مرثیه‌سرایی، پاسخگوی رفع مشکلات زیست محیطی صنایع اردکان نیست؛ راهکار علمی نیاز دارد

اردکان به دلیل دارا بودن زیر ساخت های لازم صنعتی نظیر وجود خطوط فشار قوی گاز ، آب ، برق و همچنین قرار گرفتن در جاده ترانزیت بین المللی تهران - بندر عباس همیشه مورد توجه سرمایه گذاران داخلی و خارجی جهت احداث واحدهای صنعتی در این پهنه کویری بوده است به طوری که اکنون حیات اقتصادی و اجتماعی اردکان به صنعت گره خورده و عامل اصلی رونق اقتصادی در این منطقه تلقی می گردد.

اما توسعه صنعتی، چالش های زیست محیطی مختلفی را به همراه داشته و همیشه دغدغه های زیادی را برای مسئولان ، مردم و خود صنعت ایجاد کرده است.

سال هاست که هر واحد صنعتی در تلاش است تا به نحوی به مسائل زیست محیطی خود فائق آید ، گاه با بهره گرفتن از شرکت های داخلی و خارجی و گاه با مشاوره های گوناگون که بعضا برای رسیدن به نتیجه مطلوب زمان و هزینه زیادی صرف می شود و چه بسا در برخی مواقع جز هدر رفت سرمایه ، عایدی دیگری را به ارمغان نمی آورد.

هر واحدی به صورت مستقل از دیگر واحدها برای هر چالش زیست محیطی که غالبا بین واحدهای مشترک است جداگانه تلاش می کند و به یکسری نتایجی دست می یابد که از لحاظ کیفیت با هم متفاوت است در صورتی که اگر بستری فراهم گردد که تجارب زیست محیطی واحدهای موفق صنعتی با یکدیگر به اشتراک گذاشته شود آزمون و خطاها کمتر شده و این ره چند ساله در زمان کوتاه تر و با صرف هزینه کمتر و نتیجه مطلوب تر حاصل می گردد.

با در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی و اجتماعی توسعه صنعتی و لزوم افزایش بهره وری صنایع، چنین نشست هایی که به صورت پایلوت اکنون در صنایع فولادی انجام می شود می تواند زمینه ای را فراهم کند تا صنایع با بهره برداری از تجارب زیست محیطی یکدیگر ، گام های موفقی را در جهت نیل به صنعت سبز بردارند .

لازم است مدیران ارشد کارخانه ها با پیگیری و توجه خاص به مدیران ایمنی بهداشت و محیط زیست، همکاران خود را در جهت به روزرسانی اطلاعات و اجرا نمودن روش های موفق ارائه شده در مدل های صنعتی ترغیب نمایند.

در گردهمایی صاحبان صنایع اردکان چه گذشت؟

مدیر کارخانه ذوب و فولاد اردکان به عنوان میزبان این مراسم با بیان اینکه جلساتی با محوریت برگزاری همایشی با حضور مسئولان شهرستان ، روسای دانشگاه ها ، دلسوزان محیط زیست و مدیران صنایع شهرستان برگزار نموده ایم که امیدواریم مشکلاتی که در حوزه محیط زیست شهرستان است را رفع نمایند افزود: مدیران دولتی و خصوصی امیدوارند شرمنده نسل آینده در مورد محیط زیست نشوند .

حمیدرضا خاقانی گفت: همان گونه که تفکر اینجانب و هیات مدیره شرکت ذوب فولاد اردکان نسبت به مسائل محیط زیستی منطقه در اولویت می باشد همچون گذشته ، آماده همکاری و تبادل دانش و اطلاعات در خصوص بسط و حفظ محیط زیست هستیم.

اما توسعه صنعتی، چالش های زیست محیطی مختلفی را به همراه داشته و همیشه دغدغه های زیادی را برای مسئولان ، مردم و خود صنعت ایجاد کرده است

وی هدف از این نشست را هم اندیشی ، بررسی و مطالعه موارد زیست محیطی در شهرستان اردکان دانست یادآور شد: اگر به هوش نباشیم به آیندگان بدهکار می شویم ، بدهکاری که واقعا جبران ناپذیر است.

