به گزارش خبرنگار ایرنا، هوای بجنورد در روزهای پایان هفته گذشته به علت وزش توفان و باد شدید، عرصه جولان ریزگردها شد شاخص کیفیت هوا برای ساعاتی به ۵۰۰ و وضعیت خطرناک رسید، این در حالی است که خراسان شمالی نام نگین سرسبز را به یدک می کشد و وجود گردوغبار در آن جای تامل است.
هر چند بارش باران مرهم درد ریزگردها شد و کیفیت هوا به وضعیت قابل قبول بازگشت اما این مشکل برای شهر کاسه ای و خفته در میان کوه ها همچنان باقی است.
شرایط توپوگرافی شهر کاسه ای بجنورد به گونه ای است که اگر آسمان دچار آلودگی و افزایش غلظت ریزگردها شود، حل مشکل ساده نخواهد بود، زیرا ماندگاری این آلاینده ها به علت کاسه ای بودن شهر زیاد است، کارشناسان می گویند که حتی وزش بادها نمی تواند هوای آلوده را خارج کند.
انگشت شماتت آلودگی هوای این روزهای خراسان شمالی بیشتر به سمت ریزگردها قرار دارد و ریزگردها نیز توسط پدیده خشکسالی نمایان شده اند و کانون این مهمان های ناخوانده از بیابان های داخل استان و یا کشور همسایه ترکمنستان معرفی می شود.
منشا آلودگی های این روزهای خراسان شمالی در گفت و گو با کارشناسان و مسوولان ذیربط در ذیل بیان شده است.
غبار صحرای قره‌قوم ترکمنستان
بیابان قره قوم ترکمنستان که از آن به عنوان بزرگترین کویر شنی جهان نام برده می شود، حکایت های خوش و ناخوش برای این کشور و استان های خراسان شمالی و رضوی دارد.
بیابان قره قوم که از واژه ترکی- ترکمنی به معنای شن سیاه گرفته شده افزون بر ۷۰ درصد از خاک ترکمنستان همسایه شمالی کشورمان را در بر گرفته است.
رییس اداره پیش بینی هواشناسی خراسان شمالی هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: موقعیت جغرافیایی شهر بجنورد و وجود کوه در اطراف شهر، همچنین پایین بودن ارتفاع محل قرارگیری شهر نسبت به مناطق اطرافش، شرایطی را فراهم کرده است که باعث ماندگاری بیشتر هوا در سطح شهر می شود.
مهری هاشمی دوین اظهار کرد: کاهش بارندگی و خشکسالی سال‌های اخیر، باعث تغییر در بافت خاک و کاهش پوشش گیاهی شده است که با وزش باد، پدیده گرد و غبار به وجود می آید. همچنین در قسمت های بیابانی جنوب استان شاهد برخاستن گرد و غبار هستیم اما بیشترین سهم در به وجود آمدن این پدیده، دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان است.
وی افزود: بعضا منشا ریزگردها در استان، مناطق غرب کشور است که این امر به ندرت در استان اتفاق افتاده است.
فعالیت سنگ شکن‌ها
شهردار بجنورد هم با بیان اینکه آلودگی هوا، یکی از دغدغه ها و چالش ها در زندگی شهری و اجتماعی است، در باره تاثیر فعالیت صنایع در آلودگی هوا در مرکز استان گفت: با توجه به اینکه وزش بادهای غالب شهر بجنورد از جنوب شرق به شمال غرب است، وجود پتروشیمی یا کارخانه سیمان نمی تواند سبب آلایندگی در آسمان شهر شود ولی در زمینه جانمایی شهرک های صنعتی به دلیل اینکه در باد پناه شهر واقع شده است، می تواند در آلودگی هوا سهم داشته باشد.
جواد حمیدی راوری اظهار کرد: وجود سنگ شکن ها و کارخانه آسفالت می تواند بیشترین تاثیر را در آلودگی هوای بجنورد داشته اشد، در این باره برای کاهش آلایندگی سنگ شکن ها شهرداری تجهیزات حذف آلودگی را در کارخانه آسفالت بکار گرفته شده و میزان آلایندگی آن را به حداقل رسیده است.
