علمای مبارز خراسان، منبع اصلی خبرگزاری پارس مشهد در کوران انقلاب + فیلم

به گزارش ایرنا، بهروز محسنی، خبرنگار پیشکسوت ایرنا از سال ۱۳۴۷ فعالیت خود را در خبرگزاری پارس آغاز کرد و بعد از پیروزی انقلاب نیز که این خبرگزاری با نام ایرنا ادامه فعالیت داد، مجموعا به مدت ۳۶ سال به عنوان خبرنگار و رییس در خبرگزاری رسمی کشور فعالیت نمود.

محسنی که پس از بازنشستگی به مدت ۱۸ سال با روزنامه های قدس، خراسان، جام جم و شهرآرا به فعالیت روزنامه نگاری خود ادامه داده است و اکنون کوله باری نیم قرنی از تجربه رسانه ای دارد در گفتگو با ایرنا ضمن تشریح نحوه خبررسانی در روزهای ملتهب انقلاب در مشهد اظهار داشت: در دوران انقلاب برای اینکه به صحت و سقم خبر از وقایع مشهد برسیم باید خبر را از ۲ یا سه منبع به دست می آوردیم تا نه غلو شود و نه مطلب نادرستی روی خروجی برود.

وی گفت: روحانیون و انقلابیون تراز اول مشهد و در راس آنها مقام معظم رهبری، آیت الله واعظ طبسی(ره) و شهید هاشمی نژاد به عنوان منابع اصلی و مورد اعتماد خبررسانی پارس شناخته می‌شدند.

روزنامه نگار پیشکسوت کشورمان اظهار داشت: البته به عنوان خبرگزاری رسمی و دولتی خبرها را از فرمانداری نظامی مشهد تحت عناوین مختلف دریافت می کردیم و در نهایت ۲ خبر را کنار گذاشته و به تهران مخابره می کردیم.

محسنی افزود: نحوه دریافت خبر از علما و مبارزان انقلابی در مشهد در ۹۰ درصد موارد به صورت تلفنی بود، این مبارزان هم صدای خبرنگاران پارس را می شناختند و هم اینکه بین ما و آنها اعتماد برقرار بود.

وی گفت: این اعتماد به حدی رسیده بود که حتی دفاتر علما در تماس با خبرگزاری پارس اعلام می کردند که فلان تجمع یا برنامه در فلان مسجد شهر برگزار می شود، این شیوه یک نوع خبرنگاری واقعی و عینی و مسلط بر حوزه بود که ما را تا حد زیادی از حضور در صحنه بی‌نیاز می‌کرد.

پیشکسوت خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: خود فعالان و رهبران انقلاب در مشهد نیز، هم پیش از وقوع تظاهرات و هم بعد از وقوع آن اطلاعات لازم را به ما منتقل می کردند که این خبررسانی با بالاترین میزان صحت و درستی همراه بود.

محسنی اضافه کرد: مخابره این اخبار توسط خبرگزاری پارس از مشهد، که از منابع دست اول انقلابی دریافت می شد، عوامل رژیم پهلوی را از گسترش خیزش انقلابی مردم به وحشت می انداخت.

وی گفت: در آن موقع بولتن خبری پارس منبع اصلی رادیو، تلویزیون و مطبوعات بود، لذا قبل از چاپ، انتشار و یا استفاده در رادیو یا مطبوعات، ساعت ۱۶ هر روز موتورسواری یک نسخه از بولتن را به باغ ملِک آباد می برد و استاندار وقت، که آن زمان "ولیان" بود، پس از مطالعه و اعمال اصلاحات مورد نظر، به بولتن خبرگزاری اجازه انتشار می داد.

خبرهای "غیرمنتشره" خبرگزاری پارس!

وی اضافه کرد: تقریبا ۹۹ درصد خبرهای کشتار مردم و درگیری ها در جریان انقلاب در خبرگزاری پارس منتشر نمی شد و این خبرها در قالب خبرهای "غیرمنتشره" به تهران و وزارتخانه های مربوطه و حتی دربار پهلوی ارسال می شد.

خبرنگار کهنه کار ایرنا افزود: اگر مسوولان وقت خبرگزاری پارس می خواستند چیزی از وقایع آن روزها برای برخی خبرگزاری های خارجی مخابره کنند، سازمان مرکزی در تهران ۲ خط از خبرها را منتشر می کرد.

