بررسی راهکار جهش تجارت ایران و روسیه در نشست مشترک ایرنا و اسپوتنیک

در این میزگرد که به میزبانی خبرگزاری اسپوتنیک در مسکو برگزار و به صورت زنده در وبسایت این رسانه روس پخش شد، سیداحمد نجفی مسئول دفتر ایرنا در مسکو و ایوان زاخاروف رئیس بخش کشورهای خاورمیانه بخش بین المللی خبرگزاری اسپوتنیک به صورت حضوری و مریم انصاری کارشناس و مترجم سایت ایرنا روسی به صورت ویدیوکنفرانس از تهران به بیان دیدگاه های خود پرداختند.

چالش ها و فرصت ها در مناسبات تهران – مسکو
در آغاز این نشست، سید احمد نجفی مسئول دفتر ایرنا در مسکو در سخنانی به ترسیم چالش ها و فرصت ها در مناسبات اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه پرداخت و مبادلات مستمر و پایدار دوجانبه اقتصادی را در گروی تبادلات فرهنگی، رسانه‌ای و تقویت ارتباطات مردم دو کشور دانست.
نجفی، ارتقای سطح شناخت متقابل مردم و بازرگانان را در ارتقای سطح مناسبات تجاری مهم دانست و گفت:‌ به نظر می رسد که ایران و روسیه، بخشی از ظرفیت تبلیغی و اطلاع رسانی خود را در راستای معرفی ظرفیت های دو ملت به یکدیگر اختصاص دهند.
وی اظهار داشت: در این میان، حتی می توان گام را فراتر نهاد و با راه اندازی تلویزیون و یا رسانه مشترک در قالب همکاری مشترک ایران و روسیه به دو زبان فارسی و روسی و یا همکاری ایران و اتحادیه اوراسیا، ملت ها را به یکدیگر نزدیک کرد.
مسئول دفتر ایرنا در مسکو اظهار داشت: امروز اتباع روسیه با طی کردن تشریفات قانونی مختصری در فرودگاه های ایران قادر به دریافت ویزا هستند اما متقابلا این امکان برای اتباع ایرانی فراهم نیست. باید درها را به روی دو ملت گشود و امکان سفر بدون ویزا را با رعایت ضوابط و قوانینی فراهم کرد که هم ورود و خروج ها از نظم خارج نشود و هم فرصت ایجاد پروازهای مستقیم بین دو کشور و سود دهی و استمرار آنها را ایجاد کند.
وی در ادامه پیشنهادهایی در زمینه گسترده شدن کریدور سبز گمرکی دو کشور، سرمایه گذاری مشترک در مناطق آزاد اقتصادی، بهره گیری از ظرفیت ماخاچ قلعه به عنوان تنها بندر خزری روسیه برای سوآپ نفت این کشور از طریق ایران، بهره گیری از ظرفیت شرکت های ایرانی در لایروبی رودخانه ولگا به عنوان راه تجارت دریایی بدون واسطه ایران و روسیه را مطرح کرد.