چالش های زیست محیطی، پیامد توسعه صنعتی

عضو هیات علمی دانشگاه اردکان هم در بیان اهداف و ضرورت های این نشست گفت : اکنون حیات اقتصادی و اجتماعی اردکان به صنعت گره خورده و عامل اصلی رونق اقتصادی در این منطقه تلقی می گردد.

وی بیان داشت: توسعه صنعتی چالش های زیست محیطی مختلفی را به همراه داشته است و همیشه دغدغه های زیادی را برای مسئولان،‌ مردم و خود صنعت ایجاد کرده است.

فاطمه روستایی اظهار داشت: سال هاست که هر واحد صنعتی در تلاش است تا بنحوی بر مسائل زیست محیطی خود فائق آید،‌ گاه با بهره گرفتن از شرکت های داخلی و خارجی و گاه با مشاوره های گوناگون از کارشناسان مختلف که بعضاً برای رسیدن به نتیجه مطلوب زمان و هزینه زیادی صرف می گردد و چه بسا در برخی مواقع جز هدررفت سرمایه،‌ عایدی دیگری به ارمغان نمی‌آورد.

وی ادامه داد: هر واحدی به صورت مستقل از دیگر واحدها برای چالش هایی که غالباً بین آنها مشترک است جداگانه تلاش می کند،‌ هریک به یک طریقی و یک مسیری، در صورتی که اگر بستری فراهم شود تا ارائه و تبادل تجارب موفق واحدهای صنعتی صورت بگیرد، ‌آزمون و خطاها کمتر شده و یک ره چند ساله، ‌در زمان کوتاه‌تر و با صرف هزینه کمتر و نتیجه مطلوب تر حاصل می گردد.

عضو هیات علمی دانشگاه اردکان گفت: با در نظر گرفتن جنبه های اقتصادی و اجتماعی توسعه صنعتی و لزوم افزایش بهره وری صنایع، چنین نشست هایی که اکنون به صورت پایلوت در صنایع فولادی آغاز گردیده است می تواند زمینه‌ای را فراهم نماید تا صنایع با بهره برداری از تجارب یکدیگر، ‌گام های موفقی را در جهت نیل به صنعت سبز بردارند؛ این امر میسر نمی گردد مگر با حمایت مسئولان و همکاری صنایع، این برنامه برای اولین بار و در اردکان اجرا خواهد شد و در واقع بازوی کمکی برای صنایع و دولت در جهت حل مسایل زیست محیطی صنایع بشمار خواهد آمد، نشست ها هر بار به میزبانی صنایع مختلف تا رسیدن به نتیجه نهایی ادامه خواهد یافت.

تصور آلاینده بودن صنایع فولاد تغییر یافته است

مدیر عامل شرکت نورد فولاد صنعتی و ساختمانی یزد نیز با بیان اینکه شهرستان اردکان به دلیل تمرکز صنایع از جمله آهن و فولاد ، زنجیره معدنی و صنعت کاشی به عنوان عسلویه مرکز کشور مطرح شده است اظهار داشت : به منظور پیوند بین مدیران صنایع و دلسوزان محیط زیست ، تحقیقاتی در سطح بین الملل آغاز نموده ایم که با بررسی های میدانی انجام شده به نتایج عالی رسیده ایم .

سید بهادر احرامیان تاکید کرد:شرکت نورد فولاد صنعتی و ساختمانی یزد در جهت ارتقاء و بهبود هر چه بیشتر سیستم های کنترل آلودگی خود اقدام به تحقیقات گسترده در مورد شرکت های فولادی مطرح دنیا می کند که در مجاورت و با در بطن مراکز مسکونی و جمعیتی قرار داشتند نموده است و متعاقب آن بازدیدهای میدانی جهت اقدامات انجام شده است و در راستای حفظ محیط زیست و افزایش رضایت ذینفعان نموده است.

