به گزارش خبرنگار ایرنا، آذربایجان غربی بعد از استان‌های چهارمحال و بختیاری و خراسان شمالی سومین استان کشور به لحاظ داشتن جمعیت عشایری است و مهاباد نیز بعد از ماکو، خوی و ارومیه بیشترین جمعیت عشایری استان را در خود جای داده است.
جمعیت عشایری به لحاظ جمعیتی مولد بویژه در زمینه صنعت دامپروری و فرآورده‌های دامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و تولید محصولات ارگانیک و طبیعی نیز دومین مشخصه تولیدات عشایر کشور است.
عشایر آذربایجان غربی از جمله مهاباد هر سال در این فصل و اوایل اردیبهشت کوچ خود را از مناطق قشلاقی به مناطق ییلاقی آغاز می‌کنند و ماندگاری عشایر در مناطق ییلاقی تا اواخر شهریور ادامه دارد سپس دوباره به مناطق قشلاقی کوچ می‌کنند.
«یوسف فصاحت» مدیرعامل تعاونی عشایر «گولان» مهاباد که از سال ۱۳۸۹ فعالیت خود را در این شهرستان آغاز کرده در مصاحبه با خبرنگار ایرنا به بررسی بیشتر وضعیت عشایر مهاباد، میزان تولیدات و ناطق ییلاقی و قشلاقی عشایر این شهرستان پرداخته است.
ایرنا : مهاباد از لحاظ جمعیت عشایری در چه شرایطی قرار دارد؟
فصاحت: در مهاباد یک هزار و ۳۰۰ خانوار عشایری دارای پرونده با جمعیت بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ نفر وجود دارد که بیشتر به دامپروری و صنایع مربوط به آن اشتغال دارند و این شهرستان به لحاظ جمعیت عشایری در جایگاه چهارم استان و پس از شهرهای ماکو، خوی و ارومیه قرار دارد.
بخشی از عشایر مهاباد فقط دام‌های خود را به مناطق ییلاقی کوچ می‌دهند و در واقع یکجانشین هستند اما برخی خانوارهای عشایر همراه دام‌های خود به مناطق ییلاقی می‌روند و سپس در دوباره به مناطق قشلاقی کوچ می‌کنند.
ایرنا : عشایر مهاباد بیشتر به چه مناطقی کوچ می‌کنند؟
فصاحت: عشایر این شهرستان ۲ نوع کوچ دارند که یکی کوچ درون استان و دیگری کوچ برون استانی است که کوچ درون استانی از مناطق قشلاقی و بخش مرکز مهاباد به مناطق ییلاقی مسیر سردشت و پیرانشهر از جمله «لندشیخان»، «قه‌لات شای»، «سه‌ری‌میدان»، «کارگ‌وهه‌رمی»، «میدان ئاستر» و «چونه» و شهرستان شاهین دژ از اول ادریبهشت کوچ می‌کنند.
در کوچ برون استانی که بیشتر به مناطق ییلاقی سهند در آذربایجان‌شرقی صورت می‌گیرد، کوچ بهاره کمی دیرتر و از اواسط خرداد ماه هر سال انجام می‌شود و با توجه به مسافت دور این مناطق ییلاقی دام‌ها با استفاده از خودرو منتقل می‌شوند.
عشایر حدود سه تا پنج ماه را همراه دام‌های خود در این مناطق سپری و از ۱۵ شهریور دوباره خود را به مناطق قشلاقی می‌رسانند.
ایرنا : عشایر مهاباد چه نقشی در تولید فرآورده دامی این شهرستان دارند؟
فصاحت: عشایر این شهرستان دارای ۲۳۰ هزار راس دام سبک و سنگین هستند که از این تعداد بیش از ۹ هزار راس دام سنگین و بقیه نیز دام سبک را شامل می‌شود که سهم بزرگی در تولید گوشت و مواد لبنی در این شهرستان ایفا می‌کنند.
عشایر مهاباد سال گذشته ۹۰۰ تُن گوشت دام سبک، ۳۵۶ تُن گوشت دام سنگین، ۱۲ تُن شیر و مواد لبنی، ۱۹۸ تُن پشم و ۲ تُن مو و کرک تولید کردند.
ایرنا: چه خدمانی به عشایر مهاباد داده شده است؟
فصاحت: سال گذشته خدمات مختلفی از جمله یک هزار و ۵۵۰ تن کنسانتره و ۲۸۴ تُن آرد یارانه ای بین عشایر این شهرستان توزیع شد و ۲۶ دستگاه پنل خورشیدی و هشت دستگاه تانکر آبرسانی هم در اختیار آنان قرار گرفت.
سال گذشته در مجموع به ۲۰ خانوار عشایر ۲۰ میلیارد ریال به عنوان تسهیلات سرمایه در گردش پرداخت شد و امسال نیز در صورت تخصیص اعتبار، تسهیلاتی به آنان پرداخت می‌شود.
سال گذشته همچنین پروژه آبرسانی به طول ۱.۵ کلیومتر در مناطق قشلاقی روستایی «قوپی‌باباعلی» مهاباد اجرا شد البته سال‌های قبل نیز چندین آبشخور ویژه دام در این مناطق احداث شده بود.
امسال بهسازی ۲۰ کیلومتر از ایل‌راه ها در مسیر «قلات شاه»، «لندشیخان» و «کانی‌سفید» و توزیع پتل های خورشیدی برای تامین روشنایی و برق عشایر مهاباد در دستور کار قرار داردامسال بهسازی ۲۰ کیلومتر از ایل‌راه ها در مسیر «قلات شاه»، «لندشیخان» و «کانی‌سفید» و توزیع پتل های خورشیدی برای تامین روشنایی و برق عشایر مهاباد در دستور کار قرار دارد.
در مهاباد بیش از ۱۹۷ هزار هکتار مرتع وجود دارد که ۵۰ هزار هکتار آن مراتع درجه یک با پوشش مناسب، ۷۰ هزار هکتار مراتع درجه ۲ با پوشش متوسط و بقیه مراتع درجه سه با پوشش ضعیف است، در این شهرستان بیش از هزار هکتار جنگل در منطقه "کاولان و کوران"، ۱۰۰ هکتار جنگل‌های مصنوعی و ۸۸ هکتار ذخیره‌گاه جنگلی وجود دارد.
آذربایجان غربی با داشتن ظرفیت‌های عشایری طبق ارزیابی سازمان امور عشایری کشور جایگاه سوم را به لحاظ تولید محصول به خود اختصاص داده است و ۲۵ درصد تولیدات پروتیینی در آذربایجان غربی شامل ۱۵ هزار تُن گوشت توسط عشایر تولید می‌شود.
حدود ۱۰۴ هزار نفر جمعیت با ۱۵ هزار و ۵۹۹ خانوار عشایری در آذربایجان‌غربی زندگی می‌کنند که با این آمار ۹ درصد جمعیت عشایری کشور در این استان سکونت دارند.
عشایر این استان متشکل از ۱۲ ایل و ۲۱ طایفه مستقل هستند و ۳۳۶ روستای آذربایجان‌غربی نیز ویژه عشایر است.
مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.
نظر شما