وی با اشاره به تعطیلی انتشار بولتن های "منتشره" خبرگزاری پارس در استان خراسان گفت: در آن زمان سه روزنامه خراسان، آفتاب شرق و نور ایران و هفته نامه ها و مجلاتی مانند خرد، هیرمند و آزادی در استان خراسان بزرگ منتشر می شد که با تعطیلی بولتن خبری پارس در مشهد، طی دی و بهمن ماه ۱۳۵۷، نشریات مزبور، منابع خبری خود را از دست دادند، چون بیشتر اخبار خود را از پارس نقل قول می کردند.

محسنی بیان داشت: در حالی که ما عملا فقط اخبار غیرمنتشره را برای تهران مخابره می کردیم، در بحبوحه انقلاب از ساعت هفت صبح تا ۱۴ و چهار تا هفت عصر به محل کار آمده و به تهیه اخبار مشغول بودیم.

خبرنگار باسابقه خبرگزاری رسمی کشور قبل و بعد انقلاب، اظهار داشت: خط مشی عوامل رژیم پهلوی برای خنثی سازی جوشش انقلابی در مشهد، انتشار برخی اخبار با هدف وانمود کردن وجود حمایت مردمی از رژیم پهلوی بود.

محسنی اضافه کرد: گمان کنم دی یا بهمن ۱۳۵۷ بود که مسوولان رسمی گفتند ۲۰ هزار نفر به طرفداری از شاه در مشهد به خیابان آمده اند، که بلافاصله رییس خبرگزاری خراسان، به من اطلاع داد تا اصل ماجرا را جویا شوم.

وی بیان داشت: وقتی به خیابان "بهار"، محل تجمع ادعایی، رفتم، دیدم کمتر از ۲۰۰ زن و مرد با همراهی و به اصطلاح اسکورت تانک ها از دیدگاه لشکر، در محدوده روبه روی مقر استانداری کنونی، به حمایت از سلطنت شعار می دهند که در امتداد خیابان بهار با عبور از فروشگاه ارتش به راهپیمایی خود پایان دادند.

رییس پیشین ایرنا در استان خراسان اظهار داشت: این موضوع مشخص کرد که گزارش غلطی به وزارت اطلاعات و جهانگردی و بعد دربار، مبنی بر حمایت مردمی از سلطنت داده شده بود، که معلوم نبود مسوولان وقت این خبر کذب را برای حفظ موقعیت خود و یا از ترس منتشر کرده بودند.

محسنی افزود: گاهی ما حضوری به میادین تظاهرات می رفتیم و با چشمان خود می دیدیم که ماموران مردم را می زنند و یا می کشند، که البته همیشه اینگونه نبود، چون ما به عنوان خبرنگاران رسمی حکومت زیر نظر بودیم و از طرفی همه ما را می شناختند، لذا در نهایت خبرهای غیرمنتشره را از تجمیع و یک کاسه کردن اطلاعات دریافتی از منابع رسمی مانند فرمانداری نظامی و انقلابیون مشهدی تهیه و مخابره می کردیم.

نظارت علنی ماموران ساواک بر انتشار اخبار

وی خاطرنشان کرد: ساواک در آن زمان مطالب همه رسانه های مکتوب را قبل از انتشار بررسی می کرد و از انتشار برخی اخبار جلوگیری می کرد، همه رسما می دانستند اینها ماموران ساواک هستند که در رسانه ها حضور می یابند.

این روزنامه نگار خراسانی افزود: البته این افراد در حوزه خبر و رسانه خبره بودند و گاه خبرهایی را که دارای نکات خاص و یا پیام‌های مخفی بود، نیز تشخیص داده و از انتشار آن جلوگیری می کردند.

محسنی بیان داشت: در دفتر خبرگزاری پارس مشهد نیز، یکی از همکاران، که نسبت فامیلی دوری با ارتشبد نصیری، رییس ساواک داشت، در کنار ما حضور داشت؛ او معمولا کلتی به کمر داشت و به صورت مسلح در سر کار حاضر می شد و ما نیز با این وضعیت کنار آمده بودیم.

پس از ورود رهبر کبیر انقلاب اسلامی به کشور، پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار شورای انقلاب در تهران، فعالیت خبری خبرگزاری پارس در خراسان از سرگرفته شد.

۲۹ بهمن ماه ۱۳۵۷، بولتن شماره ۳۱۹۹ خبرگزاری پارس در خراسان، در نخستین فعالیت خبری این رسانه پس از پیروزی انقلاب، به گفتگوی خبرنگاران این مجموعه با آیت الله عباس واعظ طبسی، رییس کمیته و ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) در مشهد اختصاص یافت.