وی ادامه داد : به طور کلی با توجه به پیشرفت های چشمگیر فن آوری در کنترل جنبه های محیط زیستی صنعت فولاد در سال های اخیر تصور گذشته مبنی بر آلایندگی صنایع فولاد در دنیا به طور کامل تغییر یافته و نمونه های بسیار موفقی از بهره برداری از کارخانجات بزرگ فولادی در جوار مناطق مسکونی با استانداردهای بالای محیط زیستی در اتحادیه اروپا و آمریکای شمالی می توان ملاحظه نمود که در طراحی این کارخانجات رعایت الگوی بهترین روش (Best Practice) در تجهیزات و تاسیسات مرتبط با محیط زیست می باشد.

احرامیان در ادامه تاکید کرد: این به این معناست که بسته به ظرفیت خطوط و قابلیت‌های تکنولوژی مورد استفاده ، نوع مواد اولیه و محصول تولیدی و برخی از جنبه‌های دیگر نوع و ظرفیت تجهیزات رفع آلایندگی جهت دستیابی به استانداردهای تعریف شده مشخص می‌شود و در صورت انجام بهره برداری صحیح و تعمیر و نگهداری اصولی می توان از کارکرد تضمین شده این تجهیزات و انطباق با بالاترین استانداردها و الگوهای محیط زیستی اطمینان حاصل کرد.

احرامیان با اشاره به اینکه هیچ تضادی بین صنعت و محیط زیست وجود ندارد افزود : خواهان برگزاری این گونه مراسمات و نشست های هم اندیشی در دیگر واحدها هستیم چرا که هم فکری و تبادل نظرات باعث توسعه و رشد همه جانبه منطقه خواهد شد .

لزوم توسعه متوازن صنایع

امام جمعه اردکان هم ضمن تشکر و قدردانی از برگزار کنندگان این نشست افزود: توسعه واقعی باید متوازن باشد که دارای سه ضلع اقتصاد و تولید ثروت ، اشتغال ، سلامت و حفظ محیط زیست و در کنار آن ارتقاء فرهنگ و آموزش است.

حجت الاسلام سید اسماعیل شاکر اظهار داشت: اگر توسعه متوازن صورت نگیرد دیگر رشدی اتفاق نمی افتد و خسارت هایی به بار می آورد که قابل جبران نیست .

وی ضمن تاکید بر آیات ، روایات کتاب های دینی بر حفظ محیط زیست و نعمت الهی گفت: همه در مقابل سلامت و زیست محیط مسئول هستیم و وظیفه ماست که در کنار رونق تولید و ایجاد اشتغال این امر را نیز مدنظر قرار دهیم.

امام جمعه اردکان یادآور شد: به فرموده مقام معظم رهبری ، در این جنگ و جهاد اقتصادی فرماندهی میدان برعهده مدیران و کارگران ، سربازی هستند که در حال جنگ و جهاد در کنارهم هستند که بسیار ارزشمند است.

وی ضمن سپاسگزاری از مدیران دغدغه مند زیست محیطی صنایع و نیز آنهایی که موضوع سلامت محیط زیست را پررنگ می کنند تصریح کرد: این افراد به دنبال حل مسایل محیط زیستی هستند، در این شهرستان به دلیل وجود صنایع مشکلات و نیازهایی برای مردم شهر به وجود آمده است که لازم است احساس تکلیف نموده و در صدد حل آن برآییم تا تبعات آن کمرنگ شود و از طرفی رونق تولید افزایش صورت بگیرد.

امام جمعه اردکان اظهار داشت: احساس تکلیف و دین کنید که چون در این شهرستان، از آب و خاک و هوای آن بهره‌برداری و تولید ثروت می‌کنید و تبعات زیادی به دنبال دارد؛ اولویت است که در همین منطقه خدمتی انجام داده، از مشکلات آن بکاهید وگرنه کار و تولید شما هر چند زیاد باشد، برکت نخواهد داشت.

مرثیه سرایی در حوزه محیط زیست زیاد شنیده می شود اما مسایل محیط زیست به صورت علمی دیده نشده است

فرماندار اردکان هم در این نشست با بیان اینکه حفظ محیط زیست باید مورد توجه همه قرار گیرد و در این زمینه بر خود لازم می‌دانیم که در یک مسیر صحیح و به‌ دور از جنجال حرکت کنیم گفت: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری نیز به دنبال رفع موانع تولید هستیم.

