ها، به یاس تبدیل شد.
شبکه «من و تو» و تلاش برای ایجاد یک کارزار پوچ
نتیجه ابتکارعمل شبکه «من و تو» در راستای ایجاد پیشرانی جدید برای تداوم اعتراضات، مصاحبه‌ای با بازمانده سلطنت در ۲۶ دی ماه شد که در آن رضا پهلوی مدعی شده بود برای «دیدار و مذاکره احتمالی با شخصیت‌های سیاسی برای ارائه برنامه یا پروژه» بایستی «یک مبنای مقبولیت و مشروعیت از داخل داشته باشد.»
برخی رسانه‌ها چنان به روایت‌های خود از سازش‌ناپذیری منافع مردم و حکومت باور داشتند که پایانی قریب‌الوقوع و حتمی را برای نظام پیش‌بینی می‌کردند. این سرمایه گذاری‌ها اما، با فروکش کردن زبانه‌های ناآرامی‌ها، به یاس تبدیل شد
اظهارات پهلوی مبنی بر اینکه «اگر قرار باشد در صحنه بین‌المللی از جانب هم‌میهنان رایزنی‌های لازم را انجام دهیم، لازم است نشان دهیم که این به پشتیبانی و نمایندگی از طرف زندانیان سیاسی، فعالان مدنی، جریانات فکری و سیاسی داخل کشور است» با پیشگامی «سعید حافظی» روزنامه نگار خارج نشین، به شکل گیری کمپینی تبدیل شد که طی آن برخی چهره‌ها و مردم به اصطلاح «برای رسیدن به فردایی بهتر»، به رضا پهلوی «وکالت» می‌دادند. طوماری آنلاین طراحی شد که موافقان به آن می‌پیوستند.
رسانه‌هایی که تا چندی پیش در پوشش اخبار مرتبط با ناآرامی‌های ایران از هم سبقت می‌گرفتند و همسو با یکدیگر مردم را به اعتراض و اغتشاش تحریک می‌کردند، با مطرح شدن مساله «وکالت» رفتارهایی متفاوت از خود بروز دادند؛ مانند کسانی که در رفتارهای سلبی (تا زمانی که هدف، نفی یک گزاره است) با هم همسو هستند ولی در رفتارهای ایجابی (اینکه چه گزاره‌ای باید برقرار باشد)، دچار واگرایی هستند.
من و تو ۱۴۴ پست، رادیو بین‌المللی فرانسه هیچ
بررسی محتوای تولید شده در کانال تلگرامی رسانه‌هایی چون «من و تو»، «بی بی سی فارسی»، «العربیه فارسی»، «دویچه‌وله فارسی»، «ایندیپندنت فارسی»، «ایران وایر»، «صدای آمریکا»، «یورونیوز»، «رادیو بین‌المللی فرانسه»، «رادیو زمانه» و «رادیو فردا» در مورد موضوع وکالت از ۲۷ دی تا ۱۲ بهمن، اطلاعات جالب توجهی در این زمینه به دست می‌دهد.
در میان این رسانه‌ها، شبکه من و تو از همه پیشگام‌تر و پرکارتر بود و ۱۴۴ پست تلگرامی در این ارتباط منتشر کرد که اغلب آنها جنبه تبلیغاتی داشت. این رسانه به طور گسترده به پوشش اخبار مرتبط با استقبال چهره‌ها و مردم از این کمپین و تحریک افکار عمومی در این ارتباط پرداخت.
ایندیپندنت فارسی در مقام دوم پوشش رسانه‌ای کمپین وکالت در میان رسانه‌های خارجی فارسیزبان قرار دارد که با ۴۵ عنوان در کانال تلگرامی خود به این موضوع پرداخت. این رسانه‌ها اغلب از بعد تبلیغی و ترویجی این موضوع را برجسته کرد.
