سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران از سال ۱۳۵۹ با هدف انجام پژوهش‌های کاربردی و با تصویب شورای انقلاب آغاز به کار کرد و به تدریج تکامل یافت. این سازمان امروز هفت پژوهشکده به نام‌های پژوهشکده مکانیک، فناوری‌های نو، زیست‌فناوری، کشاورزی، فناوری‌های شیمیایی، برق و فناوری اطلاعات، مواد پیشرفته و انرژی‌های نو و آزمایشگاه‌های مجهزی در اختیار دارد. پارک علم و فناوری سازمان پژوهش‌ها نیز محل استقرار ۱۴۱ شرکت است که از این تعداد ۹۰ شرکت دانش‌بنیان شده‌اند.
این سازمان حدود ۱۱۰ عضو هیات علمی دارد که بیشتر هیات علمی پژوهشی محسوب می‌شوند و غیر از فعالیت‌های تحقیقاتی ارزیابی طرح‌ها، اختراعات، توانمندی‌های فناورانه نیز به عنوان وظایف جنبی آنها به شمار می‌آید. فعالیت‌های پژوهشی در این سازمان و پژوهشگاه‌های آن به دو شکل انجام می‌شود؛ یا صنعتی متقاضی طرح پژوهشی است و آن را به پژوهشگاه مربوطه ارجاع می‌دهد یا طرح‌هایی جزء نیازها و اولویت‌های تحقیقاتی کشور است که با سرمایه‌گذاری سازمان انجام می‌شوند.
محمد فیروزمند در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، در مورد طرح‌های انجام شده در سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: حدود ۵۵ طرح مصوب داشتیم که غالب آنها از صنعت اعلام نیاز شده بود و همه پژوهشکده‌ها به اندازه مساوی در طرح‌های تحقیقاتی سهم داشتند؛ غیر از پژوهشکده مطالعات فناوری‌های نوین، ۶ پژوهشکده دیگر که در زمینه‌های مهندسی و علوم پایه فعالیت می‌کنند، بیشترین مخاطب را از بخش صنعت داشته‌اند.
وی در مورد بودجه تحقیقاتی پژوهشگاه‌ها در سال ۱۴۰۱ گفت: وضعیت بودجه تحقیقات داخلی حدود ۱۲ میلیارد تومان برای سال ۱۴۰۱ بود که در سال جاری حدود ۳۰ درصد افزایش می‌یابد؛ بر همین مبنا می توانیم درآمد اختصاصی را هم از تحقیقات افزایش دهیم.
حدود ۶۰۰ طرح پژوهشی طی ۱۵ سال
فیروزمند در مورد رابطه با صنایع مختلف نیز گفت: برای رسیدن به اولویت‌های تحقیقاتی در سال ۱۴۰۲، همه طرح‌های پژوهشی انجام شده از ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۱ شامل حدود ۶۰۰ طرح پژوهشی بررسی شد. یک‌سوم آنها طرح هایی است با سرمایه گذاری داخل سازمان انجام شده بود، اما در بررسی‌ها متوجه شدیم تعداد انگشت شماری به تولید دانش فنی منجر شده بود که قابلیت واگذاری به صنایع را داشت.
عضو هیات علمی گروه پژوهشی مهندسی پزشکی در پژوهشکده مهندسی برق و فناوری اطلاعات ادامه داد: این امر نشان می‌داد طرح‌ها به شکل هدفمندی طراحی نشده بود. برای اینکه طرح‌های داخلی هدفمند طراحی شود. طرح‌های کلان را در سطح ملی با بودجه سازمان طراحی کردیم، طرح‌هایی مانند پروژه ماهواره تحقیقاتی زلزله شناسی، پروژه دیالیز پوشیدنی، پروژه تولید هپارین یا مواد دارویی.
به جای اینکه طرح‌های تحقیقاتی با سلیقه اعضای هیات علمی و به شکل پراکنده اجرا شود، طرح‌های تحقیقاتی را به شکل خردتر و هدفمندتر طراحی کردیم تا در سال های آینده چند فناوری مطرح و مورد نیاز کشور را توسعه دهیم که به دانش فنی منجر شود.
برقراری ارتباط با صنایع مختلف
وی در مورد مجموعه سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران نیز اظهار داشت: برای ارتباط با مجموعه های صنعتی مختلف شامل وزارتخانه‌ها، معاونت ارتباط با صنعت ایجاد شد که ارتباط خوبی با صنایع دفاعی خودروسازی، مجموعه‌های هولدینگ بنیاد مستضعفان و هلال احمر و غیره ایجاد کرده اند؛ همچنین نقش شبکه‌سازی دارند و اکتفا به هیات علمی داخل سازمان نکرده‌اند؛ با دانشگاه های تهران و شهرستان‌ها شبکه سازی کرده‌اند که چشم‌انداز خوبی را برای توسعه تحقیقات با مجموعه‌های مختلف پدید آورده است.
فیروزمند در مورد دلیل اعتماد نکردن صنایع به دانشگاه‌ها و نفوذ نکردن دانش تولیدشده در این مراکز به صنایع نیز گفت: ممکن است از پیشرفت‌های علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی اطلاع نداشته باشند ولی یک دلیل دیگر هم این است که شاید منافع صنعت یا مجموعه‌هایی که باید ارتباط را برقرار کنند اقتضا می‌کند با خارج از کشور همکاری کنند که به لطف تحریم‌ها این رویکرد کمرنگ شده و امروز خود آنها هم خواستار همکاری با ما هستند.
به گزارش ایرنا، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران متولی امور مختلف پژوهشی؛ از جمله ایجاد و توسعه دانشهای فنی از مرحله پژوهش تا فناوری است و از دستاوردهای آن می‌توان به فناوری‌هایی در حوزه‌های هوا و فضا (ماهواره و تونل باد)، محیط زیست (بازیافت ضایعات و تصفیه پساب‌های صنعتی)، انرژی (سلول‌های خورشیدی، پیل سوختی، سوخت های پاک)، سلامت (تجهیزات پزشکی، داروهای سنتزی و گیاهی) اشاره کرد.
افزون بر این، سازمان متولی برگزاری جشنواره‌های خوارزمی است که امسال در سه شاخه مختلف جشنواره بین‌المللی خوارزمی (سی‌وششمین دوره)، جشنواره جوان خوارزمی (بیست وچهارمین دوره) و جشنواره فناوری و نوآوری خوارزمی (اولین دوره) برگزار شد. همچنین نماینده و همکار علمی سازمان‌های مختلف مانند انجمن کشورهای حاشیه اقیانوس هند (Indian Ocean Rim Association) است که به این شکل می‌تواند در دیپلماسی علمی نیز نقش مهمی ایفا کند.
نظر شما