حسین سبزواری افزود: با تاکید استاندار یزد نیز باید در مسیر افزایش تولید دست به دست دهیم و همکاری بین مدیران و مسئولان در این امر افزایش یابد .

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم در حوزه تولید موفق باشیم لازم است زیرساخت ها را فراهم نموده تا مشکلات کاهش یابد تصریح کرد: مدیران صنایع و معادن به شهر اردکان نباید نگاه تولیدی و اقتصادی داشته باشند بلکه به یک فضای زندگی و زیست بومی بنگرند .

فرماندار اردکان با اشاره به اینکه اگر می خواهید با هدف عالی ، تولید با کیفیت، به مقصد خود برسید اولین بایسته آن سرمایه های انسانی و توجه به مسایل اجتماعی و محیط زیستی است، ضمن تقدیر و تشکر از مدیران صنایع به خصوص صنعت ذوب و فولاد اردکان که توجه ویژه ای به محیط زیست دارند یادآور شد: بر همین اساس ۲ اقدام تدارک دیده ایم .

سبزواری اظهار داشت : اقدام اول در راستای حمایت از تولید است که تمام مسوولان شهرستان و روسای ادارات با تشکیل نشست های مستمر و تخصصی که همگی دخیل هستند تا موانع تولید برطرف شود و نیز انتصاب مشاور در حوزه مسولیت های اجتماعی و تشکیل کارگروه رفع موانع تولید در شهرستان بود که امیدواریم موانع و مشکلات تولید برطرف شود .

وی ادامه داد: نکته دوم ایجاد زیرساخت برای تولید بیشتر با رعایت مباحث محیط زیستی است که در اولین گام، کارگروه مشورتی محیط زیست اردکان با حضور اساتید دانشگاه در حوزه آب ، هوا ، محیط زیست و زیست بوم تشکیل و مباحث آلایندگی و حفظ محیط زیست در آن مطرح می گردد .

فرماندار گفت: امروز در شهرستان اردکان، مرثیه سرایی در حوزه محیط زیست زیاد شنیده می شود و ایراد اساسی این است که مسایل محیط زیست به صورت علمی دیده نشده است .

سبزواری با بیان اینکه ، این مسایل باعث شده که خروجی های منفی در این راستا وجود داشته و یک عده کاسب به محیط زیست لطمه بزنند عنوان کرد: درج و نشر اطلاعات ناصحیح و غلط باعث شده است که درخواست ها به انحراف کشیده شود ، مسلما اگر شفافیت و اطلاعات صحیح در این حوزه صورت پذیرد مطالبه گری ها در مسیر درست قرار خواهند گرفت .

وی اظهار امیدواری کرد که با همراهی مدیران صنعتی و معدنی تا پایان سال چندین چالش زیست محیطی برطرف و از همگی درخواست کرد در نشست های مشترک به منظور رسیدن به خروجی معقول شرکت نمایند .

فعالیت های حوزه صنایع، رسانه ای شود

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان اردکان ضمن تشکر از پیش قدمی مدیران شرکت ذوب فولاد اردکان در برگزاری این نشست یادآور شد : این حرکت در حافظه تاریخی زیست محیطی مردم اردکان خواهد ماند .

علی محمد دشتکیان با بیان اینکه مدیران صنایع و معادن ملزم هستند این نشست ها را به صورت دوره ای ادامه دهند ، گزارش فعالیت های خود را ارائه دهند ، شفاف سازی نمایند و پیگیر مسایل محیط زیستی باشند اظهار داشت: لازم است که تمام فعالیت ها را مطبوعاتی و رسانه ای کنند تا مردم مطلع شوند و خوب و بدی مدیران صنایع را دریابند .

وی با اشاره به اینکه تعهدات اجتماعی فقط ساخت مدارس و ایجاد فضای سبز نیست افزود: تقویت فرایندهای نظارت بر آلایندگی های زیست محیطی از لزومات است .

دادستان اردکان درادامه با بیان اینکه خانواده های اردکانی با مشکلات زیادی ناشی از وجود صنایع روبرو هستند تکلیف مدیران این است که به این مسایل رسیدگی شود چرا که جوابگوی نسل آینده نمی توانیم باشیم اظهار داشت : صدای مردم باید شنیده شود از طرفی جایگاه محیط زیست و قانون هوای پاک حفظ شود .