در گزارشی از این رسانه آمده: «گفت‌وگوی تلویزیونی شاهزاده رضا پهلوی و متعاقب آن به راه افتادن کارزار خودجوش و مردمی من وکالت می‌دهم در دو هفته گذشته، با تمام حاشیه‌ها، کارشکنی‌ها و مخالفت‌ها، پیش از هرچیز قدرت و نفوذ گفتمان پادشاهی و مشروطه‌خواهی نزد ایرانیان را ثابت کرد. »
پس از آن ایران اینترنشنال با ۲۴ پست به این موضوع پرداخت. این رسانه تلاش کرد ایده وکالت را تئوریزه کرده و در قالب مساله‌ای نظری، پذیرش آن را برای مخاطبان تسهیل کند.
بی بی سی فارسی در ۱۷ پست تلگرامی به پوشش اخبار مرتبط با این موضوع پرداخت و با انتشار جسته و گریخته نظر مخالفان تلاش خود را بی‌طرف نشان دهد.
رسانه‌هایی که تا چندی پیش در تحریک مردم ایران به اعتراض و اغتشاش و ضدیت با نظام جمهوری اسلامی همسو و متحد بودند، در توهم خود در مورد نظام جایگزین جمهوری اسلامی به شدت با یکدیگر اختلاف نظر دارند
رادیو فردا هم ۱۴ پست تلگرامی در این خصوص منتشر کرد و در عین پوشش اخبار مرتبط با پیوستن چهره‌هایی چون علی کریمی و گوگوش، اخبار مرتبط با مخالفت‌ها با این کمپین را هم منتشر کرد.
صدای آمریکا هم با ۱۳ پست تلگرامی، اخبار مرتبط با این کارزار را پوشش داد. دویچه‌وله اما تنها ۶ پست در این ارتباط منتشر کرد که همه خبری بود.
در این میان رسانه‌ای چون یورونیوز در ۲ پست به این موضوع پرداخت که در یکی به رویکرد مخالفان و موافقان این کارزار پرداخت و در دیگری مخالفت معترضان زاهدانی با وکالت دادن به پهلوی را پوشش داد.
ایران وایر هم در ۲ پست یکی حمایت علی کریمی از ایده وکالت به پهلوی را بازتاب داد و در دیگری مخالفت معترضان زاهدانی با این کمپین را.
العربیه چیزی نگفت، رادیو زمانه مخالفت کرد
العربیه فارسی هیچ پستی در مورد راه افتادن این کارزار منتشر نکرد و تنها در دو پست مخالفت معترضان زاهدانی با وکالت دادن به پهلوی را منتشر کرد و به این ترتیب نگاه منفی خود با ایده قدرت دادن به پهلوی را به تصویر کشید.
«رادیو زمانه» رویکرد صد درصد مخالف خود با کارزار وکالت را در ۲ پست با عنوان « کمپین خود صغیر پنداری و صنعت بیعت گیری: گامی در تحکیم اقتدار فردی» و « بنده وکیل‌ام؟ نخیر شما متهم‌اید!» به صراحت نشان داد.
رادیو زمانه تلاش کرد از بعد نظری چنین ایده‌ای را زیر سوال ببرد و نوشت: اگر وکالت را نوعی قرارداد برای نیابت، واگذاری، اعتماد و تکیه به دیگری برای پیش بردن منافع فردی یا جمعی بدانیم، وکالت سیاسی مفهومی گنگ، نادقیق، کهنه و در عمل تداعی‌گر صاحب اختیار و قیم صالح است.
این رسانه وکالت به پهلوی را افسون‌زدایی از قدرت دانست و آورد: رضا پهلوی چه بخواهد چه نخواهد دارای خاستگاه طبقاتی-هویتی خاص است، خاستگاهی که سیاست و اقتصادش ریشه در دست‌راست‌ترین جناح جهانی دارد. آیا این، آن چیزی است که مردم ایران دنبالش هستند؟
رادیو بین‌المللی فرانسه هم رکورددار بود و هیچ پستی در این ارتباط منتشر نکرد و سیاست نادیده‌انگاری را در قبال این پدیده در پیش گرفت.
این بررسی نشان می‌دهد رسانه‌هایی که تا چندی پیش در تحریک مردم ایران به اعتراض و اغتشاش و ضدیت با نظام جمهوری اسلامی همسو و متحد بودند، در توهم خود در مورد نظام جایگزین جمهوری اسلامی به شدت با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
نظر شما