فرماندهان ارتش از رافت اسلامی برخوردار شدند

محسنی افزود: بر اساس سخنان آیت الله واعظ طبسی در بولتن مزبور، "مادام که دستوری از کمیته امام (ره) برای دستگیری افراد صادر نشده، هیچ کس تحت هیچ عنوان حق ندارد نسبت به دستگیری افراد اقدام کند و درباره آنها با خشونت رفتار و یا اجرای حکم نماید".

رییس کمیته و ستاد اجرایی فرمان امام خمینی در مشهد اضافه کرده بود که "روز گذشته تعدادی از مبارزان اسلامی با توجه به احساسات مذهبی و ملی نسبت به دستگیری چند تن از مسوولان لشکری و کشوری اقدام کرده بودند که این افراد به محل کمیته آورده شدند و پس از بررسی های لازم چون مجوزی برای نگهداری بیشتر آنها نبود، مرخص شدند".

آیت الله واعظ طبسی خاطرنشان کرده بود: "روش ما در این کمیته با دستگیرشدگان براساس اصول و مبانی دین مبین اسلام صورت می گیرد و انجام رفتار خشونت آمیز و خدای ناکرده شکنجه به کلی در نظام اسلامی مطرود و مردود است".

براساس اعلام خبرگزاری پارس، کمیته اجرای فرامین امام خمینی(ره) در مشهد، ۲ تن از امرای ارتش در خراسان به نام های سرتیپ حلبیان و سرهنگ قبادی پس از دستگیری توسط انقلابیون به دستور شورای انقلاب آزاد شدند، که رییس ستاد کل ارتش ایران، تیمسار حلبیان به سمت فرمانده لشکر خراسان منصوب شد.

برخی نظامیان مخفیانه به حراست از بیوت علما پرداختند
خبرنگار و مدیر اسبق خبرگزاری پارس و ایرنای خراسان در خصوص وضعیت و رفتار نظامیان در دوره حساس انقلاب نیز اظهار داشت: تقریبا ۶ ماه قبل از پیروزی انقلاب، برخی از نظامیان به واسطه استفاده از مرخصی استحقاقی و یا استعلاجی در خدمت بیوت آیات عظام بودند و به خدمات خود در زمینه های مختلف از جمله حراست و نگهبانی مبادرت می‌کردند که وقتی از آنها درباره وضعیتشان سوال می کردیم، می گفتند که استعفا داده اند.

محسنی خاطرنشان کرد: در کمتر از ۲ سال، سه استاندار در خراسان تعویض شد، از جمله این تغییرات ولیان، سراج الدین حجاز و سپهبد امیر عزیزی بودند و به علاوه اینها تغییرات حتی در تعدادی از ادارات کل استان نیز اتفاق افتاده بود که همه این تغییرات توسط رژیم پهلوی بدین منظور بود تا شاید بتواند از جوشش تدریجی انقلاب بکاهد.

روزنامه نگار باسابقه خراسان گفت: استفاده از افسران مورد وثوق نظام ستمشاهی در مسوولیت هایی چون شهرداری مشهد، سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک)، مدیریت اداره کل اوقاف و برخی از رسته های مدیریتی آستان قدس، عضویت در انجمن های ایالتی و ولایتی و نیز اتاق اصناف بیشتر به چشم می خورد.

محسنی افزود: این در حالی بود که رژیم سعی می کرد از افسران معتدل در مسوولیت فرمانداری نظامی مشهد استفاده کرده و نیروهای خود را به بیوت و رهبران اصلی انقلاب نزدیک سازد تا شاید بتواند تا حدودی از جوش و خروش انقلاب چلوگیری کند که البته در این خصوص با عدم موفقیت مواجه شد.

وی اظهار داشت: در نتیجه این عدم موفقیت رژیم مجبور بود فرمانداری نظامی منطقه را تعویض کند و جانی ترین افراد را جایگزین قبلی ها کند، مثلا به جای سرتیپ جعفری، سرتیپ میرهادی را که به عنوان "جلاد انقلاب خراسان" شناخته شده بود، انتخاب نمود.

محسنی بیان داشت: نزدیکی خانوادگی سپهبد امیر عزیزی (استاندار وقت) و میرهادی دست ها را برای قتل عام و سرکوب انقلابیون باز گذاشته بود که افزایش کشتار مردم بی‌گناه در همین دوران اتفاق افتاد.