دشتکیان درخواست کرد که مدیران صنایع به نیروی های انسانی و به مراقبت از کارگران خود بپردازد تا مشکلات در سطح جامعه کاهش یابد .

آلایندگی‌های صنایع، برطرف نشود برخورد می کنیم

رییس حفاظت محیط زیست اردکان در ادامه با گلایه از عدم حضور برخی مدیران صنایع در این نشست هم اندیشی افزود: مطمئنا مساله محیط زیست و رفع آلایندگی برای این اشخاص مهم نبوده ، این نشست به منظور ارائه راهکار و اعلام نتایج است .

زارع با اشاره به اینکه محیط زیست اردکان حال خوبی ندارد ودر طول سال مردم روزهای آلاینده زیادی را تجریه می کنند اذعان داشت: اگر مدیران صنایع درصدد رفع مشکل آلایندگی برنیایند برخوردهای قانونی آغاز و اجرایی خواهد شد .

وی اظهار داشت: گشت و پایش های مشترک با حضور مدیران در حال انجام است و امیدواریم این نشست ها که مسلما باید ادامه دار باشد نتیجه لازم را بدهد .

معاون نظارت و پایش اسبق اداره کل حفاظت محیط زیست یزد نیز گفت: بهترین تکنیک حل معضلات محیط زیستی در کنار هم نشینی مدیران دولتی و صنعتی و رد و بدل تجارب است که مطمئنا به نتایج خوبی خواهیم رسید .

محمدرضا کوچک زاده با اشاره به اینکه اگر بتوانیم از تکنولوژی های به روز و پاک دنیا استفاده کنیم عالی است اظهار داشت: صنایع با رعایت ضوابط و قوانین در کنار شهرها می توانند به صنعت سبز تبدیل شوند.

وی خبر از وام های صندوق ملی محیط زیستی داد و گفت : واحدهای تولیدی برای رفع آلایندگی به صندوق ملی محیط زیست معرفی می شوند تا از تسهیلات آن بهره ببرند.

مشاور محیط زیستی شرکت ذوب و فولاد هم گفت: لازمه درک صحیح از رابطه بین صنعت آهن، فولاد و محیط زیست ، داشتن نگاه جامع و تلفیقی به هر ۲ بخش است ، و این گفتمان به صورت عام صنعت فولاد ، صنعتی آب بر و آلاینده است و یا در مقابل آن صنعت فولاد آلایندگی ندارد پذیرفته نمی باشد .

اولین پیش نیاز نگاه جامع و تلفیقی بین صنعت فولاد و محیط زیست شناخت این صنعت از نظر فرایند ، نوع مواد ورودی و خروجی است و بعد از آن شناسایی منابع و نقاط آلودگی ، برآورد میزان کمی از میزان انتشار آلاینده ها، شناسایی نوع و ویژگی آلاینده ها در فرایند های مختلف و نهایتا توسعه راهبرد های پیشگیری ، کنترل و تصفیه آلاینده ها به منظور جلوگیری و یا کاهش اثرات منفی آن بر انسان و محیط زیست خواهد بود .

سعید زارعی با بیان اینکه آب بری صنعت کشور در مقایسه با درصد مصرف آب کشاورزی که حدود ۹۲ درصد می باشد بسیار ناچیز است که از سهم کل مصرف آب کشور فقط ۲ دهم درصد از مصرف آب مختص صنعت فولاد کشور است چرا که در تکنولوژی های جدید و با استفاده از سیستم باز چرخش آب میزان بهره وری مصرف آب در این صنعت بسیار بالاست گفت: در خصوص آلایندگی این صنعت نیز با نگاهی به صنایع بزرگ فولاد دنیا و استقرار آنها در کنار مناطق مسکونی و تفریحی می توان به این اطمینان رسید که چنانچه سیستم های کنترل آلایندگی از تکنولوژی مناسب برخوردار باشد و از فرایند های با تکنولوژی بالا استفاده گردد می توان آلودگی آن را به گونه ای تحت کنترل درآورد که حتی در کنارمناطق مسکونی قرار گیرد .

