به گزارش ایرنا، نوروز و آیین‌های مربوط به آن یکی از مولفه های مهم فـرهنگ و تـمدن این مرزوبوم است و جشن‌های مربوط به نوروز در امتداد و تکمیل یکدیگر هـستند، از مراسم خانه‌تکانی، چهارشنبه‌سوری، رویاندن سبزه، دید و بازدید نوروزی تا سیزده به‌در همه جلوه هایی از فرهنگ ایرانی است.
در منابع مختلف فارسی و عربی از برپاییِ نوروز در دوره ساسانی و سـپس عصر اسلامی و آیین ها و سنت های آن سخن گفته شده است، یکی از رسوم بسیار مشهور و همگانیِ مربوط به نوروز در ایران و کشـورهای حـوزه فرهنـگِ ایرانـی، برنامه های گردش در طبعیت است که در روز سیزدهم فروردین نوروز با نام سیزده به‌در شناخته می‌شود.
فلسفه سیزده به‌در
بسیاری از پژوهشگران فرهنگی معتقدند که برپایه مطالعات انجام شـده، نوروز به جایی وابستگی ندارد و آیینی ایرانی است، بسیاری از رسم‌های گذشته، امروزه نیز در سایه آیین های نوروزی زنده اسـت. یـکی از رسـم‌های نوروزی، سبزکردن دانه‌های بعضی حبوبات است که در ظروف گوناگون آن‌ها را می‌کارند و سیزدهم فروردین بـه بـیرون شهرها و روستاها رفته و آن را به آب روان می‌سپارند.
درباره فلسفه سیزده‌به‌در در میان فرهنگ‌پژوهان و صـاحبنظران، دیـدگاه‌های متفاوتی وجود دارد، شاید یکی از دلایل حـفظ آن در میان مردم بـه مـناسبت هم‌نام بودن این روز بـا نـام «تبستر» یا ایزد و ستاره باران بوده باشد که مردم برای نیایش و درخواست باران بـرای کـشاورزی بیرون می‌روند. گروهی از صاحب‌نظران سیزده‌به‌در را برخاسته از هم‌زمانی این روز بـا فـصل کارهای کشاورزی می‌دانند، زیرا در گذشته پیـشه بـیشتر مـردم کـشاورزی بوده است.
هنگامی که نزدیک ۲ هفت روز از آغاز سال نو می‌گذشت، مردم سبزه‌های نوروزی سفره هـفت‌سین را کـه آرام‌آرام به زردی می‌گرایید، در جـوی آب روان رهـا مـی‌کردند و آب جـوی سـبزه‌ها را با خود می‌برد تا جایی که در گلوگاه پلی، سبزه‌ها مسیر آب را مسدود می‌کردند و کشاورزی که در آغاز بهار می‌خواست به کرت‌ها و زمین‌های خود آب‌رسانی کند و سبزه‌ها را کنار می‌زد و آب را در کشتزارها جـاری می‌ساخت. این‌طور که پیداست هدف از سیزده‌به‌در حاصلخیزی بیشتر کشتزارها و مزرعه‌ها بوده است و برعکسِ امروز که گاهی اوقات، در این روز آسیب هایی هم به طبیعت وارد می‌شود
بر اساس یک اعتقاد دیگر در ایران باستان عدد سیزده نحس و بدشگون شمرده می شد به همین دلیل ایرانیان برای زدودن نحسی در این روز به دامن طبیعت پناه می بردند و از خانه و کاشانه خود به کنار جویبارها و سبزه زارها رفته و به شادی می پرداختند.
مردم استان یزد هم مانند سایر هموطنان در این روز آداب و رسوم خاصی دارند ، در این میان علاوه بر خروج از خانه به صورت گروهی و جمعی، با برپایی آیین ها و مسابقات مختلف این روز را با شادی طی می کنند.
مردم این استان با حضور در مناطق ییلاقی استان آخرین جشن های نوروزی را در کنار طبیعت زیبا و سر سبز به پایان می رسانند تا سالی خوب را آغاز می کنند.
رها کردن سبزی هفت سین
در یزد رسم است که در آستانه سال جدید و نوروز خانواده ها در داخل منزل خود به کاشت انواع سبزه اقدام و آن را تا روز ۱۳ نوروز نگهداری می کنند و در روز ۱۳ نوروز سبزه ها را همراه خود به دامان طبیعت برده و آن را در جوی آب رها می کنند و معتقدند این کار موجب بیرون کردن درد و بلا از خانه و انتشار برکت در طبیعت می شود.
گره زدن سبزه
از دیگر آداب و رسوم خاص روز طبیعت می توان به گره زدن سبزه ها در باغ ها و کشتزارها اشاره کرد که بیشتر توسط زنان و دختران برای رسیدن به آرزوها انجام می شود.
در هنگام گره زدن سبزی شعر این روز را با هم می خوانند سیزده به در ، چهارده به تو ، سیزده را کردم تو کودو، درش بستم با جودو یا سیزده به در ، چارده به تو ، سال دیه ، خونه شوهر ، هاکوت کوتو هاکوت کوتو ، یا سیزده به در ، چارده به تو ، سال دیه ، خونه شوهر، بچه بغل ، هاکوت کوتو هاکوت کوتو و غیره. البته پیوند زدن دو شاخه سبزه تمثیلی از پیوند یک مرد و یک زن که باید به هم بپیوندند تا تسلسل تولد برقرار گردد، می دانند.
بازی های بومی محلی
انجام برخی از بازی های بومی و محلی مثل هفت سنگ، کامسد، یه قل دو قل، وسط بازی و غیره بر اساس شرایط هر منطقه در یزد برای گذران روزی شادی در ۱۳ نوروز همچنان متداول است.
پخت غذاهای محلی
پخت برخی از غذاهای خاص محلی مثل شولی و آش رشته از دیگر آداب مردم این استان در روز ۱۳ نوروز است که البته در سالجاری با توجه به ماه مبارک رمضان برای افطار تهیه می شود.
استان یزد در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری مرکز ایران، مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است به گونه ای که استقبال گردشگران خارجی در سالهای اخیر از این مقصد گردشگری چند برابر افزایش یافته و صنعت گردشگری به عنوان یکی از محورهای مهم توسعه استان مد نظر مسئولان قرار گرفته است.
نظر شما