وی ادامه داد: همچنین نوع فعالیت سنگ شکن شهرداری نیز به دلیل محدودیت در فعالیت، نقش زیادی در آلودگی محیطی ندارد.
ناوگان حمل و نقل عمومی
شهردار بجنورد در ادامه گفت: آلایندگی گازی ناشی از استفاده از خودروها و تردد ماشین آلات یکی از عوامل موثر در ایجاد آلودگی هوا است، استاندارد سازی خودروها از جمله گازسوزکردن، استفاده از تکنولوژی های به کار گرفته شده توسط کشور های پیشرو در زمینه کاهش آلایندگی خودروها می تواند به نحو موثری آلودگی هوا را کاهش دهد.
وی در خصوص اقدامات شهرداری در زمینه شبکه حمل و نقل عمومی ادامه داد: شهرداری به تبع وظیفه ای که دارد، تقویت شبکه حمل ونقل عمومی را با خرید ۲۶ دستگاه اتوبوس خط واحد و نظارت بر تعویض خودروهای فرسوده فعال در شبکه خودروهای عمومی به انجام رسانده است.
ساخت و سازهای شهری
حمیدی راوری با اشاره به تاثیر گذاری معابر خاکی، ساخت و سازها و تخریب های سطح شهر در ایجاد گرد و غبار بیان کرد: توسعه شهرها تابع ساخت و سازها است و از این امر گریزی نیست. اما شهرداری با الزام تسریع در اتمام ساختمان‌ها، اجرای کارگاه های ایمنی، نظارت بر نخاله ها و تخلیه آن در معدن همچنین توسعه خدمات عمرانی در بهسازی معابر خاکی و آسفالت معابر اقداماتی را دست اجرا دارد تا بدین طریق منجر به کاهش گرد و غبار ایجاد شده در سطح شهر شود.
وی با اشاره به استفاده کشور های پیشرفته از فناوری های روز برای کاهش میزان آلودگی افزود: امروزه در جوامع پیشرفته فناوری های جدیدی در حوزه حفاظت از محیط زیست و هوای پاک درحال بهره برداری است. بکارگیری سازه هایی که معادل ۱۵۰ اصله درخت را در خود جای می دهد توانایی تصفیه هوا را دارد.
شهردار بجنورد درباره توسعه فضای سبز شهر که نقش بی بدیلی در کاهش آلودگی ها، تولید اکسیژن، تلطیف هوا و زیبایی بصری شهر دارد گفت: شهرداری به منظور کاهش آلودگی هوا، توسعه کمربند سبز را در دستور کار دارد و بطور متوسط سالانه ۱۰ هکتار و امسال به مساحت ۵۰ هکتار معادل پنج برابر سال های گذشته فضای سبز ایجاد کرده است.
ریزگردها عامل اصلی آلودگی
عوامل متعددی در آلودگی هوای این روزهای خراسان شمالی دخیل هستند ولی ریزگردها عامل اصلی را تشکیل می دهند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در مورد عوامل آلودگی هوا گفت: علت کاهش کیفیت هوا و آلودگی هوای بجنورد ریزگرد ها و گرد و غبار در آسمان است، در این شهر منابع گازی سهم بسیار کمتری در آلایندگی هوا دارد.
حسین هراتی با بیان اینکه مشکل آلودگی هوا در استان، افزایش ریزگردها در آسمان است که علت آن وجود کانون های گرد و غبار در داخل و کشور همسایه است تصریح کرد: زمین های کشاورزی رها شده در جنوب استان و دشت قره میدان در مانه و سملقان از منابع تولید گرد و غبار در استان است همچنین دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان از دیگر کانون های ریزگردها است.
وی افزود: کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی ها، رها شدن زمین های کشاورزی بعد از برداشت محصول، کاهش دبی رودخانه ها و یا خشک شدن بستر آن، پایین آمدن سطح آب سدها، از بین رفتن مراتع و فضای سبز به دنبال چرای بی رویه دام باعث تغییر در بافت خاک شده که با وزش باد گرد و غبار برخاسته از این مناطق به آلودگی هوا دامن می زند.