چگونه می توان بازار ایران و روسیه را به یکدیگر متصل کرد
ایوان زاخاروف رئیس بخش کشورهای خاورمیانه بخش بین المللی خبرگزاری اسپوتنیک نیز در ادامه این نشست با اشاره به تلاش‌ها برای توسعه مناسبات مالی تهران – مسکو به سفر اخیر الویرا نابیولینا رئیس بانک مرکزی روسیه به تهران اشاره کرد و گفت: با وجود برخی چالش‌های فرارو، هم سفر خانم نابیولینا و هم ورود VTB به بازار ایران نشان دهنده آمادگی طرفین برای توسعه همکاری بین کشورها در بخش امور مالی است و ما مشتاقانه منتظر اولین نتایج قابل توجه هستیم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه میربیزینس بانک که سهام آن به بانک ملی ایران تعلق دارد، از سال 2002 در روسیه فعالیت وشعبه دارد، گفت: با این وجود، بانک های روسی هنوز در ایران شعبه ندارند.
وی با اشاره به افتتاح دفتر نمایندگی بانک VTB روسیه در ایران، یادآور شد که بین این دفتر نمایندگی و افتتاح شعبه دارای صلاحیت ارائه خدمات بانکی تفاوت چشمگیری وجود دارد، از این رو، ورود VTB به بازار ایران تاکنون بیشتر یک «گام سیاسی» بوده است.
رئیس بخش خاورمیانه خبرگزاری اسپوتنیک با بیان اینکه کارشناسان روسی معتقدند ورود گسترده نقش آفرینان و بازیگران روسی به بازار ایران قابل انتظار نیست، اظهار داشت: چشم انداز عملیات بانک های روسیه و ایران به مقیاس تجارت دوجانبه کالا و خدمات به ارزهای ملی و تعادل جریان های نقدی بستگی دارد.
وی در ادامه از دسترسی نداشتن سرمایه گذاران روسیه به بورس تهران و محدودیت های برداشت سرمایه گذاری انجام شده در بورس برای سرمایه گذاران خارجی به عنوان موانع سرمایه گذاری در بازار ایران نام برد.

کریدور شمال-جنوب، راه گذر جایگزین کانال سوئز
در ادامه این نشست، مریم انصاری خبرنگار و کارشناس سایت روسی ایرنا در سخنانی، حضور روسای جمهور دو کشور در مراسم امضای توافقنامه خط آهن رشت - آستارا را نشان از اهمیت زیاد این کریدور دانست و گفت: تکمیل و توسعه این راهگذر با قابلیت جایگزینی با کانال سوئز برای کشورهای منطقه، نه تنها به تجارت منطقه ای کشورهای عضو کمک خواهد کرد، بلکه می تواند به افزایش حجم روابط دوجانبه این کشورها نیز کمک کند.
وی با بیان اینکه کریدور شمال - جنوب به افزایش حجم روابط تجاری ایران و روسیه کمک خواهد کرد. تجارت متقابل ایران و روسیه در سال گذشته نزدیک پنج میلیارد دلار بوده و پیش بینی می شود با توافق های جدید، حداقل 20 درصد افزایش داشته باشد.
انصاری با اشاره به سیر صعودی مناسبات تهران – مسکو پس از بحران اوکراین، گفت: نکته قابل توجه در خصوص اراده دو کشور برای افزایش تعاملات تجاری این است که چنین تحولاتی ماهیت مقطعی ندارند و به شکل راهبردی از سوی هر دو کشور پیگیری می‌شوند. چرا که حتی در صورت پایان نبرد روسیه با اوکراین، اختلاف روسیه با تحرکات ناتو پابرجاست و به عقیده کارشناسان تغییر به خصوصی در نوع تعاملات مسکو با غرب رخ نخواهد داد.
کارشناس خبر ایرنا در ادامه به برخی چالش ها و موانع فراروی بهره گیری کامل از ظرفیت کریدور شمال – جنوب اشاره کرد و گفت: تکمیل زیرساخت‌ها شامل توسعه بنادر و ارتباطات جاده‌ای و ریلی و تشریفات اداری و گمرکی در کشورهای آسیایی از این موانع است که البته رفع خواهند شد؛ زیرا در موافقت‌نامۀ دالان شمال جنوب، بر یکسان‌سازی اسناد و تشریفات اداری ناظر بر حمل و نقل بین‌المللی در مسیر راه‌گذر، تاکید شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه خط آهن بخش غربی کریدور شمال – جنوب از جمهوری آذربایجان عبور می کند، گفت: تلاش های دیپلماتیک که در جریان است، چشم انداز نویدبخشی برای رفع سوء تفاهمات این کشور و ایران و بهره گیری از ظرفیت کریدور در راستای منافع کشورهای منطقه را ایجاد کرده است.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) و خبرگزاری اسپوتنیک روسیه به صورت دوجانبه و نیز در چارچوب سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (اوآنا) همکاری مشترکی دارند که برگزاری نشست های کارشناسی از جمله آنها است.