ژنرال «جان آر. آلن» و «مایکل میکلاوچیچ» دوتن از کارشناسان حوزه جنگ در مرکز مطالعاتی «نشنال اینترست» بر این اعتقادند که توان و سیاست بازدارندگی ایالات متحده دچار مشکل شده است و دیگر همچون قبل کارایی ندارد.
بنا بر نتایج بررسی این دو تحلیلگر، این رویداد به معنی قرار گرفتن در آستانه یک جنگ آخرالزمانی نیست بلکه گذشته از جنگ های هسته ای، به نظر نمی رسد که برای روسیه و چین، پارادایم بازدارندگی ایالات و شکست در دستیابی به اهداف یا انتقام جویی واشنگتن از برخی کشورها نگران کننده باشد. این دو قدرت ابتکار عمل را با رفتارهای تهاجمی از جنگ اطلاعاتی، تاکتیک های منطقه خاکستری تا تهاجم غیرقانونی نظامی و اشغال یک کشور همسایه مستقل به دست گرفته اند. بر این اساس یا نظریه بازدارندگی اشتباه است یا غرب سیاست بازدارندگی را به درستی انجام نمی دهد.
این گزارش مدعی است اقدامات چند سال گذشته روسیه از حملات سایبری علیه اعضای ناتو، حمله به گرجستان در سال ۲۰۰۸ و کریمه ۲۰۱۴ تا مداخله سال ۲۰۱۵ در سوریه نمونه هایی از جسارت های مسکو در مقابل واشنگتن هستند. واقعیت هم این است که از طریق این عملیات ها، اهداف اصلی روسیه با هزینه به نسبت اندکی محقق شد. یک نمونه دیگر این است که ولادیمیر پوتین در فوریه ۲۰۲۲ نیز با وجود تهدیدها و هشدارهای قدرت های غربی، جنگی را علیه اوکراین آغاز کرد.
در همین راستا اگرچه چین نیز از نظر آمریکا تهدید شناخته شده است، بدون هیچ هزینه ای سال ها مالکیت معنوی غرب را مورد استفاده قرار داد به نحوی که برخی آن را بزرگ‌ترین انتقال ثروت در طول تاریخ توصیف می کنند. حال چین علاوه بر اقدامات در داخل کشورش، دریای چین جنوبی را هم نظامی کرده است و همسایگان و کشورهای فرامنطقه‌ای را آزار می دهد. تحریم های اقتصادی محدود غرب هم مانعی برای چین ایجاد نکرده است.
ژنرال بازنشسته «جان آر. آلن» از فرماندهان ارشد سابق آمریکا تصریح دارد: بازدارندگی واقعی به اراده و توانایی آمریکا برای ایجاد هزینه غیرقابل تحمل به دشمن بستگی دارد. اگر دشمنان ما بر این باور باشند که مداخله ما آنها را از دستیابی به اهدافشان باز می دارد یا متحمل پیامدهای سختی می کند، از آن اقدام منصرف می شوند. اما بازدارندگی مستلزم اعتبار است و در این حوزه است که غرب به ویژه ایالات متحده ناتوان و ضعیف شده است.
طبق این تحلیل، ناکارآمدی تهدید باراک اوباما علیه بشار اسد رئیس جمهور سوریه در آگوست ۲۰۱۲ یا حذف گزینه نظامی از روی میز به وسیله جو بایدن برای دفاع از ناکامی غرب در اوکراین برای نشان دادن اراده و توانایی مقابله به مثل از ضعف توان بازدارندگی آن حکایت دارد.
نویسندگان اعتقاد دارند: ترس ما از تشدید درگیری در اوکراین خود نوعی از بازدارندگی را ایجاد کرده است. ما می ترسیم که هرگونه اقدام تلافی جویانه وضعیت را تشدید و پیچیده تر کند و به سطح جنگ هسته ای برساند. این طرز فکر مانع هرگونه نمایش قابل اعتنایی از توانایی و اراده ما می شود. در همین حال، دشمنان پی در پی و در چند حوزه علیه منافع امنیتی ایالات متحده و غرب فعال هستند و نمونه اقدامات رهبران چین، کره شمالی و ایران از این دست است.
در واقع فقدان اعتبار، دشمنان غرب را جسورتر کرده است و همزمان آن ها فشار خود را بیشتر می کنند و همیشه در حال بررسی خویشتن داری ما هستند. اکنون دشمنان ما معتقدند اراده و اقدام ما درجهت منافع همسو نیست. به قول معروف دشمنان ما بدر سطح جهانی ما را تحت فشار قرار می دهند و با دقت بررسی می کنند که چه زمانی، کجا و چگونه به رگ های حیاتی آمریکا ضربه بزنند، و در مقابل ایالات متحده چه واکنشی را نشان خواهد داد.
در این راستا هرچه آستانه آمریکا برای نشان دادن واکنش متقارن یا نامتقارن به این اقدامات کمتر باشد، اعتبار بازدارندگی ما بیشتر است. برعکس، هر چه آستانه واکنش آمریکا بالاتر باشد، دشمنان جسورتر می شوند و آمریکا باید ریسک بیشتری را بپذیرد.
این گزارش سپس جنگ اوکراین را نمونه امروزین دیگری از ضعف بازدارندگی می داند و درحالی که رهبران روسیه از شبح تشدید تنش هسته ای هراس دارند اما به نظر نویسنده دولت آمریکا حتی از دادن تجهیزات تهاجمی پیشرفته و جنگده به کی یف خودداری می کند. مشاهده شرایط این پرسش را مطرح می سازد که آیا در قرن ۲۱ می توان نظریه جامع بازدارندگی را با توجه به همه این مولفه های ناپیوسته ارائه کرد؟ بازدارندگی در برخورد با حریف دارای سلاح هسته ای چگونه باید باشد؟ چه چیزی ممکن است مانعی برای القاعده، داعش یا شبکه های جنایتکار فراملی ایجاد کند؟ در مورد بازدارندگی سایبری، شرایط چگونه است؟ و آیا یک روایت بازدارنده واحد، تخصصی و جامع وجود دارد که بتواند به طور همزمان در همه این حوزه ها و علیه همه این بازیگران دولتی و غیردولتی کارآیی داشته باشد؟
در پایان گزارش آمده است: بازدارندگی یک اصل بنیادین دارد: برای اینکه بازدارندگی در هر حوزه ای کارآمد باشد دشمنان ما باید باور داشته باشند که ما هم اراده و هم توانایی این را داریم که از دستیابی آن ها به اهدافشان با یک هزینه غیرقابل تحمل جلوگیری کنیم. نیروهای دفاعی غرب در دهه گذشته از نظر استراتژیک ناقص و با ابهام عمل کردند زیرا تنها اعلام خطوط قرمز کافی نبوده است. گفتار باید با کردار مطابقت داشته باشد. برای اینکه روسیه یا چین بازدارندگی ما را باور داشته باشند، باید چرخه واکنش به تحریکات آنها را بشکنیم و برای ایجاد درد واقعی در تلافی قاطع باشیم. این مستلزم خطر است، اما بدون ریسک کردن، هیچ تغییری در رفتار دشمنان ما ایجاد نمی شود. البته این نیز امری مسلم است که هیچ اقدامی به طور کامل بازدارنده نیست.
نظر شما