وی ادامه داد: در شرکت ذوب فولاد اردکان با تغییر مدیریت و دیدگاه های حاکم در سه سال اخیر و با توجه به حساسیت های زیست محیطی موجود منطقه حداکثر تلاش لازم در خصوص بهره وری بالای آب و کنترل آلاینده ها صورت گرفته است که عناوین اقدامات صورت گرفته زیست محیطی به شرح ذیل می باشد :

تشکیل کارگروه تخصصی محیط زیست با حضور مدیران ارشد شرکت

جذب کارشناس محیط زیست با مدرک تخصصی دکترای مهندسی محیط زیست

استفاده از تجربیات زیست محیطی صنایع موفق فولاد در قالب مشاوره

محصور نمودن انبار کنسانتره جهت در معرض بادهای منطقه قرار نگرفتن و کاهش پراکنش ذرات آن

احداث حوضچه کنسانتره جهت برداشت های روزانه

خرید و تجهیز یک خودروی اختصاصی جهت پاشش آب آهک بر روی دپوهای کنسانتره به منظور جلوگیری از پراکنش ذرات کنسانتره در هوا به موقع وزش باد

نصب فیلترهای الکترواستاتیک جهت کنترل آلودگی خروجی از دودکش کوره ها

نصب سیستم پایش آن لاین بر روی دودکش، جهت انجام پایش های مداوم وضعیت خروجی آلودگی دودکش کوره توسط اداره حفاظت محیط زیست

کنترل آلودگی محل های ریزش مواد اولیه و محصول در طول خط تولید

محصور نمودن کلیه نوار نقاله های انتقال مواد اولیه و محصول جهت کنترل آلودگی ناشی از انتقال مواد اولیه و محصول

نصب افشانک های اسپری آب بر روی نوار نقاله تنظیم بار جهت پیشگیری از ایجاد گرد و غبار گندله

تبدیل غبارات جمع آوری شده توسط فیلترها، به لجن و انتقال به ابتدای خط به عنوان مواد اولیه

احداث تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی و استفاده از پساب تصفیه شده در آبیاری فضای سبز موجود در کارخانه

نصب ایرکولرها و تکمیل سیستم باز چرخش آب در محوطه خطوط تولید (کاهش ۶۰درصد مصرف آب صنعتی مجموعه را در پی داشت )

استقرار سیستم مدیریت پسماندهای صنعتی و خانگی

گسترش فضای سبز

ایجاد ایستگاه حمل و نقل ریلی در کارخانه جهت کاهش حجم ترافیک سنگین جاده ای و کاهش آلودگی ناشی از آن

انتهای این نشست، پنل کارشناسی و پرسش و پاسخ بود که با حضور جمعی از مسئولین HSE و کارشناسان بهداشت حرفه ای برگزار گردید.

و اما مسئولان محترم و دلسوز که احساس مسئولیت تان در قبال محیط زیست بر کسی پوشیده نیست باور کنید صاحبان زحمتکش صنایع خود مشتاقند تا واحدهای خود را به سمت صنعت سبز پیش ببرند ، همیشه اهرم فشار چاره کار نیست بلکه گاهی بی انگیزگی یاس و ناامیدی را در پی خواهد داشت باید کمک کرد و به هر طریق ممکن به ایشان یاری رساند .

این نشست ها می تواند به عنوان بازوی کمکی در این راه تلقی شود و در صورت به رسمیت شناختن و حمایت از آن می توان امید داشت که در زمان کوتاه و با هزینه کمتر صنایع را به اهداف عالی زیست محیطی خود که همان صنعت سبز است برساند .

در صورت موفقیت این نشست ها می توان آن را به صنایع دیگر و حتی به کل استان تسری داد که صنایع اردکان و مسئولان شهرستان به عنوان آغازگر این امر مقدس شناخته خواهند شد.

۳۵ هزار نفر در ۳۲۰ واحد صنعتی و ۲۸۰ واحد معدنی در اردکان مشغول به کارند .

این شهرستان در ۶۰ کیلومتری شمال شهر یزد قرار دارد.