وی با اشاره به مطالعاتی که سازمان محیط زیست در خصوص منشا یابی گرد و غبار در استان انجام داده است اضافه کرد: در جنوب استان حدود ۲۰۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار در تولید مستقیم گرد و غبار دخیل است که در حوزه اسفراین، گرمه و جاجرم حدود ۱۵ هکتار جزو مناطق بحرانی است که مستعد تولید گرد و غبار است.
هراتی با بیان اینکه سهم سنگ شکن ها و کارخانه ها در تولید گرد و غبار و آلایندگی هوای بجنورد ۱۵ تا ۲۰ درصد برآورد می شود خاطرنشان کرد: تخریب ساختمان ها، ساخت و سازهای جدید، وجود معابر خاکی در سطح شهر باعث ایجاد گرد و غبار بیشتر در سطح شهر می شود.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به اینکه سرانه فضای سبز در وضعیت استاندارد در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر، ۱۵ متر مربع است گفت: سرانه فضای سبز در پی تبدیل باغات و قطع درختان سطح شهر برای ساخت ساختمان های جدید کاهش یافته است که خود دلیلی برای افزایش آلودگی است.
هراتی در باره راهکارهای کاهش میزان گرد و غبار گفت: مدیریت چرای دام، جلوگیری از قطع درختان، جلوگیری از تخریب مراتع و کاشت درختان مقاوم به خشکسالی در مناطق بحرانی برای حفاظت از خاک می تواند در کاهش میزان گرد و غبار موثر باشد اما به دلیل تغییرات اقلیم و کاهش بارندگی نمی توان انتظار داشت که مشکل تولید گرد و غبار در استان کاملا مرتفع شود.
وی درباره اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در کاهش میزان آلایندگی صنایع ادامه داد: تعطیلی برخی صنایع در روزهایی که میزان آلودگی بالاست کمک قابل توجهی در کاهش میزان آلاینده ها می کند، همچنین برای کاهش گرد و غبار از احداث صنایعی نظیر سنگ شکن در نزدیکی یا حریم شهر جلوگیری می شود، سنگ شکن ها مکلف به استفاده از مه پاش و مصالح مرطوب هستند و رعایت آن از دیگر راهکارها در این زمینه است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی درباره نظارت بر آلایندگی صنایع بیان کرد: مانیتورینگ صنایع فعال در استان به صورت برخط و ادواری انجام می شود. صنایع فوق ملزم به استفاده از فیلتر های تصفیه کننده هستند، در صورت مشاهده تخلف و افزایش میزان آلایندگی به این واحدها هشدار های لازم داده خواهد شد و در صورت تخلف علاوه بر اینکه نام آنها در لیست صنایع آلاینده قرار خواهد گرفت.
به گزارش ایرنا، آلودگی هوای مرکز خراسان شمالی تنها در یک نقطه از بجنورد قابل سنجش و اندازه گیری است و تنها ایستگاه سنجش آلودگی هوای مرکز استان در جوار اداره کل حفاظت محیط زیست مستقر است.
بر اساس آمار رسمی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی؛ سال گذشته شهروندان مرکز استان در ۸۳ روز هوای پاک تنفس کردند که این رقم نسبت به سال ما قبل ۱۰ روز بیشتر است و سال گذشته کیفیت هوای بجنورد در ۲۳۲ روز سالم و در ۴۵ روز برای گروه های حساس ناسالم گزارش شد.
در شاخص سنجش هوا وضعیت صفر تا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای تمام گروه های سنی، ۲۰۱ تا ۳۰۰ خیلی ناسالم و بیش از ۳۰۰ خطرناک و بحرانی است.
خراسان شمالی با یک میلیون نفر در شمالشرق کشور واقع است و ۴۴ درصد از جمعیت آن در روستاها سکونت دارند.
نظر شما